Morgunblaðið - 25.08.1965, Blaðsíða 27

Miðvikudagur 25. ágúst 1965
MORCUNBLAÐIÐ
27

Síðasta von gríska konungsins
Aþenu 19. ágúst.
DEILA sú, sem staðið hefur
yfir í Grikklandi síðustu
fimm vikur, birtist í nýju
ljósi, þegar Elias Tsirimokos
var Valinn til þess að mynda
nýja stjórn, hvort sem honum
tekst að ná trausti í þinginU
í næstu viku eða ekki.
Frá þeirri stundu, er allt
komst í óefni, er leiðtogi Mið-
flokkasambandsins, George
Papandreou sagði af sér, hef-
ur konungsvaldið legið1 undir
árásum fyrir hinar ákveðnu
aðgerðir þess til að halda
Papandreou frá völdum. Meg-
inefni þessara árása var að
konungsvaldið ætti ekki að
þverbrjóta skoðun almennings
með því að standa í vegi fyrir
leiðtoga, sem hafði verið kos-
inn með miklum meirihluta í
almennum kosningum aðeins
17 mánuðum áður.
Sú ádeila, sem lá að baki,
var, að hægrisinnaður og
„fasistískur" konungur og hirð
hans væru á öndverðum meiði
við vinsælan leiðtoga, sem
þeir óttuðust vegna tilhneig-
inga hans til þess að koma sér
í mjúkinn hjá vinstrimönnum
og vegna tilrauna hans til
þess að grafa undan hinni
traustu hægrisinnuðu stjórn
hersins.
Það er erfiðara nú að túlka
aðgerðir konungsins á þennan
hátt.
Hr. Tsirimokos er eng-
in leikbrúða hægrisinnaðra
manna. Hann er í rauninni,
eina áberandi persónan á
leiksviði grískra nútímastjórn
mála, sem hægt er að lýsa
sem sósíalistískum hugsjóna-
manni út í yztu æsar. Tsirim-
okos, sem er gáfaður og mál-
snjall 58 ára að aldri, byrjaði
starfsferil sinn sem lögfræð-
ingur, eins og flestir grískir
stjórnmálamenn. Hann nam
stjórnmálavisindi og hagfræði
við Sorbonne og frá árinu
1931 var hann forystumaður
við sakamálaréttinn í Aþenu.
Hann var fyrst kjörinn á þing
fyrir frjálslynda árið 1936 og
tók þá við stjórn nefndar, sem
kannaði þegnfrelsi í landinu.
Hann var einn af forystu-
mönnum grísku andspyrnu-
hreyfingarinnar og hefur jafn
vel, einstöku sinnum á sínum
langa stjórnmálaferli staðið í
samvinnu við kommúnista.
Hann er félagi í nokkrum al-
þjóðlegum hreyfingum sósíal-
ista og er í ritnefnd Socialist
Review og hefur skrifað mik-
ið í það rit.
Þetta er maðurinn, sem kon
ungtirinn treystir einum til að
leysa vandamál Grikklands.
Tsirimokos
Og hann er maður, sem hefur
tekið áskoruninni en veit það,
að til þess að geta staðið í
stöðu sinni, verður hann að
vera reiðubúinn að taka við
stuðningi um hundrað með-
lima hinnar hægrisinnuðu
stjórnarandstöðu.
Ekki er efast um hinn per-
sónulega heiðarleika Tsirim-
okos og einlægni hans í hug-
sjónum. Ákvarðanir hans, í
fyrsta lagi að segja sig úr
flokki Papandreou, og síðan
að taka beiðni konungs um að
mynda nýja ríkisstjórn, stafa
af þeifri sannfæringu hans, að
Papandreou hafi hætt að vera
fulltrúi framfarastefnu og
færst í það horf að verða. ein-
ræðisherra, sem skipti sér
ekki af skoðunum sinna starfs
bræðra. Hann áleit Papandre-
ou duglítinn stjórnanda, sem
nýtti sér á hættulegan hátt
kommúnistískan almúga í
þjónustu hugmyndarinnar um
sitt persónulega hlutyerk sem
lýðræðislegur leiðtogi.
Þetta hefur grhinilega einn-
ig verið álit konungsvaldsins
auk óttans um að stuðnings-
menn Papandreou myndu
beina spjótum sínum að kon-
ungdæminu.
Veikleikinn í aðstöðu kon-
ungsvaldsins fram að þessu
var sá, að með þ|VÍ að neita
að leyfa kjósendum að dæma
um Papandreou, virtist kon-
ungurinn vera' verkfæri í
höndum hægrisinnaða minni-
hluta í stærsta stjórnmála-
flokknum, en í þeim flokki
stóð meirihluti flokksmanna
traustur við hlið leiðtoga síns.
Stefna konungsins virtist á-
kveðin en ósæmileg tilraun til
þess að vinna þann persónu-
lega 'sigur að kljúfa meiri-
hlutaflokkinn með þrálátum
tilraunum, þrátt fyrir endur-
tekin mistök.
Þegar Tsirimokos kemur
fram á sjónarsviðið breytist
myndin á þann hátt, að svo
virðist vera sem óánægja
flokksmanna með Papandreou
hljóti að hafa verið meiri en
álitið var. í þesum skilningi
réttlætir sigur könungsins að-
gerðir hans.
Papandreou hefur nú misst
svo að segja alla áhrifamenn
úr síðustu ríkisstjórn sinni yf-
ir til andstæðinga sinna. Allar
líkur benda þó til þess að
hann hafi enn stuðning meira
en hundrað fyrri stuðnings-
manna sinna á þingi. Sú próf-
raun, sem Tsirimokos verður
að þreyta í næstu viku, er
hæfni hans til þess að vinna
á sitt band nóg af þessum
mönnum til þess að fá fyrst
og fremst nauman meirihluta
með aðstoð hægrimanna og
síðar aukinn stuðning svo
margra, að hann geti í raun og
veru sagzt vera leiðtogi fram-
sækinna manna í sínu landi.
Þetta verður erfitt verkefni.
Ef honum mistekst það, hefur
konungurinn engin ráð sam-
kvæmt stjórnarskránni önnur
en að láta úndan kröfum
Papandreou um endurkosn-
ingu. En ef Tsirimokos heppn-
ast þetta, gæti hann lagt
hornsteininn að lýðræðisleg-
um sósíalistaflokki sem svo
mjög hefur vantað í stjórn-
málalif Grikklands.
(Þýtt úr ,,Observér“)
Vilhjdlmui Ögmunds-
son á Narfeyri látinn
í FYRRINÓTT andaðist á Landa
kotsspítala Vilhjálmur Ögmunds
son, stærðfræðingur og fyrrum
oddvíti á Narfeyri, rúmlega 68
ára að aldri.
— Jarðhitaleit
Framhald af bls. 28
inn undir Seltjarnarnesi sé 145°C
heitt vatn, og hitastigullinn hald-
ist niður eins og hann er á efstu
100—200 metrunum, mundi þurfa
að bora niður á um 600 m dýpi
til að ná þessum hita. Hugsanlegt
er einnig, að varmagjafinn sé
kaldara vatn, og þá á minna
dýpi.
Rétt er að taka skýrt fram, að
þótt vatnið væri fyrir hendi í
berglögunum, er engin trygging
fyrir því, að ein borhola myndi
skera slikar vatnsæðar, og borun
af þessu tagi yrði því í og með að
líta á sem nánari rannsókn í
framhaldi af því, sem þegar h-ef-
ur verið gert.
Kostnaður við þessar boranir
er nú nálægt kr. 600 þús., þar
af hefur Jarðhitasjóður lánað kr.
300 þús.
Hreppsnefnd Seltjarnarnes-
hrepps hefur mikinn áhuga á að
halda borununum áfram og hef-
ux óskað eftir því við Jarðbor-
anir ríkisins, að fá stærri bor í
haust.
( Fréttatilky nning
frá Seltjarnarneshreppi).
- /jbróiiir
Framhald af bls. 26
liðið betra KR-liðinu. Leikur
Norðmannanna var þó engan
veginn sérstakur að gæðum .En
þeir voru fylgnir sér og ákveðn
ir og liðið sem samstillt heild,
þar sem veikir hlekkir fundust
ekki. Útherjarnir og vörnin bar
nokkuð af. Þar var garðurnn
hár.
KR-liðið barðist all vel og átti
mun betri leik en síðustu leikir
liðsins í íslandsmótinu hafa ver-
ið. En það skorti töluvert á að
þeir stæðu Norðmönnum jafn-
fætis. Það skorti nákvæmni, það
skorti ákveðni, skorti hraða, það
skorti uppbyggingu í leiknum og
samstillingu í liðið. Heimir skar
sig úr. Hann hafði nóg að gera
og stóð sig mjög vel fyrir sínu.
Námskynning
stúdenta í dag -
Andri ísaksson kjörinn íormaður S.Í.S.E.
FULLTRÚARÁÐSFUNDUR
Sambands íslenzkra Stúdenta er
lendis (SISE) var haldinn
17. ágúst s.l. Fundinn sátu 20
fulltrúar frá 15 borgum. SÍSE
var stofnað í ágúst 1961 og er
tilgangur þess að gæta hags-
muna ísle’nzkra stúdenta erlend
is, efla samheldni þeirra og
kynna nám þeirra og kjör. Á
þessum árum hefur tekizt að
sameina á þriðja hundrað náms
menn erlendis undir merki sam
bandsins.
Markús Einarsson fráfarandi
formaður skýrði frá störfum
sambandsins á árinu. S.l. haust
var að vanda haldin kynning
á háskólanámi og að þessu sinni
í samráði við Stúdentaráð Há-
skóla íslands'. Auk þess hafði
skrifstofa sambandsins verið
opin hvern fimmtudag og veitt
upplýsingar um nám erlendis.
Ennfremur stóð sambandið að
útgáfu stúdentahandbókar í sam
vinnu við stúdentaráð H.í. Full
trúi SÍSE í lánasjóði íslenzkra
námsmanna heíur verið Þórir
Bergsson tryggingafræðingur,
og var skýrt frá störfum sjóðs-
ins. Á árinu hefur samizt við
Sameinaða Gufuskipafélagið um
fargjaldaafslátt. Af skýrslu frá-
farandi formanns mátti marka
vaxandi starfsemi sambandsins.
Þessu næst fór fram stjórnar-
kjör: Formaður var kjörinn
Andri ísaksson, Frakklandi, en
aðrir í stjórn eru: Ólafur Einars
Bíflar sliemmdir
SL. LÁUGARDAG eða aðfara-
nótt sunnudags voru unnin
skemmdarverk á tveimur bílum
í Laugarneshverfi. Annar bíllinn
stóð við húsið nr. 1 við Laugar-
ásveg og var. hann grýttur, rúða
brotin og spegill eyðilagður auk
þess sem útvarpsstöngin var
brotin af. Um sama leyti var
einnig ráðizt með grjótkasti á
bifreið við Laugalæk og tvær
rúður brotnar. — Þeir, sem ein-
hverjar upplýsingar kynnu að
geta gefið um þessi skemmdar-
verk, eru vinsamlegast beðnir að
hafa samband við rannsóknarlög
regluna.
son, Noregi, varaform.; Gunnar
Benediktsson, Svíþjóð, ritari;
Jónas Bjarnason, Þýzkalandi um
sjónarmaður fjármála og Stefáa
Briem, Danmörku, meðstjórn-
andi.
Fyrir fundinum lágu m.a. lána
og styrktarmál námsmanna er- "
lendis og samþykkti fundurinn
eftirfarandi tillögu:
„Fundur fulltrúaráðs SÍSE,
haldinn 17. ágúst 1965, beinir
eftirfarandi tilmælum til rikis-
stjórnar og Alþingis:
1. Sami aðili úfchluti lánum og
styrkjum til námsmanna
heima og erlendis.
2. Lán og styrkir verði aukin
svo, að grundvöllur skapist
fyrir námsmenn erlendis að
framfleyta sér, án þess að
steypa sér í skuldir hjá öðr-
um aðilum en lánasjóði ís-
lenzkra námsmanna. Enn-
fremur að þeir þurfi ekki að
tefjast frá námi vegna vinnu
á námstímanum, eins og oft
lega hefur borið við.
3. Ekki verði krafizt endur-
greiðslu á lánum námsmanna
sem látast, örkumlast eða
missa tekjuöflunarhæfni.
Fundurinn vill minna á að rik
issjóður losnar við mikinn kostn
að við hald háskóladeilda í þeim
greinum, sem leitað er til náms
í erlendis.
Fundurinn varar við að rýra
styrkina, enda gerist skulda-
byrði námsmanna uggvænleg.
Fundurinn samþykkti einnig
grundvöll að samkomulagi milli
Stúdentaráðs Háskóla íslands og
SISE um stofnun sambands allra
íslenzkra háskólastúdenta. Var
nýkjörinni stjóm falið að vinna
að málinu og mun samband'ið
væntanlega verða stofnað næsta
sumar. Augljóst er, að stúdentar
heima og erlendis hafa mikinn
hug og gagn af sem mestri sam
vinnu.
Fyrsta verk nýkjörinnar stjóm
ar verður námskynning í sam-
ráði við Stúdentaráð, sem haldin
verður í Menntaskólanum í
Reykjavík í kvöld (miðvikudag
inn 25. ágúst). Verða þar gefnar
upplýsingar um nám í fjölmörg
um námsgreinum við Háskóla
íslands og fjölda erlendra há-
skóla.
(Fréttatilkynning frá Samb.
íslenzkra stúdenta erlendis).
M. Reou, verklegur framkvæmdastjóri, og M. Haise, sá
sem „studdi á hnappinn", ræðast við um siðustu upplýs-
ingar, ásamt aðstoðarmanni M. Haise.
Af Skógasandi
Framh. af bls. 3.
ur eyrun og greinilega má
finna þrýsting á líkamanum í
þessari fjarlægð. Það er stór-
fengleg sjón að sjá eldflaug-
ina þjóta upp i geiminn og
hverfa upp í skýin. Skömmu
áður höfðu norðurljósin dans-
að um allan himininn, eins
og til að benda á að ekki
þyrfti neinar hundakúnstir
frá mannskepnunni til að
skreyta himinhvolfið. Þó
sýndu þau gestinum þá hátt-
vísi að draga sig í hlé, rétt á
meðan eldflaugin lét ljós siti
skína fyrir áhorfendur, sens
höfðu tekið sér stöðu við
Skógaskóla og í fjallshlíðun-
um í kring.
Visindamennirnir horfðu i
hin flóknu tæki sín, ekki síð-
ur eftirvæntingarfullir. —.
Þeirra áhugi beinist lengra
en að för eldflaugarinnai
gegnum næsta nágrenni jarð-
arinnar. Þeir fylgja eldflaug-
inni 406 km. upp í himingemv
inn. E. Pá.