Íslendingaþættir Tímans - 20.09.1968, Blaðsíða 22

Þorsteinn Baldvinsson
Þorsteinn Baldvinsson var fædd-
ur á Böggvisstöðum í Svarfaðar-
dal 4. nóv. 1876, dáinn á Dalvík
30. júlí s.l.
Foreldrar Þorsteins voru merkis
hjónin, Baldvin Þorvaldsson frá
Krossum, Gunnlaugssonar á Hellu
Þorvaldssonar frá Ingvörum, Sig-
urðssonar, en kona Þorvaldar á
Krossum var Snjólaug Baldvins-
dóttir prests að Upsum, Þorsteins-
sonar, en kona Baldvins á Bögg-
visstöðum, og móðir Þorsteins var
Þóra Sigurðardóttir, bónda á Bögg
visstöðum og Hálsi, Jónssonar frá
Kálfsskinni, og Sigríðar Gunnlaugs-
dóttur frá Heliu og koma þar sam
an ættir þeirra Böggvisstaða'hjóna.
Hafa þessar kunnu ættgreinar bor
ið margan kjarnakvistinn á liðinni
tíð.
Á Böggvisstöðum bjuggu þau
Baldvin og Þóra stórbúi síðustu
áratugi 19. aldar og nokkuð fram
á þessa öld. Voru þau bæði vík-
ingar til vinnu og stjórnar, eins og
þau áttu kyn til. Var bónda hug-
leiknari veiðiskapurinn á sjónum,
var framan af ævi formaður á fiski
bátum og í hákarlalegum, og ann-
áluð selaskytta. En heima stýrði
húsfreyja búi af miklurn skörungs-
skap. Var mælt að hún hefði farið
fyrst á fætur og síðust í háttinn
á Böggvisstöðum í hálfa öld.
Höfðu þau hjón margt hjúa og mik
ið umleikis bæði á sjó og landi,
og var heimilið orðlagt fyrir marg-
þætta athafnasemi og talið fátt
skorta. Sagði mér það Hannes Þor-
steinsson skjalavörður, sem eitt
sumar - var þar kaupamaður á
námsárum sínum, að framtak og
athafnasemi hefði einkennt heim
ilið og starfsáhugi frábær, svo að
honum fannst stundum nóg um.
En vel bar hann húsbændunum
söguna. Og þessu trúum við, sem
ti’ þekktum að nokkru, og vissum
líka um hjálpsemina þar og greið-
viknina, þegar svo bar undir. Því
að bá sögu gat margur sagt.
Mér eru minnisstæð hin fjöl-
þættu störf og hið fjöruga athafna
líf, því að ég kom þangað nokkr-
um sinnum með móður minni á
síðasta áratug aldarinnar, þar eð
kunnugleiki va^ miili foreldra
minna og peirra hjóna, en faðir
minn og Baldvin voru systkina-
synir.
Börn þeirra Böggvisstaðahjóna
voru mörg, og öll hið mesta at-
gervisfólk. Var Þorsteinn fremur
bráðþroska og ekki gamall, þegar
hann tók að sinna búskapnum af
áhuga og kappi, þvi að faðir hans
var löngum við sjóinn og veiði-
skapinn á sjónum og síðar umsjón
ar- og ráðamaður eigin útgerðar
og verkun aflafengs. Það var því
nóg að gera þar. En við búskap
inn varð Þorsteinn smátt og smátt
allt í öllu. Og mátti þó vist segja,
að hann tæki líka til hendi við
sjóinn, þegar þess purfti með. Því
að Þorsteinn Baldvinsson var einn
þeirra fágætu manna, sem unna
starfi, þykir ánægja af því að hafa
mikið að gera og alltaf nóg fram-
undan. Hann var líka bráðfrískur
verkmaður og fylginn sér, en jafn
an verkglaður og hispurslaus. Og
svo var hjálpsemin honum í blóð
borin, og naut þess m.a. yngsti
bróðirinn, Guðjón, sem mennta-
veginn gekk. Hann var hinn mesti
efnismiaður ágætlega gefinn og
gerður, las norræn fræði við Hafn-
arháskóla, en dó innan við þrítugt.
Var að honum mikill mannskaði.
Þorsteinn Baldvinsson kvæntist
jafnöldru sinni, Helgu Björnsdótt-
ur, ættaðri úr Hjótum, hinni
vænstu konu, en missti hana eftir
fárra ára sambúð 1905. Varð þeim
þó þriggja barna auðið. Er ein
dóttir þeirra á lífi. Baldvina að
nafni, gæðakona, gift Guðmundi
Einarssyni á Dalvík. og eiga þau
afkomendur. Önnur dóttir Þor-
steins og Helgu, Soffía að nafni,
hin mesta efnisstúlka, dó uppkom-
in, en sonurinn, Loftur, dó á barns
aldri.
Eftir að gömlu hjónin á Bögg-
visstöðum létu af búskap, tók
Loftur sonur þeirra við búi, eða
þeir Þorsteinn báðir um skeið.
Var enn búið vel á Böggvisstöð-
um, þótt tæpast væri í þeim stíl,
sem fyrrum, því að þau ábúenda-
skipti gekk Sandurinn (Dalvík) und
an jörðinni, og missti hún par
drjúgan tekjustofn. Og nú er höf-
uðbólið autt og yfirgefið, og öll
jörðin eign Dalvíkurhrepps. En
um höfin siglir Loftur Baldvinsson
fiskibáturinn fengsæli, eign þeirra
22
ÍSLENDINGAÞÆTTIR