Helgarpósturinn - 10.03.1988, Qupperneq 10

VETTVANGUR
HELGARPÓSTURINN
Ritstjórar: Helgi Már Arthursson og Ólafur Hannibalsson
Blaöamenn: Anna Kristine Magnúsdóttir, Freyr Þormóðsson, Friðrik Þór
Guðmundsson, Jón Geir Þormar, Jónína Leósdóttir, Kristján
Kristjánsson, Páll Hannesson.
Prófarkir: Sigríður H. Gunnarsdóttir
Ljósmyndir: Jim Smart
Útlit: Jón Öskar
Framkvæmdastjóri: Hákon Hákonarson
Dreifingarstjóri:
Sölu- og markaðsstjóri:
Auglýsingar:
Áskrift:
Afgreiðsla:
Aðsetur blaðsins:
Útgefandi:
Setning og umbrot:
Prentun:
Birgir Lárusson
Hinrik Gunnar Hilmarsson
Sigurrós Kristinsdóttir, Sigurður Baldursson.
Guðrún Geirsdóttir
Bryndís Hilmarsdóttir
er í Ármúla 36, Reykjavik, sími 91-681511.
Goðgá hf.
Leturval sf.
Blaðaprent hf.
Draumur Davíðs
martröd
Sjálfstæðisflokksins
„Varus, VaruSj fáðu mér herskarana mína aftur,“ kvein-
aði hinn mikli Agústus Rómarkeisari, þegar hann heyrði
um úrslit orrustunnar í Tevtóborgarskógi, þar sem germ-
anskir barbarar upprættu Rómarherinn og settu út-
þenslu heimsveldisins þau mörk, sem síðan hafa haldist.
Eitthvað svipaður var tónninn í leiðara Morgunblaðsins,
sem komst að þeirri niðurstöðu, að ótilhlýðilegt væri að
bera saman Davíð Oddsson og Kastró. Kastró er ekki kos-
inn. Davíð er kosinn með miklum meirihluta. Kastró
pyntar fólk. Það gerir Davíð ekki. Allt er þetta satt og rétt
hjá Morgunblaðinu. En í svonefndu Ráðhúsmáli virðist
Davíð staðráðinn í því að reyna á hvar endimörk valds
hans og vinsælda liggja. Ráðríki hans — sem á sér sína
aðdáendur — er farið að jaðra við ofríki. Samtökin
„Tjörnin lifi“, sem helst hafa beitt sér gegn ákvörðunum
borgarstjórnarmeirihlutans í þessu máli, segja að yfir-
gnæfandi meirihluti þeirra, sem við þau hafa samband
og skrifa sig á undirskriftalista, sem liggja frammi, sé
gamalgróin og innfædd flokkssystkin borgarstjórans. í
hneykslan sinni lýsa þau yfir, að verði draumurinn um
ráðhúsið í Tjörninni að veruleika muni þau aldrei geta
greitt flokknum sínum atkvæði aftur. Þung orð mælt í
hita baráttunnar, en þó er hætt við að seint grói um heilt,
svo heilagt tilfinningamál sem þetta er mörgum Reykvík-
ingum.
Davíð vill hafa hraðan á. Hann vill þeyta ráðhúsinu
upp svo að það verði orðið grjótharður og óafturkallan-
legur veruleiki 1990, þegar næst er kosið til borgarstjórn-
ar. Svo mikill er asinn að lögbundnum ákvæðum um
kynningu á skipulagi hefur naumast verið framfylgt
nema að nafninu til og með hæpnum túlkunum laga. Svo
mikill er asinn, að áður en óskað var eftir staðfestingu á
deiliskipulagi voru hugmyndir manna um stærð hússins
ekki fullmótaðar og nú er óskað eftir stækkun þess á
lengd, breidd og hæð og aukna uppfyllingu út í Tjörnina.
Svo mikill er asinn að verkið skal boðið út og fram-
kvæmdir hafnar áður en hönnun þess er lokið. Svo mikill
er asinn að anað skal út í verkið áður en nokkrar kostn-
aðaráætlanir af viti geta legið fyrir. Allir vita, hvernig far-
ið hefur fyrir sæmilega unnum kostnaðaráætlunum hér
á landi síðastliðin ár og er flugstöðvarbyggingin nýjasta
vítið til að varast. Hér liggur ekkert fyrir nema munnleg
hreystiyrði Davíðs um að hann muni sjá um að kostnaður
fari ekki yfir milljarð. Menn hafa meiri trú á að efndir
fylgi orðum Davíðs en flestra annarra stjórnmálamanna,
en jafnvel til hans gera menn kröfur um rökstuðning fyrir
framkvæmd upp á milljarð. Ekki síst þegar ráðhúsið tek-
ur núna nær daglegum breytingum og tútnar út á lengd,
breidd og hæð og út í Tjörnina án þess að Davíð virðist
sjá minnstu ástæðu til að efna til nýrrar kynningar meðal
borgaranna og hyggist jafnvel reyna enn á þanþol skipu-
lagslaganna, sem á að tryggja borgurunum rétt til að
hafa áhrif á umhverfi sitt.
Hún er annars undarleg þessi árátta borgarstjóra Sjálf-
stæðisflokksins til þess að taka vinsældum sínum gröf í
Tjörninni með því að vilja reisa sér þar minnisvarða.
Þetta henti Gunnar Thoroddsen fyrir margt löngu. Nú
virðist Davíð ætla að endurtaka þá sögu. En hætt er við
því að hann eigi eftir að komast að því, að eftir því sem
ráðhúsið í Tjörninni stækkar í meðförum minnkar hann
sjálfur.
10 HELGARPÓSTURINN
Að hleypa út fuglum
í vikunni voru Thor Vilhjálmssyni
veitt bókmenntaverðlaun Norður-
landaráðs. En það eru víst tæplega
fréttir. Hefðu kannski þótt það fyrir
fimmtán árum, enda langur vegur
frá því þegar maðurinn var alltaf
einn. Og þó. Kannski er hann enn
jafn einn og hann hefur ailtaf verið.
Hvað um það. Þegar ég sá Thor
Vilhjálmsson fyrsta sinni, norður á
Akureyri, var mér bent á hann með
þeim orðum að hann væri bitur út af
því að þjóðin skildi ekki list hans og
mæti hann ekki að verðleikum. Að
hann væri óalandi og óferjandi og
það sem hann gerði best væri að
lyfta hendi skáldlega og hiksta og
tafsa til að stæla Laxness. Sjálfur var
ég þá að byrja í menntó og hafði
ákveðið að bókmenntir væru mitt
svið og leit þessvegna þóttalega á
frásagnarmanninn og spurði á
þennan krítíska hátt sem maður
lærir þegar maður umgengst
krakka sem vilja vera fullorðnir og
frjálslegir í senn. Hvort hann hefði
lesið eitthvað eftir þennan mann.
Nei, varð viðmælandinn að viður-
kenna og þar með duttu öll hans rök
dauð. Eg varð nokkuð ánægður
með þennan sigur minn í orða-
glimunni, enda mikilvægt á þessum
árum að fara með sigur af hólmi í
slíkum glímum til að efla sjálfs-
traustið og sýnast vera sjálfstæðari
en maður í raun og veru var. Nema
hvað þessi gráskeggjaði maður
fannst mér heillandi og í einhverju
uppreisnarkasti ákvað ég að kaupa
bók eftir hann og lesa. Bókabúðir á
Akureyri voru hreint ekki auðugar
að verkum Thors en að lokum rakst
ég á Faldafeyki, greinasafn, og svo
skáldsöguna Fuglaskottís og svo
annað greinasafn, Fiskur í sjó, fugl
úr beini. Og í gegnum þetta pældi
maður. Las hvað þessi maður hafði
að segja um aðra listamenn, heims-
fræga erlenda snillinga sem hann
skrifaði um eins og þeir væru dag-
legir gestir hjá honum (líklegast
voru þeir það en kannski ekki á
þann hátt sem mér fannst í fyrstu),
hvernig hann tætti í sig ónefndan
kollega sinn fyrir að falsa heimsbók-
menntasöguna og margt fleira.
Það væri lygimál að segja að maður
hafi gleypt í sig Thor, enda var það
kannski aldrei ætlunin.
Næst sá ég Thor í háskólanum,
hann kom til að halda fyrirlestur,
svara spurningum nemenda sem
urðu aldrei margar og engin um
verk eftir hann. Hann sagði hins-
vegar frá því þegar hann var í París,
frá manni sem horfði svo fast á vegg
að það var eins og hann ætlaði að
brjóta á hann gat með augnaráðinu
einu saman. Og tilhvers sagði skáld-
ið og leit yfir bekkinn. Var það
kannski til að hleypa út fuglum?
spurði hann svo sjálfur. Svarið skipti
ekki máli, kom kannski aldrei, enda
iíklegast ekki til. Sjálfur túlka ég
þessa litlu sögu svo að Thor hafi ver-
ið maðurinn — að hann hafi brotið
göt á vegginn með augnaráðinu
einu saman og hleypt fuglum út um
götin og fuglarnir flugu víða og hafa
snúið aftur til að segja okkur frá
hvernig heimurinn lítur út.
Helgarpósturinn óskar Thor til
hamingju með verðlaunin.
Kristján Kristjánsson