Morgunblaðið - 27.11.1993, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 27. NÓVEMBER 1993
17
Guðrúnar var fjárhagur Óskars oft-
ast bágur og stundum mjög bágur.
Þeim hjónum fæddust sjö börn á
tíu árum (hið áttunda fæddist ekki
fyrr en fimm árum á eftir því sjö-
unda). Öll vinna á heimilinu var
Guðrúnar. Hún hafði aldrei hús-
hjálp. Hún saumaði og pijónaði
fatnað barna sinna og svo var hún
mikil iðjukona og vel að sér til hand-
anna að hún gat selt hannyrðir og
fyrir kom, að það voru einu matar-
peningar heimilisins. Guðrún heyrð-
ist aldrei biðja mann sinn um pen-
inga. Hann sá henni fyrir úttekt í
búð til nauðsynja eftir því sem
lánstraustið leyfði, en sjálf sá hún
um að viða að sér mat að haustinu
úr sveitinni sinni. Hún fyllti hirzlur
sínar í sláturtíðinni. Auðvitað naut
hún þess, að menn vissu að Óskar
Halldórsson borgaði, þó það gæti
dregist og Guðrúnu vildu allir
greiða gera. En þetta gat samt
komið uppá að smátt væri matar á
heimilinu. Ólafur, sonur Óskars
seldi blöð, og hann minnist, að þeir
peningar fóru fyrir mat líkt og
hannyrðir móður hans. Þá bjó heim-
ilið jafnan við þröngan húsakost,
þar til þau hjón fluttu í Ingólfs-
stræti 21 árið 1934. Þegar maður
Guðrúnar var að reisa liafskipa-
bryggju í Keflavík, reisti hann sér
og fjölskyldu sinni lítið hús, alln-
okkru ofan við hafnarstæðið. í hús-
inu var einnig skrifstofa hafnar-
stjórans og tók hún mest af plássi
kofans. Húsnæði hjónanna með öll
börnin nema eitt, voru tvær her-
bergiskytrur og eldhús, sem var svo
lítið, að skilgóður maður sagði, að
ef Óskari yrði gengið þar inn þyrfti
hann að ganga afturábak út aftur.
Engin vatnslögn var í húsinu og
þá ekkert salerni, og rafmagn að-
eins til Ijósa. Óskar byggði ári síðar
við húsið.
Óskar Halldórsson var óhlífin við
sjálfan sig, svo að undrun sætti,
þegar hann var að fást við eitt-
hvað, sem honum var kappsmál að
gengi hratt fyrir sig, og eigin að-
búnaður virtist ekki skipta hann
sjálfan máli, verkið var honum allt.
Hann var heldur ekki vorkunnsam-
ur við aðra, hvorki í verkum né
aðbúnaði.
Þótt fjárhagur hans væri oft bág-
ur, þá sýnist eðlilegt að spyija þess
í sögu hans.
Hafði hann aldrei ráð á að búa
betur í haginn fyrir konu sína í
heimilishaldinu en hann gerði?
En jafnframt þessu er að spyija;
olli ekki kona hans nokkru um
þetta? Hún kvartaði aldrei og það
var ekki aðeins að hún kvartaði
aldrei, heldur var hún alltaf jafn
glöð í sinni og ástúðleg við mann
sinn. Hún vissi mann sinn eiga erf-
itt og kom ekki til hugar að angra
hann með því að gera til hans kröf-
ur um bættan hag sinn í heimilis-
haldi. Það getur orðið um of eftir-
læti konunnar þegar góðmennska
og ást fara saman.
Óskari var áreiðanlega ekki ljóst,
hvað hann lagði á konu sína í hjóna-
bandinu. Hvernig átt hann líka að
skilja það, maður, sem lifði í öðrum
heimi og hún aldrei nema glöð og
ánægð.
Óskar Halldórsson elskaði konu
sína. Þegar Halldór Laxness skrifar
það sem hér verður vitnað til í
Guðsgjafaraþulu, þá er hann með
Guðrúnu í huga. Laxness var kunn-
ugri á heimilinu en hann gerir grein
fyrir. Fólk man þó nokkrum sinnum
eftir skáldinu þar í mat, enda taldi
Islandsbersi skáldið vin sinn fyrir
„lífstíð", og ætlaði því að skrifa
sögu sína. Laxness lætur Bersa
segja svo gamlan:
„Og mundu hvar ævisagan byij-
ar: gulrófur, það er mín byijun. Það
er og. Og mundu, að ég elskaði
aldrei nema þessa einu konu. Hún
var í himnaríki hvar sem hún var
og ég í helvíti hvar sem ég var.
Veiztu að hún er dáin?“
„Nýlega?" spyr ég, en hann
mundi ekki nákvæmlega hvort það
voru tíu eða tuttugu ár síðan hún
dó. „Kannski dó hún í gær. Hún
er alltaf nýdáin síðan hún dó,“ sagði
hann. „Viltu skrifa að ég elskaði
ekki nema þessa einu konu og börn-
in mín ... Dragðu. Ég á að gefa.
Hvar er viskíið?"
Efni þessarar greinar var ekki
ætlað nema það eitt að minnast
konu Óskars Halldórssonar, og gefa
einfalda mynd af ástum þeirra
hjóna og þá einkum ást Guðrúnar
á manni sínum, börnum og heimili.
Annað á ekki heima hér. í fórum
Óskars fannst bréfslitur, sem sýnir
hug hans til konu sinnar og mat
hans á lífsstarfi hennar.
Bréf þetta hafði hann skrifað
Theodóri; syni sínum við andlát
móður hans, en hún lézt af slysför-
um 22. nóvember 1939. í bréfslitr-
inu eru þessar línur: „Við dauða
mömmu koma ýmsir erfiðleikar
fram. Hún hefur verið okkur svo
góð og ofrað lífi sínu fyrir mig og
börnin sín alla sína ævi, sem við
höfum búið saman. Okkur bregður
mikið við, þegar hún er kölluð burt
frá okkur og fáum ekki að njóta
hennar og umhyggju hennar ...
Nú átt þú Theodór við dauða
mömmu að minnast hennar með
því að vera reglusamur og duglegur
piltur, þá enga eins mikla ánægju
í lífinu, eftir dauða sinn myndi
mömmu þykja eins og börnin reynd-
ust góð, vel hugsandi og dugleg að
koma sér áfram í lífinu.
Nú skaltu muna þetta Theodór
og biðja Guð að vera með mömmu
og hún fái að vera hjá Guði og þú
skalt þakka henni fyrir allt, sem
hún gerði fyrir þig og blessa minn-
ingu hennar.“
Ekki er við hæfi að hafa orðin
fleiri um þessa konu, sem lifði í ást
og enginn sá nema glaða og sæla,
og sannaði hið fornkveðna: Sá, sem
lifir í ást er alltaf glaður.
Höfundur er rithöfundur.
HAMAX
snjóþotumar komnar
GOTT VERÐl
Pantanir óskast sóttar.
ALSPORT
Faxafeni 5, sími 688075
TILBODA
BARNABOXUM
i ¥
larUnn
V F I T I M tz A C T n F A .
Jóladagatal meó súkkulabi fylgir
hverju barnaboxi.
Verb kr.
480
VflTINGASTOFA
Sprengisandi - Kringlunni
FERÐAMALASKOLI
ÍSLANDS
MENNTASKÓLINN
í KÓPAVOGI
NYIR MOGULEIKAR FYRIR ÞIG
Menntaskólinn í Kópavogi, sem er viðurkenndur móðurskóli
í ferðafræðum, býður öflugt ferðamálanám
í öldungadeild við skólann.
BOÐIÐ ER UPP Á TVEGGJA ANNA NÁM
EÐA STÖK NÁMSKEIÐ
VORÖNN
Fjarbókunarkerfi Ferðaskrifstofur
Jarðfræði íslands f/ferðaþj. Markaðsfræði ferðaþjónustu II
Ferðalandafræði íslands Rekstur ferðaþjónustu
Ferðalandafræði útlanda Stjórnun
KENNSLUTÍMI mánud.-fös. frá kl. 17.30-21.40. Kennsla hefst 10.01'94.
Nánari upplýsingar í síma 643033 frá kl. 9.00-14.00.
ATH.: SKRÁNINGU LÝKUR 10. DESEMBER.
FERÐAMÁLASKÓLI
ÍSLANDS
MENNTASKÓLINN
í KÓPAVOGI

fjlgjP _
:•*: J, -j’i.
Opnunartími:
virka daga kl. 12-19
helgardaga kl. 11-17
Jólasveinar koma í heimsókn um helgina
Gjafamarkaður jólanna
Grensásvegi 16. Sími 811984