Helgarpósturinn - 30.12.1986, Blaðsíða 6

YFIRHEYRSLA
nafn: Friörik Sophusson fæddur: 18. okt. 1943 heimili Skógargerði 6
heimilishagir Maki Helga Jóakimsdóttir börn 3 dætur heima, aðrir fuglar flognir úr hreiðrinu
áhugamáL: Pólitík laun: Um 100 þúsund á mánuði
Mogginn — Marbakkatíðindi
eftir Óskar Guðmundsson myndir Jim Smart
Sjálfstæðisflokkurinn á í miklum erfiðleikum um þessar mundir og hefur spjótum
mjög verið beint að varaformanni flokksins, Friðrik Sophussyni.
— Sjálfstæðisflokkurinn tapar stöð-
ugt fylgi samkvæmt skoðanakönnunum.
í fréttaskýringu í Morgunblaðinu ert þú
m.a. ábyrgur fyrir hnignandi gengi
f lokksins, — heldur þú að blaðið haf i rétt
fyrir sér?
„í fyrsta lagi hafa skoðanakannanirnar ekki
verið nákvæmlega samhljóma, Hagvangs-
könnun sýnir heldur meira fylgi en þær sem
komu á undan. Þetta gefur til kynna að þetta
er ekki alveg einhlit þróun, þó augljóst sé að
flokkurinn fái minna fylgi í könnutium núna
en áður.“
— En býr eitthvað dýpra á bakvið
þessa fréttaskýringu í Morgunblaðinu,
það hefur áður gagnrýnt þig harkalega?
,,Ja, ég trúi Reykjavíkurbréfshöfundi
Morgunblaðsins þegar hann segir að þetta sé
ósköp venjuieg fréttaskýring hjá einum
blaðamanni blaðsins, sem tekur sig til og
hringir í marga flokksmenn og skrifar niður
hugmyndir þeirra. Það eina sem er sagt og
snertir mig, er að við Birgir ísleifur og Ragn-
hildur Helgadóttir höfum svikist um það að
gera bandalag gegn Albert Guðmundssyni í
prófkjöri í Reykjavík."
— Þetta er nú ekki það eina og Morg-
unblaðið hefur áður fjallað harkalega
um þig, — jafnvel vegið að þér?
„Menn verða að gera sér grein fyrir því að
Morgunblaðið er ekki málgagn Sjálfstæðis-
flokksins. Það hefur um nokkurra ára skeið
verið að skrifa sig frá flokknum."
— Þannig að þú Iítur ekki á þetta eða
hliðstæð skrif Morgunblaðsins sem af-
skipti eða tilraun til að hafa áhrif á inn-
anfiokksátök í Sjálfstæðisflokknum?
„Morgunblaðið telur sig styðja sjálfstæðis-
stefnuna, en ekki flokkinn. Morgunblaðið
hefur — og mun styðja einstaka forystumenn
Sjálfstæðisflokksins, en ekki nauðsynlega
alla. Það er Ijóst að blaðið hefur um langan
aldur dregið flokksmenn í dilka, — hampað
sumum en haft hörn í síðu annarra. Það er
ekkert nýtt.“
— Albert Guðmundsson iðnaðarráð-
herra hefur umfram aðra verið dreginn
til ábyrgðar vegna fylgisieysis flokks-
ins, vegna tengslanna við Hafskip/Út-
vegsbankann og ýmissa stjórnarat-
hafna. Ert þú þeirrar skoðunar að hann
eigi á hættu að missa sæti oddvita list-
ans í Reykjavík?
„Albert Guðmundsson hefur orðið eins
konar blóraböggull í þessum málum — og ef
til vill ekki óeðlilegt, þar sem hann var um
skeið stjórnarformaður Hafskips og banka-
ráðsformaður Útvegsbankans. Þannig að
spjót hafa beinst gegn honum vegna umræð-
unnar um tengsl Hafskips og Útvegsbankans
við sjálfstæðisflokkinn. Um það hvort Albert
verður efstur á listanum eða ekki, er spurn-
ing sem ekki er hægt að svara fyrr en að
loknum íulltrúaráðsíundi, sem haldinn verð-
ur í næsta mánuði, en það er sá fundur sem
stillir upp lista flokksins í Reykjavík.“
— Þegar hefur verið tilkynnt að á
þessum fundi komi fram tillaga um að
hann skipi ekki efsta sæti listans. Hefur
þú mótaða afstöðu til slíkrar tillögu?
„Ég hef ekki heyrt um að slík tillaga sé
formlega ákveðin, — þó rætt hafi verið um
að slík tillaga gæti komið fram“.
— Nú hefur formaður Heimdallar nán-
ast kynnt slíka tillögu og orðað þá hug-
mynd að Þorsteinn Pálsson flyttist um
kjördæmi og skipaði efsta sætið í borg-
inni?
„Heimdellingar hafa lýst því yfir að þeir
séu óánægðir með niðurstöður úr prófkjör-
inu. En sú hugmynd að Þorsteinn yrði þann-
ig fluttur finnst mér út í hött."
— Myndir þú styðja tillögu ef fram
kæmi um að Albert viki úr I. sætinu?
„Ef Albert Guðmundsson gerði slíka til-
lögu sjálfur myndi ég styðja hana, að öðrum
kosti tel ég að verði að fara eftir úrslitum
prófkjörsins".
— Nú hefur þú sagt að Albert verði
ekki sóttur til saka og hans mál hafi ekki
verið til umfjöllunar hjá skattrannsókn-
arstjóra...
„Það sem ég sagði á Byigjunni (í viðtali við
Sig. Tómasson) á mánudag er að ég tel að
það sé mjög vafasamt að hann verði sakfelld-
ur og jafnvel ákærður í tengslum við þetta
Hafskips/Útvegsbankamál nema þá kannski
vegna stöðuábyrgðar sinnar. Og hitt sem ég
sagði varðandi skattrannsóknina, var ein-
faldlega það að ég benti á að á þeim tíma
sem Helgarpósturinn staðhæfði að mál Al-
berts væru til rannsóknar hjá skattrann-
sóknarstjóra, — þá var það rangt. Málið var
ekki þar. Það er aðeins eitt sem er rétt, og
það er það að þegar ríkissaksóknari fékk
Hafskipsmálið til meðferðar sl. vor, þá var
ráð fyrir því gert að skattalegi þátturinn
gagnvart öllum þeim aðiljum sem hugsan-
lega hefðu brotið af sér varðandi skattaiög,
— að þau mál færu einhvern tíma til skatt-
rannsóknarstjóra. En sá tími er einfaldlega
ekki kominn."
— En hvadan kemur stjórnmálamanni
vitneskja af þessum toga?
„Ho, ho — ætli það sé ekki eftir svipuðum
aðferðum og blaðamenn fá sínar upplýsing-
ar".
— Kannast þú við aö opinberir rann-
sóknaraðiljar hafi samið sérstaka
skýrslu um málefni Alberts Guðmunds-
sonar — og ef svo er hefur hún verið til
umfjöllunar í þingflokki eða æðstu
stjórn Sjálfstæðisflokksins?
„Nei, ég kannast ekki við slíka skýrslu og
þar af leiöandi hefur hún aldrei verið til
neinnar umræðu".
— í þessu máli og öðrum hliðstæð-
um, sem varða einstaka stjórnmála-
menn og athafnir þeirra, þá hafið þið
forystumenn í sjálfstæðisflokknum
hyllst til að túlka mál þannig, að ekki sé
ástæða til umfjöllunar eða aðgerða inn-
an flokks, nema ef viðkomandi hafi brot-
ið lög. En þið talið aldrei um siðferðis-
brot. Hefur Sjálf stæðisflokkurinn engar
siðareglur, þekkir flokkurinn engin
mörk í siðferðislegum efnum?
„Vissulega eru mörk í siðferðislegum efn-
um. En það er líka vandséð hvernig hægt er
að draga ályktun af Hafskipsmálinu í sið-
ferðislegum efnum. Það eina sem hægt er að
segja og hægt er að læra af Hafskipsmálinu
er að úrelt sé að hafa þau tengsl milli stjórn-
málamanna og peningamála, sem verið hafa
með því að ríkisviðskiptabönkunum sé
stjórnað af mönnum sem þingflokkarnir til-
nefna. Þessu viljum við breyta og höfum lagt
fram tillögur í því efni. Til að koma í veg fyrir
hagsmunaárekstra og til að koma í veg fyrir
að menn lendi í þeirri stöðu sem orkað getur
tvímælis á siðferðisgrundvelli. Við höfum
sams konar siðferðisreglur og aðrir og það
má segja að ég hafi hér nefnt siðferðileg við-
brögð flokksins".
— Samskipti þín við Framsóknar-
flokkinn haifa löngum þótt brösótt. Þú
sagðir einhvern tíma að þeir rækju ekki
pólitík heldur einvörðungu hagsmuna-
gæslu. Ertu ennþá sömu skoðunar?
„Já, ég tel að Framsóknarílokkurinn sé til-
tölulega prinsípplaus flokkur, sem leggur
meira uppúr því að hafa völd en öðru“.
— Styður þú áframhaldandi stjórnar-
starfsemi við Framsóknarflokkinn?
„Eingöngu ef við fáum tryggingu fyrir þvi
að losa um afskipti stjórnmálamanna af ann-
ars vegar peningamálum og hins vegar at-
vinnumálum. Þá á ég m.a. við að ríkisbank-
arnir verði gerðir að hlutafélögum, að sjóð-
irnir verði afhentir atvinnuvegunum og tek-
in verði upp gjörbreytt stefna í sjávarútvegs-
málum og landbúnaðarmálum, — horfið frá
kvótum og framleiðslumiðstýringu í báðum
þessum greinum."
— Nú er einnig mikið talað um „við-
reisnarstjórn“. Gætir þú hugsað þér að
starfa í ráðuneyti undir forsæti Jóns
Baldvins Hannibalssonar?
„Ég tel að ef Sjálfstæðisflokkurinn fer í
ríkisstjórn, þá eigi hann að hafa forsætisráð-
herraembættið, enda verður hann stærsti
flokkurinn eftir kosningar".
— Hann var það líka eftir síðustu kosn-
ingar, en engu að síður hlaut hann ekki
embætti forsætisráðherra — sætti sig
vel við það?
„Þá voru aðstæður aðrar í flokknum."
— Þannig að þú myndir ekki styðja
það að Steingrímur Hermannsson yrði
áfram forsætisráðherra?
„Ekki í samstjórn með Sjálfstæðisflokkn-
um. Ég tel að Sjálfstæðisflokkurinn eigi að
fara með forsætisráðherraembætti ef hann
myndar ríkisstjórn".
— Þú ert oft sakaður um iítilþægni s.s.
að hafa ekki sótt til forystu í Reykjavík.
Þú sættir þig alltaf við að vera númer 2.
Er ekki kominn tími til að þú látir reyna
á krafta, þína, getu, vald og áhrif?
„Jú — það má kannski segja það".
— Sú staðreynd að Jón Sigurðsson for-
stjóri Þjóðhagsstofnunar skipar efsta
sætið hjá Alþýðuflokknum í Reykjavík
er talin leiða til þess að Sjálfstæðisflokk-
urinn missi enn meira fylgi en ella næsta
vor?
„Ég veit ekki betur en Jón Sigurðsson sé
ákaflega stjórnlyndur og hrifnastur allra af
miklu skipulagi. Þetta er sá maður sem
stjórnvöld hafa oftast gripið til að festa skipu-
lag og kerfi í sessi. Hann hefur verið ráðu-
nautur allra ríkisstjórna í 15 ár — mesta verð-
bólgutímabili í sögu þjóðarinnar. Og hann
hefur að undanförnu haft það verkefni að
skrifa áiitsgerðir um verk núverandi ríkis-
stjórnar og fáar ríkisstjórnir hafa fengið betri
einkunnir. Þannig að ég á ekki von á miklum
breytingum þó að Jón skipti um hempu og
skrýðist nú sem stjórnmálamaður í kór Jóns
Baldvins Hannibalssonar".
— Þannig að þú óttast ekkert um að
hann fái fylgi...?
...nema síður sé“.