Helgarpósturinn - 30.03.1983, Side 11

11
'pfísturinn Miövikuda9ur 30-mars 1983
Samtökin Ný sjónarmiö stofnuð:
Aðstandendur samtakanna Ný sjónarmið eftir blaðamannafundinn á Hótel Sögu.
„Mikjlvægt að álverið
nái að rétta við“
Ný sjónarmið heita nýstofnuð
samtök nokkurra valinkunnra ís-
lendinga, sem hafa í hyggju að
benda öðru hverju á leiðir til lausn-
ar brýnum vandamálum, sem
kunna að liggja til hliðar við þær
leiðir sem stjórnmálaflokkar hafa
valið. Þeir einstaklingar sem að
samtökunum standa hafa lengstum
lítt sem ekkert skipt sér af stjórn-
málum eða almennri þjóðmálaum-
ræðu, en einbeitt sér að sínum
störfum, einkum á sviði fræða, vís-
inda og lista.
Á blaðamannafundi sem sam-
tökin boðuðu á Hotel Sögu i gær
kom fram að fyrsta verkefni þess
væri að koma á framfæri nýjum
sjónarmiðum í álmálinu, og að
standa fyrir fjársöfnun til handa
Alusuisse.
Helgarpósturinn ræddi af þessu
tilefni við einn af forystumönnum
hópsins, Dr. Þorvarð Helgason,
menntaskólakennara, og spurði
hann fyrst hverjir stæðu að samtök-
unum Ný sjónarmið.
„Ný sjónarmið eru fyrst og
fremst kunningjasamtök, — það er
að segja, við höfum nokkrir kunn-
ingjar rætt þessi mál og síðan hefur
hópurinn stækkað þegar menn
hafa rætt þetta meðal annarra
kunningja. Við vitum í sjálfu sér
ekki hvort það er einhver fjöldi
þarna á bak við, enda er það
kannski ekki aðalatriðið. Meira
máli skiptir að fjöldinn taki mála-
leitan okkar vel“, sagði Dr. Þor-
varður.
En hvers vegna hefur hópurinn
valið álmálið þegar vitað er að
fjöldinn allur af góðum málefnum
verðskuldar stuðning almennings.
Þorvarður svaraði því: „Álverið er
eina stóriðjan í landinu sem ein-
hverju máli skiptir þegar grannt er
skoðað, og við teljum óendanlega
mikilvægt, eins og staðan er í dag,
að það nái að rétta úr kútnum. Það
er ekki gott að segja hvernig færi ef
þeir miklu erfiðleikar sem það á við
að stríða yrðu því um megn“ sagði
Dr. Þorvarður.
„Verulegt tap“
í ávarpi til íslensku þjóðarinnar,
sem Ný sjónarmið hafa sent frá sér,
segir meðal annars að svissneska ál-
félagið í Zurich hafi undanfarið átt
við mjög vaxandi erfiðleika að
stríða, í kjölfar gífurlegrar niður-
sveiflu í áliðnaðinum í heiminum í
upphafi 9. áratugarins. Var afkoma
Alusuisse orðin mjög slæm árið
1981 en um þverbak keyrði í fyrra.
Síðan segir orðrétt í ávarpinu til
þjóðarinnar:
— segir Dr. Þorvarður
Helgason, einn að-
standenda samtak-
anna sem hyggjast til
handa
Dr. Þorvarður Helgason: ,,Við
trúum að það sé vilji fólks að
þessi tilraun til stóriðju, sem
álverið er, mistakist ekki“
„Það eru einkum skuldbindingar
félagsins við dótturfyrirtæki sín,
eins og íslenska álverið, sem gera
því erfitt fyrir. „Eigendur fyrir-
tækisins, hinn erlendi aðili Alu-
suisse, hefur ekki farið vel útúr
þessum rekstri... Reksturinn hefur
barist í bökkum, stundum verið
verulegt tap, eða í besta falli staðið
í járnum“ sagði Ragnar S. Hall-
dórsson forstjóri þegar árið 1979.
Síðan hefur enn sigið á ógœfu-
hliðina. „Afkoma íslenska álfélags-
ins í fyrra (1981) var hin langversta
I sögu fyrirtœkisins... Er tapið
28.7% af veltu" sagði Ragnar S.
Halldórsson 7. mars 1982“.
í ávarpinu eru erfiðleikar félags-
ins raknir, bent á tap sem varð á súr-
áli í hafi óg nauðsyn niðurgreiðslna
svissneska álfélagsins til styrktar ís-
lenska álfélaginu. Síðan segir orð-
rétt í ávarpinu:
„Loks hefur álverið nyskeð orðið
fyrir óvæntum kostnaðarauka, þar
sem rafskautin frá verksmiðju Alu-
suisse í Hollandi hafa reynst vera I
blautara lagi. En eins og kunnugt er
þurfa skautin að vera skraufþurr og
tandurhrein til að valda hlutverki
sínu. Svissneska álfélagið verðurþó
á engan hátt dregið til ábyrgðar fyr-
ir þessi blautu skaut, heldur stafar
bleytan af óviðráðanlegum veður-
farsástæðum (force majeure).
Islendingar hafa á hinn bóginn
frá upphafi haft mikinn og marg-
víslegan hagnað af skiptum sínum
við Alusuisse. T.d. hafa raforku-
kaupin frá Landsvirkjun að meðal-
tali numið 7.1% af heildarveltu fs-
als á síðasta áratug. Samt sem áður
hefir Alusuisse margoft boðist til
þess að stœkka álverið, svo að Is-
lendingar gætu selt þeim enn meira
rafurmagn á þessu hagstœða
verði“.
„Lágmarksframlag
13 aurar“
í ítarlegri greinargerð sem lögð
var fram á blaðamannafundinum
er versnandi staða álfélagsins rakin
í mörgum atriðum og bent á mikil-
vægi þess að gert verði þjóðarátak
því til hjálpar.
„Við sem stöndum að Nýjum
samtökum trúum ekki öðru en
þjóðin sýni vilja til að safna því sem
til þarf, þannig að þessi tilraun til
stóriðju á íslandi mistakist ekki“,
sagði Dr. Þorvarður. „Við höfum
nú þegar opnað gíróreikning nr.
78300-5, sem menn geta greitt fram-
lög sín inná. Ég vil þó taka fram að
lágmarksframlag sem tekið er við er
13 aurar, en það er sú upphæð sem
álverið í Straumsvík þarf að greiða
fyrir hverja kílóvattstund til lands-
virkjunnar. Ekki ætti samt að vera
nein of ætlun þótt sumir einstakl-
ingar greiddu í söfnunina andvirði
10, 100 eða jafnvel 1000 kílóvatt-
stunda. Minnumst þess þó að einn-
ig hin smáu framlög koma sér vel,
því að kornið fyllir mælinn“, sagði
Dr. Þorvarður.
Fyrirhugað er að söfnunin standi
yfir í einn mánuð en að öðru leyti
sagði Dr. Þorvarður framtíðina ó-
ráðna. „Við hugsum ekki lengra en
til þessa eina máls í einu“, sagði
hann, „og fjáröflunin í tengslum
. við það stendur út apríl. Hvað þá
tekur við verður að koma í ljós“.
Þeir einstaklingar sem boðuðu til
blaðamannafundarins í gær voru
auk Dr. Þorvarðs: Guðmundur Pét-
ursson, forstöðumaður tilrauna-
stöðvar Háskólans í meinafræði,
Dr. Kristinn J. Albertsson, jarð-
fræðingur, Þórður Helgason, versl-
unarskólakennari, Dr. Jón Geirs-
son, efnafræðingur, Erlingur Gísla-
son, leikari, Dr. Höskuldur Þráins-
son, prófessor, Jón Oddsson,
hæstaréttarlögmaður, Hörður Erl-
ingsson, framkvæmdastjóri, Jón
Ögmundsson, efnaverkfræðingur,
Guðmundur Guðmundsson, mat-
vælafræðingur, Jón Hilmar Jóns-
son, málfræðingur, Davíð Erlings-
son, handritafræðingur og Helgi
Valdimarsson, prófessor.
— GA
ISLENSKA
ÓPERAN

Óperetta
Gamanóperetta
eftir Gilbert & Sullivan
sýning annan í páskum kl. 21.
RriARHOLL
. VEITINGAHÚS
A horni Hverfisgölu
og Ingólfsstrœris.
s. 18833.
ÍiÞJÓÖLEIKHÚSW
Lína langsokkur
miðvikudag kl. 20
Ath. breyttan sýningartíma
skírdag kl. 15
II. páskadag kl. 15
Silkitromman
skírdag kl. 20
II. páskadag kl. 20
Þrjár sýningar eftir
Litla sviöiö:
Súkkulaði handa Siliu
þriðjud. 5. apríl kl. 20.30
miðvikud. 6. apríl kl. 20.30
Miðasala 13.15-20.
Sími 1-1200.
FYRIR KONUR — FYRIR KARLMENN — FYRIR
Nú geta allir þeir sem farnir eru aö grána endurheimt sinn
fyrri háralit án þess aö nota lit.
RD
hárvökvi
RD er ekki litur heldur litlaust
krem eöa vökvi
RD er skaðlaust fyrir hár og
hársvörö
RD má nota á hvaöa háralit
sem er
RD er auðvelt í notkun
Fæst í snyrtivörubúðum,
lyfjabúðum og rakarastofum
um allt land
RD-hárkrem fyrir karlmenn í
2,2 oz. pakkningum
RD-hárvökvi fyrir konur og
karla í 4 oz. pakkningum
hárkrem
Söluumboð: Ámundi Ámundason
Úthlíð 12, Reykjavík
Sími 2-36-39
r. - x
iííkfeláo
REYKjAVlKUR
SÍM116623 ^
Jói
miðvikudag kl. 20.30.
síðasta sinn
Skilnaður
uppselt.
skirdag kl. 20.30.
Miðasala í Iðnó kl. 14-20.30.