Morgunblaðið - 18.05.1985, Blaðsíða 24

24
MOftGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 18. MAÍ1985
Japan:
Mikið mann-
tjón í námuslysi
Tókýó, 17. maí. AP.
GASLEKI olli sprengingu í
kolanámu í norðurhluta Jap-
ans í dag. 22 hafa fundist
látnir og um 30 eru lokaðir
niðri í námunni og lítið vitað
um afdrif þeirra.
Miklar björgunaraðgerðir eru í
gangi og mikið kapphlaup við tím-
ann vegna hins mikla gass sem
lekið hefur. Er eigi talið fráleitt að
tala látinna eigi eftir að hækka
áður en upp er staðið. Átta
klukkustundum eftir að slysið
varð hafði ekkert samband náðst
við námamennina og tvær fyrstu
klukkustundirnar fengu þeir ekk-
ert ferskt loft niður í göngin vegna
þess að dælutækið bilaði þegar til
átti að taka. Þetta var þriðja
mikla námuslysið í Japan síðustu
16 mánuðina og annað slysið á
þremur vikum.
sér umræddra tækja, en segjast
ekki hafa notað þau á neinn hátt í
tengslum við kjarnorkuvopn, held-
ur við hönnun og þróun hefðbund-
inna vopna.
ísraelar næla sér í
tæki í kjarnorkuvopn
New York, 17. maí. AP.
Bandaríska dagblaðid
„New York Times“ greindi
frá því í dag, að bandarískum
stjórnvöldum væri kunnugt
um að ísraelsmenn hefðu afl-
að sér með leynilegum leið-
um ýmiskonar tækja sem
nauðsynleg eru í gerð og
samsetningu kjarnorku-
vopna.
Tæki þau sem Israelar eru sagð-
ir hafa aflað sér eru kölluð „kryt-
ons“ og eru geysifullkomnir raf-
magnsrofar. NYT bar fyrir sig
ónafngreinda þingmenn og fleiri
embættismenn sem sögðu að
Bandaríkjaþing hefði viljað halda
þessu leyndu uns þingskipuð
nefnd gæti komist að niðurstöðu.
Sú nefnd situr að störfum að sögn
NYT og að sögn hafa stjórnvöld í
ísrael reynst samvinnuþýð. Þau
hafa ekki neitað því að hafa aflað
AP/Símamynd
Alþýdlegur hann Gorbachev
Michail Gorbachev, hinn nýi leiðtogi Sovétríkjanna, er óðum að verða vinsæll í heimalandi sínu, enda þykir
hann alþýðlegri maður en flestir fyrirrennarar hans. Það sannast m.a. á þessari mynd frá sigurtorginu í
Leningrad þar sem Gorbacbev blandar geði við vegfarendur og ef marka má myndina, fer vel á með þeim öllura
„Jihad“ hótar Frökkum og
Bandaríkjamönnum öllu illu
Veður
víða urn heim
Lagtl Hæst
Akureyri 16 lóttsk.
Amsterdam 12 20 bjart
Aþena 18 31 bjart
Barcelona 14 skýjaó
Berlin 12 23 skýjaó
BrOsael 10 20 skýjaó
Chicago 10 16 skýjaó
Dublin 10 16 skýjað
Feneyjar vantar
Frankturt 14 24 skýjaó
Genf 9 19 skýjaó
Hetsinki 4 15 bjart
Hong Kong 26 29 bjart
Jerúaalem vantar
Kaupm.höfn 7 13 bjart
Laa Palmat 16 rigning
Liaaabon 10 16 rigning
London 10 21 skýjaó
Loa Angeles 16 24 bjart
Luxemborg 18 bjart
Malaga 21 lóttsk.
Mallorca 16 skýjaó
Miami 25 31 bjart
Montreal 13 19 rigning
Moakva 4 14 skýjaó
Nevr York 14 22 skýjaó
Oaló vsntar
París 14 22 rigning
Peking 16 25 rigning
Reykjavtk 13 léttsk.
Rio de Janeiro 14 28 skýjaó
Rómaborg 10 26 bjart
Stokkhófmur vantar
Sydney 12 19 bjart
Tókýó 12 23 bjart
Vínarborg 15 23 skýjaó
Þórshðfn 8 rigning
Beirut, 17. maí. AP.
BANDARÍKJAMENN óttast nú
ad félagar í hrydjuverkasamtök-
unum „Jihad Islami“ ætli að
láta til skarar skríða gegn
bandarískum stjórnarerindrek-
um víða um heim, eftir aö maður
sem gaf ekki upp nafn hringdi til
franskrar fréttastofu í Beirut í
Líbanon í dag og hótaði öllu illu.
„Nú geta Bandaríkjamenn átt
von á mestu aðgerðum okkar fyrr
og síðar. Við höfum verið að und-
irbúa þennan glaðning lengi og
verði ekki gengið að þeim kröfum
sem við leggjum fram mun það
reynast bandarískum stjórnarer-
indrekum djöfullegt, það mun
bitna á þeim,“ sagði dimm
ógnandi karlmannsrödd. Þessi
hótun öfgamannanna kom stuttu
eftir að Ronald Reagan Banda-
ríkjaforseti sagði í ræðustúf
heima fyrir, að Bandaríkjamenn
myndu ekki gera neins konar
samkomulag við hryðjuverka-
menn í Beirut í því skyni að
frelsa nokkra bandarískra þegna
sem þar eru hafðir í gíslingu.
Sagði röddin með drungalegum
áherslum, að „Jihad“ myndi
hrella Bandaríkin og Frakkland
til eilífðarnóns ef ákveðnum
föngum yrði ekki sleppt úr fang-
elsum í Kuwait. Þar er átt við
líbönsku shítanna sem sprengdu
sprengjur við sendiráð umræddra
Vesturlanda á sínum tíma. „Ji-
had“ lýsti ábyrgð á sprengingun-
um.
Mikið hefur borið á mannrán-
um í Líbanon síðustu mánuði, það
hafa einkum verið stjórnarer-
indrekar og fréttamenn sem hafa
orðið fyrir barðinu á mannræn-
ingjunum og oftast nær mun það
hafa verið „Jihad“ sem stóð á bak
við ránin. Það gerðist hins vegar í
dag, að Hussein Fadlallah, and-
legur leiðtogi hins öfgasinnaða
hóps shíta sem kallar sig „flokk
guðs“, fordæmdi mannránin.
Hvatti hann múhameðstrúar-
menn frekar til að tryggja öryggi
stjómarerindreka og frétta-
manna sem stofnuðu líbönsku
þjóðinni ekki í hættu.
Hin kynlega leið tamíla
til Vestur-Þýskalands
AÐ MINNSTA kosti ellefu þúsund tamílar frá Sri Lanka hafa á skömm-
um tíma flust til Vestur-Þýskalands, flestir með næsta kynlegum hætti.
Þeir hafa flogið frá heimalandi sínu með viðkomu í Vín, Kaupmannahöfn,
Ziirích eða Amsterdam og síðan fengið far með austur-þýska flugvélinu
Interflug til Austur-Berlínar. Þaðan hefur fólkið farið yfir til Vestur-
Berlínar og óskað eftir landvist í Vestur-Þýskalandi sem pólitískir flótta-
menn.
Vestur-Þjóðvérjar geta ekki
sent tamílana aftur vegna þess
að samkvæmt lögum þar f landi
verður að fara fram sérstök
rannsókn á hverri og einni um-
sókn um griðastað í landinu, þar
sem bornar eru fram pólitískar
ástæður. Slik rannsókn getur
tekið allt að tvö ár og lengri tíma
ef niðurstöðunni er áfrýjað; á
meðan fær flóttafólkið að búa í
landinu.
Vestur-Þjóðverjar, sem eiga
við margvísleg vandamá! að etja,
þar á meðal atvinnuleysi 2,6
milljóna manna, eru orðnir afar
óánægðir með þennan straum
tamíla til landsins. Sambands-
stjórnin í Bonn hefur óskað eftir
því að ríkisstjórn Sri Lanka hafi
afskipti af málinu, en hún segist
ekki vilja leggja stein í götu
þegna sinna, sem búi við fullt
ferðafrelsi. Vestur-þýskir emb-
ættismenn hafa einnig komið
kvörtunum á framfæri við
stjórnvöld í Austur-Þýskalandi
og eru viðræður nú í gangi, en
tíminn einn leiðir í ljós hvort
þær skila árangri.
Tamílarnir birtust fyrst árið
1981. Árið þar á undan sóttu
samtals aðeins 253 útlendingar
um hæli sem pólitískir flótta-
menn í Vestur-Þýskalandi. Á
hveri viku nú sækir fjölmennari
hópur tamíla um slfkt hæli. Á
fyrstu þremur mánuðum þessa
árs óskuðu 4.790 tamílar frá Sri
Lanka eftir landvist f Vestur-
Þýskalandi. Annar stærsti hóp-
ur útlendra flóttamanna var frá
Ghana, þaðan komu 680 manns á
sama tíma. Fámennari hópar
hafa svo komið frá Líbanon, íran
og Póllandi.
Nokkrir tamflanna eru án efa
raunverulegir flóttamenn, sem
óttast um afdrif sín vegna bar-
áttu skæruliða tamfla við stjórn-
arherinn á Sri Lanka. Skærulið-
arnir vilja að tamílar, sem eru
tvær milljónir af ellefu milljón-
um eyjarskeggja, fái að stofna
sjálfstætt ríki á norður- og aust-
urhluta eyjarinnar. Hafa margir
óbreyttir borgarar fallið í þess-
um átökum og sér ekki fyrir end-
ann á þeim.
Samkvæmt upplýsingum inn-
anríkisráðuneytisins í Bonn hafa
8.000 þeirra 11.000 tamfla, sem
komið hafa til Vestur-Þýska-
lands, formlega óskað eftir hæli
f landinu sem pólitískir flótta-
menn. Samkvæmt öðrum heim-
ildum eru tamílar í Vestur-
-Þýskalandi allt að 30.000. Er á
það bent, að sumir þeirra tamfla,
sem óskað hafa eftir pólitfsku
hæli í Vestur-Berlín, hafi ekki
verið skráðir nákvæmlega og
stundum sé það aðeins fjöl-
skyldufaðirinn, sem óski eftir
hæli og þá gleymist að taka tillit
til konu hans og barna.
Tamflarnir, sem koma frá Sri
Lanka, greiða ríkisflugfélaginu
þar jafnvirði 2000 bandaríkja-
dala fyrir ferðina til Evrópu —
aðra leiðina. Síðan kaupa þeir
flugmiða hjá Interflug eða sov-
éska flugfélaginu Aeroflot til að
komast til Austur-Berlínar.
Þeim yrði ekki hleypt inn í
Vestur-Þýskaland ef þeir kæmu
inn í landið með öðrum hætti.
Vestur-Þjóðverjar heimta að
farþegar hafi farmiða báðar
leiðir eða a.m.k. annan miða úr
landi og vegabréfsáritun að auki,
en þau skilyrði uppfylla tamíl-
arnir ekki.
Margir áhrifamenn í Vestur-
Þýskalandi telja að Sovétstjórn-
in og stjórnvöld í Austur-Þýska-
landi hafi stuðlað að komu tam-
ílanna til landsins. Þau sjá sér
augljóslega hag í þeirri ringul-
reið, sem það skapar við landa-
mærin í Austur-Berlín, og að
auki hleypir það stoðum undir
fullyrðingar um, að raunverulegt
stríðsástand rfki á Sri Lanka,
sem er fjarri sanni. Sovétmenn
eru fullvissir um að ríkisstjórn
tamíla yrði þeim hliðholl og
flotastðð í Trincomalee á norð-
austurhluta eyjarinnar kæmi sér
afar vel fyrir þá. Núverandi
stjórn á Sri Lanka er aftur á
móti hliðholl Vesturlöndum og
vill gera sem minnst úr átökum
stjórnarhermanna og skæruliða
tamfla.
(Byggt á The Economist
27. aprfl.)