Atuagagdliutit - 21.07.1966, Blaðsíða 2

nakorsat ajornartorsioratdlarmata
tuberkulose nunavtine akiorniardlugo KangaunerussoK nakorsat suline-
rånik påsissutigssamerngit
agdi.: Abel Kristiansen
uvagut inungorsimanivta sujorna-
gut tuberkulose akiorniardlugo nakor-
sat sujugdliarssuit KanoK suliniarsi-
manerat — tåssa ukiup 1900-p sujor-
nane kingunilånguanilo — ilisimassa-
Karfigivatdlångikaluarparput. ukiuv-
dle taineKartup ingerdlangåtsialerne-
rane— tåssa 1910-p migssåne — ilitso-
rivdlualersimaneruleravta påsingnig-
sinaunerulerdlutalo, aitsåt malingnau-
nerulersinaulersimavugut.
méraunivta nalåne inuit agsissartut
— taimane OKartarneK maligdlugo:
„sakiagdlugtut" takornartåungerérput.
taimailissoKartitdlugo niuvertoKar-
fingme najugaKartut nakorsaK nunar-
Katigissartik sågfigilertorajugtarpåt
ikiortigssamigsut tatigilerérsimassar-
tik. nakorsardle isiårtugssaugaluartOK
nåparsimassoK inungnit avdlanit er-
ntnaK ikiorserniarasuarneKartarpoK,
Kularnångitsumik nakorsanit inåssu-
taussartoK ilikartitaussordlo, kikunit-
dlunit suliariniarneKarsinaussoK ator-
dlugo — tåssa: nilagtortitsineK. nå-
parsimalersoK nilagtulårérsoK nakor-
saK aggerasuarsimavdlune iserune,
nålaortailersarpoK ajOKut puangme
sordlerminersoK påsiniartarunardlugo.
nilagtortitsineK iluarissarpå, kisiåne
Kialissutigssaringisånik — tåssa inga-
ssåussåungitsumik atortitarKuvdlugo.
nakorsat sujugdliarssuit — måna
nakorsaussutut — taimanile ikiuku-
matOKissut ajornartorsiortarunara-
luarput månatut agtigissumik pitsau-
tigissunigdlo atortugssaKaratigdlo i-
nigssaKartitsinginamik. taimane na-
korsautit angnikitsuarånguput, népar-
simavitdlo inikitsuarånguvdlutik. tai-
manilo puagtigut nåpauteKarneK pi-
lagtainikut suliarineKarsinaulersima-
gunångikatdlarpoK nunarssuarmilo ta-
marme ilisimaneKavigsimagunarane.
nakorsardle ikiuiumatOKissoK nå-
korsautinik taimane pigalugit iluaKU-
tigssissutigisinaussamingnik sapingi-
saminik ikiuteKarniartarpoK „Kueru-
ersautit" (hostepiller) tuniutaramigit
atorneKarnigssåtdlo agdlagartalersar-
dlugo. ilånilo Kueruersåumik imerpa-
lassumik tunississarput taimatutaoK
sujulisut KanoK atorneKåsassoK agdla-
gartalerdlugo. tåssa nåparsimassup
Kuersorpatdlånginigsså pivdlugo tai-
ma ikiusersuissarput. Kuersorulungni-
kut puait agsorutaKingmata tarKat
puangnltut alingnermikut agdlineru-
sinauvdlutik taimalo agsineK såkortu-
sisitdlugo.
misigssuerérunik ilitsersuigatdlar-
put nåparsimassoK uningavdluarKU-
ssardlugo talinilo atorniarKunagit,
nerfalagatdlarKussardlugo agsiung-
naerérsimagaluarunilunit, ineKatainit-
dlo tupagtineKåsanane erKigsisimati-
tauvdluinarKussardlugo. tauvalo uv-
dlune tugdliussune takusaiualersar-
poK taimailiortuartardlunilo néparsi-
massoK kingumut perKigsinerussutut
ilersinago. taimanime nåparsimavit
inikeKissut angnikitsuinarnik inig-
ssagdlit avdlatut ajutilingnut atortar-
matåtaoK agsissut igdlunltut takusar-
tuinartarpait, ikiutdluarniartuardlu-
tik. sorunalume nåparsimavingne inig-
ssaKarsimatitdlugo agsissut ilait u-
nigtineKartarput pårineKardluarsi-
naunigssåt tunitdlatsailiuiniarnerdlo
perKigsunut pissariaKaKissoK pissuti-
galugit.
taimane ukiut 1900-t ingerdlalerne-
rine nåpaut agsineK takornartaringi-
kaluarigput, navianauteKåssusia per-
Kigsunutdlo tunitdlangnartOKåssusia
ilisimavdluarneKångingmat — nakor-
satdle nalunginamiko sapingisardlui-
narmingnik tunitdlatsailiuiniartarput.
Kanorme iliortarpat?
nåparsimassoK Kuersorajungmat av-
dlanit ingmikortisimaniartarpåt, Kuer-
sortitdlunilo Kanine ånoråminingua-
mik avssersimaniarKussardlugo. nu-
aup serpalingnere OKitsut tangmigar-
tartut ungasigsumut pitsailineKarsi-
naorKuvdlugit.
nåparsimassup atortue perKigsunut
atorniarKuneK ajorpait, sordlo: neri-
nerme atortue, pugutat alugssautit sa-
vitdlo, Kalåutarnigssaitdlo piumassa-
rissardlugo. tauvalo OKorutait atissait-
dlo mianerssorfigivdluartarKuvdlugit.
Kuersortartitdlutik nuaKarajungma-
ta KitserarfeKarKussarpait, sordlo iv-
ssunik mamilingnik angnertunik, Kit-
serarnerånitdlo ulivkårneKardluarti-
nagit erninaK kissarssumut ikuma-
ssumut, silamilunit ikumatitamut ki-
ssiutilertorneKartarKuvdlugit, taimai-
liornikut nåpautip pilersitsissartue
umassuancat (tuberkelbaciller) su-
jungnaersineKarsinaorKuvdlugit. iv-
ssut Kitserarfiussut uningatmarKusså-
ngilait, nuak panilertortartoK uma-
ssuaraKartordlo suvialårnertigut ica-
ngåtarartitauvdlune igdlup iluane si-
låinarmut akuliussunavérsimatiniar-
dlugo, perKigsut anersårtornermikut
nåpautip pilersitsissartue najussorsi-
naussarmatigik puangne perKigsune
ajoKutaulersinaussartut.
nåparsimassut perKigsilerpata, Ka-
sunavérsårdluinarKussarpait neriv-
dluartarKuvdlugitdlo, kisalo silåina-
rigsuminiardluartarKuvdlugit Kauma-
nerminiardlutigdlo. tåssa silåinapalåic
tårdlo umassuarKat. najorniarneru-
ssardlugitdlo amerdliartupilorfigiga-
jungmatigingoK.
nakorsat sujugdliarssuit atortugssai-
latsigaluardlutik sulilo taimane pilag-
taissarneK atorneKarsimagunånging-
mat pilagtaissångikaluardlutik ilitser-
sussutigissartagait tusagkavut ilu-
mordluinarput, sulilo iperarneKartug-
ssaunatik perKingnigssap tungågut pi-
ngåruteKardluinarput pingårtumik a-
simioKarfingne nakorsamit najorne-
Kångitsume maligtariaKardluinardlu-
tik.
angalassarnermikut asimioKarfing-
nut pinermingne agsissut taineKarér-
sunik iltsersortarpait. tamånale nå-
maginago atuagagssiatigut — „Atua-
gagdliutit“-igut nakorsat tuberkulose
pivdlugo agdlagaKartåinarput tama-
nit atuarneKarsinaussunik. nakorsat-
dlo ilait perKingnigssaK tuberkuloselo
pivdlugit atuagaliortarput kalåtdlit
sulivfigissatik erKaimåssutigssaKarti-
tuarumavdlugit perKingnigssame pi-
ssariaKartunik; tåssa kalåtdlit inuia-
Katigit nunarssuarmingne tamaviår-
nartoKartaKissume inuniarnermingne
perKigdlutik nakuvdlutigdlo inuiausi-
naorKuvdlugit iluagtikiartuinartut
pivdlualeriartortutdlo. erKaimassama
ilagåt nakorsap Alf Berthelsen-ip ag-
dlagå atuagånguaK „PitaKutinguaK11-
mik angajorKåvinigdlo inugtalik atu-
ardlugo nuånersoii nakorsatut sulia-
mut atåssuteKardluartutut atuagkiaK,
åssiliartalersugardlo kalåtdline nuå-
narineKardluartOK, pingårtineKartar-
tordlo. taimåtaoK Nungme nakorsau-
simassup Stephan Barcalia-p „nåpar-
navérsårnermik" atuagkiå. tåuko ta-
marmik 1910-p kingornane nalånilunit
suliarineKarsiméput.
taima nakorsat sujugdliarssuit atua-
gagssiavtigut „Atuagagdliutit“-igut a-
tuagkiamikutdlo suliniarsimanerat av-
KutigssiuissuvdluarsimavoK nakorsat
inuiaKatigingne uvavtinisaoK kalåtdli-
ne tatigineKardluardlutik peKatauvfi-
gineKartariaKarnerånut.
ilumut nakorsat sujugdliarssuit ner-
sunaKaut, manåkutut atortorigsårtigi-
ngikaluardlutik ilungersordlutik ka-
låtdlit inuiaKatigit serniginiarsimang-
matigik inuvdluarnerulersiniardlugit-
dlo. nersunaKutaisa ilagåt kiserdlio-
raluardlutik Kasusuitdlutik inungne
ajutaussut åssigingitsorpagssuit såku-
gigsorssungikaluardlutik nåmagsini-
ardluartarmatigik, Kularnångitsumik
Puskas Støvlen
den ideelle fodboldstøvle
„Super" med gummi og læder-
sål .............. kr. 78,50
„Junior" med gummisål (sko)
fra .............. kr. 38,50
Alle de sidste nyheder inden-
for fodboldudstyr i Danmarks
største forretning i fodbold.
Forlang tilsendt vort farve-
illustrerede katalog.
ALT TIL AL SPORT
Puskas-kamigpait
arssautigssarKigsut
„Super" kuminik amemigdlo
alulik ........... kr. 78,50
„Junior" kuminik alulik ....
................. kr. 38,50
arssåunermut atortugssanik
nutårsiagssat såtdlunit ar-
ssåunermut tungassunik Dan-
markime niuvertarfit angner-
ssåne pineKarsinåuput.
katalogerput xalipautigigsdr-
dluartoK Kinutiginiaruk!
sportimut tungassut sQtdlunit
STADION SPORT
Østerbrogade 79, København 0
ATLAS PELIKAN
ekkolodit pisiarineKarsInaussut nuiaunerssaralugulo mo-
derniunerssåi. Allas Supergraphip maligaussainit Kulariéu-
mik såkortunermik maligaussalik, sorunalume Atlasip sékor-
lusauiånik KernertoK-Kassertumik fitarnernik erssarigsautilik.
aulisagkat Kaumassume Kernertungordlugit lakutTnarlångilal
åmétaordle aulisagkat eicimanerit sumTnere nalunaertardlugit.
pifsangorsautai ardlaliuput, ugtufssufigssat éssigTngitsuf sisa-
mal silalånif nålagkersornexarslnaussuf, påpiarap sukåssusig-
ssai sisamat, xernersaui avdlångorarlox naterigsumilo Qgtor-
fautigssarxigsox. Kr. 9.875,00.
JOHS. KRAGH
VOLDMESTERGADE 4, KØBENHAVN 0.

nødsituation
&
GENERATOR
ANLÆG
Lisfer Blacksfone lysmaskiner 2—45
KVA til såvel stationære som mari-
time formål. Leveres med benzin-
eller dieselmotor.
MASKINFABRIKA/S
Marinediesel A/S København, Herlev
Sønderlundvej 218 . TIgr.adr.: MARINEDIESEL
Telex 5565 København
ilane kiserdliordlutik angnikitdliute-
Kartaraluardlutik suliagssat ajornaku-
sortut tåkunerine.
taimåitumik nakorsat sujugdliar-
ssuit nakorsat inuiaKatigitdlo suleKa-
tigigdluartariaKarnerånik avKutigssiu-
issuvdluarsimanerat erKaivdlugo ku-
janiutigissaKåvut, nåpautinit åssigi-
ngitsorpagssuarnit aniguisitausima-
nerput inuiaitdlo kalåtdlit perKingne-
ruleriartornerat pivdlugo.
måna nakorsavut iliniarsimangåler-
sut atortorigsårdluartutdlo taimatut
suleKatigiuåinardlavut kalåtdlit inui-
åussutsimingne nakussut pivdlualeri-
artuinartutdlo ersseriartuinarKuvdlu-
git.
tuberkulosep akiorniarneKarnerane
nungutitauniarneranilo nakorsat su-
jugdliarssuit Kåumarsainiarnerat, må-
nalo nakorsanit taima suliniarnerup,
kinguneråt kalåtdlit påsingmåssuk
ilumut tamatumane peKataussugssauv-
dlutik tauvalo peKatigigfiliorsinångor-
dlutik taivdlugo „Neriut". landsrådi-
saoK 1952 migssåne agdlagkanut nipi-
titagånguamik pilersitaKarpoK, pisiari-
nerata akia tuberkulosep nungutitau-
niarneranut atortugssaujumårtumik.
taima nukit kåtussutdlutik suleKati-
gileriartornerat kinguneKariartormat
nåparsimavigssuartåK — sujugdler-
mik Sanatoriemik taineKartOK (Dron-
ning Ingrids Sanatorium) måna Dron-
ning Ingrids HospitaliussoK, tapiliut-
dluarpoK, kungikut tikerårneråne
1952 kungip nuliata norKaingårnermi-
gut inuiait danskit peKatigivdluardlu-
git pilersitarisimassåt. nåparsimassor-
pagssuit peraigsivdlutik angerdlarsi-
nångortitaussarfiat ilaicutamingnut.
nakorsat sujugdliarssuit nautsiag-
ssatut ikussåt ineriartorsimavoK orpi-
ngordlune ajutiligpagssuarnut orKior-
fiusinångortoK inunermut nukigssa-
KalerfiussoK.
A. Kristiansen.
»Nunavta K’itornai«
taimaitipOK
nunavtine peKatigigfit anersåkut
tungassungitsut sujugdlersaisa ilåt
„Nunavta K’itornai" måna atorung-
naerpoK. peicatigigfik sorssungnerup
nalåne autdlarnerneKartoK taimane
seminariame iliniartitsissussumit Av-
go Lyngemit, ilaorKuvfigineKardluar-
dlune inusugtunutdlo pingåruteKarsi-
maKalune, taimane avdlanik inusug-
tut peKatigigfeKångikatdlarmata må-
nåkutut. ukiut ingerdlaneråne peKati-
gigfik atuagagssiamik naKitertitsissar-
simavoK nunavtinut tamarmut siå-
marneKartartumik.
ukiunile kingugdlerne migdliartui-
narsimavoK peKatigigfingmut soKuti-
gingningneK, tamatumane angneru-
ssumik pissutausimavdlune måna nu-
navtine peKatigigfigpagssuaKalernera,
peKatigigfitorKap sujunertaralugitdlo
sulissutigisimassainik tigusisimassu-
nik. taimaingmat peKatigigfitorKap
bestyrelsia aulajangersimavoK peKati-
gigfik taimaititinarniardlugo, isuma-
Karame peKatigigfiup suliagssane nå-
magsisimagai.
peKatigigfiup bestyrelsia ukuninga
ilaussortaKartoK: Gerth Rosing, Emi-
lie Berthelsen, AvgoraK Lynge, Jens
Simonsen åma Jørgen Fleischer, pe-
Katigigfiup taimaitinera pivdlugo i-
måitumik nalunaeruteKarpoK:
„Nunavta K’itornai" ukiut 24 atasi-
manermine eKérsimårtumik inusugtu-
nutdlo iluaKutigssamik suliniarsima-
vok. måna taimaitinerane Kamånga
pissumik Kutsavigåvut sujulerssuissu-
ssarsimassut mingnerungitsumigdlo i-
laussortarpagssusimassut sinerissame
siåmarsimassut. Kutsavigåvut nuåner-
sumik peKatausimangmata ingerdlat-
sivdluarsimavdlutigdlo.
isumaKarpugut OKarsinauvdluta pe-
Katigigfiup „Nunavta K’itomai“ta uv-
dlugssane nåsimagai peKatigigfingmik
ingerdlatsinermik inusugtorpagssuit
sungiusarérsimavdlugit.
ilisimatikumavarputaoK peKatigig-
fiup pigissai naligdlit tamarmik tuni-
neKåsassut isertineKartutdlo nikisina-
git nåkartineKåsassut „Avgo Lyngep
aningaussauteKarfia“nut.“
LARSEN og RATHJEs
MASKINFABRIK
v/ Sv. Aa. Larsen & Hclfred Larsen
„Lille Skagen"
ilevKårnartOK
isumangnaitsoK
akikitsoK
7—25 HK
„Lille Skagen"
Økonomisk
Driftssikker
Billig
Fra 7—25 HK
SKAGEN
2