Dagblaðið Vísir - DV - 23.05.1991, Blaðsíða 14

14
FIMMTUDAGUR 23. MAÍ 1991.
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELÍAS SNÆLAND JONSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11,105 RVlK, SlMI (91 >27022 - FAX: (91)27079
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1100 kr.
Verð í lausasölu virka daga 105 kr. - Helgarblað 130 kr.
Hvað græðum við?
Eitt mikilvægustu lögmála auðhyggjunnar er, að
samningar um kaup og sölu leiði til gagnkvæms gróða
beggja samningsaðila. Verzlunin sem slík leiði til verð-
mætisaukningar. Fáar kennisetningar í hagfræði hafa
raunar fengið eins mikla staðfestingu og þessi.
Velsæld Vesturlanda í nútíma byggist einkum á við-
skiptafrelsi, sem hefur leitt til hagkvæmrar verkaskipt-
ingar og stanzlausra uppfinninga. Verkaskiptingin og
uppfinningarnar, sem viðskiptafrelsið leiðir af sér, hafa
framleitt gífurlegan auð, sem ekki er frá neinum tekinn.
Samningar þjóða um fríverzlun byggjast á þessari
reynslu. Þar á meðal er aðild okkar að Fríverzlunarsam-
tökunum og viðskiptasamningur okkar við Evrópu-
bandalagið. Báðir þessir samningar hafa fært okkur
auð, um leið og aðrir samningsaðilar hafa grætt.
Okkar stefna í alþjóðaviðskiptum hefur verið einföld.
Við viljum frjálsan og tollfrjálsan aðgang með söluvörur
okkar á erlendan markað, hvort sem hann heitir Evr-
ópskt efnahagssvæði, Fríverzluríarsamtök, Evrópu-
bandalag, Bandaríkin, Japan eða heimurinn allur.
Sjálf höfum við ekki reist tollmúra og bannmúra gegn
erlendum söluvörum öðrum en þeim, sem taldar eru
vera í samkeppni við hefðbundinn landbúnað sauðQár
og nautgripa á íslandi, svo og garðyrkju. Eðlilegt er, að
erlendir samningsaðilar heimti þessa múra rifna.
Eitt hið merkasta við lögmál auðhyggjunnar er, að
við mundum sjálf græða mest á að hleypa erlendum
landbúnaðarafurðum án tollmúra inn í landið. Við fengj-
um ódýrari matvöru en við fáum núna og verkaskipting
þjóða eftir aðstæðum þeirra yrði skýrari en ella.
Öðru máli gegnir um kröfur um aðild að auðhndum
sjávar við ísland. Á því sviði erum við komin út fyrir
umræðu um venjuleg viðskipti, um til dæmis markað
fyrir markað, og farin að tala um atriði, sem er horn-
steinn tilveru okkar sem sjálfstæðrar þjóðar.
í raun er ekki erfitt að verjast kröfu um aðgang að
fiskimiðum. Við neitum einfaldlega að afhenda frum-
burðarrétt okkar og við það situr. Ef ríki Evrópubanda-
lagsins heimta hins vegar aðgang fyrir búvöru að ís-
lenzkum markaði, verða gagnrök okkar fljótt þrotin.
Við búum nú þegar við harla gott frelsi í útflutningi
sjávarafurða okkar. Helzti þröskuldurinn felst í tollum
Evrópubandalagsins á frystum og söltuðum fiski. Við
viljum fá þennan toll lagðan niður, en við fórum ekki
að kaupa þá fríverzlun dýru verði í auðlindum okkar.
Tollar Evrópubandalagsins hafa fært okkar bónus,
sem fáir gera sér grein fyrir. Tollarnir hafa hjálpað
okkur til að uppgötva að nýju verðgildi ferskfisks í sam-
anburði við verksmiðjufisk. Við höfum grætt mikið á
að leggja aukna áherzlu á flytja fiskinn út ferskan.
Samt leggjum við stein í götu útflutnings á fersk-
fiski. Við refsum seljendum ferskfisks með því að rýra
veiðiheimildir þeirra og við skömmtum leyfi til útflutn-
ingsins. Ef við ryddum þessum eigin hömlum úr vegi,
yrði útflutningsgróði okkar enn meiri en hann er nú.
Aðild að Evrópska efnahagssvæðinu getur fært okkur
lækkun eða afnám tolla á freðfiski og saltfiski. Það er
ávinningur, en svo htih ávinningur umfram þá fríverzl-
un, sem við búum við núna, að ekki er unnt að kaupa
hann með aðgangi að höfuðstóli íslenzks sjálfstæðis.
Ef við græðum á samningi eins og aðrir, eigum við
að vera með. Ef okkur verður hins vegar meinað að
græða, eigum við að standa fyrir utan Efnahagssvæðið.
Jónas Kristjánsson
Það er ótvíræð samfélagsleg skylda að rjúfa einangrun heyrnarlausra, segir m.a. í grein Helga.
Halda skal
málum í horf i
Ný ríkissfjórn hefur sest að völd-
um og við hjá Öryrkjabandalagi
íslands, stjóm þess og starfsfólk,
ámum nýjum landsstjómarmönn-
um alls góðs í erfiðum hlutverkum
og væntum þess að samstarf við
þá verði engu síðra en við hina sem
úr stólum hurfu. Sami ráherra fer
enda með málefni fatlaðra og í fyrri
ríkisstjóm og við hana tókst sam-
starf gott og gifturíkt á margan veg
um hin viðfeðmu viöfangsefni
málaflokksins. Svo mun ugglaust
áfram verða enda ævinlega næg
verkefni við að fást og leysa sem
best til sem allra mestra heilla fyr-
ir álla.
Hópur í sérflokki
En um leið og árnaðaróskir eru
færöar þeim sem nú axla ábyrgð
mesta í okkar þjóömálum þykir
mér rétt og skylí að minna á nokk-
ur þeirra mála sem í farsælum far-
vegi vora hjá fyrri ráðherrum, en
sem fyrst og fremst koma til fram-
kvæmda hjá þeim sem þar tóku við
taumum. Eg minni nú aðeins á tvö
þeirra sem tengjast eðlilegri og
réttlátri baráttu heymarlausra fyr-
ir auknu jafnrétti þeim til handa.
Heymarlausir em utan alls efa
sá hópur innan okkar vébanda sem
á við mesta einangrun að etja varð-
andi mannleg samskipti - því öll
tjáskipti okkar og þeirra em ann-
mörkum háð svo að af sjálfu leiðir
að þessi hópur fólks er óneitanlega
í vissum sérflokki þannig aö ýms-
um þörfum verður því að mæta
með öðrum hætti og sértækari um
leið en hjá öðram hópum öryrkja
þó viða berji að dymm brýn þörf á
ýmsan veg.
Ég þykist mæla af nokkurri þekk-
ingu eftir meira en þriggja ára starf
að öryrkjamálefnum beint hafandi
af þeim nokkur kynni áöur við
hvaða öryrkjahóp erfiðust em öll
tengsl og tjáskipti. Skal þá ekki lít-
ið úr annarra örðugleikum gert á
ýmsa lund, enda er svo daglega að
hin ýmsu vandamál knýja á og oft-
ar er auðveldara um að tala en úr
að leysa.
Það er hins vegar ótvíræö sam-
félagsleg skylda að ijúfa einangrun
heymarlausra eða einangran okk-
ar frá þeim sem allra best er unnt
á hveijum tíma. Það verður helst
og best gert með þvi að hlusta á
óskir þeirra og réttlætiskröfur. Þau
vita best hvar úrbóta er þörf, hvar
skórinn kreppir, hvað helst skuli
gera þeim í hag, svo þau megi lifa
sem eðlilegustu og sjálfstæðustu
lífi um leið í hvívetna.
Og er þá að tveim þeirra mála
komið sem að var unnið gott starf
og gagnlegt í tíð fyrrverandi ráð-
Kjallarinn
Helgi Seljan
félagsmálafulltrúi ÖBÍ
herra, en þeirra nýju er að taka við
og þoka sem best og fljótast fram.
Textasímamiðstöð fyrir
heyrnarlausa
Annað málið varðar textasíma-
miðstöð fyrir heymarlausa, rétt-
lætiskröfu þeirra um eðlileg sam-
skipti, jafnt sem óhjákvæmilegt
öryggi um leið, sjálfsagða þjónustu
fyrir þau í raun, sambærilega við
þá er við njótum sem heyrandi er-
um. Þetta mál hefur um nokkurt
skeið verið í deiglunni. Það var um
það spurt og um það þrefað hver
skyldi bera kostnað af stöðinni.
Póstur og sími, yfirmenn þar,
lýstu sig tilbúna til að leggja til
aðstöðu og aðstoð en svo kom að
óhjákvæmilegum stöðugildum sem
aukalega þyrfti og þar stóð hnifur-
inn í kúnni. - Átti þetta að teljast
félagsleg eða tryggingaleg þjónusta
eða átti Póstur og sími að taka þetta
sem eðilegan þjónustulið hjá sér?
Eftir japl, jaml óg fuður ákvað
þáverandi samgönguráðherra,
Steingrímur J. Sigfússon, að Póstur
og sími skyldi koma textasímamið-
stöð á fót og standa straum af
kostnaði við hana. Þannig yrði
þetta einn liður í almennri þjón-
ustu Pósts og síma fyrir alla. Ráð-
herra sendi bréf um þetta í mars
sl. og nú munum viö leita ásjár
hins nýja ráðherra þessara mála,
Halldórs Blöndals, um framhald
málsins að það megi heilt í höfn
komast. Textasímamiðstöð þykir
annars staðar sjálfsögö þjónusta og
við væntiun hins besta af liðsinni
hins nýja samgönguráðherra.
Atfylgi stjórnvalda
Hitt málið tengist hlutdeild
heymarlausra hjá Sjónvarpinu
okkar allra. Þar er hlutur þeirra
harla rýr - táknmálsfréttir í fimm
mínútur - og það harla langt frá
fréttatímanum.
Eftir miklar og margar málaleit-
anir snemm við okkur í vetur leið
til ráðherra menntamála, Svavars
Gestssonar, og samkomulag varð
um það að hann setti á laggirnar
nefnd til þess að fara yfir helstu
kröfur heymarlausra um bætta
þjónustu ríkissjónvarpsins við
þennan hóp. í nefndinni áttu svo
sæti fulltrúi frá menntamálaráðu-
neyti, annar frá Sjónvarpinu og
fuUtrúar Félags heymarlausra og
Öryrkjabandalags íslands.
Þetta ágæta fólk náöi, sem betur
fer, blessunarlega saman um meg-
inatriði þau sem þyrfti að ná fram
sem fyrst. Þar ber hæst nokkur
atriði: 1) Lengri tíma fyrir tákn-
málsfréttirnar. 2) Greiðsla aðstoö-
armanna við táknmálsfréttirnar
(heyrnarlausir hafa sjálfir greitt
kostnaðinn hingað til). 3) Frétta-
skýringarþættir vikulega sem
heyrnarlausir sæju um. 4) Aukin
textun sjónvarpsefnis almennt. 5)
Textavarp svo fljótt sem unnt er.
Hér er um góðar tillögur að ræða
og á málþingi fyrir skömmu kom
fram hjá formanni útvarpsráðs,
Ingu Jónu Þórðardóttur, að þar á
bæ væri fullur vilji fyrir hendi til
aö tfilögur þessar mættu sem fyrst
ná fram að ganga en það færi einn-
ig eftir atfylgi stjómvalda. Því
munum við nú snúa okkur 111 hins
nýja ráðherra menntamála, Ólafs
G. Einarssonar, og teljum okkur
eiga vísan'stuðning hans við að
þoka málum þessum fram svo til-
lögur nefndarinnar megi sem fyrst
að veruleika verða. Þannig vinnum
við áfram með nýjum ráðamönn-
um að baráttumálum, einu af öðra,
og Utum með bjartsýni fram á veg.
Helgi Seljan
„Heyrnarlausir eru utan alls efa sá
hópur innan okkar vébanda sem á við
mesta einangrun að etja varðandi
mannleg samskipti - því öll tjáskipti
okkar og þeirra eru annmörkum
háð...“