Helgarpósturinn - 29.02.1996, Blaðsíða 18

FIMMTUDAGUR 29. FEBRÚAR1996
Pknblrnpinn
Fannar sælkeri
*
A veitingahúsinu Oöinsvéum
XjLvarö Fannar Jónsson, vakt-
stjóri í eldhúsinu, fyrir svörum þeg-
ar viö slógum á þráöinn og spurö-
um hvaöa réttir væru vinsælastir
um þessar mundir hjá matargest-
um. Fannar sagöi aö hin rómaöa
sjávarréttasúpa hússins heföi ver-
iöjafnvinsæl árum saman. .Þetta
er matarmikil súpa meö hrisgrjón-
um og brauöi og fullt af skelfiski
og má segia aö súpan sé máltíö út
af lyrir sig," sagöi Fannar. Af kjöt-
réttum nefndi hann sérstaklega
nautasteik, Entrecote. „Þetta er
oröinn mjög vinsæll réttur. Viö fá-
um sérvaliö nautakjöt frá Jónasl
Þór og þetta er úrvalsréttur. Einnig
er humarfylltur lambahryggur mikiö
lostæti sem fólk kann vel aö
meta." Og Fannar nefndi ýmsa
aöra rétti, enda fjölbreytt úrval
sem gestir Óöinsvéa geta valiö
um. Hann var beöinn að nefna for-
rétt sem væri vinsæll um þessar
mundir. „Þá get ég til dæmis nefnt
úthafsrækjur í ostrusósu. Þetta er
stór og bragögóö rækja og sósan
Ijúffeng. Svo get ég lika nefnt ofn-
bakaöa snigla í sveppahatti,"
sagöi Fannar Jónsson og þar hafiö
þiö þaö...
(ofurkonur
Er dóttir Rachel
Welch móður-
betrungur?
Ofurkynbomban Rachel Welch á
ægifagra dóttur sem heitir
Tahnee Welch og svipar allmjög til
móður sinnar, en er þó öll smágerö-
ari. Tahnee mætti um daginn á
svæöiö í leikaraprufu vegna hlut-
verks Vivu í kvikmyndinni IShot
Andy Warhol. „Ég vissi ekkert um
Warhol, heldur kvartaöi bara og
kveinaöi hástöfum. Þóttist vera
hundleiö. Þeir hringdu síöan í mig og
buöu mér hlutverkiö," segir hin smá-
geröa Tahnee. Hlutverkiö er víösfjarri
frumraun hennar áriö 1985 á hvíta
tjaldinu, sem geimvera I gamal-
mennamyndinni Cocoon. Litla stelp-
an hennar Rachel Welch ólst upp í
Evrópu. „Ég man eftir því, að ég þótti
afskaplega Ittil." Þaö var góöur
slunkur af uppreisnaranda í litla villi-
dýrinu, sem strauk sextán ára gömul
aö heiman. „Mamma var sem kyn-
tákn mjög upptekin af eigin frama og
lífi og haföi auk þess ekki græna
glóru um hvernig mömmur eiga aö
vera." Tahnee sat nýveriö fyrir hjá
Playboy og telur losta fremur hættu-
legan hlut. „Ég ætti aö vita þaö, því
ég byrjaöi aö hafa kynmök aðeins
fjórtán ára aö aldri. Og fannst þaö
fínt þar til fyrir nokkrum árum aö ég
áttaöi mig á því aö fólk er yfirhöfuö
ansi undarlegt í kynhegöan. í dag
held ég karlmönnum t hæfilegri fjar-
lægö. Þeir eru alltaf meö eitthvert
leiöindavesen." Skyldi dóttir Rachel
Welch reynast móöurbetrungur...
Vanmáttug
velsæmiskennd
trúarleiðtogans
Salman Rushdie, sá er ritaði
hina umdeildu Söngva Sat-
ans og varð fyrir vikið rétt-
dræpur í röðum múslima,
skrifaði eftirfarandi um vel-
sæmiskenndina: Skömmin er
eins og hvað annað; lifirðu
nógu lengi með henni verður
hún eitt af húsgögnunum.
Það væri ekki slæmt ef inni-
hald þessara orða hins útlæga
írana kæmu við kaun hins and-
lega leiðtoga íslensku þjóðar-
innar, sem gekk fram fyrir
skjöldu í vikunni og reyndi af
veikum mætti að klóra í bakk-
ann og lýsa sig alsaklausan af
áburði nokkurra kvenna í sinn
garð um kynferðislegt ofbeldi.
Ég á heldur bágt með að
taka það trúanlegt — og er
ekki ein um þær efasemdir —
að heill hópur kvenna sé það
illa innrættur að hann taki sig
sísvona saman um að klína
jafnalvarlegum glæp og kyn-
ferðislegri áreitni og nauðgun-
artilraun upp á æðsta mann
Þjóðkirkjunnar! Ég hef meiri
trú á þessum konum (þar af
hef ég átt nokkur viðtöl við
eina þeirra) en svo að þær
færu að spinna upp svo hræði-
legar lygar til þess eins að
skemmta skrattanum. Ég ætla
rétt að vona að menn séu ekki
enn þann dag í dag ginnkeypt-
ir fyrir samsæriskenningum á
borð við að konurnar séu
handbendi óvildarmanna bisk-
ups innan sem utan Þjóðkirkj-
unnar, eins og lá í orðum
herra Ólafs sjálfs í Dagsljós-
sviðtali á þriðjudagskvöld.
Samsæriskenningar af þessum
toga, hvað þá hina grátbros-
legu skýringu að málið snúist
um skert eða aukin framlög
kirkjunnar til Stígamóta —
sem forstöðukona Stígamóta
hefur reyndar þegar svarað
fyrir — kaupi ég ekki, enda
hefur það verið margsannað í
seinni tíð af sérfróðum mönn-
um að fæstar samsæriskenn-
ingar, hvort sem er í pólitísku
eða trúarlegu samhengi, eiga
við rök að styðjast.
Hafi herra Ólafur gert eitt-
hvað á hlut þessara kvenna
sem þær hafa kvalist yfir — þó
ekki væri nema vegna þrúg-
andi þagnar í mörg ár — á ég
auðvelt með að skilja að þeim
svíði sárt að sjá hann í æðsta
embætti kirkjunnar; embætti
þar sem flestum ber saman
um að eigi að sitja manneskja
sem ekki hefur neitt risaveixið
á samviskunni. Margir velta
því fyrir sér af hverju þetta
mál sé nú, tæpum tuttugu ár-
um síðar, dregið fram í dags-
„Salman Rushdie, sá er ritaði hina umdeildu Söngva
Satans ogvarð fyrirvikið réttdræpur í röðum mús-
lima, skrifaði eftirfarandi umvelsæmiskenndina:
Skömmin er eins og hvað annað; lifirðu nógu lengi
með henni verður hún eitt af húsgögnunum.11
ljósið. Á því hefur Guðrún
Jónsdóttir, forstöðukona
Stígamóta og talsmaður
kvennanna, gefið fullnægjandi
skýringu, sem er eitthvað á þá
leið að ein kvennanna hafi,
vegna fermingar barns síns
nú, þurft að hafa samskipti við
safnaðarprest sinn. Sem
áhyggjufullri móður með bitra
reynslu af kirkjunnar manni á
bakinu; manni sem hún taldi
sig geta treyst fullkomlega,
hafi henni ekki verið stætt á
öðru en bera málið upp við
guðsmanninn og fá úr því
skorið af siðanefnd kirkjunnar.
Það sem hins vegar hefur
lítt verið fjallað um, en skiptir
ekki síður máli, er að fyrir
tæpum tuttugu árum var
hvorki komin upp á yfirborðið
umræðan um kynferðislega
áreitni — þótt áreiti af þess-
ffihúsið
-• Gafé Milanó
Neytendavænt menningar-
kaffihús við Faxafenið
Uhdanfarin ár hafa mörg fyrir-
tæki verið opnuð við Fenin í
austurborginni og ýmis þjónusta
þar í boði. Hagkaup í Skeifunni er
þarna steinsnar frá og hinir fjöl-
mörgu viðskiptavinir þess leggja
gjarnan leiö sína í aörar verslanir í
nágrenninu. Að afloknu búðar-
stússi er afskaplega notalegt aö
setjast inn á Café Mílanó og end-
urnæra líkama og sál. Fá sér ilm-
andi kaffi eöa súkkulaöi og tertu
ellegar góða brauðsneið, svo eitt-
hvað sé nefnt af því sem er í boði
á kaffihúsinu fyrir munn og maga.
Á veggjum hanga jafnan listaverk
sem gaman er að virða fýrir sér
meðan notið er góöra veitinga.
Þaö er menningarbragur yfir Café
Mílanó, bæði hvað varöar umgjörö
og veitingar. Salurinn er hæfilega
stór og rúmgóður og fer vel um
gesti. Þjónustan er lipur og þægi-
leg á þann hátt að gestum er þjón-
að af alúð líkt og beðið hafi verið
sérstaklega eftir hverjum og ein-
um sem þarna tyllir sér niður. Blöð
og tímarit liggja frammi eins og
vera ber á stað sem þessum og
stundum varir innlitið lengur en
upphaflega var ætlað. Þaö er vel
tekiö á móti börnum jafnt sem full-
orönum á Café Mílanó og þarna
má oft sjá heilu fjölskyldurnar með
poka og pinkla að aflokinni versl-
unarferð. Auk kaffiveitinga er bjór
og vín í boði en þarna ríkir þó eng-
in kráarstemmnig, heldur hiö ró-
lega og afslappaða andrúmsloft
kaffihússins. Þeir sem vilja styrkja
rekstur Háskólans eiga þess kost
að freista gæfunnar í peninga-
maskínum sem sagðar eru hrein-
asta gullnáma fyrir þessa merku
menningarstofnun. Verölag á Café
Mílanó er skaplegt og þetta er
kjörinn áningarstaöur fyrir þá sem
eru að sinna erindum þarna í
grenndinni auk þess sem það er
vel þess viröi aö skreppa í Faxa-
fenið til þess eins aö eiga góða
stund á Café Mílanó. - SG
rspilamennska
Bullað í Trivial Pursuit
Það er eflaust bölvaöur sparða-
tíningur að vera aö hnýta í villur
í spurningum í nýja Trivial Pursuit-
kassanum. En þaö vita allir hversu
ságrætilegt það er að tapa, vitandi
það að maður hefur rétt fyrir sér
um eitthvað en spyrillinn hefur
þetta heimska spjald meö sínu
stutta svari sem á alltaf að vera
rétt. Flestum þykir það raunar
óþolandi bessen/isseraháttur að
rengja svörin í spilinu og má vera
aö það sé rétt. Hitt er svo annaö
mál aö ekki eru öll spjöldin í nýja
Trivial-kassanum jafn rétt. Glöggur
Trivialspilari í kunningjahópi rit-
stjórnarinnar lá yfir spilinu allan
janúarmánuð, kann núoröiö allar
spurningarnar utan að og rakst á
einkennilega mótsögn. Á tveimur
spjöldum eru bókmenntaspurning-
arnar um leikstjórann í sömu upp-
færslunni á Emil íKattholti. Önnur
spurningin er á spjaldi númer 401
og hljóðar svona: „Hvaða þekkti
grinisti leikstýrði leikritinu Emil í
Kattholti í Þjóðleikhúsinu leikárið
1991-1992?" Hin spurningin er á
spjaldi númer 768 og er svona:
„Hver leikstýrði leikritinu Emil í
Kattholti í Þjóöleikhúsinu leikárið
1991-1992?" Gefin svör eru
þessi: „Þórhallur Sigurðsson
(Laddi)" og „ÞóHiallur Sigurðs-
son". Gengur svonalagað...
um toga hafi löngum kraumað
hér á landi sem annars staðar
— né var hægt að leita til
nokkurra samtaka gegn kyn-
ferðislegu ofbeldi eins og
Stígamóta. Þessi mál voru ein-
faldlega ekki komin á dagskrá
þótt sár væru. Konur (og ef til
vill karlmenn einnig) hafa því
þar til nú á allra síðustu árum
þurft að glíma við þessa bölv-
un sjálfar. Það breytir því þó
ekki að kynferðisleg áreitni,
sem samkvæmt skilgreiningu
„Fyrir tæpum tuttugu
árum var hvorki komin
upp á yfirborðið umræð-
an um kynferðislega
áreitni né var hægt að
leita til nokkurra samtaka
gegn kynferðislegu
ofbeldi eins og Stíga-
móta.-Þessi málvoru
einfaldlega ekki komin á
dagskrá þótt sárværu.“
snýst um völd þess sem áreit-
ir og/eða valdaleysi þolanda
og í felst meðal annars lítil-
lækkun á þeirri persónu sem
áreitnin beinist að, var jafnal-
varlegur glæpur fyrr sem nú:
„Siðferðislegar spurningar
fyrnast ekki“ komst einn úr
prestastéttinni réttilega að
orði.
Það er því löngu tímabært
að þessi nær tveggja áratuga
undiralda, sem þegar hefur að
verulegu leyti skaðað ímynd
kirkjunnar, komi upp á yfir-
borðið. Eftir það sem á undan
er gengið fæ ég ekki séð
hvernig biskupi er stætt á að
halda í silkihúfuna sína. Miðað
við viðbrögð hans í vikunni
mun málið ekki hverfa af dag-
skrá, heldur þvert á móti
halda áfram að grafa undan
trúverðugleika kirkjunnar.
skólinn
Vísindahyggja og vísindatrú
Þrir fýrirlestrar eru nú eftir í sex
fýrirlestra röð um vísinda-
hyggju og vísindatrú. Þrír þriöja-
ársnemarí sálfræöi, sem allir
hafa tekið námskeiö í heimspeki,
standa fyrir verkefninu. Piltamir
settu sig í samband við Mikael
M. Karlsson, dósent í heimspeki,
og aðstoðar hann þá viö verkefn-
iö. Þeir spyrja hvort eitthvert vit
sé í vísindum, hvort þau séu
traust og gefi rétta mynd af heim-
inum. Þrir fýrirlestrar hafa þegar
verið haldnir: Atli Harðarson
heimspekingur fjallaöi um efa-
hyggju, Einar H. Guðmundsson,
dósent í stjarneölisfræði, um
heimsmynd stjamvísinda og Þor-
steinn Vilhjálmsson, prófessor í
vísindasögu og eölisfræði, um
vfsindi sögu og sannleika.
Nærsta laugardag ræðir Þorvald-
ur Sverrisson vísindaheimspek-
ingur um brot úr frumspeki mið-
taugakerfis-
ins. Níunda
mars ræðir
Sigurður J.
Grétarsson,
dósent í sál-
fræði, um
sálfræöi f
samfélagi
vísinda og
lokafýrirlest-
urinn heldur þann sextánda mars
Þorsteinn Gylfason, prófessor í
heimspeki, og ræðir viöbrögð sín
viö fýrri fyrirlestrum. Aö loknu er-
indi hans verða haldnar pallborð-
sumræður með öllum fýrirlesurun-
um. Fyrirlestrarnir eru allir haldnir
klukkan tvö á laugardögum í sal
þrjú f Háskólabíói. í sumar kemur
svo út bók meö fýrirlestrunum og
fýlgja henni orðskýringar eða hug-
takalykill, svo bæði leikir sem
lærðir fái skiliö...
tvífarar ibobíívJ
Ellert B. Schram & Jimmy Carter
Glöggt auga Helgarpðstsins hefur tekiö eftir aö mikil líkindi eru með
þeim fýrrverandi kollegum Ellert B. Schram, forseta íþróttasam-
bands islands, og Jimmy Carter, fýrrverandi forseta Bandaríkjanna.
Þessir stórlaxar hins siömenntaöa heims, annars vegar stærsta ríkis
vesturheims og hins vegar eins smæsta rikis vesturheims, hafa báðir
fágað og heilsusamlegt útlit hins alþýölega leiötoga. Báðir hafa þeir
mikla stjórnmálareynslu og fyrrverandi hnetubóndinn frá Georgiu varð
fýrsti forseti Bandarfkjanna frá suöurfylkjunum síöan f borgarastriöinu.
Fyrrverandi alþingismaöurinn ogDV- ritstjórinn Ellert B. Schram er
ekki enn oröinn forseti íslands, en góöar líkur verða aö teljast til þess
aö hann fari fram. Ellert hefur það fram yfir Carter aö flestir íslending-
ar þekkja til hans. Þegar Carter fór f forsetaframboð 5 Bandaríkjunum
var hann nær óþekktur og fékk því viöumefniö Jimmy who?. Þrátt fýrir
aö þeir komi hvor úr sínum stjórnmálaflokknum, Ellert úr íhaldsflokki
(Sjálfstæðisflokknum) og Carter úr frjálslyndisflokki (Democrats), má
halda því fram með nokkurri vissu að skoöanalegt útlit þeirra sé ekki
ólíkara en ifkamlegt.