Helgarpósturinn - 29.02.1996, Blaðsíða 25

FIMMTUDAGUR 29. FEBRÚAR1996
25
m.
Brennivín er böl, eða getur verið það. í Úkraínu eru erfidrykkjur teknar
frekar bókstaflega og menn drekka sig útúrfulla. í þorpinu Zabolotye var
haldin vegleg erfidrykkja eftir jarðarför manns sem dáið hafði eftir að
hafa drukkið slæman iðnaðarspíra. í erfidrykkjunni var boðið upp á
það sem hinum látna hafði ekki auðnast að drekka af glundrinu, með
þeim afleiðingum að 10 létust og 80 urðu alvarlega veikir. Það er
eðlilegt að menn geri kröfur til læknavísindanna.
að kasta flugunni út í Amazon-
fljótið í ágúst 1977 en húkkaði
býflugnabú í staðinn. Hann
greip til þess ráðs að kasta sér
út í fljótið, þar sem hann
var étinn upp til agna af
pirahna-fiskum.
í Kína fór heil ætt í eitt brúð-
kaup og tvær jarðarfarir á
rúmri viku í júní 1991. í
brúðkaupinu gerðist það að
hjón nokkur gáfu frænda
mannsins og brúður hans
sem samsvaraði 200 krónum
íslenskum á meðan aðrir
ættingjar gáfu gjöf sem kostaði
480 krónur. Kvalin af skömm
og áhyggjum af brúðargjöfum
framtíðarinnar fyrirfóru
bæði hjónin sér, hann
hengdi sig, hún
drekkti sér.
Það gleymdist alveg að segja
hinni þýskættuðu Amy Weltz
frá því að í Ástralíu tíðkast sá
siður að brúðhjón smyrji kö-
kunni hvort framan í annað
þegar þau hafa skorið fyrstu
sneiðarnar. Hún tók því þessu
prakkarastriki nýbakaðs eigin-
mannsins ekki vel, greip
kampavínsflösku og
barði pörupiltinn í
hausinn með henni.
Hann dó samstundis.
Hvernig stendur á því að það
er hægt að lækna nánast allt
nema kvef? ítalski kaupmaður-
inn Luigi d’Alessio, 47 ára að
aldri, skaut lækninn sinn til
bana þegar hann gataði á þess-
ari einföldu spurningu.
Sálfræðingurinn Oscar Dom-
inguez, 45 ára gamall, greip til
örþrifaráða gagnvart kvensjúk-
lingi sínum á skrifstofu sinni í
Sao Paolo er hún sagði honum
allt af létta um kynlíf sitt. Hann
skaut stúlkukindina.
í réttarhöldunum sagði
hann: „Ég þoldi ekki þessa
vitfirringa lengur.“
Charles Lecuerre í Bordeaux í
Frakklandi var haldinn mikilli
hræðslu við rottur. Hann og
kona hans héldu hjónalífinu
gangandi með því að koma
hvort öðru á óvart og í júní
1988 keypti hún síða brúna
hárkollu í þeim tilgangi. Það
tókst, hann fór gleraugnalaus
inn á klósett þar sem kona
hans hafði skilið hárkolluna
eftir uppi í hillu, gleraugnalaus
gat hann ekki betur séð en að
komin væri risavaxin rotta,
fékk hjartaáfall og dó.
Einn ankannalegur dauðdagi
hefur átt sér stað hér á landi.
Hinn aldarfjórðungsgamli
Stephen Reader frá Lundún-
um var heltekinn af kulda í
þrjú ár. Ekki svo að skilja að
honum væri kalt, hann var
hins vegar viss um að ný ísöld
væri í aðsigi og vildi vera vel
undirbúinn. Hann át eingöngu
kaldan eða frosinn mat, vann
ekki aðra vinnu en í frysti-
geymslum og fór í frí til kaldra
staða. Sem er sennilega ástæð-
an fyrir því að hann fór til ís-
Iands eftir að hafa reynt fyrir
sér í Resolute Bay í Kanada,
sem honum fannst ekki nægi-
lega kaldur staður. í janúar
1989 lagði hann upp í fjallaferð
klæddur einvörðungu í æfinga-
galla og skó, án annars útbún-
aðar, þrátt fyrir aðvaranir
fólks. Fimm dögum síðar
fannst hann og hafði orðið úti.
Tíu árum áður hafði hann
verið handtekinn
fyrir íkveikjutilraunir.
í apríl 1992 héldu rúmlega
100 sundlaugarverðir í New
Orleans upp á dauðaslysalaust
ár með miklu partíi. í mestu
fagnaðarlátunum féll einn gest-
anna samkvæmisklæddur út í
sundlaug skemmtistaðarins og
drukknaði. Fjórir sundlaugar-
verðir voru á vakt og rúmlega
eitt hundrað blindfullir allt í
kringum laugina.
Ekki er svarið fyrir sannleiks-
gildi eftirfarandi frásagnar,
sem birtist í indversku dag-
blaði og svo í Daily Telegraph
13. febrúar 1980 og hefur orðið
að farandsögu: I Burundi
keypti maður líkkistu til að
grafa ættingja sinn og setti
hana upp á pall vörubíls síns.
Hann þurfti að aka langa leið,
svo hann hafði með sér annan
mann til að skipta með sér
akstrinum. Einhvers staðar á
leiðinni fór aðstoðarmannin-
um að renna í brjóst svo hann
fór aftur á pallinn og lagðist of-
an í kistuna. Skömmu síðar tók
að rigna svo hann lokaði kist-
unni. Á meðan hann svaf tók
félagi hans upp í fimm putta-
ferðalanga, sem sátu í góðu yf-
irlæti á pallinum er hinn
þreytti ökumaður vaknaði og
opnaði kistuna. Frá sér numdir
af ótta stukku puttalingarnir
frá borði, og þar sem bíllinn
var á mikilli ferð létust þeir all-
ir. Sennilega er þessi frásögn
eitthvað breytt frá raunveru-
legu atburðunum, en sagan er
góð engu að síður.
Tilviljanir geta verið svo ótrú-
legar að þær nánast gera mann
forlagatrúar. 20. júlí 1975 lenti
Lawrence Ebbin í vegi fyrir
leigubíl á skellinöðrunni sinni.
Hann lést. Það var sami leigu-
bíll, með sama bílstjóra og
sama farþeganum sem keyrði
bróður hans niður nákvæm-
lega ári áður. Báðir voru bræð-
urnir 17 ára og báðir óku sömu
götu á sama mótorhjóli er þeir
létust. Það eina sem skildi at-
burðina að var eitt ár og fimm-
tíu mínútur.
Salvatore og Florence
Graziano kynntust á dansleik í
Chicago árið 1932. Þau giftu
sig ári síðar og voru óaðskilj-
anleg í rúm 50 ár. í október
1984 fékk Salvatore vægt
hjartaáfall og var ekið á sjúkra-
hús. Florence heimsótti hann
daglega og allvel leit út með
bata þegar hún kom dag einn í
heimsókn. Hún fann fyrir ein-
hverri óværu og var farið með
hana í skoðun til læknis á
sjúkrahúsinu áður en hún færi
til bónda síns. Án þess að hún
vissi hafði honum hrakað um
nóttina og lést hann á meðan
verið var að skoða Florence. Á
nákvæmlega sama augnabliki
féll hún saman í höndum lækn-
isins og dó af vægu hjartaáfalli
sem hefði ekki átt að nægja til
að sálga henni.
Það kemur alltaf að því að fólk
fái nóg. Þegar hinn 39 ára
þýski piparsveinn Max Hoff-
man kvæntist loks var eðlilega
fagnað duglega. Eftir ellefu
tíma stanslausa drykkjuveislu
trylltist hins vegar Hoffman
þegar myndavél sem hann
fékk í brúðargjöf virkaði ekki
og kýldi föður sinn. Við svo
búið þoldi móðir hans ekki
meira af hinum freka syni og
rak hann í gegn með tertuhnífi
fyrir framan hina nýju tengda-
dóttur sína og 40 gesti.
allgrímur Thorsteinsson, fyrrverandi
dagskrárstjóri Bylgjunnar, varfrumkvöðull
að svokallaðri útvarpsmargmiölun upp úr
miðjum síöasta áratug þar sem hlustendum
gafst kostur á að hringja og segia sína skoð-
un á þjóðmálunum. Síðdegisþættir þessir
urðu geysivinsælir og hafa fest í sessi. En
Hallgrímur leitaöi á önnur mið. Árið 1991 út-
skrifaðist hann með meistaraþróf í margmiöl-
un (multimedia) frá New York-háskóla. Þegar
heim kom hélt hann áfram með hina vinsælu
útvarpsþætti sína og stundaði margmiölunar-
störf samhliöa. En hvað gerir Hallgrimur í
dag?
„Ég lærði margmiðlun í Bandarikjunum og
eftir aö ég kom heim var ég alltaf að vinna
eitthvaö við þetta þar til tími var kominn til að
hella sér á fullu út í margmiðlunina. Ég er
þessa dagana að vinna að verkefni sem heitir
Askur og er samstarfsverkefni Fjarhönnunar
og Skýrr hf. Þetta eru upp-
lýsingaturnar fyrir feröa-
menn með snertiskjá, sem
settir hafa verið upp á tutt-
ugu og fimm stöðum á land-
inu. Nú erum við að vinna í
að markaössetja kerfið er-
lendis og þá ekki eingöngu
sem uþplýsingakerfi fyrir
ferðamenn heldur er hægt
að nýta þetta á margan
hátt, til dæmis sem upplýs-
ingabanka fyrir verslanir.
Þetta verkefni gengur það
vel að ég sé ekki eftir að hafa skipt um
starfsvettvang. Undir lokin var útvarps-
mennskan orðin að eins konar hringekju, sem
er þessi íslenska pólitíkur- og fjölmiðlaflóra
sem snýst alltaf um sjálfa sig. Ég færði mig
því yfir í aðra tegund miðlunar. Tölvu- og marg-
miðlunartæknin er
nokkuð sem Islend-
ingar geta staðið sig
vel í og þeir standa
jafnvel framar öörum
þjóðum í þessari
tækni. Á íslandi er
stutt á milli manna
meö alhliða þekkingu,
sem gerir allt miklu
skilvirkara. Það sem
þarf til að ná árangri í
margmiðlun er góð
tölvuþekking og þekk-
ing á hefðbundnari miðlun. íslendingar eru
mikil tækni- og tölvufrík og hafa góða þekk-
ingu á framsetningu efnis. Það má því segja
að íslendingar hafi margmiðlun í blóðinu —
eins konar margmiölað blóð.
-EBE
æskuhetjan
Hallgrímur Thorsteinsson
Svona gerir Imba...
Hugvekja um íslenska
ættbálkasamfélagiö
og einkaskóla þess
í listum. í tilefni af
sýningu Höfundasmiðju
Leikfélags Reykjavíkur
á gamansjónleiknum
Hvernig dó mamma
þ//7?eftir Ingibjörgu
Hjartardóttur
frá Tjörn.
Sjónarmið hafa breyst.
Kommúnistar vilja ekki
vera kommúnistar. Kapítalist-
ar vilja ekki vera kapítalistar.
Meira að segja húmanistar eru
farnir að skammast sín fyrir að
vera húmanistar. Og enginn
vill yfirleitt vera neitt — nema
þá kannski femínistar. Karl-
menn reyna að vera kerlingar.
Nú, jæja.
Menn hafa, sem sagt, skipt
um skoðanir.
Og þó. Það eru kannski ekki
sjónarmiðin sem hafa breyst.
Það er útsýnið sjálft. Frá hvaða
sjónarmiði sem skoðað er
blasir við annað landslag en í
gær.
Til skamms tíma skiptu
menn sér í flokka eftir skoðun-
um og stétt: Esperantistar,
þjóðernissinnar, kommar,
listamenn, íhaldsmenn, guð-
spekingar, verkalýður, brask-
arar, íþróttamenn og illmenni.
Sóttust sér um líkir.
Nú, eftir að heimsfrelsunar-
áætlanir allra fylkinga hafa sér
til skammar orðið hefur fólk
snúið heim aftur, í bókstaflegri
merkingu: til fæðingarstaða
sinna, fjölskyldna og klans. Þar
sem menn þurfa ekki að vera
sammála neinum um neitt
heldur eiga blóðhelgaðan rétt.
Garðsar, Baldar og Græn-
vetningar, — Engeyjarætt,
Hannibalar, Schramarar, Torf-
aslekti, Tjarnarkotskyn og
Jötuætt... Svona kennileiti ein-
kenna útsýnið yfir íslenskt
mannfélag vorra daga.
Ekki er lengur spurt: Hver er
hann? Hvaða skoðun hefur
hann? í hvaða flokki er hann?
Heldur: Hverra manna er
hann?
Ættarmót hafa tekið við af
pólitískum fundum, — gömul
eyðibýli orðin að þeim samein-
ingarstöðvum sem héraðsskól-
ar, félagsheimili og þinghús
voru áður.
í stað alþjóðlegra flokka,
þjóða, ríkja, ríkjasamsteypa og
blokka, hvert með sinn vold-
uga skóla og menningarpólitík
— á borð við abstrakt og ab-
súrd Vestur-Evrópu eða sósí-
alrealisma Sovétanna — er
kominn aragrúi lítilla ættarlýð-
velda, hvert með sinn eigin
skóla í menningu, listum og
stjórnmálum.
Dæmigert er, að í sambandi
við íhöndfarandi forsetafram-
boð, þar sem fyrrum buðu
fram flokkar og nú, í tvö síð-
ustu skipti, intelligensían sam-
einuð tií dæmis, þá tala menn
núna um ættir og fjölskyldur.
Schramararnir, Hannibalarnir
og Engeyjarættin ætla að
bjóða fram sameiginlega —
segja menn — og álykta jafn-
framt að slíkri blokk geti sjálf-
sagt ekkert afl skákað, nema sá
valmöguleiki verði til, að allar
litlu ættirnar — eins og Jötu-
ætt (Óli biskup) og Tjamar-
kotskynið (ég sjálfur) samein-
ist gegn því fyrir öfundar sakir.
Hvað sem því líður: Menn
spyrja nú orðið fyrst um ætt
og uppruna.
Tjarnarslektið er
sigurstranglegi
Eg var á leiksýningu hjá
Tjarnarslektinu um daginn.
Ég segi svo, því enda þótt
dagurinn og dýrð hans verði
Ingibjargar Hjartardóttur (Im-
bu) sérstaklega og Höfunda-
smiðjunnar og Leikfélags
Reykjavíkur að hluta til, þá var
það fyrst og fremst andi þeirra
leiklist
yvindur
rlendsson
Tjörnunga almennt sem sveif
yfir vötnum, þeirra skóli í
menningu og listum, enda
meirihluti viðstaddra — bæði
á sviði og í sal — þeim tilheyr-
andi eða áhengdur.
Þetta er sigurstranglegur
skóli. í honum ríkir andi sam-
stöðu, sem ég nenni ekki að
skilgreina nánar núna, en engu
að síður er þar hver einstak-
lingur frjáls og sérstakur —
einnig Ingibjörg. Þeir dá and-
ríki, alvarleik og spaug. Góð
blanda. Enda hafa þeir með
henni tekið völdin út um allt: í
kaupfélaginu, á forsetastóli, á
skáldabekk, í barnabókagerð,
gítarleik, pólitík, leikritaskáld-
skap og nú síðast: í fáguðum
kvartettsöng.
Listastefnur og skólar eru
orðin fjölskyldueign líkt og á
tímum þeirra Oddaverja og
Haukdæla. Þetta er ekki grín,
þetta er staðreynd. Menn taka
meira mark á meiningum ætt-
uðum frá þeim Tjörnungum
heldur en frá Myndlista- og
handíðaskólanum eða mennta-
málaráðuneytinu, svo nefnd
séu saklaus dæmi.
Hér má raunar margur í sjá
alvarlega áminning til sjálfs sín
og sinnar fjölskyldu, því enda
þótt við vitum fullvel að sitt er
hvað Tjörn eða Tjarnarkot þá
verður ekki betur séð en vér
Tjarnkotungar gætum alveg
leikið þetta eftir, ef vér stydd-
um hver annan til dáða jafnt
sem embætta í staðinn fyrir að
eltast við aðra: Engeyinga,
Schramara, Hannibalunga, og
svo framvegis, sem auðvitað
munu aldrei gefa oss olnboga-
rými af því að þeim er náttúr-
lega umhugað um það, fyrst og
fremst, að efla sitt eigið klan!
Vitaskuld.
Hér stefnir í að mætist stálin
stinn.
Ný Sturlungaöld í vændum.
Einn mesti
leikritasmiður landsins
Kærulaust bull og grín? Ég
held ekki. En sé það samt svo,
þá væri það ekki nema viðeig-
andi. — Svona gerir Imba: bull-
ar og bullar og stendur svo
uppi einn góðan veðurdag sem
einn mesti leikritasmiður
landsins, húmoristi einstakur í
sinni röð, sláandi þar með
gjörsamlega út af laginu fjölda
skínandi vithausa sem hafa
fórnað lífi sínu í að einangra
listarpunktinn, komast að
kjarna sannleikans, með ævi-
löngu, þjáningarfullu erfiði og
„ekkert fundið, ekkert séð“...
Eins og segir hjá Steini.
Sannast hér hið fornkveðna
að „mennirnir álykta en Guð —
grínar“.