Atuagagdliutit - 21.07.1966, Blaðsíða 17

sårugdlit måne kinguariartorput
1940-mif månamut sårugdlisagtinera malungnartorujugssuvoK, ånilånga-
nalangitsungilardlo taimaiginåsagpaf pingårtumik kangerdlungne auli-
sarnerup navianartorsiortineKalersinaunigssa, KNAPP-ip sujuligtaissua
Niels Heilmann OKarpoK
Fiskerkajen og fabrikken i Sukker- Manifsume aulisariutinuf falifarfik
foppen. fabrikivdlo ilå.
— ukiune kingugdlerne sårugdlit
nunavtine kinguariartornerat, pingår-
tumik kangerdlungne, malungnartoru-
jugssuvoK. upernaK måna puernor-
ssuau pissutigalugo bundgarnerssor-
neK pissarnerminit kingusingnerussu-
mik autdlartipoK, tamånalo peKatiga-
lugo sårugdlit mikissorpagssuit nag-
dliutdlutik. månåkut bundgarninit pi-
ssat agfait ilåtigutdlunlme sivnerdlu-
Sit mikissuput, tåssa nerpiliarlsavdlu-
sit mikivatdlårtut taimågdlåtdle Ka-
jussausiorfingmut tuninineKarsinau-
ssut.
taimatut OKartOK tåssa nunavtine
piniartut aulisartutdlo kåtuvfiéne
KNAPP-ime sujuligtaissoK Niels Heil-
naann manitsormio, Niels Heilmannilo
nangigpoK:
— 1940-me aulisartutut sulilersima-
gåine ukiut ingerdlaneråne maligtari-
nen ajornångilaK sårugdleKåssusia,
sordlulo taerériga taimanikornit må-
namut sårugdlit kinguariarnerat ma-
lungnartupilugssuvoK. taimaingmat å-
nilånganalångitsungilaK sårugdlit tai-
matut kinguariartuinåsagpata sineri-
ssame angnermigdlo kangerdlungne
aulisarnerup navianartorsiortineKaler-
sinaunigsså. aulisartut tungånit tamå-
na arajutsisimångilarput, taimåitu-
migdlo pissariaKalersimavoK avdlanik
aulisartut iluaicutigisinaussainik må-
nangåK navssårniarnigssaK.
angmagssat isumavdiulituf
— nunavtine aulisagkat avdlat så-
rugdligtutdle inutigssarsiutitut isu-
mavdlutausinaunerdlutik?
— isumaKarpunga sårugdlit sineri-
ssame pérutisagaluarpata, kapisigdlit
erKarsautigisdngikåine, angmagssat i-
luaKutiginiarnigssåt angnermik tug-
dlingutugssaussoK, tåssa upernåp Kåu-
mataine imaKalunime åma ukiunera-
ne, Kalorssuit ikerinarsiutit atordlu-
git.
— angmagssat aKerdlortigkatut
angmagssårnatut nerissagssiarineKar-
nigssåt erKarsautigineKarsimanginer-
dlune?
— månamut tamåna erKarsautigine-
KarsimagunångilaK, kisiåne taimatut
niorKutigssiagssandgsupilorujugssu-
Put, pingårtumik avangnarpasigsup
angmagssai, naluneicångerårpordlo
angmagssat inungnut nerissagssiari-
savdlugit pitsaussorujugssussut. ang-
nertunerussumigdle isumavdlutaugu-
narput angmagssat Kajussausiagssatut
tunissagssiarineKarnigssåt, amerdla-
nårujugssuardlugime tunisinaugåine
aulisartunut akigssarsissutaunigssåt
niorKutigssiorneruvdlo ingminut aki-
lersinaunigsså nautsorssutigineKarsi-
naunerusangmat.
— kapisigdlit isumavdlutausinaussu-
tut åma taivatit, kapisilingniarnerdle
sujorna kinguariangåtsiarsimavoK su-
jornångmut nalerKiutdlugo.
— OKartoKartarpoK kapisigdlit ka-
låtdlinit aulisarneKarnerujugssuat ki-
nguariarneranut pissutausimassoK, u-
vagutdle isumaKarpugut taimåingit-
sok. kapisigdlit aulisagkatutdle avdla-
tut nagdliusimaorfeKartarunarput, tai-
måitumigdluna 1965-ime kinguariar-
nerigaluat aulisapilungneKarneranit
pissuteKarsoringikigput. 1960-imitdle
kapisilingniarneK ingerdlatilersima-
varput, nauk taimane månåkutut Kag-
ssuterpagssuaKångikaluardluta. tai-
manikumitdlo månamut påsisimavar-
put ukiut ilåine pisariartardlunilo pe-
KariartartOK. taimaingmat isumaKar-
punga 1965-ime kapisigdlit kinguari-
arnerat nungulernerånik pissuteKå-
ngitsoK piniagkatdle nagdliusimångi-
nerunerat aperKutaunerusimassoK.
taimane kapisigdlit akikitdlineKar-
simanerat pissutaussut åma ilagisima-
gunaraluarpåt, tamånale pingårneru-
ngilaK. erKaimassariaKarpoK kapisig-
dlit akikitdlineKarnerat peKatigalugo
sårugdlit akitsorneKarnerat. tamatu-
ma kingunerissånik sårugdlit ukåne-
Karnerulersimåput, tamånalume kapi-
silingniarnermutaoK malungniutingit-
sorsinausimångilaK.
iapTssutit Kagfagdlugit
— angnerussumik angatdlateualer-
nikut kalåtdlit avatåne aulisarnermut
angmåuneKarnigssåt ukiune kingug-
dlerne niputigineKalersimavoK.
— taiméipoK. månåkut angatdlati-
gissavut mikissunit 20 tons tikitdlugit
nikaginagagssåungikaluartut, tåssa pi-
niutit åssigingitsut pigigåine ukiup
kaujatdlagkiartorneranut ingminut a-
kilersinaussutut OKautigineKarsinau-
gamik. kisiåne åma nalungilarput ni-
ngitagarssutit angnertoKissumik pi-
ssaKautigineKarsinaussut. månåkut
ningitagarssutit sisamat nutåt ator-
dlugit misilinerup tamåna takuterér-
på, tåssame ningitagarssutit tåuko så-
rugdlingnik pissaisa nunavtine tamar-
me pissaussut pingajorarterutingajag-
dluinarait.
— ningitagarssutit pisåriniarnerat
akisoKaoK, påsissatdle tungavigisagåi-
ne ingmingnut akilersinåusavdlutik?
— uvaguvtinut ningitagarssutinik
pilerigissaKartussunut aperKuterujug-
ssuvok tamåna. månåkut ningitagar-
ssutit atulernerånit ukioK nånging-
matdltinit KanoK akilersinautiginerat
takuneKarsinåungikatdlarpoK, kisiå-
nile pissaKatausinaussusé åmalo ka-
låtdlinik inugtaKardlutik iluanårutau-
sinaunere takutineKalårérmata, isu-
maKarpunga ingmingnut akilersinåu-
sassut, kalåtdlit avdlatutdle aulisar-
tutut piumåssuseKardlutik åmalo pi-
ssugssauvfigtik misigisimavdlugo au-
lisarnertik ingerdlåniarpåssuk.
— angatdlatit angisut pisåriniarne-
råne OKilisaivfigineKarnigssaK auli-
sartut tungånit pingårtineKarungnar-
SiVOK?
— taimåipoK. aulisariutit tamåko a-
kisuvatdlårnerat pissutigalugo pingår-
tumik autdlartinigsalernerme nåla-
gauvfiup tungånit sapingisamik pi-
ssugssauvfit angnertusarncKarnigssåt
aulisartut kåtuvfiata tungånit kigsau-
tiginartikaluarparput. nutånik piler-
soKartitdlugo ajornartorsiutit angner-
tut nåpitarnigssåt nautsorssutigingit-
sugagssaussångilaK, tamåkunungalo
ersissutut issigerKungikaluardluta u-
na pingårtiparput angnerussunik a-
ngatdlateKalernigssamut ikårsårnig-
ssap patajaitsumik ingerdlåneKarnig-
sså. taimaingmat kigsautigårput piu-
massaralugulo angatdlatinut angneru-
ssunut måna tapissutaussalersoK 30
pct. Kångerdlugo 50 pct. anguvdlugu-
lunit nålagauvfiup tapissuteKartarnig-
sså.
fabrikit amigarfortarnerat
— aulisartut KanoK isumaKarfigåt
måne privatimik niorKutigssiorfit
Kavdlunåginarnit pigineKalisagpata?
— aulisartut akigssarsiornerunigssåt
erKarsautigisagåine fabrikit Kavdlu-
nånit nåpåtiterneKartut iluaKutaunig-
ssåt ilimagårput isumavdluarfigalugu-
lo, kisiånile åma OKartariaKarsorau-
nga uvagut kalåtdlit aulisartut tu-
ngivtinit tamåkununga peKataunigssa-
mut kinguarsimaniarpatdlårneK ki-
ngusigsorutivta angnerpåt ilagileruna-
råt. imåisimagunarpoK aulisartut a-
kornåne iliniartitauneK imalunit Kåu-
marsaineK ima angnikitsigisimassoK
tamåkununa periarfigssaKamigssaK
månamut iluamik ilisimaneKarsima-
nane. åmame malungnartorujugssu-
voK aningaussatigutdlo naligingineK.
Kavdlunåme aningaussaKarneroKaut
påsisimassaKarneruvdlutigdlo ani-
ngaussat ingerdlatineKarnigssånik.
— KNAPP-ip ajunginerutisagaluar-
nerpå privatimik fabrikit kalåtdlinit
aulisartunit pilersineKartartugpata?
— taimatut tapersersuinigssaK pile-
rinartorujugssusinaugaluarpoK, isu-
maKarpungale ajunginerugatdlartoK
aulisartut aningaussautitik atorpatigik
angatdlatigigsiartornermut piniutitdlo
pitsångorsagaunigssånut. taissariauar-
portaoK aulisartut tunuarsimårniar-
nerånut ilauvingmat bandelip tuni-
ssagssiorfisa ukiut ingerdlaneråne a-
migartoKåtårnerat. fabrikinik tigusiu-
massugaluit nangålersortarsimånguat-
siavigput tunissat angnertungåtsiara-
luarångatalunit fabrikit amerdlanerit
amigartortuåinarmata. ukiou kingug-
dleK Manitsume aulisartut tunissait a-
merdleriartorujugssugaluarput fabri-
kile åma amigartoruteKarsimavdlune.
1965-ime taimågdlåt K’asigiånguane
fabrike ingminut akilersinausimavoK.
— privatimigdle fabrikit iluanåru-
teKartarunarput?
— taimåisinauvdluarpoK, tamånale
pivdlugo ersserKigsumik OKarsinåu-
ngilanga privatimik fabrikiutigdlit
nautsorssutåinik takutineKarneK ajo-
ravta. handelip fabrikiutai amigarto-
ruteKartarmata pissutaussut angneru-
ssut ilagigunarpåt ingerdlåneKarneri-
sa akisuvatdlårnerat. tamåna pivdlugo
aulisartut peKatigigfiata tungånit er-
sserKigsumik tusardlissarsimavugut.
fabrikine sulissut aggersitat amerdla-
vatdlårujugssuaKaut, tåukulo akig-
ssarsiaisa Kagfasissusiat pissutigalugo
fabrikit ingerdlåneKarnerisa ingming-
nut akilersinaulernigssåt anguneKar-
sinausimångilaK. nalungikaluarparput
sulissugssaileKineK pissutigalugo ag-
gersitanik tikitOKartartoK isumaKar-
pugutdle tamåko amerdlavatdlårneri-
sa fabrikit ingmingnut ingerdlasinau-
lernigssaraluat ajornakusortipatdlå-
råt.
auléikaussumik sulisinåungineK
— sulissugssaileKineK erKartorne-
KartaKaoK. ilumorpa oKartoitartarmat
akimanermut erssiutaussutut issigi-
neKartartoK nuliaK imalunit panik
inersimassoK fabrikime sulitikumane-
Kångikångata?
— tamåna erKortutut OKautigisi-
nåungilara. månåkut Manitsume fa-
brikivtine arnat ningiuinangajait au-
lajaitdlutik sulivfeKarput. kisiåne na-
lungivigpara inusugtut ilarpagssue
aulåikaussunik sulinerup ingerdlati-
neKarnigssånik påsisimassakipatdlår-
tut. sulissugssaileKinermut tungatit-
dlugo tåingitsorneKarsinåungilartaoK,
nunavtine ineriartortitsinermut atatit-
dlugo sulivfeKarfingnik åssigingitsor-
pagssuarnik pilersitsissoKarsimang-
mat, sordlo atuarfingnik nåparsima-
vingnik GTO-p kantinainik avdlar-
pagssuarnigdlo. tåssaluna tamåko åma
sulissugssanik tigoraissut, sorunalume
kinalunit pingitsailineKarsinåungilaK
sume sulisagpat.
— ima påsissariaKarnerdlune suliv-
figssarpagssuit nunavtiningånérsunik
nåmagtunik inugtagssaKångitsut?
— taimatut OKåsavdlune imaKa
ingassagpatdlårpoK, nalungilarpume
sulivfeKångitsoKartoK. sulivfik atausi-
naK ukatdlugo aulajaitdlutik inuit pi-
sinaugaluarpata sulissugssaKarniarneK
aj ornånginerussumik ingerdlåneKarsi-
naugaluarpoK. inusugtut sulivfingmit
sulivfingmut avdlamut noKåtårtuar-
nerat sulissugssaileKinermut patsi-
sauvatdlåKaoK. savalingmiormiunik
sulissugssanik aggersitsinigssaK auli-
sartut tungånit akuerssårsimavarput,
måssa nalungikaluardlugo tamåna fa-
brikip ingerdlatitauneranut akisusa-
galuartOK. OKautigisinauvara sava-
lingmiormiut måne sulissorissavut ag-
sut sulivdluartut, sukasorssungika-
luardlutik sulinertik ingerdlatinavig-
dlugo nåkutigigamiko. tåssunåkut åma
maligagssauvdluarput.
— suna pissutaunerpa inusugtut su-
livfingmit sulivfingmut avdlamut tai-
ma noKåtårtigingmata?
— pissutaussut åssigingitsorpagssuit
taigorneKarsinaugaluarput, erKåingit-
sortariaKångilardle sulissartut tikerar-
torpagssuit nusugsisimassarnerat å-
male pingitsornago taissariaKardlune
tamatumunga imigagssaK pissutåu-
ngitsungitsoK. inusugtut sutdlivik
atauseK najuinartångingmåssuk pissu-
tauvortaoK pingårtumik aussap Kåu-
mataine sulivfigssaileKingipatdlårneK,
sulivfigtik Kimåkaluaruniko erninau
avdlamut ikunigssartik Kularisså-
ngingmåssuk.
Linebådene har hidtil landet en tredjedel af den fisk, der ningitagarssutit ukiorfåp autdlartineranit aulisagkat måna-
er blevet fanget i Grønland siden nytår. Her ses en af mut nunavtine pissarinexartut pingajuernere tulåusimavait.
linebådene „David Olsen". tåssa ningitagarssutit ilåt „David Olsen".
KRYOLITSELSKABET ØRESUND
A/S
KØBENHAVN
KVALITETSVARER
»
l
Skibslakker
Syntetisk Emaille
Gulvlakker
Kunstnertarver
Olietarver
Tegnerekvisitter
A.STELLING
K O n r N H A V N
LAK- OG FARVEFABRIK
Kalipautit, Kivdlersautit titartainermutdlo
atortugssat pisiagssat pitsagssuit
17