Helgarpósturinn - 08.03.1984, Blaðsíða 10

BRÉF TIL RITSTJÓRNAR
HELGARPÓSTURINN
Ritstjórar: Árni Þórarinsson
og Ingólfur Margeirsson
Ritstjórnarfulltrúi:
Hallgrímur Thorsteinsson
Blaðamenn: Egill Helgason
og Sigmundur Emir Rúnarsson
Útlit: Björgvin Ólafsson
Ljósmyndir: Jim Smart
Handrit og prófarkir:
Hildur Finnsdóttir
Utgefandi: Goögá h/f
Framkvæmdastjóri:
Guömundur H. Jóhannesson
Auglýsingar:
Áslaug G. Nielsen
Skrifstofustjóri:
Ingvar Halldórsson
Innheimta:
Jóhanna Hilmarsdóttir
Afgreiðsla: Þóra Nielsen
Lausasöluverð kr. 30.
Ritstjórn og auglýsingar eru
að Ármúla 36, Reykjavík, sími
8-15-11. Afgreiðsla og skrif-
stofa eru aö Ármúla 36.
Setning og umbrot:
Leturval s/f
Prentun: Blaðaprent h/f
Sérfræöingaveldi
Áleitinna spurninga er
spurt um íslenska verka-
lýöshreyfingu í opnuviötali í
Helgarpóstinum í dag - um
stööu menntamanna og sér-
fræöinga sem smátt og
smátt hafa seilst til meiri
áhrifa í hreyfingunni, um
skort á lýöræöi og almennri
virkni í hreyfingunni og bar-
áttustööu verkalýöshreyf-
ingarinnar í dag, sem líklega
hefur ekki veriö lítilfjölegri í
mörg ár.
í téöu Helgarpóstsviötali
ræðir Pétur Tyrfingsson,
Dagsbrúnarverkamaöur og
Fylkingarfélagi, um sér-
fræöinga sem er ,,vippað
inní verkalýösfélög til þess
aö hægt sé að gera þá aö
forsetum ASÍ“, og bætir viö
síðar í viðtalinu: „Ef sú
stefna væri tekin upp aö
laun verkalýösforingja færu
ekki yfir tuttugu þúsund kall,
værum við að mestu laus við
alla metoröastritara. Viö
fengjum miklu betri menn til
starfa. Þetta var stefna Mar-
grétar Auðunsdóttur hér í
eina tíð, aö menn ættu auð-
vitað aö vera á þeim launa-
töxtum sem þeim tækist að
ná í gegn.“
Ásmundur Stefánsson,
forseti ASÍ, gaf þær upplýs-
ingar í yfirheyrslu Helgar-
póstsins um daginn aö hann
heföi tæpar 43 þúsund krón-
ur í mánaðarlaun; sumsé
snöggtum meira en flest þaö
launafólk sem honum er
falið að semja fyrir. Ás-
mundur er einn af umrædd-
um sérfræöingum i verka-
lýöshreyfingunni, en þeir
eru fleiri og fjölgar stöðugt.
Hvort sem er viö þessa
menn aö sakast eöa ekki, er
þaö staðreynd að staða
verkalýðshreyfingarinnar
hefur fariö hríðversnandi
síöustu árin - í stjórnartíð
Alþýöubandalagsins - þar
til að nú er Ijóst aö verka-
lýðshreyfingin meö stöku
undantekningum ætlar aö
sætta sig viö einhverja
mestu kjaraskerðingu í sögu
lýöveldisins.
„Þaö þarf aö breyta sam-
bandinu milli fjöldans og for-
ystunnar í eðli sínu,“ segir
Pétur Tyrfingsson í opnu-
viötalinu. Hér er nokkur
kjarni máls. Fámennisveldiö
í verkalýðshreyfingunni er
slíkt - hvort sem halda um
taumana upprennandi sér-
fræöingar ellegar væru-
kærir verkalýðsforingjar -
aö hinn almenni félagi hefur
litla möguleika til aö láta
rödd sína heyrast, nema
þegar samþykkja skal eöa
hafna kjarasamningum. Og
þaö sem meira er; félags-
maöurinn almenni sér
sennilega litla ástæöu til
þess aö láta rödd sína
hljóma - hvers vegna ætti
hann að láta sig varða félag
sem ekki sinnir honum hæt-
ishót?
10 HELGARPÓSTURINN
Að leggja
ástarorð við
ofbeldi
Ritstjórcir góðir!
Við greinina .Ástreitni - káf,
þukl og kynferðislegar þvinganir
á vinnustöðum“ (HP, 1. iii. ’84)
vildi ég gjarnéui gera þessar at-
hugasemdir:
1) Upplýsandi var að lesa þau
orð í greininni, að .ástreitni er
mál, vandamál, sem sáralítið hef-
ur verið rætt hér á landi...” Upp-
lýsandi vegna þess að greinar-
höfundur virðist telja sig halda
uppi málstað kvenna (sem ekki
skal svo sem Vcúiþcikkað) en ber-
ar sig af því að hafa lítið lagt við
hlustimar, þegar konur sjálfar
hafa orðið. Staðreyndin er auð-
vitað sú, að kvenfrelsisbarátta
hefur nú um nokkurt skeið (svo
ekki sé meira sagt) gert atlögu
gegn kynferðislegri áreitni í
hverri mynd sem hún birtist og
hvar sem hún birtist. Þeirri bcir-
áttu má lýsa á margan veg en
vaula með orðinu „sáralítil”. Til
varnar sér í baráttunni grípur
andstæðingurinn gjaman til þess
ráðs að skoða hverja mynd mis-
réttisins í einangrun frá öðrum
birtingarmyndum þess, en með
þeirri aðferð reynist honum auð-
veldara að sniðganga scimhengi
þeirra aflra og hugsanlegar or-
sakir, án upprætingar hverra,
misrétti mun áfrcim halda að við-
gangast í einni mynd sinni eða
annarri. Greinarhöfundur virðist
hafa tileinkað sér jressa hentugu
aðferð, hvort sem það er meðvit-
að eða ekki, og athugar því ekki,
að kynferðisleg áreitni á vinnu-
stöðum verður ekki fráskilin kyn-
ferðislegri áreitni alls staðæ ann-
ars staðar í kringum okkur, hvort
sem er í orði eða á borði.
2) (Og kemur þá að því nafni
sem greinarhöfundur velur of-
beldinu og fyrst varð til að hvetja
til þessara skrifa.) Onnur gcimal-
gróin aðferð til varnarog réttlæt-
ingar misrétti/áreitni/ofbeldi er
að kfæða það búningi ástar og
umhyggju fyrir hinu veika kyni.
Til þeirrar aðferðar seildist þing-
maðurinn, sem árið 1909 sagði í
umræðum um kosningarétt
kvenna á Alþingi að „fxilitísku
störfin eru ekkert leikfang. Þau
eru hálfgert skítverk og við þess
konar störfum eigum við að
hlífa kvenfólkinu.” (0, hvað við
erum góðir við þær!) Til þeirrar
aðferðar grípa ritstjórar, sem
birta myndir af hálfnöktum kon-
um. (Ó, hvað þið eruð fallegar!)
Til þeirrar aðferðar grípa nauðg-
arar. (Ó, hvað þið eruð ómót-
stæðilegar!) Og til þeirrar að-
ferðar grípa þeir, sem kalla yfir-
gangssemi á vinnustöðum, jafn-
vel tilraunir til nauðgana, ,AST-
reitni”. (Ó, hvað við elskum ykk-
ur mikið!)
Káf, þukl og kynferðislegar»
þvinganir, hvort sem er á vinnu-
stöðum eða einhvers staðar ann-
ars staðar, getur vissulega aðeins
verið bendlað við ást, sé hugtak-
ið ást skilgreint svona: Ást er afl-
gjafi þeirrcU" fullvissu, að einn hafi
rétt til að ganga í skrokk öðrum (í
bókstaflegri og afleiddri merk-
ingu) á hvern þann máta, sem sá
ástfangni telur sér henta hverju
sinni og þá án tillits til vilja þess,
sem ástin beinist að! Géið guð*
forði mér frá slíkum elskhugum
og níðhöggum gullhcimra þeirra.
3) Ykkur öllum til gagns og
gjörvileika hjálegg ég eitt eintak
af tímaritinu Veru, sem svona af
og til fjallar um ofbeldi í krafti
kynferðis. Og ykkur til auðveld-
unar hef ég undirstrikað eftirfar-
andi setningar: ,)iún leggur
áherslu á að rannsaka kynlíf í
þess rétta félagslega samhengi;
kynlíf er ekki hægt að líta á sem
einangrað fyrirbæri í mannlegum
samskiptum, það ber merki þess
misréttis, sem ríkjcindi er í samfé-
laginu, stundum kallað kvenna-
kúgun.” (Þorgerður Einarsdóttir:
Nauðgun og vændi - vanmáttur
hverra. Vera, júlí 1983) í sama
tölublaði er raunar sagt frá tillög-
um þriggja Evrópuþingskvenna
um kynferðislega áreitni á vinnu-
stöðum. (bls. 36) Áskriftarsím-
inn að orðum kvenna er 21500!
* Ekki prentvilla.
Með kveðjum samt.
Magdalena Schram.
Af hverju
konur klípa
ekki stráka
Það er okkur konum, sem er-
um jú helmingur þjóðarinnar, að
sjálfsögðu gleðiefni [>egar blað á
borð við Helgarpóstinn tekur
upp okkar mál, þ.e. kvenfrelsis-
má, eins og í síðasta tölublaði
með grein sinni .Ástreitni”.
En strákar mínir, það er mál-
stað okkar lítill stuðningur þegar
kynferðislegu ofbeldi gegn kon-
um er gefið jafn elskulegt ncifn og
ÁST. Hinn jafnréttissinnaði
blaðamaður (hæ Egill) leggur
meira að segja á sig að smíða
nýyrðið „ástreitni” í tilefni grein-
arinnar. Við konur vitum það
ósköp vel að þegar við erum að
klípa stráka er það alls ekki af
neinni ást. Kynferðislegt áreiti
hefur nefnilega ekkert með ást að
gera. Það er aðeins birtingar-
mynd á því misrétti sem ríkjandi
er í samfélaginu og kallast gjarn-
an kvennakúgun. En í greininni
segir jafnframt: „ástreitni gagn-
vart karlpeningnum er fágæt”.
Þetta vakti mig til umhugsunar
um margt. Ég sá fyrir mér margan
karlmanninn lesandi þetta og
hugsa .. .„ enn ein forréttindin
sem þessar konur hafa - við er-
um ldípandi þær og kreistandi -
afhverju er aldrei klipið í rass-
kinnina á mér?“
Það eru jú margir karlmenn
sem finnst konur hcifa ýmis for-
réttindi framyfir karla í okkar
samfélagi og að þama hafi verið
vsikin athygli á enn einu forrétt-
indcunálinu. En þá fór ég að hug-
leiða afhverju t.d. ég er ekki klíp-
andi stráka um allcin bæ og hinar
steipumar ekki heldur. Ástæðan
er ekki sú að okkur skorti viljann.
Því hvað er í raun meiri skemmt-
un fyrir konur en að þukla pínu
og kreista sætan, velvaxinn
strákinn? Mér dettur ekkert
skemmtilegra í hug í svipinn. Nú,
en hver er þá ástæðan fyrir þessu
ójcifnrétti nú á tímum jafnréttis-
bcu;áttu og kvennaframboða?
Ástæðan er fyrst og fremst sú
að það er svo sjaldgæft að rekast
á einhvem bráðhuggulegan og
velniðurvcixinn karlmann að
konur langi til að káfa á honum
og þukla. Hvað þá að einhverjar
séu svo heppnar að vinna með
slíkum eintökum. Flestir karl-
menn em nefnilega svo álappa-
legir og hallærislegir að enga
konu langar til að kássast neitt
upp á þá. En flestir em nú reynd-
ar svo heppnir að ná sér í konu
sem getur í flestum tilvikum skaf-
ið og klætt af honufn verstu og
mest áberandi skavankana.
En allar vitum við lfka að á
hinn bóginn er kvenkynið í öllum
sínum glæsileik, því konur em
upp til hópa fallegar, gáfaðar, að-
laðcuidi og sumar hverjar hreincu
fegurðardísir.
Þannig að það er alveg augljóst
mál hvað staða kvenna er slæm í
þessum efnum. Þama sitja konur
ekki við sama borð og karlar.
Þama hafa konur ekki sömu
tækifæri. Enn eitt misréttið sem
fyrirsjáanlega leysist ekki.
Nú má vera að konur haldi að
ég máli ástandið dekkri litum en
ástæða er til og séu mér þess
vegna kannski ekki alveg sam-
mála. En þá vil ég taka nærtækt
dæmi; ritstjómarskrifstofu Helg-
arpóstsins, en þar em karlmenn
að sjálfsögðu í miklum meiri-
hluta eins og á öllum ritstjómar-
skrifstofum dagblaðanna. Ég hef
komið þar nokkrum sinnum og
aldrei lent í vandræðum með
hendumar á mér. Nú em þetta
alls ekki svo ófríðir karlmenn
sem vinna þar, og ekkert ófríðari
en gengur og gerist. En þeim kon-
um sem enn em í vafa um fullyrð-
ingar mínar vil ég benda á að taka
sig saman í smá hópum og
skreppa í vettvangskannanir á
nokkra karlavinnustaði, og þá er
tilvalið að kíkja við í leiðinni á
ritstjórn Helgarpóstsins og
dæma sjálfar.
Með baráttukveðjum.
Helga Thorberg
leikari.
P5. Egill minn, ég bið að heilsa
mömmu þinni elskan.
Blessuð íslenskan okkar er dá-
lítið óþjált tungumál á köflum,
dálítið gamaldags, ekki satt?
Þetta er náttúrlega ekki raunin
þegar rœtt er um forn og sigild
hugðarefni landans; karl-
mennsku, búskap og veður til að
mynda. En þegar á tungu okkar
Hvað er meðfeið?
í bókinni Furðuheimar alkóhólismans, er hulunni svipt af starfsháttum AA.
Höfundurinn, Steinar Guömundsson fer á kostum f umfjöllun sinni um meðferö
og f hverju hún sé fólgin. Bókin kostar aöeins 500 kr. og er hægt að fá hana senda
gegn póstkröfu (ekkert kröfugjald). Hringiö I sfma 33370 eða fylliö út meö-
fylgjandi miöa og sendiö okkur.