Morgunblaðið - 22.11.1996, Qupperneq 22

22 FÖSTUDAGUR 22. NÓVEMBER 1996
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Eldsneyti
á þrotum
í Vladívo-
stok
YFIRVÖLD í Kyrrahafshéruð-
um Rússlands áttu í gær að-
eins eldsneyti eftir til tveggja
sólarhringa til að hita upp
húsnæði og báðu flotann um
að afhenda olíu sem hann
geymir í birgðastöðvum sín-
um, einnig hefur verið leitað
til grannhéraðsins Jakútíu.
Skrifstofa borgarstjórans í
Vladívostok sagði stjórnvöld í
Moskvu ekki hafa staðið við
loforð um að leysa vandann.
Að sögn Interfax bað borgar-
stjórinn í Bolshoi Kamen íbú-
ana, um 30.000 manns, að búa
sig undir að verða fluttir á
brott þegar birgðir þryti 25.
nóvember.
Rithöfundur
leitar hælis
YASAR Kemal, einn af þekkt-
ustu rithöfundum Tyrklands,
hefur flúið land og leitað hæl-
is í Svíþjóð ásamt eiginkonu
sinni. Kemal, sem er 73 ára,
hefur verið dæmdur í skilorðs-
bundið fangelsi fyrir ritsmíðar
sínar til vamar Kúrdum en
stjómvöld saka hann um að
æsa til klofnings í landinu.
Rithöfundurinn hefur mátt
sæta morðhótunum og mun
dvalarstað hans verða haldið
leyndum.
Persson sagð-
ur halda velli
BÚIST var
við því í gær
að Göran
Persson, for-
sætisráð-
herra Sví-
þjóðar,
myndi halda
velli í dag er
greidd yrðu
atkvæði á
þingi um
vantrauststillögu stjórnarand-
stöðu hægri- og miðjuflokka.
Flokkarnir saka Persson um
að hafa hyllt einræði kínver-
skra kommúnista í ræðu er
hann flutti í Kína.
Hræðsla
fjölgaði fóst-
ureyðingum
FÓSTUREYÐINGUM fjölgaði
mjög í Englandi og Wales
snemma á árinu í kjölfar við-
varana stjórnvalda um að
getnaðarvamapillan gæti
valdið lífshættulegu heilsu-
tjóni, einkum blóðtappa í fæti.
Rússar gefa
út ríkis-
skuldabréf
FYRSTU ríkisskuldabréf, sem
Rússar hafa gefið út frá þvi
að kommúnistar rændu völd-
um 1917, vom kynnt í gær
og er upphæð þeirra alls einn
milljarður dollara, um 65 millj-
arðar króna. Talið er að rúss-
nesk stórfyrirtæki og yfirvöld
í stærstu borgum landsins feti
nú í fótspor Moskvustjórnar-
innar og gefi út skuldabréf til
sölu á alþjóðamarkaði.
SÞ fær gervihnattamyndir af Austur-Zaire
700.000 flótta-
menn á vergangi
Cnmn. Rpnter. 1 ^
Goma. Reuter.
FULLTRÚAR Sameinuðu þjóðanna
vísuðu í gær á bug fullyrðingum
stjórnvalda í Rúanda um að flestir
flóttamenn frá landinu, sem höfðust
við í búðum í Zaire, væru nú komn-
ir heim til föðurlandsins á ný. Gervi-
hnattamyndir og aðrar upplýsingar
hefðu sýnt að um 700.000 flótta-
menn, aðallega Hútúar frá Rúanda,
væru enn í austurhluta landsins.
Uppreisnarmenn úr röðum Tútsa í
Austur-Zaire höfðu fyrr um daginn
meinað liðsmönnum SÞ að kanna
ástandið á norðurhluta svæðisins.
Liðsmenn SÞ komust til borgar-
innar Bukavu en fengu ekki að fara
lengra í norðurátt. „Okkur var
meinað að fara til Sake eftir langan
fund með herforingjanum fAndrej
Kassesse, fundi þar sem ég kom
varla orði að,“ sagði Filippo Grandi,
yfirmaður starfsliðs Flóttamanna-
hjálpar SÞ í borginni Goma. Leggja
samtökin mikla áherslu á að finna
fólkið sem talið er illa haldið vegna
skorts á brýnum nauðsynjum og
óttast að sjúkdómar verði mörgum
að bana.
Kynþáttafordómar?
Fyrirhugað er að Kanadamenn
veiti forstöðu friðargæsluliði ef það
verður sent af stað. Sögðu þeir í
gær að haldinn yrði fundur í Þýska-
landi í dag þar sem fulltrúar heija
þeirra landa er hyggjast leggja fram
mannafla ætla að bera saman bæk-
ur sínar.
Emma Bonino, sem fer með
mannúðarmál í stjóm Evrópusam-
bandsins, sagði brýnt að herlið yrði
sent af stað til að gera hjálparstarfs-
mönnum kleift að aðstoða nauð-
stadda. Hún gaf í skyn að fordómar
lægju að baki hiki þeirra sem vilja
fara hægt í sakirnar. „Er það hör-
undslitur þeirra [flóttamannanna]
sem veldur, er það hann sem fær
okkur til að trúa því að þeir hljóti
að verða öðru hveiju fórnarlömb í
fjöldamorðum?,“ spurði Bonino.
Reuter
TVÆR björgunarþyrlur hnita hringa yfir skrifstofubyggingu í
Hong Kong, sem kviknaði í á miðvikudag með þeim afleiðingum
að 45 manns létu lífið.
49 fórust í Hong’ Kong
Hong Kong. Reuter.
ELDUR kviknaði í 16 hæða húsi í
Hong Kong síðdegis á miðvikudag
og létu að minnsta kosti 49 manns
lífið. Eldurinn var mikill, eyðilagði
sjö hæðir í húsinu og tók nánast
sólarhring að ráða niðurlögum hans.
Leitarmenn voru enn að leita fómar-
lamba eldsvoðans í byggingunni síð-
degis í gær.
Að minnsta kosti 80 manns slös-
uðust í brunanum, sem var sá
mesti í Hong Kong í 39 ár. Hitinn
var slíkur að stál bráðnaði. Fólk
lokaðist inni í herbergjum, fleygði
miðum niður á götu með óskum
um hjálp, klifraði upp á loftræst-
ingartæki, hékk í sviðnum glugga-
körmum og stökk yfir í aðrar bygg-
ingar. Víða í húsinu var ekki hægt
að opna glugga og kviknaði í fötum
margra.
Verið var að gera við lyftugöng
í húsinu og er talið að neisti úr log-
suðutæki hafi farið í eldfímt efni
neðst í göngunum, að því er Peter
Cheung, slökkviliðsstjóri í Hong
Kong, sagði á blaðamannafundi.
Engir vatnsúðarar eða brunavarar
voru í húsinu og breiddist eldurinn
því hratt út.
Baneitraður reykur
Fjöldi inn- og útflutningsfyrir-
tækja geymdi varning í húsinu og
komst eldur í plastvörur með þeim
afleiðingum að baneitraður reykur
barst um bygginguna. Ekki bætti
úr skák að umsjónarmenn bygging-
arinnar, sem er við eina fjölförnustu
götu Hong Kong, höfðu sagt að
búast mætti við brunalykt vegna
viðgerðanna og ættu menn að leiða
slíkt hjá sér.
Þingið gagnrýnt
í grein í dagblaðinu Syndey
Moming Herald sagði að þessi elds-
voði kæmi engum á óvart. Margar
af eldri skrifstofubyggingum í Hong
Kong væru brunagildrur. I.öggjöf
um brunavarnir hefur tafist á þing-
inu í Hong Kong og Chris Patten
ríkisstjóri gagnrýndi þingið fyrir
töfina á þriðjudag.
Könnun meðal sérfræðinga banka o g fjármálastofnana í ESB-ríkjum
Aðeins eitt
ríki uppfyllir
ströng EMU-
skilyrði
SÉRFRÆÐING-
AR banka og
fjármálastofnana
í ríkjum Evrópu-
sambandsins
telja ósennilegt
að fleiri en eitt
ríki ESB muni
uppfylla skilyrði
Maastricht-sáttmálans fyrir aðild að
Efnahags- og myntbandalagi Evr-
ópu (EMU), séu þau túlkuð þröngt
og bókstaflega. Hins vegar stefni
allt í að EMU verði að veruleika 1.
janúar 1999, með sex til átta aðild-
arríkjum, þar sem stjómmálamenn
muni sveigja reglurnar.
Þetta kemur fram í könnun, sem
.Reuters-fréttastofan gerði í síðustu
viku. í sérstakri könnun, sem gerð
var á meðal hagfræðinga og sérfræð-
inga rannsóknastofnana, sögðust
82% telja að þrátt fyrir að efnahags-
leg frammistaða flestra aðildarríkj-
anna væri ekki fullkomin, yrði EMU
að veruleika á tilsettum tíma.
„Eftir því sem dagsetningin nálg-
ast verður það augljósara að ákvörð-
un um EMU-aðild verður pólitísk,
en ekki tekin út frá skilyrðunum I
Maastricht," segir Brian Venables,
yfirmaður skuldabréfaviðskipta hjá
ABN AMRO Hoare Govett í Hol-
landi.
Samkvæmt Maastricht-sátt-
málanum verða ríki, sem vilja eiga
kost á aðild að EMU, að uppfylla
fímm skilyrði:
• Fjárlagahalli
sé ekki meiri en
3% af vergri
landsframleiðslu.
• Skuldir hins
opinbera séu ekki
meiri en 60% af
vergri landsfram-
leiðslu.
• Verðbólga sé ekki meira en 1,5%
hærri en meðaltalsverðbólga í þeim
þremur aðildarríkjum, þar sem verð-
bólga er lægst.
• Langtímavextir séu ekki meira
en 2% hærri en meðaltalsvextir í
þeim þremur ríkjum, þar sem verð-
bólga er lægst.
• Viðkomandi ríki hafi um tveggja
ára skeið átt aðild að Gengissam-
starfi Evrópu (ERM) og gengi
gjaldmiðils þess verið innan mark-
anna, sem þar eru ákveðin.
Samkvæmt niðurstöðum könn-
unar Reuters eiga aðildarríkin erfið-
ast með að uppfylla skilyrðið um
ríkisskuldir; aðeins Lúxemborg,
Bretland og Frakkland eru undir
mörkunum.
Auðveldara reynist að standa
aðrar kröfur. Þannig er búizt við
að Danmörk, Finnland, írland, Lúx-
emborg, Holland og Svíþjóð nái tak-
markinu um 3% fjárlagahalla. Talið
er að öll aðildarríkin nema Grikk-
Iand muni hafa vaxta- og verðbólgu-
stig í lagi.
HVERJIR UPPFYLLA EMU-SKILYRÐIN?
Flest ríki Evrópusambandsins munu líkast til ekki uppfyiia efnahagsleg
skilyrði fyrir aðild að myntbandalagi, samkvæmt könnun Reuters.
Samkvæmt könnun, sem náði til banka og stofnana í öllum ríkjum ESB, myndi aðeins
Lúxemborg koma til greina sem aðildarríki EMU ef inntökuskilyrðin væru túlkuð þröngt.
Hins vegar benda hagfræðingar á að reglur um val aöildarríkja séu sniðnar til að hægt sé
aö leyfa aðild ríkja, sem komast nálægt því að uppfylla öll skilyrðin. Stjómmálamenn muni
líkast til sveigja reglumar og stanaa við áformin um myntbandalag 1. janúar 1999.
j Danmörk
|____J Finnland
Fjárlagahalli
minni en
3% af VLF
Ríkisskuldir Verðbólga U"|^a'
minnien innan viö 1,5% innan við 2%
60% af VLF jrfjr meðaltali yfjr meðaltafi
þriggja beztu þriggja beztu
X WM
X wm wM
X <0 wm
X X?
Nú þegar í
Gengis-
samstarfi
Evrópu
WM
WM
WM
WM
JJ
Frakkland
Þýskaland
Grikkland
írland
Ítalía
Lúxemborg
Holland
Portúgal
Spánn
Svíþjóð
Bretland
x wm wm wm
X X <? > WM
X X X X X
wm x wm wm wm
x X WM WM WM
wm mm w.t wm wm
WM X *? ' WM WM
X X WM WM WM
X X WM WM ■m
mm x wm wm x
X WM WM WM x
Þótt Frakkland og Þýzkaland hafí
haft forystu um að koma EMU á,
gera sérfræðingar ekki ráð fyrir að
þessum ríkjum takist að koma fjár-
lagahallanum niður fyrir 3% af VLF.
Samkvæmt hljóðan Maastricht-sátt-
málans stenzt Þýzkaland ekki heldur
skilyrðið um ríkisskuldir.
Hagfræðingar benda hins vegar
á að reglurnar séu sniðnar með
sveigjanleika I huga, þannig að
hægt sé að leyfa aðild ríkja, sem
komast nálægt því að uppfylla öll
skilyrðin. „Skilyrðin í Maastricht-
sáttmálanum voru sett með sveigj-
anleika í huga. Það var aldrei ætl-
unin að lönd yrðu uppfylla þau í
öllum smáatriðum en verða ella for-
dæmd. Það er ekkert heilagt við
þau,“ segir Nigel Richardson, al-
þjóðahagfræðingur hjá Yamaichi í
London.