Helgarpósturinn - 29.02.1996, Blaðsíða 22

22
FIMMTUDAGUR 29. FEBRÚAR1996
\
Listakonan Róska segir Þóru Kristínu Ásgeirsdóttur brot úr
lífssögu sinni eins og henni einni er lagið. Við sögu koma
terroristar, leikstjórar, hestarog byltingarmenn...
„Féll í skóla og
varð flogaveik
upp úr því
Hún var goðsagnaper-
sóna í Reykjavík á tím-
um stúdentauppreisn-
anna. Falleg og ögrandi,
pólitísk og skapandi. Hún hef-
ur alltaf verið umdeild fyrir
skoðanir sínar og gerðir en
lengst af hefur hún verið bú-
sett á ftalíu, þó að hún hafi
komið víða við, til dæmis í
Tékkóslóvakíu, þar sem nafn-
ið Róska festist við hana, og í
Frakklandi. Róska hefur nú
sest hér að um tíma, en hún
segist hafa jafnmikla heimþrá
tilItalíu núna og hún hefur
heimþrá til fslands þegar hún
er stödd þar. Hún féllst á að
setjast niður með kaffibolla og
sígarettu á mánudaginn og
segja nokkrar sögur af sjálfri
sér.
Róska er Reykvíkingur, alin
upp bæði í austur- og vestur-
bænum og á tvær eldri systur.
Önnur þeirra, Borghildur, hef-
ur einnig lagt listina fyrir sig en
hin, Guðrún, er lyfjafræðingur.
„Pabbi minn er efna- og eðlis-
fræðingur, en vísindi og listir
eru skyld fyrirbæri þó að það
sé erfitt að útskýra nákvæm-
lega hvernig og maður skilji
það jafnvel ekki sjálfur. Mamma
vann svo á spítala þegar við
dæturnar vorum farnar að
heiman. Ég hef verið mikið
flogaveik frá því í bernsku, en
ég datt í skólanum eða mér var
hrint þegar ég var ellefu ára og
upp úr því fór ég að fá floga-
köst. Eins og læknirinn skrifaði
í skýrsluna og olli mömmu al-
veg óstöðvandi hláturskasti:
„Féll í skóla ojg varð flogaveik
upp úr því.“ Eg fór nú samt í
Myndlistar- og handíðaskólann
eftir að hafa byrjað í MR og
hætt áður en kom að stúdents-
prófi.“
Róska fluttist siðan til Tékkó-
slóvakíu ásamt fyrri manni sín-
um, Gylfa Reykdal, en hann
var þar við myndlistarnám.
Hún varð ófrísk og eignaðist
soninn Höskuld, sem í dag
starfar að myndlist, en hann
ólst upp hjá foreldrum Gylfa.
Róska fór svo út til Ítalíu og hóf
nám við Listaakademíuna í
Róm árið 1965.“
„Bakgrunnurinn íverkum Daríós Fó, sem þykir
dæmigerður farsabakgrunnur, er í raun miðbærinn
í Róm. Fagrar konur, þjófar og lík. í verkum sínum
vísar hann oftast beint í raunverulega atburði og
hluti sem við urðum vitni að á þessum tíma eins
og í Ieikritinu Anarkisti deyr, sem var reyndar þýtt
hér sem Stjórnleysingi deyr, sem er
algert öfugmæli."
Uppreisnin í Rauðu Emilíu
Fabrico var lítill verkamanna-
bær í sýslunni Rauðu Emilíu,
þæ sem Róska segir að allar
hæðir séu fullar af niðurgröfn-
um vopnum og líkum úr seinni
heimsstyrjöldinni. Vinstrisinn-
ar, stúdentar og verkamenn
tóku Fabrico hernámi 1968.
Róska var þá námsmaður í
Róm og tók þátt í þessu af full-
um krafti. Atburðum í Rauðu
Emjlíu lýsir Róska þannig:
„í bænum Fabrico voru tvö
bíóhús og það var nóg til að
beina augum fólks að bænum og
hrinda síðar uppreisninni af
stað. Annað bíóhúsið var rekið á
vegum kirkjunnar en hitt áttu
verkamennirnir sjálfir og héldu
ókeypis bíósýningar fyrir börnin
og kröfðu þau ekki um aðgangs-
eyri. Kirkjunnar menn litu sam-
keppnina öfundaraugum og
fengu bíóhúsinu lokað á ein-
hverju bjánalegu formsatriði og
salurinn var innsiglaður svo
börnin gætu snúið sér aftur að
kristilegu myndunum. í bíóhús-
inu settu vinstrimenn síðan upp
bækistöðvar þegar þeir hertóku
bæinn. Þetta var verkamanna-
bær þar sem karlmennirnir
unnu fyrir Massey Ferguson en
konurnar á litlum prjónaverk-
stæðum. Við formuðum lítil ráð,
sem öll gegndu ákveðnu hlut-
verki. Ég var í upplýsingaráði og
málaði skilti sem buðu fólk vel-
komið ef það ætlaði að taka þátt
en báðu það annars að hypja
sig. Ég hannaði líka og dreifði
bæklingum, ljósritaði fréttabréf
og dreifði baráttusöngvum. Allt
aðkomufólkið bjó síðan á hótel-
inu í bænum og borgaði ekki
krónu, enda fór allt fram í vöru-
skiptum. Á kvöldin fór bíll um
svæðið og kallaði fréttir og til-
kynningar í hátalara, en bíllinn
bar stundum rauðan féma og
stundum svartan, eftir því hver
keyrði. Oft var einhver milliveg-
ur og flaggað rauðum fána með
svörtum blettum. Þarna kynnt-
ist ég ýmsum frægum leikurum
og leikstjórum, til dæmis Godd-
ard, sem kom og sýndi myndir
og gaf okkur tökuvél. Daríó Fó
var þarna líka og sýndi leikritin
sín og Fellini og fleiri heims-
þekktir menn. Síðan þegar fræga
fólkið fór að tínast burt, þá fór
að hrikta í stoðunum og lögregl-
an lagði til atlögu.
Það var í fyrsta skipti sem
ég var tekin föst, en ég
þótti heppileg í hlutverkið, sjálf-
sagt vegna þess að ég
var óþekkt og þar að auki út-
lendingur og því ekki líkleg til að
verða neinn píslarvottur."
ANTON ■ í fullum herklæðum
Erótik Unaðsdraumar
Pöntunarsími: 462-5588
Póstsendum vörulista
hvert á land sem er!
Fatalisti, kr. 350
Blaóalisti, kr. 850
Videolisti, kr. 850
Sendingarkostnaður
innifalinn
Eigum til Alkatel-, IMokia-,
Panasonic-, Motorola- og
lUokia-síma ásamt fylgihlutum
Verslunin Anton Skúlason
Austurveri við Háaleitisbraut
Sími 5880400
Terroristar með
sólgteraugu og töskur
„Um og eftir Rauðu Emilíu,
þegar áttundi áratugurinn gekk
í garð, kynntist ég persónulega
einstaklingum úr þeim hópum
sem hvað umdeildastir voru
fyrir aðgerðir sínar, til dæmis
Rauðu herdeildunum og Baa-
der-Meinhof, til dæmis kynntist
ég Ulrike Meinhof."
Hvernig voru þau kynni?
„Þau voru yfirleitt góð, en
það voru kjánar þar eins og
annars staðar. Yfirhöfuð var
þetta þó brilljant fólk.“
Er þetta ekki ákaflega
varfœrnisleg lýsing á
fólki sem talið er bera
ábyrgð á dauða fjölda
manns? Hluti hópsins fjár-
magnaði auk þess starfsemi
sína með dópsölu og stóð í
vafasömum tengslum við
mafíuna eins og seinna kom
á daginn og að lokum var
ekki vitað hver sprengdi
hvern.
„Þetta var heilt net af fólki
sem fylgdi fyrirmælum, en á
Ítalíu tengdist það ekki grófu of-
beldi — að minnsta kosti ekki
lengst framan af. Þegar Aldo
Moro var drepinn var ég heima
á íslandi. Hann var frekar á
vinstri kanti kristilegra demó-
krata, en Andreotti var hrædd-
ur um að Moro næði af sér kjöri
og í kjölfarið á því yrðu breyt-
ingar sem kæmu spilltu og
mútuþægnu fólki illa. Almenn-
ingur gleypti það fyrst hrátt að
Rauðu herdeildirnar bæru
ábyrgð á dauða Aldos Moro, en
lagði síðan saman tvo og tvo og
fékk út fjóra. Rauðu herdeild-
irnar yfirheyrðu valdamenn og
gerðu þá þannig óskaðlega.
Yfirleitt var ekki talið
nauðsynlegt að drepa þá og
síst hefði Aldo Moro orðið
fyrir valinu."