Morgunblaðið - 18.03.1975, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 18. MARZ 1975

Utgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarf ulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn
Auglýsingar
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6, simi 10 100.
Aðalstræti 6. sími 22 4 80.
egar erfiöleikar
steðja að í efnahags-
málum vilja umræður um
þau efni oft og tíðum taka á
sig hinar kynlegustu
myndir. Þjóðin hefur ekki
farió varhluta af þessu á
undanförnum vikum. Þaó
er eitt megineinkenni þess-
ara umræðna, að menn
þverskallast við aó líta á
viófangsefnin i heilu lagi,
en reyna þess i staó aó
skrumskæla einstaka þætti
þeirra, án nokkurra
tengsla við þá heildar-
mynd, sem við blasir. Með
markvissum aðgerðum
hafa stjórnvöld á undan-
förnum mánuðum bægt frá
atvinnuleysi, sem nú hrjáir
flestar nágranna- og við-
skiptaþjóóir okkar, og skot-
ió stoóum undir atvinnu-
starfsemina eftir þvi sem
föng eru á.
Á sama tíma og þetta
gerist glymja í sífellu yfir-
lýsingar um kauprán og of-
sóknir ríkisvaldsins í garó
launþega. Hér er um stór
orð að ræða, sem vert er að
hugleiða í ljósi þess, sem
gert hefur verió og með
hliósjón af þeim erfiðleik-
um, sem þjóðin glímir vió.
Þegar upphrópanir af
þessu tagi eru bornar fram
er algjörlega horft fram
hjá þeirri staöreynd, aó
með efnahagsaógerðunum
var verió aó verja laun-
þega og þjóðina alla
gegn því hrikalega böli,
sem atvinnuleysið er. Það
er mióað vió kjarasamn-
inga, sem gerðir voru í
febrúar 1974 og allir vissu
og viðurkenndu aó hefóu
við engin rök að styójast.
Og loks er með öllu horft
fram hjá þeim aðgerðum,
sem sérstaklega hafa verið
í þágu launamanna og þá
fyrst og fremst láglauna-
fólks. Hverjum manni má
vera ljóst, aö þaó er ekki
unnt aö tala um kauprán
og ofsóknir gegn laun-
þegum, þegar augunum er
lokað fyrir svo þýóingar-
miklum staóreyndum.
Enginn hefur fram til
þessa reynt að draga fjöður
yfir þaó, að kaupmáttur
kauptaxta hefur rýrnað
verulega miðað við þá!
pappírssamninga, sem
geróir voru fyrir rúmu ári.
Og því verður ekki trúað
aö óreyndu, að nokkur
maður trúi því, að unnt sé
aó hækka kaupgjald um 50
til 70% á sama tíma og
kaupmáttur útflutnings-
tekna rýrnar um 30%. Þaó
þarf meira en lítið ímynd-
unarafl til þess að láta sér
detta slíkt í hug. En þrátt
fyrir þessar erfióu aóstæð-
ur hafa verið gerðar marg-
háttaóar ráðstafanir til
þess að styrkja stöðu heim-
ilanna.
í þessu sambandi má t.d.
nefna nióurgreiðslur á
landbúnaðarafuróum, sem
hafa verió stórhækkaðar
frá því sem áður var. Á
síóasta ári jukust atvinnu-
tekjur um rúmlega 50% að
meóaltali. 1 þessu sam-
bandi má gjarnan líta á
hækkun landbúnaðaraf-
urða frá því f marz 1974. Þá
kemur í ljós, aó mjólk hef-
ur hækkað um 1,2%, súpu-
kjöt hefur hækkað um
7,33%, kartöflur um 22%
og ostur um 25%. Loks má
nefna að smjör er nú
aðeins 5,5% dýrara en
fyrir ári. Þessum
miklu niöurgreiðslum
hefur verið haldið í því
þega og koma til móts við
óhjákvæmilega rýrnun á
kaupmætti kauptaxta. En
það er ekki unnt aó láta svo
sem þetta eigi sér ekki stað
og hafi ekki þýóingu fyrir
afkomu heimilanna.
Landbúnaðarvörurnar
eru helstu og brýnustu
neysluvörur heimilanna.
Það er óneitanlega athygl-
isverö staðreynd, að útsölu-
verð nokkurra tegunda
landbúnaóarafuröa er lítið
hærra en fyrir ári, þegar
kjarasamningar voru síó-
ast gerðir, ekki sízt þegar
haft er í huga, að með
iaunajöfnunarbótum sl.
haust, kauphækkun 1. des.
og tilboðum um kjarabæt-
ur nú eiga láglaunamenn
kost á yfir 30% kauphækk-
un frá því í haust. Hér er
um aó ræða beinar aðgerð-
ir af hálfu stjórnvalda til
þess aó létta byrðar heimil-
anna vió þær erfiðu efna-
hagsaðstæður sem við bú
um nú við. Vinstri stjórnin
bannaói með lögum
greiðslu verðlagsuppbótar
á laun, án sérstakra aö-
gerða fyrir láglaunafólk.
Núverandi ríkisstjórn
ákvað hins vegar að höföu
samráði viö launþegasam-
tökin sérstakar launajöfn-
unarbætur, til þess að bæta
hag þeirra, sem lakast voru
settir.
Á síðasta ári jókt kaup-
máttur ráðstöfunartekna
heimilanna um 7% m.a.
vegna sérstakra aðgerða í
skattamálum og trygginga-
málum. Nú geysast fram
virtir stjórnmálamenn og
flokksforingjar og láta sem
þeir viti ekki af þessum
staðreyndum og reyna að
telja almenningi trú um, að
nú sitji að völdum ríkis-
stjórn, sem sé óvinveitt
launþegum. Þjóðin hefur
oróió fyrir áföllum, því
neitar enginn, en á hinn
bóginn er ekki unnt aó loka
augunum fyrir þvi, að
stjórnvöld hafa gert um-
talsverðar ráðstafanir til
þess að létta byróarnar,
sem fylgt hafa í kjölfarið.
Enginn getur neitað því, að
þaó hlýtur að teljast veru-
legur árangur í þessu sam-
bandi, þegar útsöluverði á
landbúnaðarafuróum hef-
ur verið haldið svo i horf-
inu á einu ári, sem raun
ber vitni um, og kaupmátt-
ur ráóstöfunartekna eykst
um 7 af hundraði.
Ráðstafanir í þágu launafólks
Félag ísienzkra tón-
iistarmanna 35 ára
MANUDAGINN 17. marz voru .‘55
ár liðin frá stofnun Félags fs-
lenzkra tónlistarmanna (F.I.T.). 1
fyrstu stjórn félagsins áttu sæti:
Þórarinn Guómundsson.formaó-
ur, Hallgrímur Ilelgason, ritari
og Arni Kristjánsson, gjaldkeri.
F.Í.T. starfar á sama grundvelli
og sams konar félög erlendis, svo
sem félög einleikara (solistforen-
inger) á hinum Norðurlöndunum,
þ.e. félag þeirra hljóðfæraleikara
og söngvara, sem koma aðallega
fram sem einleikarar eða í kamm-
ertónlist. Starfsemi þessa félags
er þess eðlis, að lítið hefur borið á
henni opinberlega. Margs konar
tónlistarstarfsemi fer þó fram á
HAGKAUP
á nýjum stað
Verzlunin Hagkaup, sem áður
var til húsa við Lækjargötu, er
flutt i Kjörgarð við Laugaveg. Þar
hefur verzlunin fengið til umráða
aila jarðhæð hússins, sem er
margfalt stærri gólfflötur en var í
Lækjargötunni, enda er vöruval
mun meira en var í gömlu verzl-
uninni.
Hagkaup í Kjörgarði verzlar
með matvöru, fatnað, búsáhöld og
skófatnað, auk þess sem sérstök
deild með tízkufatnað fyrir ungl-
ina er í verzluninni.
Starfslið verzlunarinnar verður
um 20 manns, og er Sigrún Jó-
hannsdóttir verzlunarstjóri.
Hagkaupsverzlanirnar eru
þrjár, tvær í Reykjavík og ein á
Akureyri.
vegum félagsins, t.d. tónleikar ísl.
tónlistarmanna á undanförnum
listahátíðum í Reykjavík, ýmis
tónlistarflutningur í útvarpi og
sjónvarpi, samskipti ísl. tónlistar-
manna við hin Norðurlöndin (t.d.
Nordiske præsentationskonsert-
er) o.fl. Þá hefur félagið sérsamn-
inga við Ríkisútvarpið fyrir tón-
listarflutning og við Sinfóníu-
hljómsveit Islands fyrir einleik-
ara, sem fram koma á tónleikum
hennar. F.I.T. er eina félagið fyr-
ir tónlistarmenn, sem á aðild að
Bandalagi íslenzkra listamanna
(að Tónskáldafélagi Islands und-
anskildu) og ennfremur að Nor-
disk Solistrad (Norræna einleik-
arasambandinu). Á þeim vett-
vangi hefur starfsemi félagsins
aukizt á síðustu árum og á eftir að
glæðast að mun í náinni framtíð.
Af málefnum þar má nefna hvers
konar samstarf einleikara á Norð-
urlöndum, tónlistarkeppni Norð-
urlanda, sem fram hefur farið
undanfarin ár, fyrrnefnda kynn-
ingartónleika o.fl.
Hér heima hyggst F.I.T. gera
ýmisiegt á næstunni, fyrirhugaðir
eru tónlistarþættir í sjónvarpi,
skólatónleikar, þ.e. stuttar heim-
sóknir tónlistarmanna í hina
ýmsu skóla landsins o.fl. I tilefni
afmælisins nú hefur félagið kjör-
ið fjóra nýja heiðursfélaga: Árna
Kristjánsson, píanóleikara, Björn
Ölafsson, fiðluleikara, Maríu
Markan Östlund, söngkonu, og
Þórarin Guðmundsson, fiðluleik-
ara.
Núverandi stjórn félagsins
skipa: Halldór Haraldsson, for-
maður, Þorgerður Ingólfsdóttir,
gjaldkeri, og Jónas Ingimundar-
son, ritari.
Fólk sem hefur flosnað upp safnast saman f hrörlegar tjaldbúðir.
Níger óttast nýj-
ar hörmungar
Umbeðin hjálp erlendis frá hefur enn ekki borizt
segir Mohaman, aðstoðarlandbúnaðarráðherra
Niamey, Niger.
Frá Jörgen Harboe,
fréttaritara Mbl.
RIKISSTJÓRNIN í Niamey,
höfuðborg Níger, óttast að er-
lend aðstoð við nauðstadda
íbúa eftir þurrkana I landinu
komi of seint eins og raunini
varð á sl. ár. — Ef aðstoðin
berst ekki áður en regntíminn
hefst f júnímánuði, vofir
hörmungarástand yfir okkur,
sagði Annou Mohaman,
aðstoðarlandbúnaðarráðherra í
samtali við fréttaritara Morg-
unblaðsins.
Annou Mohaman bar hita og
þunga af þeim aðgerðum, sem
ríkisstjórnin beitti sér sjálf fyr-
ir, meðan þurrkarnir stóðu yfir '
í Niger og mörgum öðrum lönd-
um í Vestur Afríku frá
1968—1974. Regntíminn haust-
ið 1974 var eðlilegur á flestum
svæðum í Níger og uppskeran í
ár hefur verið viðunandi. Engu
að síður eiga Nígermenn enm
alltof litinn búpening, en meiri
hluti íbúa byggir afkomu sína á
nautgriparækt. Eftir að um
35% búpenings drapst í þurrk-
unum, skortir mikið á að menn
hafi getað komið bústofni sín-
um upp að nýju. 1 norðurhluta
landsins drapst um 80% búpen-
ingsins.
Stjórn Niger hefur beðið um
aðstoð erlendis frá, einkum
matvæli handa þeim íbúum
sem búa í afskekktum héruðum
og erfiðum. Ymsar erlendar
hjálparstofnanir vinna að því
að styrkja Nígermenn til að
koma upp bústofni sínum á nýj-
an leik. — Okkur til skelfingar
höfum við orðið þess vísari, að
það gengur mjög seint að fá
umbeðna aðstoð við landið, seg-
ir Annou Mohaman. — Ástand-
ið í Níger er betra núna en það
var á sl. ári. Það hefur augsýni-
lega orðið til þess að stjórnir
Bandaríkjanna og ýmissa
Evrópulanda álita að við séum
ekki lengur hjálpar þurfi.
Sannleikurinn er sá að við sjá-
um fram á gífurleg vandamál
ef þessi hjálp berst ekki til
okkar, áður en regntíminn
gengur í garð, en þá verða sam-
göngur ófærar um stóra hluta
landsins.
Gestir í Níger geta sjálfir
staðfest að í Mið-Niger er enn
bedúínasamfélag sem nánast
ekkert hefur til að draga fram
lífið á. Bedúínarnir betla og
stela frá bændunum í suðri.