Morgunblaðið - 16.10.1983, Page 46

46
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 16. OKTÓBER 1983
Sumir líta á þetta sem leikaraskap
Rœtt við Jóhann Helgason, tónlistarmann
Jóhann Helgason hefur um árabil veriö í hópi
fremstu tónsmiða og hljómlistarmanna á sviði dæg-
urtónlistar hér á landi og nýveriö bætti hann einni
rósinni í hnappagat sitt er hann hreppti annað sæt-
ið í alþjóðlegri söngiagakeppni í Castiebar á ír-
landi með lagi sínu „Sail On“. Arangur Jóhanns er
þeim mun athyglisverðari þar sem keppni þessi er
hátt skrifuð í heimi dægurtónlistarinnar erlendis
og aðeins einu stigi munaði á lagi Jóhanns og
sigurlaginu „Edge of the Universe“ eftir Sheamus
Healey. Og þar sem það er ekki á hverjum degi að
íslendingar vinna umtalsverð afrek á alþjóðavett-
vangi þótti okkur við hæfi að sækja Jóhann heim
og spjalla lítillega við hann um keppnina og feril
hans á tónlistarsviðinu.
Jóhann Helgason er maður
rólegur og hógvær í framkomu og
lætur lítið yfir afrekum sínum.
Hann viðurkennir þó að það hafi
óneitanlega verið ánægjulegt að
ná þessum árangri, ekki síst vegna
þess að hann hafi í upphafi ekki
gert sér miklar vonir um að lagið
næði langt í þessari keppni. Og við
spyrjum hann um tildrög þess að
hann sendi lag í keppnina:
— „Upphafið að þessu má rekja
til þess að Björgvin Haildórsson
sendi lag í keppnina árið 1980, þar
sem hann náði fjórða sæti, en ég
hafði gert texta við það lag. Regl-
urnar í ár voru þannig, að aðeins
þeir sem áður höfðu tekið þátt í
keppninni voru gjaldgengir svo að
við Björgvin áttum þess báðir kost
að taka þátt í keppninni að þessu
sinni. í rauninni ætlaði ég aldrei
sjálfur að fara út og syngja lagið
heldur lét ég Björgvin hafa það, og
hann sendi það út ásamt öðru lagi
eftir sig. Bæði lögin voru valin í
lokakeppnina og Björgvin vildi þá
endilega að ég kæmi út og syngi
þetta með sér og það varð úr að ég
dreif mig.
Við komum svo fram í undan-
úrslitum á miðvikudagskvöldið,
þar sem Björgvin söng lagið með
mér og undirtektir voru þá strax
mjög jákvæðar. Ég hafði ekki gert
mér neinar vonir fyrirfram, en
strax eftir að við komum fram var
farið að tala um að keppnin um
efsta sætið yrði á milli „Sail On“
og „Edge of the Universe". Dóm-
nefndin valdi síðan níu lög af ní-
tján í sjálfa úrslitakeppnina og
þar á meðal þetta lag. Úrslita-
keppnin fór svo fram á föstu-
dagskvöldið og var sjónvarpað
beint. Stigagjöfin var birt á stórri
ljósatöflu og lengi vel var „Sail
On“ í efsta sæti þannig að þetta
var orðið spennandi undir lokin.
Lokastaðan varð svo sú að það
munaði aðeins einu stigi, „Sail
On“ fékk 97 stig en „Edge of the
Universe" 98. Það ánægjulegasta
við þetta er kannski það, að okkur
tókst að rjúfa einokun íra og
Englendinga á þremur efstu sæt-
unum, sem þeir hafa haldið síðan
keppnin hófst árið 1966.“
Og hvcr er svo ávinningurinn að
öðru leyti, — verður þessu fylgt eftir
á einhvern hátt?
— „Því miður voru engin pen-
ingaverðlaun í ár, en næsta ár
verða tíu þúsund pund í verðlaun
og þetta opnar okkur leið til að
taka þátt í þeirri keppni, og ég er
ákveðinn í að senda lag hvað svo
sem úr því verður. En hvort þessu
verður fylgt eitthvað eftir að öðru
leyti er of snemmt að segja til um.
Þetta gæti opnað einhverjar dyr í
bransanum þarna úti og það komu
margar fyrirspurnir um hugsan-
lega útgáfu á laginu í Englandi og
„gömlu góðu dagana" suður í
Keflavík, þegar Jóhann steig sín
fyrstu spor á tónlistarbrautinni.
— „Já, það var mikið um að vera
í poppinu suðurfrá á þessum árum
og flestir unglingar meira og
minna á kafi í þessu. Það hefur
eflaust haft áhrif að Hljómar voru
að gera það gott og svo komu óð-
menn í kjölfarið og allir vildu
reyna að leika þetta eftir. Því hef-
ur stundum verið haldið fram að
Völlurinn hafi haft mikil áhrif á
poppáhuga Suðurnesjamanna, og
það er eflaut rétt því við hlustuð-
um mikið á Kanann og fengum oft
tækifæri til að spila í klúbbnum
uppi á Velli.
Fyrsta hljómsveitin sem ég var í
hét Rofar og við byrjuðum á því að
koma fram í pásum hjá Hljómum.
Þetta var árið 1966 og við vorum
dæmigerð „bítlahljómsveit", eins
og allar unglingahljómsveitir voru
í þá daga. Hins vegar vorum við
svo ungir að það gekk erfiðlega
fyrir okkur að fá eitthvað að gera
svo að eitt sinn ákváðum við að
taka Ungó á leigu og halda ball.
Við þurftum auðvitað að auglýsa
þetta og spurðumst fyrir um
kostnaðinn við að auglýsa í Mogg-
anum og ákváðum því næsta að
taka ódýrustu auglýsinguna, sem
okkur fannst þó heilmikill kostn-
aður. Svo rann helgin upp og allir
fóru að leita í blaðinu, en enginn
fann auglýsinguna. Að lokum
fannst hún, falin innan um aðrar
smáauglýsingar, þar sem öruggt
var að enginn tók eftir henni enda
lét ekki nokkur maður sjá sig á
ballinu. Þetta var meiriháttar
„bömmer" fyrir okkur man ég.
Síðan var það hljómsveitin
Nesmenn þar sem samstarf okkar
Magnúsar (Þórs Sigmundssonar)
hófst. Nesmenn urðu aldrei veru-
lega stórt nafn í þessum bransa,
en þó höfðum við nóg að gera og
spiluðum m.a. mikið á Vellinum,
vorum nánast fastahljómsveit í
Rockville. Um þetta leyti byrjuð-
um við Magnús að semja sjálfir,
hvor í sínu 'horni, en þetta náði
aldrei svo langt að komast inn í
„prógramm“ hljómsveitarinnar,
enda voru Nesmenn, eins og flest-
ar aðrar hljómsveitir á þeim tíma,
í því að stæla erlendar fyrir
myndir. Nesmenn störfuðu til árs-
ins 1970 og eftir það kom smá hlé
frá spilamennskunni og við Maggi
fórum í almenna verkamanna-
vinnu, en héldum þó áfram að
semja og bera okkur saman.
Svo var það einn dag, að við vor-
um að grafa skurð í rigningu og
leiðindaveðri að við ákváðum að
kasta frá okkur rekunum og segja
upp og helga okkur tónlistinni.
Það voru sumir sem gerðu grín að
þessu og töldu okkur ekki hafa þá
hæfileika sem til þurfti enda
höfðu þá fáir heyrt það sem við
vorum að setja saman. En við
ákváðum samt að reyna það og
tókum nokkur lög upp á segulband
og fórum með það til útgefenda.
Út úr því kom svo platan „Magnús
og Jóhann", sem náði talsverðum
vinsældum og síðan höfum við
báðir helgað okkur tónlistinni ein-
göngu, fyrst saman og síðan hvor í
sínu lagi.“
Við hvað starfar þú annars?
— „Við Maggi störfuðum saman
í nokkur ár undir nafninu „Magn-
ús og Jóhann" og komum víða
fram á tónleikum og skemmtun-
um. Svo var það rétt fyrir jólin
1972 að við ákváðum að fara til
írlandi og meðal annars var rætt
um þann möguleika að aðrir
söngvarar tækju það á plötu þann-
ig að það er hugsanlegt að eitt-
hvað meira komi út úr þessu. En á
þessu stigi hefur ekkert verið rætt
um hvort ég eða Steinar hf., sem
ég er samningsbundinn hjá, fylgj-
um þessu eftir á einhvern hátt.“
Köstuðum frá
okkur rekunum
Jóhann er Suðurnesjamaður,
eins og svo margir aðrir snjallir
popphljómlistarmenn, og fyrr en
varir erum við farnir að rifja upp
Jóhann Helgason: „Þetta gsti
opnað einhverjar dyr í bransanum
þarna úti. Ljósm. Mbl. FriA|>jófUr.
Jóhann hefur hlotið margs konar
viðurkenningu á ferli sínum. Hér af-
hendir Ómar Valdimarsson blaða-
maður honum viðurkenningu á
„Stjörnumessu" sem besti lagahöf-
undurinn árið 1980.