Morgunblaðið - 25.08.1965, Blaðsíða 16

MORC U N BLAÐIÐ
16
1 MlðvikudagUr 25. ágúst 1965
I»essi mynd var tekin af flutning askipinu Mediterranean Sprint-
er, sem tók niðri við Oddeyrarta nga á Akureyri sl. laugardag. —
Skipið komst á flot af eigin rammleik kl. rúmlega 14.00. Senni-
lega hefir skipið verið óskemmt, en það strandaði skammt sunn-
an togarbryggjunnar og hélt áleiðis til útlanda. Ljósm.: Sv. P.
— Lof og last
laust msela með þvi að taka
bíl á leigu og aka um landið
eftir eigin geðþótta. Maður
slær þá tvaer flugur í einu
höggi: sleppur við músikur-
hryllinginn í langferðabílun-
um, og þarf ekícert vera að
gráta þó að grjóíhríðin á veg-
tmum dynji duglega á bílnum.
Leigan fyrir fólkswagen er,
eins og gengið er núna, 42,00
sænskar krónur (350 ísl.) á
dag, og við þetta bætast 40
aurar fyrir hvern kílómetra.
^Benzín er innifalið. Alþjóðlegt
ökuskírteini er ekki nauðsyn-
legt. í>ó verður að fara til lög-
reglunnar og fá sérstakt
keyrsluleyfi, sem heft er við
ökuskírteinið. Leigusalinn okk
ar bar sig illa yfr þessari auka
fyrirhöfn og fullyrti ,að ame-
riskir viðskiptavinir yrðu að
láta iækni rannsaka sig áður
en lögreglan treysti þeim til
að aka bíl á íslandi. Hvers
vegna t.d. Svíar þyrftu að gang
ast undir þetta lögreglupróf
var ofar hans sk’ilningi, ekki
sizt þegar þess er gætt, að á
íslandi er vinstri handar akst-
ur nákværplega eins og í
Svífþjóð
fSLENDINGUR ÓTTAST
EKKI „ÓVISSAR GÖTUR“
Sá sem vanur er hinum mjög
svo fullkomnu vegamerking-
um meginlandsins, gæti fund-
ið sér hitt og þetta til að jag-
ast yfir á íslandi. Jafnvel á
hinni margföldu ferðamanna-
leið milli Reykjavíkur og hins
ákaft spúandi Geysis (Hann
er mörgum það eina á íslandi,
sem tollað hefur í minni úr
landafræðitímum skólans) verð
ur að hafa gott landabréf til
þess að geta ratað. Oft skipt-
ist vegurinn alveg óvænt og
fjarri mannabyggðum án þess
að nokkurt leiðbeiningarmerki
sé finnanlegt, og er þá mikils
vert að geta fundið staðinn
á landabréfinu. Það var ekki
fyrr en eftir '60—70 km. ferð
yfir næstum óbyggð svæði, að
við rákumst á fyrsta vegar-
rnerkið, sem vísaði á Geysi.
Það ber hátt við loft, eins og
íslenzk vegamerki eru vön að
gera, og var skrifað með sams
konar smáu letri og undan-
tekningarnar og viðbæturnar á
baksíðum sænskra tryggingar-
bréfa. Sjóndapurt fólk hlýtur
að þurfa að hafa með sér stiga
og stækkunargler.
Ástæðan fyrir þessari háu
staðsetningu vegarmerkjanna
er kannski sú, að það er svo
stutt síðan fiestir ferðamenn
voru ríðandi, en merkin eru í
hæfilegri hæð fyrir fólk á hest
baki.
Mjög margir vegir á íslandi
voru upphaflega reiðgötur, sem
hafa verið breikkaðar vegna
bíla-umferðar. Á landabréfin
eru merktar hvorki meira né
minna en sex gerðir vega: aðal
leið, vegur, ökufær gata, reið-
gata, varðaður vegur, og óviss
gata.
Sannur íslendingur er þó
ekki smeykur við að fara óviss
ar götur, svo fremi hann sé á
Landrover.
Ásamt mínum nýja vini,
Sverri, hef ég reynt allar þess
ar gerðir vega á leið minni frá
Mývatni yfir eldfjallasvæðin
suður til hinnar undurfögru
Herðubreiðar, sem er rétt fyrir
norðan Vatnajökul. Við ókum
viðstöðulaust yfir stríð fall-
vötn, brunuðum um víðáttu-
mikil svæði þakin svartri
hraunmöl, svo að rykið þyrl-
aðist upp í kílómetralangan
hala á eftir okkur,- eða kröngr-
uðumst með 5 km. hraða og
drif á öllum hjólum yfir storkn
uð hraunhöf, þar sem áratuga
umferð hafði ekki megnað að
skilja eftir minnstu vegsum-
merki. Hinar máluðu steinvörð
ur voru það eina, sem við höfð
um til að átta okkur á. í þoku
er ekki annað ráð, en slá tjöld
um á miðju „hafinu“ og bíða
unz rofar til.
SKÓGLAUST, EN EKKI
TILBRE YTIN G ARL AUST
Með þá í huga, sem finna hjá
sér löngun til að sjá eitthvað
utan við hinar margtroðnu
ferðamannaleiðir — og ekki
eru hræddir við að reyna ofur-
lítið á líkamann — mæli ég
með bílferð um fsland sem
sannkölluðu sumarævintýri. —
Þeir hitta fyrir sér stórbrotið
og sérstætt land, að mörgu leyti
gjörólíkt því, sem viðteknar
skoðanir heima fyrir gefa til
kynna.
Hér eru tiltölulega aðgengi-
legar óbyggðir, þar sem leiðin
liggur um bakka friðsælla fjalla
vatna með söngvasvönum, lóm-
um og óðinshönum, fullum trún
aðartrausts, sem hreyfast til og
frá í fjöruborðinu eins og plast-
fuglar.
Og hin skóglausu svæði verða
sízt af öllu sökuð um tilbreyt-
ingarleysi.
Oft skiptist á svart mánu-
landslag með hornóttum hraun-
klettum og grösugir dalir vaxn
ir víði og birkikjarri, og loftið
er fullt af krydduðum ilmi hins
blárauða blóðbergs. Sums stað-
ar breiða úr sér víðáttumiklar,
næstum ófærar grjótlendur,
sem örðugt er að sjá yfir —
það heitir hraun, og hljómur-
inn í orðinu lýsir því vel —
„hornótt eins og timburmenn".
lifatvæli
og hreieilæti
NEYTENDASAMTÖKIN birta í
nýútkomnu Neytendablaði meg
inefni bæklings, sem Rannsókn-
arstofnun heimilanna í Dan-
mörku hefur gefið út og nefn-
ist „Matvæli og hreinlæti". Þar
er rætt um hluti, sem allir þurfa
að vita, — ekki einungis húsmæð
ur, en þær þó fyrst og fremst. í
formála ritstjórans segir, að birt
ing þessa efnis sé síður en svo
neitt vantraust á íslenzkar hús-
mæður, enda viti væntanlega
flestar mest af því, sem þarna
stendur. Auk þess sé það óþarfi
fyrir lesendur að hafa orð á því
eftir á, að eitthvað hafi það ver
ið í greininni, sem þeir ekki vissu
fyrir. Það væri í sannleika holl
ræði, að allir þeir, sem læsir eru
á heimilinu, læsu greinina, sem
er auðskilin og fljótlesin. Þarna
er einnig að finna margan nyt-
saman fróðleik um meðhöndlun
og geymslu matvæla.
1 upphafi er lýst smáveru-
gróðri þeim, sem helzt er að
finna í matvæium, lifnaðarhátt-
um hans og lífsskilyrðum á skýr
an og greinargóðan hátt. Síðan
skrifar Albert Engström. Og
þegar við ökum bugðóttan
sneiðinginn niður appelsínu-
rautt Námaskarðið, uppgötvum
við, að ísland á ennfremur lítið
helvíti fyrir sig, nákvæmlega
sams konar og Doré lýsir í sín-
um frægu myndskreytingum í
Inferno Dantes. Hér er hið
storknaða landslag sveipað
brennisteinsgufum, sem koma
hvæsandi út úr götum og
sprungum, og víða opna sig
litlir eldgígir með sjóðandi
leðju og gulgrænum brenni-
steinsgraut, sem slettist upp á
barmana. Það var hér, sem Al-
bert Engström stakk upp á, að
stofnaður yrði prestaskóli, svo
að sálusorgararnir hefðu eitt-
hvað áþreifanlegt að styðjast
við, þegar þeir væru 'að lýsa
syndastraffinu.
Þrátt fyrir alla hina stór-
brotnu náttúrufegurð, sem ís-
land hefur upp á að bjóða gest-
um sínum, hafa þó eldfjöllin og
goshverirnir mesta aðdráttar-
aflið fyrir ferðamenn. Það eru
fyrirbrigði sem kitla taugarnar
jafnvel á útlifuðum alheims-
flakkara. Annað sem gerir land
ið svo forvitnilegt er það, hve
einkennilega ungt það er í
mörgu tilliti. Okkur finnst
einna helzt við séum að ferð-
ast um landslag, þar sem ekki
sé ennþá búið að' koma fyrir
öllum húsgögnunum, — að þá
og þegar geti komið upp jarð-
eldur, sem breyti sjónhringn-
um og geri grænar lendur að
svörtum, hornóttum hraunum.
Og þegar við horfum á litlu
eldfjallaeyna hjá Surtsey spúa
upp ósköpum sínum af gufu-
mekki og ösku mót svörtum
þrumuhimni, verður okkur
ljóst, að enginn hefur lýst eld-
gosi betiír en höfundur Völu-
spár:
Sól tér sortna.
Sökkr fold í mar.
Hverfa af himni
heiðar stjörnur.
Geisar eimi
ok aldrnari.
Leikr hár hiti
Við himin sjálfan.
Á íslandi blandast forneskja
og nútíð á þann hátt, að það
er bæði töfrandi og torskilið.
Þetta er land, þar sem bílaum-
ferðin mun ennþá í mörg ár
orka á aðkomumanninum sem
brot ó lögmálum tímans. Þess
konar ferðamannaland mun
sannarlega sjaldséð á okkar
tímum.
eru hinar algengustu matvælateg
undir teknar fyrir og á hinum
ýmsu tilverustigum. Til fróðleiks
má geta þess, að í Danmörku eru
árlega skráð 50.000 tilfelli bráð-
smitandi magaveiki.
Verið er að senda hið nýja Neyt
endablað ú.t til félagsmanna, en
menn geta, látið innrita sig í
Neytendasamtökin í bókaverzl-
unum UM ALLT LAND. —
Skrifstofa samtakanna er í
Austurstræti 14, símar 1-97-22 og
21-666.
(Frá Neytendasamtökunum).
Jakarta, 23. ágúst, NTB - AP.
★ STAÐFEST hefur verið af
opinberri hálfu í Indónesíu, að
uppreisn hafi fyrir skömmu
verið bæld niður í Vestur-
Iran. Er frá þessu skýrt í opia
berri tilkynningu, þar sem
jafnframt segir, að nýlendu-
sinnar, heimsvaldasinnar og
gamlir nýlendusinnar hafi æst
þar til óeirða.
Aðrar heimildir herma, að
hér hefir verið um að ræða
staðbundnar óeirðir, til komn-
ar vegna megnrar óánægju
fólksins með yfirvöldin í
Irian.
Heildarafiinn 1,4 millj.
mál og tunnur
Síldveiðiskýrzla Fiskifélagsins
SÍLDVEIÐI var sáralitil síðustu
viku, þrátt fyrir sæmilegt veiði-
veður. Flotinn var aðallega að
veiðum á Reyðarfjarðardýpi og
við Jan Mayen. Einnig héldu
nokkur skip á miðin Við Norð-
ur-Noreg en lítill afli fékkst þar.
Vikuaflinn var einungis 48.961
mál og tunnur og heildarmagn
á síldveiðum norðanlands og
austan s.l. laugardag var þá
orðið 1.483.646 mál og tunnur.
Vikuaflinn á sama tíma í
fyrra var aðeins 8.939 mál og
tunnur og heildaraflinn þá orð-
inn 1.834.772 mál og tunnur.
Aflinn hefur verið hagnýttur
þannig:
f salt 110.382 uppsaltaðar tunn
ur í fyrra 228.254. f frystingu
6.864 uppmældar tunnur í fyrra
24.695. f bræðslu 1.366.400 mál, í
fyrra 1.581.823.
206 skip hafa tilkynnt um afla
og af þeim hafa 182 skip 1000
mál og tunnur eða meira og fylg-
ir hérmeð listi yfir þau.
Heildarmagn á sildveiðum
sunnanlands og vestan nemur i
628.980 uppmældum tunnum. 57
skip hafa fengið afla og af þeim
hafa 47 skip aflað 1000 tunnur
eða meira og fylgir hérmeð listi
yfir þau.
Síldveiðin norðanlands og austan:
Mál og tunnur:
Aknabong, Akuineyri 8.273
Akurey, Reykjavík 11.737
Akurey, Honvafiröi 6.533
Anna Siglufirði 9.307
Arn-ar, Reykjavík 13.994
Amarnes, Hafnarfirði 2.998
Arnfirðiin-gur, Reykja-vík 10.934
Árni Geir, Kefiavík 1.781
Árni Magnússon, Sandgerði 15.792
Arnkelil, Hel'liissaaidi 2.022
Ársæll Sigurðsson II, Hafnanf. 3.486
Ásbjöm, Reykjavík 10.163
Áskeld, Grenivík 3.560
Ásþór, Reykjavik 8.014
Auðunn, Hafnarfirði 7.384
Baldur D-alvík - 8.441
Bára, Fáskrúðsfirði 16.383
Barði, Neska-upstað 17.332
Bergur, Vestmannawyjum 8.267
Bergví-k, Keflavíik 2.762
Bjanmi, EXalvík 5.680
Bjanmi II, Dalvík _ 16.000
Bjartur, Neskaupstað 17.603
Björg, Neskaupstað 7.388
Björg II, Neskaupstað 6.111
Björgvin, Dalvík 11.201
Björgúlifur, Dalvík 9.506
Björn Jónsson, Reykj-avík 3.996
Blíðfari, Grundarfirði 3.996
BHðf-ari, Grundarfirði 1.644
Brímir, KefLa-vík 2.828
Búðaklettur, Hafnarf irði 8.012
Dagf-aa*i, Húsavíik 20.023
Dan, Isaifirði 1.535
Draupnir, Suðureyri 3.724
Einar Hálfdá-ns, Bolungarvik 9.314
Eini-r, Eskiifirði — 6.499
Ekl-borg, Harfnarfirði 16.582
Eldey, Kefliavík 8.686
ELliði, Sandgerði 10.618
En.gey, Reykjavík 2.883
Fagriklettur, Hafnarfirði 4.822
Fákur, Hafnarfirði 4.991
Faxi, Hafnarfi-rði 13.502
Framnes, Þingeyri 8.684
Freyfaxi, Keflavík 3.217
Friðbert Guðmundss., Suðureyri 1.684
Fróðaklettur, Hafna-rfirði 7.833
Garðar, Garðahreppi 7.266
Gjafar, Vestonannaeyj'umfi 9.9.30
Glófaxi, Nesíkiaiupstað 5678
Gn-ýfari, Gruinda*rfirði 2.122
Grótta, Reykjavílk 14.198
Guðbjartur Kristján, ísaifirði 14.256
Guöbjörg, Ókhfefírði 7J78
Guðbjörg, Isafirði 6.910
Guðbjörg, Sa-ndigerði 11.961
Guðmundur Péturs, Bokingarv. 13.437
Guðmuindur Þórðarson, Rvík. 6.197
Guðrún, Hafnarfirði 11.967
Guðrún GuðleifsdóKir, Hnífsdail 13.499
Guðrún Jónsdóttir, ísafirði 13.560
Guðrún Þorkelsdóttir, Eskifirði 5.. 184
Gullberg, Seyðisfirði 15.109
Gul-lfaxi, Neskaupstað 8.520
Gullver, Seyðisfirði 18.969
GuWtoppur, Keflavík 3.886
Gun-nar, Reyðarfirði 10.03)2
Gunmhildur, ísafirði 3.681
Gylfi II, Akureyri 2.279
Hatfrún, Bolunga-rvík 12.218
Hafrún, Neskaupstað 4.630
Hafþór, Reykjaví-k 5.341
Ha-lkion. Vestmannaeyjum 11.325
Halldór Jónsson, Óla-fsvík 12.264
Haan-ravík, Keflavík 11.544
Hannes Hafsteim, Da-lvík 17.903
Haraildur, Akra-nesi 13.388
Héðinn, Húsaví'k 8.914
Heiðrún, Bohingarvík 3.2CÆ
Heimir, Stöðvarfirði 21.504
Helga, Reykjavík 7.363
Helga Guðmundsdóttir, Pa-trefesf. 18.259
Helgi Flóventsson, Húsavík 13.148
HWrnir, Keflavík 1.604
Hiknir II, Flateyri 2.105
HoffeW, Fáskrúðsfirði 4.600
Hólimanes, Eskifirði 10.073
Hrafn Sveinbjamarson III, Gr. 9.695
Hrönm, ísafirði 4.972
Huginn II, Vestmannaeyjum 3.879
Hugrún, Bolungarvík 11.793
Húni II, Höfðakaupstað 4.383
Hvanney, Hornafirði 1.946
Höfrungur II, Akranesi 9.284
Höfru-ngur III, Akramesi 12.760
Ingitoer Ólafsson II, Keflavík 11.901
Ingvar Guðjónsson, Hafnarfirði 6.462
ísleifur IV, Vestmannaeyjum 3.202
Jón Eiríksson, Hornafirði 6.664
Jón Finnsson, Garði 5.719
Jón Garðar, Sandgerði 2.697
Jón Gunnlaugs, Sandgerði 1.749
Jón Jónssson, Ólatfsvík 1.718
Jón Kjarta-nsson, Eskifirði 20.999
Jón á Stapa, Ólafsvík 11..143
Jón Þórðarson, Patreksfirði 9.828
Jörundur II, Reykjavík 16.429
Jörundur III, Reykjavík 17.683
Kambaröt, Stöðvarfirði 4.212
Keflvíkimgur, Keflavík 15.064
Kristján Valgeir, Samdgerði 3.976
Krossanes, Eskifirði 18.885
Loftur Baldvi-nsson, Dalvík 12.360
Lómur, Keflavík 14.567
Margrét, Siglufirði 12.687
Marz, Vejstmammaey j um 1.383
Mímir, Hnífsdail 5.517
Mummi, Garði 1.906
Náttfari, Húsavík 10.316
Od-dgeir, Grenivík 12.471
Ólatfur bekkur, Ólatfsfirði 4.291
Ólafu-r Friðbertsson, Suðureyri 10.815
OLatfur Magnússon, Akureyri 18.719
ÓLatfur Sigurðsson, Akranési 2.219
Óskar Halldór-sson, Reykjavík 9.141
Otur, Stykkishólmi 4.981
Pétur Jónsson, Húsavík 5.516
Pétur Sigurðsson, Reykjavík 11.879
Reykjaborg, Reykjavík 19.631
Reykjames, Hatfnarfirði 2.229
Rifisnes, Reykjavík 4.808
Runólfur, Grundartfirði 4.824
Sitf, Suðureyri 4.710
Sigltfirðingur, Sigluiirði 8.549
Sigrún, Akranesi 4.691
Siigurborg, Siglufirði 10.686
Sigurður, Siglufirði 3.778
Sigurður Bjarnason, Akureyri 18.563
Sigurður Jónsson, Breiðdalsvík 9.771
Siguirtfari, Hornafirði 3.223
Sigurkarfi, Njarðvíik 1.185
Sigurpáld, Garði 4.439
Sigurvom, Reykjavík 10.873
SkagtfiTðingur, Ólatfsfirði 4.897
Skóiaberg, Seyðisfirði 4.483
Skarðsvík, HeUissandi 7.396
Skimir, Akranesi 7.701
SnætfeU, Ak-ureyri 14.482
SnætfugJ, Reyðanfirði 6.147
SóLfari, Akranesi 10.209
Sólrún, Bolungarvík 11.136
StapaifeU, Ólmfsvik 2.466
Sterflán Ámason, Fáskrúðsfirði 2.717
Framhald á bls. 18
#