Dagblaðið Vísir - DV - 24.08.2011, Blaðsíða 2

Ú
tsýnisstaðurinn Perlan í
Öskjuhlíð verður auglýstur
til sölu á næstu vikum eða
mánuðum, að sögn Eiríks
Hjálmarssonar, upplýsinga-
fulltrúa Orkuveitu Reykjavíkur, eig-
anda hússins. Hitaveita Reykjavíkur,
fyrirrennari Orkuveitu Reykjavíkur,
byggði húsið upphaflega árið 1991.
Orkuveitan mun hins vegar halda
eftir hitaveitutönkunum fimm sem
Perlan er byggð á enda eru þeir not-
aðir í starfsemi Orkuveitunnar. „Við
þurfum ekki að eiga þetta veitinga-
og safnarými til að sinna grunn-
þjónustu fyrirtækisins. Þarna koma
hins vegar um 500 þúsund manns
á ári þannig að það er kannski ein-
hver þarna úti sem sér betri rekstr-
argrundvöll en Orkuveita Reykjavík-
ur hefur fundið á þessu húsi. Þetta
er auðvitað einn vinsælasti ferða-
mannastaður borgarinnar,“ segir
Eiríkur.
Salan á Perlunni er liður í þeim
aðgerðum Orkuveitunnar að selja
eignir fyrir um 10 milljarða króna til
að reyna að rétta af taprekstur stofn-
unarinnar. Stuðst er við þá megin-
hugmynd við eignasöluna að selja
eignir sem ekki eru hluti af kjarna-
starfsemi fyrirtækisins.
Húsið verðmetið á rúma 2
milljarða
Perlan er samkomuhús upp á rúm-
lega 4.000 fermetra sem er í óbeinni
eigu Reykvíkinga í gegnum Orku-
veitu Reykjavíkur. Húsið er fyrst og
fremst þekkt sem útsýnisstaður sem
hýst hefur veitingahús á efstu hæð
frá opnun árið 1991. Bygging húss-
ins vakti talsverðar deilur á sínum
tíma en ákveðið var að byggja það
í borgarstjóratíð Davíðs Oddsson-
ar, sem síðar varð forsætisráðherra
Sjálfstæðisflokksins. Eitt af síðustu
embættisverkum Davíðs sem borg-
arstjóra um vorið 1991 var að leggja
hornstein að Perlunni.
Eitt af sérkennum hússins er
að efsta hæð þess snýst löturhægt
þannig að veitingahúsagestir fá fjöl-
breytt útsýni yfir Reykjavík meðan
þeir dvelja á staðnum. Veitingahúsið
hefur hins vegar aldrei staðið undir
væntingum hvað varðar gæði og vin-
sældir. Neðri hæð hússins hefur svo
verið nýtt undir alls kyns starfsemi á
liðnum árum, sýningar, útsölumark-
aði og fleira í þeim dúr, en þessi notk-
un á húsinu var ekki ráðgerð þegar
það var byggt á sínum tíma.
Verðmat hússins er tæplega 2,1
milljarður króna samkvæmt fast-
eignamati fyrir árið 2012. Orkuveitan
ætti því að fá eitthvað upp í þá fjár-
muni sem lagðir hafa verið í húsið,
bæði byggingu og rekstur þess á síð-
astliðnum tuttugu árum, þegar það
verður selt.
Tekjur duga ekki fyrir 40 milljóna
gjöldum
Eiríkur segir að staðan sé sú að tekj-
urnar sem Orkuveitan fær af Perl-
unni dugi ekki fyrir fasteignagjöld-
um sem fyrirtækið þurfi að greiða af
húsinu. Perlan er atvinnuhúsnæði
og þarf Orkuveita Reykjavíkur því að
greiða af því fasteignaskatt sem nem-
ur 1,65 prósentum af fasteignamati
hússins og lóðarinnar. Húsið er met-
ið á tæplega 2,1 milljarð og lóðin er
metin á tæplega 207 milljónir króna.
Fasteignaskatturinn sem Orkuveita
Reykjavíkur þarf að greiða af húsinu
er því tæplega 38 milljónir króna á
ári. Ofan á þetta bætist lóðarleiga til
Reykjavíkurborgar sem nemur 1 pró-
senti af fasteignamati lóðar, sem gera
rúmlega 2 milljónir króna. Samtals
nema þessi útgjöld Orkuveitunnar
vegna fasteignagjaldanna því rúm-
lega 40 milljónum króna á ári. Orku-
veita Reykjavíkur tapar því pening-
um á hverju ári á Perlunni.
Þessi rekstrarkostnaður hússins
bætist ofan á heildarkostnaðinn við
byggingu Perlunnar sem nam tæp-
lega 1,3 milljörðum króna á sín-
um tíma, samkvæmt frétt
í Morgunblaðinu árið
1991. Sé þessi upp-
hæð framreiknuð
miðað við vísi-
tölu neyslu-
verðs í
janúar
2011 kemur fram að byggingarkostn-
aðurinn nemur um 3,2 milljörðum
króna á núverandi verðlagi. Bygg-
ingarkostnaðurinn framreiknaður er
því rúmum milljarði króna hærri en
fasteignamat Perlunnar. Til að koma
út á sléttu þarf Orkuveita Reykjavík-
ur því að fá þessa upphæð fyrir húsið
plús þá fjármuni sem stofnunin hef-
ur lagt í rekstur þess á síðastliðnum
20 árum.
Upphæðin liggur ekki fyrir
Erfitt er að segja hversu há sú upp-
hæð er sem Orkuveitan þarf að fá fyr-
ir Perluna til að koma út á sléttu. Þeg-
ar Eiríkur er spurður um þetta atriði
segir hann að ekki hafi verið tekið
saman hversu mikla fjármuni Orku-
veita Reykjavíkur hafi lagt í Perluna á
liðnum árum. Ekki liggi fyrir hversu
lengi tekjur Orkuveitunnar af Perl-
unni hafi ekki einu sinni dugað fyrir
fasteignagjöldum af eigninni.
Eiríkur bendir á þau rök á móti
þessum fjárhagslegu rökum
að líklega hafi
ekki verið
hreinar viðskiptalegar forsendur að
baki þeirri ákvörðun að byggja húsið
á sínum tíma. „Ég held að það hafi
aldrei verið meiningin að græða á
þessu. Byggingin hefur heilmikið að-
dráttarafl og er hluti af ímynd borgar-
innar. Hún á því hugsanlega sinn þátt
í því að trekkja að ferðamenn til borg-
arinnar,“ segir hann.
Kjartan Magnússon, borgar-
fulltrúi Sjálfstæðisflokksins og stjórn-
armaður í Orkuveitu Reykjavíkur,
tekur í svipaðan streng þegar hann
segir að Perlan hafi gegnt því hlut-
verki sem hún átti að gegna þegar
hún var byggð á sínum tíma og því
hafi ekki verið glapræði að reisa hús-
ið. „Ég held að menn hafi náð þeim
markmiðum sem þeir stefndu að
með byggingunni á sínum tíma. Eitt-
hvað sem gæti orðið kennimark fyrir
borgina og myndi nýtast ferðaþjón-
ustunni. Ég held að Perlan hafi gegnt
þessu hlutverki sínu ágætlega.
Hitaveitan, sem byggði
Perluna á sínum tíma,
gerði það líka fyrir
handbært
2 | Fréttir 24. ágúst 2011 MIðvikudagur
Ingi Freyr Vilhjálmsson
ingi@dv.is
Úttekt
Milljarða króna tap
n Perlan kostaði rúma 3 milljarða króna á gengi dagsins í dag n Húsið hefur verið rekið með tapi
um margra ára skeið n Sala hússins mun skilja eftir milljarða króna tap hjá Orkuveitu Reykjavíkur
1930
Jóhannes
Kjarval kemur
fram með fyrstu
hugmyndir um
glæsihús á Öskjuhlíð.
1938
Efnt til samkeppni um fyrir-
komulag hitaveitugeyma sem
reisa átti á Öskjuhlíð.
1939
Fyrsti hitaveitugeymirinn
reistur.
1985
Umræður hefjast um útsýnis-
hús í Öskjuhlíð.
1986
Fyrstu hugmyndir um hönnun
Perlunnar komu fram.
5. maí 1988
Borgarstjórn samþykkir að
hefja byggingu Perlunnar.
1989
Bygging Perlunnar komin vel á
veg og húsið orðið fokhelt.
1990
Fólk farið að kalla húsið
Perluna sín á milli.
11. maí 1991
Davíð Oddsson
leggur hornstein
að Perlunni sem
er eitt af síðustu
embættis-
verkum hans sem borgarstjóri.
Á sama tíma leggur Davíð til að
húsið fái nafnið Perlan.
21. júní 1991
Perlan
tekin formlega
í notkun með
vígslu Davíðs
Oddssonar, þáverandi for-
sætisráðherra og fyrrverandi
borgarstjóra. Heildarkostnaður
við húsið metinn á 1.290 millj-
ónir króna.
1993
Perlan fær Golden ear-verðlaun-
in fyrir hljóðtæknilega hönnun.
17. janúar 1998
Davíð Odds-
son, þáverandi
forsætisráð-
herra, hélt upp
á 50 ára afmæli
sitt í Perlunni.
24. janúar 1998
Ingibjörg
Sólrún
Gísladóttir,
þáverandi
borgar-
stjóri, vígir
manngerðan goshver við hlið
Perlunnar.
Perlan opnuð Davíð Oddsson, sem þá var nýtekinn við sem forsætisráðherra, vígði Perluna í júlí 1991. Hann hafði beitt sér fyrir byggingu hússins þegar hann var borgarstjóri á árunum þar á
undan. Hann sést hér halda ræðu við vígslu Perlunnar.
Starfsemi og viðburðir í Perlunni
Töluverð starfsemi hefur verið í Perlunni allt frá opnun hennar. Starfsemin hefur
spannað ansi breitt svið en meðal þess má nefna rekstur veitingahúss og kaffiteríu til
lagermarkaða og góðgerðauppboða. Safn er rekið í einum af hitaveitutönkunum en
vinna við safnið hófst árið 2000 þegar einn tankanna var tæmdur. Þá hefur veitinga-
staður verið rekinn allt frá opnun hússins árið 1991 á efstu hæð. Veitingastaðurinn er
staðsettur inni í risaglerhjúpnum sem myndar þak hússins. Þá er kaffitería sem opin er
gestum og gangandi á daginn í húsinu. Jólamarkaður er einnig opinn allt árið um kring í
húsinu.
Starfsemi sem verið hefur í Perlunni:
n Bókamarkaður Félags íslenskra bókaútgefenda
n Tónlistarmarkaður Músík og mynda
n Fatamarkaður og skómarkaður
n Uppboð til styrktar skólamála í Jemen
n Jólaland sem rekið er allt árið um kring
n Veitingarekstur á tveimur hæðum hússins
n Hjólahátíð á vegum Fjallahjólaklúbbsins og HFR
„Þetta hefur
verið eins
og tóm skel
Kostaði 3,2 milljarða Bygging
Perlunnar kostaði um 3,2 milljarða
króna í byggingu árið 1991. Húsið
hefur verið rekið með tapi æ síðan.