Morgunblaðið - 11.05.1991, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 11. MAÍ 1991
19
Víst koma
þau okkur við
eftir Guðrúnu
Agnarsdóttur
Frá lokum síðari heimsstyijaldar
hafa verið háðar 105 stytjaldir þar
sem fleiri en 1.000 manns hafa
farist en fórnarlömb þeirra allra
eru samtals um 32 milljónir manna.
Á árinu 1989 voru 36 þessara hild-
arleikja enn í gangi víðsvegar um
heiminn, langflestir í fátækum og
vanþróuðum löndum. í þeim höfðu
um 5 milljónir manna týnt lífí.
Þessar tölur eru ógnvekjandi en
um leið óraunverulegar. Nokkrar
svipmyndir þess grimma raunveru-
leika sem blasir við hinum
stríðshijáðu berast okkur þó reglu-
lega gegnum fjölmiðia og hrista
óþyrmilega upp í vanatilveru okk-
ar. Þær vilja svo gleymast þegar
kastljósi fjölmiðlanna er ekki leng-
ur beint að vanda viðkomandi þjóð-
ar eða landsvæðis en fólkið glímir
áfram dag og nótt við að komast
undan, lifa af.
Flest fórnarlömbin eru
varnarlaust fólk
Sú vitneskja sem svipmyndirnar
bera okkur staðfestir þær upplýs-
ingar sem Rauði krossinn gefur,
að helstu fórnarlömb styijalda eru
varnarlaust fólk, börn, konur og
gamalmenni. Yfir 90 af hveijum
100 sem láta lífið og særast í
stríðum eru varnarlaust fólk en
ekki hermenn. Flestir þeirra sem
lifa af reyna hörmungar sem við
þekkjum ekki af eigin raun. Þeir
þola andlegar og líkamlegar þján-
ingar vegna ofbeldis, slysa, sjúk-
dóma, hungurs og vosbúðar. Fjöl-
skyldur sundrast og mikill fjöldi
barna verður munaðarlaus. Hætt
er við að hatri og biturleika sé sáð
í huga margra barna og annarra
fórnarlamba styrjalda og þannig
lagður grundvöllur að erfiðum sam-
skiptum manna og þjóða í framt-
íðinni. Það skiptir því miklu að
andleg og líkamleg aðhlynning og
uppbygging hefjist sem fyrst á
styijaldarsvæðum þar sem fólk á
um sárt að binda. Starfsemi Rauða
krossins hefur frá fyrstu beinst ein-
mitt að þessum verkefnum og ger-
ir enn. Jafnframt því sem Rauði
krossinn sinnir brýnni hjálp í við-
lögum hefur hann einnig lagt rækt
við langtímaverkefni sem miða að
því að styrkja og styðja fólk um
víða veröld til sjálfshjálpar og betri
lífskilyrða. Þannig hefur þessi
stærsta mannúðarhreyfing í heimi
sem telur um 250 milljón félags-
SÓL ÚR
S
Alheimsátak
til hjálpar stríðshrjáðum

Guðrún Agnarsdóttir
menn í 147 löndum lagt ómetanleg-
an skerf til varðveislu friðar.
Sól úr sorta
Að undanförnu hefur staðið yfir
alheimsátak til hjálpar stríðshijáð-
um á vegum Rauða krossins og
Rauða hálfmánans (systurfélag i
löndum múslima). Því hefur verið
valið kjörorðið: Sól úr sorta með
þá hugsun að leiðarljósi að unnt
sé með viðeigandi hjálp að lýsa upp
þá formyrkvuðu veröld sem umlyk-
ur hina stríðshijáðu. Þá hjálp geta
þeir veitt sem betur mega sín, ekki
síst þeir sem teljast til efnaðri þjóða
heims og njóta þeirrar gæfu að
hafa aldrei þurft að reyna
stríðshörmungar.
Sjálfboðaliðar munu ganga í hús
um allt land sunnudaginn 12. mai
nk. og safna fé sem sérstaklega
verður varið til hjálpar stríðshijáð-
um m.a. til þess að smíða gervilimi
handa þeim sem misst hafa útlimi
í stríðsátökum. Verður helmingi
fjárins varið til að styrkja stoð-
tækja- og gervilimaverkstæði og
endurhæfíngarstöð í Afganistan en
helmingur þess mun renna til að-
stoðar Kúrdum í flóttamannabúð-
um í íran og Tyrklandi.
í Afganistan hefur geisað
grimmdarlegt stríð frá 1978 og
munu um 10 milljónir manna eða
helmingur þjóðarinnar vera bein
fórnarlömb átakanna. Um 2 millj-
ónir manna hafa örkumlast, eink-
um af völdum jarðsprengja enáætl-
að er að um 30 milljónir jarð-
sprengja leynist í jörðu í landinu.
Mikið verk er fyrir höndum að
heinsa landið af þessum slysagild-
rum en uppbygging gervilimaverk-
stæðis er þróunarverkefni sem mið-
ar að því að þekking og búnaður
verði eftir í landinu og sinni þeim
þúsundum sem þurfa á gervilimum
að halda. Ekki þarf að ljölyrða um
þær hörmungar sem Kúrdar hafa
mátt þola á undanförnum vikum
en fjölmiðlar hafa borið okkur nær
daglegar svipmyndir af þjáningum
þeirra og fyllt okkur skelfingu og
samúð. Við getum nú vikið til hlið-
ar þeim vanmætti sem grípur fjar-
lægan sjónvarpsáhorfanda og rétt
þessu fólki hjálparhönd.
Hið smáa verður stórt
í nýlegri skoðanakönnun kom
fram að rúmlega helmingur að-
spurðra telur að íslendingar leggi
hæfilega mikið af mörkum til þró-
unaraðstoðar. Þó er staðreyndin sú
að íslendingar hafa aldrei náð því
að standa við gefin loforð á alþjóða-
vettvangi í þessum efnum. Við höf-
um samþykkt eins og iðnríkin eða
þróaðar þjóðir innan Sameinuðu
þjóðanna að gefa 0,7% af þjóðar-
framleiðslu til þróunaraðstoðar af
opinberu fé. Á árinu 1990 var fram-
lag okkar þó ekki nema 0,07% og
greiðir hver íslendingur þannig
aðeins um tíunda hluta þess fjár
sem Dani, Finni, Norðmaður eða
Svíi leggur fram af opinberu fé.
Líklegt er að þessi afstaða sva-
renda stafi fyrst og fremst af
skorti á upplýsingum um þróunar-
aðstoð og er brýnt að bæta sem
fyrst úr honum með fræðslu t.d. í
fjölmiðlum.
Eitt er þó víst að íslendingar
hafa ævinlega verið örlátir og fljót-
ir til hjálpar þegar leitað hefur
verið til almennings um aðstoð við
bágstadda.
Komið hefur fram í máli starfs-
manna Rauða krossins hve mikið
gagn má gera í þróunarlöndunum
fyrir upphæðir sem varla skipta
máli í neyslusamfélögum Vestur-
landa. Hvert framlag vegur því
þungt og margt smátt gerir eitt
stórt.
Það er gæfa að vera aflögufær.
Höfundur er læknir.
Grindavík:
Fyrsta torfærukeppnin
FYRSTA torfærukeppni árs- bílar eru skráðir til keppni, 15 í
ins verður í gryfjunum við flokki sérútbúinna bíla og 10 í
Hraun í Grindavík í dag, laug- götubílaflokki. Þessi keppni er
ardag og hefst klukkan 13. sú fyrsta af fímm til Islands-
meistaratitils í torfæruakstri
Að keppninni standa Jeppa- 1991. Aðgangur er ókeypis fyrir
klúbbur Reykjavíkur og Olís. 25 börn 12 ára og yngri.
Við viljum að þú reynsluakir þessari bifreið!
Volvo 940 er ríkulega útbúin hixusbifreið. Sem dæmi um
staðalbúnað í Volvo 940 rná nefna: 2.3 lítra 130 hestafla vél
með beinni innspýtingu og fullkominni mengunarvörn,
sjálfskiptingu, vökvastýri, læst drif, samlæsingu á hurðum,
rafstýringu á rúðuin og speglum, álfelgur, útvarp og segulband
með fjórum hátölurum og innbyggðan barnabílstól í aftursæti
sem ekki er fáanlegur í nokkurri annari bifreið en Volvo.
Þetta eru áþreifanlegir hlutir, en þegar komið er að því að lýsa
hvernig tilfmning það er að aka Volvo 940 mega orð sín lítils.
Þess vegna viljum við bjóða þér í ógleymanlegan reynsluakstur
- vertu velkomin(n)!
VOLVO
- Bifreið sem þú getur treyst!
FAXAFENI 8 • SÍMI 91 • M 58 70
ÁIFEIGU811(1 SÖMU OG Á MYND