Helgarpósturinn - 30.12.1986, Blaðsíða 2

ÚRJÓNSBÓK
.. það gjörvallt er runnið á eilífðarbraut...“
eftir Jón Örn
JÖN ÓSKAR
Á þanskriði daganna ert þú, sjálf nýárs-
nótt, áning í tímanum. Ég ætla að drekka
minni lífsins, þess sem er að baki og ég hef
sólundað og hins sem bíður mín að morgni
þegar ég birtist upp úr skálinni eins og þang-
blaut steinkurta á útfiri.
Hafkona, helltu í glasið fullt! Afglöpin eru
svo stór og lífið svo dýrkeypt framundan. Ég
ætla að lyfta bikarnum og láta ísinn slá tóna
úr glerinu. Spyr þú aldrei hverjum klakinn
glymur; hann glymur þér.
Skál! þú sem veitir og veldur mér klökkva!
Skál! liðnu dagar. Skál! rafmagn og örbylgja.
Skál! frelsi og fjötur. Skál! lýðræði. Skál!
poppæði. Skál fyrir upplýsing og miðlunar-
blindu.
En slökkvið á tækjunum samt; látið þögn-
ina bregða birtu á myrkrið svo að ég sjái
mína nýársnótt eins og glitrandi hjarn. Lofið
mér að hlusta á fjöllin, fjöllin í þráðlausri
sendingu um eilífð, og drekkum svo skál fjall-
anna. Þau þurfa einungis himin til að hljóma
á móti nöfum sínum. Ykkar skál! Og þína
skál, kona!
Og svo fáum við okkur meira. Helltu aftur
í glasið barmafullt. Hér æjum við með tíman-
um, á nýársnótt, og höldum svo áfram í slag-
togi með honum síðdegis á morgun.
Þetta var gott ár fyrir okurkarla. Hæstirétt-
ur svipti þá glæpnum. Hvernig ætli líði þeim
mönnum, sem hafa gengið með afbrot og
fætt með þjáningum afbrot í heiminn og
standa svo allt í einu frammi fyrir samvisku
sinni eftir að hafa misst þetta afbrot yfir til
seðlabankans? Sjálfum líður mér illa innvort-
is. Ég spyr dómsyfirvöld: hafði ég þessa
menn fyrir rangri sök? Sagt er að hinum
megin við götuna á móti hæstarétti sé leik-
hús sem liggi undir skemmdum og þær verði
okkur dýrar. Jóhannes Nordal, qui tollis
peccata mundi, drekkum minni réttlætis-
gyðjunnar, bókstafsins sem blívur og hæstu
lögleyfðra vaxta.
Þetta var gott ár fyrir hina lægst launuðu'.
Þeir eru nú með hærri lægstu laun en áður
hafa þekkst. Heilagur Franz frá Assisí gekk
út á meðal smáfuglanna og boðaði mikilvægi
þess að menn yrðu ekki háðir veraldlegum
gæðum frá vinnuveitendasambandinu, held-
uTsettu þeir allt sitt traust á ríkisstjórnina og
náðarmeðul hennar. Hann mælti: „Minn
taxti er ekki af þessum heimi." Drekkum
minni hinnar útdauðu vísitölufjölskyldu.
Þetta var gott ár fyrir stórhuga athafna-
menn, hvort sem þeir fóru á hausinn eða
ekki, en tíðindalítið kannski fyrir þá sem
urðu að verja einhverju af dýrmætum tíma
sínum í fangaklefum. Hinir alheppnustu
kjöguðu í keng undir ávöxtum iðju sinnar,
keyptu flugfélög og olíufélög og stórverslanir
og sýndu fram á hversu athafnir annarra eru
tiltölulega lítils virði. Ég var einnig stórhuga
á minn alþýðlega mælikvarða: ég keypti nýtt
seðlaveski. Og ég svaraði spurningum konu
minnar eins og sannur athafnamaður. Ég
sagði: „Ég hef trú á þessu fyrirtæki." Síðan
hef ég öðlast skilning á aðstæðum athafna-
manna á nauðþurftalaunum. Ég lagði aleigu
mína undir eins og þeir, þegar ég keypti
seðlaveskið, og ég hef svör á reiðum höndum
ef skattyfirvöld krefjast skýringar á slíkri
fjárfestingu. Drekkum minni athafnamanna
og skattskýrslunnar sem bíður okkar allra.
Þetta var gott ár fyrir Alexander mikla.
Honum tókst að sýna fram á hversu örlaga-
ríkt það getur verið að miðla upplýsingum til
þeirra sem málið varðar, einkanlega ef það
eru réttar upplýsingar. Aðrir stjórnmála-
menn unnu einnig stóra sigra, ekki einvörð-
ungu á embættismönnum heldur einnig og
sér í lagi hver á öðrum, og þeir báru gæfu til
að standa vörð um sjálfa sig þegar harðast
var að þeim sótt. Ég var farinn að efast um
seiglu íslenskra stjórnmálamanna og leist
sannast sagna ekki á blikuna þegar þeir
skipuðu nefnd til þess að fletta ofan af stjórn-
málamönnum í bönkum. Til allrar guðs
lukku lögðu allir trúnað á skýrslu nefndar-
innar nema þeir, sem ætluðu að komast að
hinu sanna með hjálp hennar. Það jók mér
bjartsýni á nýjan leik að verða vitni að
hversu fimlega stjórnmálamönnum tókst að
smeygja sér til hliðar við niðurstöður nefnd-
arinnar. Drekkum minni stjórnmálamanna.
Þetta var gott ár fyrir vin litla mannsins.
Hann situr enn þar sem hann sat í ársbyrjun
þrátt fyrir „heiðarlegar" tilraunir sessunauta
til að stjaka honum út af bekknum. Kann
svo að fara að stórir menn verði að gjörast
litlir og sætta sig við fleira en fjárlagahalla.
Drekkum minni vinar litla mannsins; hann
mun aldrei bregðast þeim sem vantar
hundraðkall.
Þetta var gott ár fyrir Jón Baldvin. Flestir
þeir, sem fram til þessa hafa borið lítið skyn-
bragð á stjórnmál, eru orðnir sannfærðir um
að hann sé góður stjórnmálamaður, og sagt
er að hann sé sjálfur að komast á þessa skoð-
un. Þeir sem hafa litla trú á stjórnmálakenn-
ingum og umbótaloforðum stjórnmála-
manna, hafa mikla trú á Jóni Baldvini enda
hefur hann aldrei verið kenningum trúr og
ber það ekki við í ræðum að lofa umbótum.
Drekkum minni Jóns Baldvins; hann mun
aldrei bregðast þeim sem vantar stjórnmála-
flokk, ekki einu sinni þeim hugsjónamönn-
um sem vantar kjördæmi líka.
Þetta var gott ár fyrir Svavar Gestsson að
því leyti að flokkur hans er ennþá til, þegar
þessi minni eru drukkin. En játa verður að á
árinu, sem brátt mun heyra til hinni sögulegu
þróunarfortíð, hljóp svo mikil díalektík í
flokk formannsins að ímynd hans varð
áþekk formannsskeggi á vöngum. Drekkum
þó minni formannsins og biðjum að Þjóðvilj-
inn fari að hugsa eftir réttum línum.
Og þetta var einnig gott ár fyrir endur, sér-
staklega þær sem komu að sunnan með sól-
skin í hjarta og settust að með lögvernd nátt-
úruverndarráðs í námunda við flugvöll á
Sauðárkróki og heyra þar með beint undir
menntamálaráðherra. Því er nú spáð að þær
muni raska valdajafnvægi á Norður-Atiants-
hafi nema menntamálaráðherra haldi fast
við þá fullyrðingu að þær séu ekkert merki-
legri en aðrar endur og léleg íslenska atarna:
„bra-bra“. Skagfirðingum mislíkaði þessi um-
mæli menntamálaráðherra. Drekkum minni
menntamálaráðherra og andanna sem hon-
um fylgja og lúta hans forsjá og tala stundum
í gegnum hann.
Þetta var gott ár fyrir forsætisráðherra.
Slíkt orð fór af honum eftir því sem á leið að
Kínverjar buðu Honum til sín svo að þeir
mættu berja augum þennan kjörgrip í fullri
líkamsstærð. Hið eina, sem skyggir á góða
framgöngu forsætisráðherra, er að hann tók
strax þá ákvörðun að skipta sér ekki af leið-
togaviðræðum Reagans og Gorbasjoffs enda
fóru þær út um þúfur líkt og tilraunir til þess
að koma veruleikanum heim og saman við
úrslit í prófkjörsbaráttu framsóknarmanna.
Drekkum samt minni forsætisráðherra.
Og hugleiðum jafnframt í lokin ummæli
forsætisráðherra, þegar hann var beðinn að
segja eitthvað við þjóð sína að upplýstum
skemmdarverkum á hvalbátum í Reykjavík-
urhöfn. Þá mælti hann: „Guði sé lof að það
voru ekki íslendingar enda hefði ég aldrei
getað trúað því.“ I þessum orðum endur-
speglast sú afstaða, sem skiptir mestu á við-
sjálum tímum: að hafa trú á íslendingum.
Þeir sem hafa ekki ennþá tekið þessa trú,
ættu að strengja þess heit að öðlast hana á
næsta ári og vera jafn staðfastir í henni og
forsætisráðherra. Smáþjóð eins og íslending-
um er lífsnauðsyn að hafa trú á sjálfri sér og
ætlunarverki sínu, hvort sem það er fólgið í
tilraun til þess að bæta samskipti stórveld-
anna eða í hvalkjötsáti. Trúin flytur fjöll og
hver veit nema hún geti sætt okkur við þá
staðreynd sem við fáum ekki umflúið: að við
erum íslendingar. Drekkum því minni ís-
lendinga og óskum þeim alls velfarnaðar á
komandi ári um leið og við þökkum þeim
samfylgdina á liðinni tíð og lærdómana sem
við höfum dregið af kynnum okkar við þá.
Ykkar skál, lesendur góðir.
HAUKUR Í HORNI
2 HELGARPÓSTURINN