Helgarpósturinn - 27.11.1986, Side 39

SKAK
Leppar og
I orðabók Menningarsjóðs er að
finna þessa orðskýringu: leppur
taflmaður sem borinn er fyrir
skák, sá sem að nafninu til er tal-
inn eigandi eða stjórnandi e-s;
handbendi.
Reyndar hefur orðið fleiri merk-
ingar, en þær verða ekki taldar
hér. í skákmáli getur orðið leppur
einnig haft víðari merkingu en þá
sem nefnd er hér að ofan: að skýla
kóngi fyrir ásókn fjandmanna.
Það er lika kallað að maður sé
leppur, ef hann skýlir drottningu á
sama hátt, eða jafnvel hrók. En á
þessum tegundum leppana er
mikill munur: leppun manns er
skýlir kóngi er alger, bregðist hún,
fellur kóngurinn og taflinu er lok-
ið. Hins vegar getur maður sem
skýlir drottningu brugðið sér af
verðinum, það kostar að vísu líf
drottningarinnar, en skákinni er
ekki lokið fyrir því — og hugsan-
legt er að það sem á vinnst sé
drottningar virði. Á þessu hafa
menn oft flaskað.
I þessum þætti skulum við líta á
leppanir af ýmsu tagi og er þá best
að byrja á hæfilega samsettu
dæmi.
léppanir
Keres
Þetta dæmi er tekið úr einni af
skákum Keresar, lettneska tafl-
meistarans fræga, en skákin var
tefld fyrir nærri hálfri öld. Keres
hefur svart og yfirburðir hans eru
deginum ljósari, skákinni virðist
vera alveg að ljúka. Andstæðingur
Keresar, tékkneski meistarinn
Foltys, hefur verið að reyna að
ergja svarta kónginn með skák-
um, og Keres lék síðast 1. - Kf7,
ögrandi leik sem býður upp á að
leppa drottninguna með 2. Bc4.
Ekki þarf þó að skoða stöðuna
lengi til að sjá, að þá mundi Keres
kippa fótunum undan biskupnum
með 2. - Hxb3 + I. Peðið getur
ekki drepið hrókinn vegna þess að
það er sjálft leppur, en við 3. Bxb3
er svarið 3. - Dxb3+ og vinnur.
Foltys gafst upp án þess að láta
sýna sér þennan endi.
I næsta dæmi brennir svartur sig
á því að leppun er ekki alger, þar
eru að vísu tveir hrókar í hættu, en
þeim má fórna ef til nógu mikils er
að vinna.
Við skulum skoða skákina frá
upphafi, byrjunin er Norræni leik-
urinn, en á hana var minnst hér í
þættinum fyrir skömmu.
Það er Esteban Canal frá Perú
sem stjórnar liði sínu til sigurs.
Hann kom til Evrópu á árunum
milli heimsstyrjalda og vakti tals-
verða athygli, en dró sig nokkuð
snemma í hlé. Þessi skák var tefld
í Búdapest árið 1934.
01 e4 d5 02 ed5 Dxd5
03 Rc3 Da5 04 d4 c6
05 Rf3 Bg4 06 Bf4 e6
07 h3 Bxf3
Þessi kaup eru hvít í hag, betra
var Bh5.
08 Dxf3 Bb4 10a3 0-0-0?
mm x m
iii
iBA

* wlm. wmt.
'<tm, wm g

Svartur treystir á leppunina!
11 ab4t! Dxal+ 12 Kd2 Dxhl
13 Dxc6+!l bc6
14 Ba6+ og mát!
09 Bxc4 Rd5
11 0-0 Rxc3
13 Dd3 Hd8
15 Bb5!cd4
17 Hc7
10 Bxe7 Dxe7
12 Dxc3 b6
14 De2 c5
16 Rxd4 Bb7
í þriðja dæminu leiðir ónákvæm
taflmennska svarts í drottningar-
bragði til leppunar riddara á d7 er
reynist afdrifarík:
Bogoljubow — Tarrasch
Hastings 1922
01 d4 e6 02 c4 d5
03 Rc3 Rf6 04 Rf3 Be7
05 Bg5 0-0 06 e3 Rbd7
07 Hcl c6 08 Dc2 dc4
Þar er leppunin komin!
17 ... Hab8 18 Hdl Bd5
Ekki dugar heldur 18. - Dd6 19.
Hxb7! 20. Rc6 Df8 21. Rxd8 Dxd8
22. Dd3.
19 Rc6!
og svartur gafst upp, hann á ekki
annars úrkosta en Bxc6 20. Bxc6
og getur þá ekki lengur varið d7.
GÁTAN
Hvert væri hægt að flytja frétta-
tlma ríkissjónvarpsins ef hann
yrði ákveðinn klukkan 15.35?
Svar:
• ■ 'n>HA j juujs nuja buoas
n^8||8 ujnféas 'jíáí laAujeí epa
'lUæuQjuj jgA wejj sjujæp |y_

SPILAÞRAUT
Suður gefur. Allir í hættu. Vestur lét út spaða kóng og síð-
♦ 8-5-4 CPD-G-4 an meiri spaða, sem tekinn er með ás austurs.
O D-10-6-2 ♦ K-5-3 ♦ 10-3 O Á-K-6-2 OG-5 ♦ Á-G-l 0-6-2 Vangaveltur:
Andstæðingarnir hafa þegar fengið tvo slagi og eiga eftir að fá
tvo í tígli. Þvi verðum við að gæta
þess að spila trompinu þannig að
enginn slagur tapist þar. Svo spil-
um við laufinu aftur og fáum þess
Sagnir: utan á laufa dömuna, sem er blönk
suður vestur norður austur og setjum andstæðingana í enn
1 lauf 1 spaði 2 lauf 2 spaðar meiri þröng. Tökum við slíka
3 lauf pass pass pass áhættu? Lausn á bls. 10.
LAUSN Á KROSSGÁTU
~r 1 1 \G fll -15 -l-l- VMulfl • IKI •
1 t \fl u|S|r u R\ • 1R £Í<s|a/ÍS K Ú\R
L 'fl\N Slfl rn\u /?| - \fl\R > Ia/| • T|ft|/V| í N\6\A
R V r\A fl\F fl\R • \r\R / s\'fl\fl 'u\<s\M • ‘fl\P)\r
5 T\fl\F L\fl R\- m\E\T N\fl\Ð\U\R\- 151/ a\r\t
j iz-U- • 15 fl\R fl\T\fl\N\N\fl\R\- \><W\fl\R\r\A
A L\L\J /?|ó N U\G\ 1 1R • \fl\L\V\fl\R\fl\N\- M/*
7FTr flW • R\- \J\A\V\fl R • \'o\m\ ■
• 1 • 151 c? <S r U\6\L\> '0\R\'0\RI |F fl R G\A\R.
\<5\R\$\S • u m R\fl\- \o r|/9|/v|. ISIT R fl l I- \fl
R\fl\FYr\fi\F ■ \S\0\K\K /)|T|- \Æ\k\) • K L\b\l<
•\S\r\u\£>\• ó\k\/<\A\R ‘ 1/1671/91 • 1R l V\u\£
• \K\fl\R\fl\R K\fl\L\F\r N\u\'\ft\&\m\fl N fl\ • |/-
7 \
m
GÆFl> smu/z KÆPu BL05SFJ ÖRETT LFLt/ WfíT/Vfí F/SKfífí KÓPJfí JÝRfí m'pL Hl/d~Ð- fítJ/ % /YlfíL- -DfíUV/ 'Or/fíÐ fíR 5 TR/rfíÐ/ SB/nHL■ HÖruÐ HLut/ 1/ miK/LL
\ \ \ KfíFfíLD SKoRTiR fíLLT
MRNh/ fíÖT ERT/J
SPOR
HNIGrJ UN Kvö/Ti SK//V Púk/hH
5 ORG uz FLEHNF) 'dv/lj - U6UR MfíTBR Sfímr'/H INGUR FoRSR
J MjÖQ BjfíRT UR 'fíTT SK.ST. HLUTfíD E/S. SToRKl- UR////V / fí FRfíKKfí
HELS/ T f'jrs- FFO/K?
JfíK'Ð- VE6S HlfíSS ÞEKKnR TÓ///J VONTD
R’/rfí r/TÐUR V/NN- UP
f) HíZ'oS- R/Ðfífí SbtbST. % E/NS
ri/nB B/l. iT> kÉ.Œ HEFUfí ÆF/NGu DRfíUP VjfíRF UIZ
SKcrr-r RfíNG ■ BuTrf SfírtST. Jri AK KfíUPKr LfíG- Föru
Tda/N VEÍÐ/R
Ulfía/A' 3öö 6 LJ L- L—
AUGPf' H79/Z hvo/iz 6 FULL K'omNfj MoTfíR GLUFfí
Bo/< LoKfí
Ij VfíHfí/ FLRLK- /r/Gfífí. MjÚK
JSEL- JfíKfí LBrfíjfí
Ko/BfíST SfímT- T BlPEJF) SK ST. GLJÚFUR
SKÓli SK. ST.
ÆfíÐ- IR L/T/LL POK/
—>
HlNÍRfí PúKfíR V/T LEÝSfíK
HELGARPÓSTURINN 39