Morgunblaðið - 19.12.2002, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 19. DESEMBER 2002 37
breyting-
em löngu
skilgreina
upplýstu
unnt að
þá, sem á
um ýmiss
um?
koma líf-
hluta tí-
ypt afli í
sfræði hér
asafn spít-
alans nýst í vaxandi mæli og stjórn
safnsins hefur haft í nógu að snúast
undanfarin misseri við að afgreiða
umsóknir um aðgang að sýnum. Við
grandskoðum hverja umsókn og
göngum úr skugga um að vansa-
laust sé að afhenda vef til hverrar
rannsóknar, en hún verður að hafa
fengið jákvæða umsögn vísindasiða-
nefndar og Persónuverndar áður en
hún kemur til álita hér.“ Jóhannes
segir að fullt jafnræði gildi um að-
gang að safninu, hvort sem um sé að
ræða vísindamenn innan sjúkra-
hússins eða utan, aðrar háskóla-
stofnanir eða líftæknifyrirtæki.
„Hlutverk okkar er fyrst og fremst
að gæta hagsmuna sjúklinga, og
þannig safnsins. Þótt tiltekin vís-
indaverkefni geti verið freistandi og
áhugaverð, þá er það meginskylda
okkar að ábyrgjast greiningarör-
yggi og velferð þeirra sem í reynd
eiga sýnin, þ.e. sjúklinganna
sjálfra,“ segir Jóhannes Björnsson
að lokum.
óknir á sviði frumulíffræði og réttarlækninga
ihluta allra
nstilfella
Morgunblaðið/Þorkell
menn frumulíffræðideildar rannsóknastofunnar með Jóhannesi sem er lengst til
garður Egilsson, þá Aðalgeir Arason, Hrefna Kristín Jóhannsdóttir, Þórgunnur Ey-
n Jóhannesdóttir og Rósa Björk Barkardóttir.
Morgunblaðið/Þorkell
sóknastofu í meinafræði er að sjúkdómsgreina
nnes með brjóst sem fjarlægt hefur verið vegna
kað er nánar og hluti þess settur í lífsýnasafn
joto@mbl.is
JÓHANNES Björnsson seg-
ir rannsóknastofuna vera
þá elstu innan Háskóla Ís-
lands. „Hún var stofnuð ár-
ið 1917, sex árum eftir að
Íslendingar eignuðust eigin
háskóla. Hún var skömmu
síðar tengd Landspítalanum
með sérstöku lagaákvæði.
Síðan hafa orðið til rann-
sóknastofur á vegum HÍ á
mun fleiri sviðum og skipta
þær nú vafalaust tugum.
Um þessar mundir er rann-
sóknastofan til húsa á sex
stöðum, þar af þremur á
Landspítalalóðinni, en auk
þess í Læknagarði, Ármúla
30, og bækistöðvum
Krabbameinsfélags Íslands
þar sem lífsýnasafnið er í
leiguhúsnæði. Við vonumst
til að geta á næstu árum
sameinast undir einu þaki,“
segir Jóhannes og telur það
ekki óraunhæfa ósk. Að-
albygging rannsóknastof-
unnar, sem margir kannast
við og stendur hjá Blóð-
bankanum við Barónsstíg,
var reist árið 1934 og er
farin að láta á sjá og segir
Jóhannes brýnt að huga að
endurnýjun húsnæðis henn-
ar.
Elsta rann-
sókna-
stofnun
Háskólans
HALLDÓR Ásgrímssonutanríkisráðherra segirþað rangt sem lesa megiúr leiðara Morgunblaðs-
ins í gær, þar sem fjallað var um
hugmyndir sem Romano Prodi, for-
seti framkvæmdastjórnar ESB, hef-
ur sett fram um samskipti banda-
lagsins við nágrannaríki og
EES-samninginn, að hann hafi sagt
að forseti framkvæmdastjórnarinn-
ar tali af vanþekkingu um þessi mál.
„Það sagði ég aldrei,“ segir Halldór.
„Ég tel að ræða Prodis sé athygl-
isverð. Hún er umfangsmikil og
fjallar um margt annað en Evrópska
efnahagssvæðið og forseti fram-
kvæmdastjórnarinnar nefnir ekki
Tyrkland í þessu sambandi.
Ég skil nú ekki hvernig slíkur
misskilningur getur orðið, en stað-
reyndin er sú að á Kaupmannahafn-
arfundi leiðtoga Evrópusambands-
ins var mjög rætt um stöðu
Tyrklands, m.a. hugmynd þess efnis
að það gæti verið lausn á málum
Tyrkja að þeir gerðust aðilar að
Evrópska efnahagssvæðinu. Ég tel
og legg á það áherslu að slík umfjöll-
un byggist á vanþekkingu af eftir-
töldum ástæðum. Tyrkland er næst-
stærsta ríki í Evrópu þar sem búa 67
milljónir manna og á tvímælalaust
framtíð í Evrópusambandinu. Ég vil
taka það fram að við Íslendingar
höfum átt mjög gott samstarf við
Tyrki í gegnum NATO og höfum
sérstaklega tekið eftir því hvað þeir
eiga hæfa einstaklinga í því sam-
starfi,“ segir Halldór.
Efasemdir um að EES sé raun-
hæfur kostur fyrir Tyrkland
„Mínar efasemdir eru fyrst og
fremst þær hvort EES-samningur-
inn sem slíkur sé raunhæfur kostur
fyrir Tyrkland. Það má minna á að
EES-samningurinn var settur á
stofn fyrir ákveðinn hóp ríkja með
sérstakar aðstæður. Þetta voru lítil
og meðalstór iðnríki, sem áttu erfitt
með að taka yfir landbúnaðar- og
sjávarútvegsstefnu Evrópusam-
bandsins. Samningurinn tekur ekki
til varnarmála eða utanríkismála,
samningurinn gerir ráð fyrir tak-
mörkuðum áhrifum EFTA-ríkjanna
á þróun löggjafar og EFTA-ríkin
hafa haft lítinn aðgang að ákvarð-
anatöku. Tyrkland er eitt áhrifa-
mesta Evrópuríkið í Atlantshafs-
bandalaginu og gegnir
lykilhlutverki á sviði varnarmála og
það er afskaplega erfitt að sjá
hvernig EES-samningurinn gæti
verið grundvöllur fyrir samband
Evrópusambandsins og Tyrklands á
þessu sviði. Það sama gildir um ut-
anríkisviðskipti. Tyrkland er að
miklu leyti landbúnaðarríki, tæp-
lega 15% af þjóðarframleiðslu
Tyrkja koma frá landbúnaði en sam-
svarandi tölur hér á Íslandi eru
1½% og 4% í Póllandi, sem hefur
verið mikið í umræðunni að undan-
förnu. Tæplega 40% af öllu vinnuafli
í Tyrklandi vinna við landbúnaðar-
störf og því þykir mér líklegt að
þátttaka í landbúnaðarstefnu ESB
væri lykilatriði fyrir Tyrki.
Það er líka alveg ljóst að aðstoð úr
uppbyggingarsjóðum [ESB] fyrir
Tyrkland af þessum sökum væri
jafnframt lykilatriði, en eins og
kunnugt er þá njóta EFTA-ríkin
ekki slíkrar aðstoðar. Mér þykir líka
fremur ólíklegt að stórveldi í þess-
um hluta heimsins myndu geta
gengið til þessa samstarfs á þessum
grundvelli, vegna þess að það sem
Evrópa er ekki síst að sækjast eftir í
samskiptum við Tyrki, er samstarf á
sviði utanríkis- og varnarmála, sem
EES-samningurinn fjallar ekki
um,“ segir Halldór.
„Í ræðu Prodis er kastað fram
þeirri hugmynd að EES-samning-
urinn og grundvöllur hans yrði ein-
hverskonar biðsalur og æfingabúðir
ríkja, sem vildu komast inn og þar
með samtök umsóknarríkja. EES-
samningurinn var hugsaður sem
varanleg lausn fyrir þjóðir á borð við
Ísland og fleiri lönd og ég tel að það
sé ekki mjög áhugavert fyrir þau
ríki sem hugsa sér þann samning
sem framtíðarlausn, að honum sé
blandað inn í samninga við ríki sem
ætla sér að ganga inn í bandalagið.
Ég hef miklar efasemdir um það.
Það er hins vegar ekkert nema
gott um það að segja að þessi mál
séu rædd og settar fram hugmyndir,
en það er tekið skýrt fram að hérna
sé aðeins um slíkt að ræða en engar
viðræður hafi átt sér stað og engin
greining verið gerð á málinu. Ég get
ekki séð að þessar hugmyndir séu til
þess fallnar að styrkja stöðu EES-
samningsins,“ segir Halldór Ás-
grímsson utanríkisráðherra.
Halldór Ásgrímsson segist ekki hafa brigslað
Romano Prodi um vanþekkingu
Ekki áhugavert að
blanda EES í samninga
við umsóknarríki
Morgunblaðið/Kristján
Halldór Ásgrímsson
utanríkisráðherra.
UM ÁRAMÓTIN munu sveit-
arfélög taka við rekstri nátt-
úrustofa. Af því tilefni undirritaði
Siv Friðleifsdóttir umhverf-
isráðherra samning um rekstur til
næstu fimm ára við sveitarfélög
þar sem náttúruverndarstofur eru.
Náttúrustofurnar eru sex tals-
ins: Náttúrustofa Vesturlands í
Stykkishólmi, Náttúrustofa Vest-
fjarða í Bolungarvík, Náttúrustofa
Norðurlands vestra á Sauðárkróki,
Náttúrustofa Austurlands í Nes-
kaupstað, Náttúrustofa Suður-
lands í Vestmannaeyjum og Nátt-
úrustofa Reykjaness í Sandgerði.
Með undirrituninni í gær er gert
ráð fyrir að náttúrustofur verði á
ábyrgð þeirra sveitarfélaga sem að
þeim standa en með stuðningi rík-
isins sem ákveðinn er á fjárlögum
hverju sinni. Alls er gert ráð fyrir
45 milljónum króna til reksturs
náttúrustofanna á næsta ári.
Framlag ríkissjóðs er háð því skil-
yrði að sveitarfélög leggi að lág-
marki fram fjárhæð sem nemur
30% af framlagi ríkissjóðs.
Náttúrustofur sinna fjölþættu
hlutverki, t.d. safna þær heim-
ildum og varðveita um náttúrufar
og stunda vísindalegar nátt-
úrurannsóknir. Þá veita þær
fræðslu um umhverfismál og nátt-
úrufræði og eiga að stuðla að
æskilegri landnýtingu og nátt-
úruvernd.
Sumar náttúrustofurnar hafa
sérhæft sig á ákveðnum sviðum.
Náttúrustofa Vesturlands hefur
rannsakað vistfræði minksins og
Náttúrustofa Austurlands hefur
sinnt hefur hreindýrarann-
sóknum.
„Góð reynsla er af starfsemi
náttúrustofanna og hefur þetta
fyrirkomulag stutt við byggð í við-
komandi héruðum en einnig eflt
fræðslu og miðlun upplýsinga um
náttúrufar svæðisins,“ segir í frétt
frá umhverfisráðuneytinu.
Morgunblaðið/RAX
Það var viðeigandi að umhverfisráðherra, Siv Friðleifsdóttir, undirritaði ásamt viðkomandi sveitarstjórum
samninginn um starfsemi náttúrustofa í Grasagarðinum.
Sveitarfélög taka við
starfsemi náttúrustofa