Tíminn - 30.12.1979, Blaðsíða 19

Sunnudagur 30. desember 1979
19
rmaður Framsóknarflokksins:
orkufrekan iðnað i islenskri eigu til að
styrkja okkar atvinnu- og framleiðslu-
grundvöll. Þetta átak i orkumálum er
svo mikilvægt nú, að engu máli skiptir
þótt fresta verði á meðan ýmsum öðr-
um æskilegum framkvæmdum.
Við íslendingar erum að þvi leyti
einnig óvénjulega vel staddir að okkar
þjóðarbúskapur byggir að verulegu
leyti á endurnýjanlegum auðlindum.
Ef rétt e^með farið eru fiskistofnarn-
ir traustir og geta risið undir stórauk-
inni framleiðslu. Á sviði sjávarútvegs
og fiskiðnaðar eru jafnframt mjög
miklir möguleikar til aukinna tekna
með meiri hagkvæmni i veiðum, bættri
nýtingu i vinnslu og minni sóun, t.d. á
orku.
Um landbúnaðinn má svipað segja.
Hann býggir á auðlind, sem er óþrjót-
andi, ef rétt er með farið. Miklir mögu-
leikar á nýrri arðsamri framleiðslu eru
enn að mestu ónotaðir. Af nánum kynn-
um minum af landbúnaði undanfarið
veit ég, að með samstilltu átaki bænda
og rikisvalds má á örfáum árum leysa
þau vandamál, sem að landbúnaði
steðja nú, stilla hina hefðbundnu fram-
leiðslu i hóf miðað við þarfir þjóðarinn-
ar og islensks iðnaðar, en styrkja um
leið búsetu og gjaldeyrisöflun með nýj-
um búgreinum.
Vafaiaust mun iðnaðurinn taka við
mestum hluta af fjölgun þjóðarinnar.
Þetta ber markvisst að gera iðnaðinum
kleift, enda eru möguleikar miklir, ekki
sist ef byggt er á innlendu hráefni og
orku.
Ótalinn er þó mesti auðurhm, landið
sjálft og eigin menning. Þarna búa ó-
tæmandi möguleikar til betra mannlifs.
Það þekkja þeir, sem kunna að njóta
útivistar i viðáttu okkar lands.
Næstu verkefni
Þótt aðkallandi sé að hefjast handa> við
að styrkja grundvöll þjóðarbúsins eins
og ég hefi rakið, mun það þó allt reynast
erfitt við núverandi aðstæður. Þvi veld-
ur óðaverðbólgan, fyrst og»fremst.
Kapphlaupið við hana krefst nánast alls
þess þróttar, sem við eigum. FJest fyrir-
tæki og mikill fjöldi einstaklinga hafa
fjárfest gifurlega og safnað skuldum i
trausti þess að eignatilfærsla sú, sem
fylgir verðbólgunni, og mikil vinna á
þenslutimum geri þeim kleift að risa
undir. Þvi mundi hrun fylgja skyndi-
legri stöðvun verðbólgunnar.
Við framsóknarmenn viljum þvi
ráðast gegn verðbólgunni i áföngum
með markvissum aðgerðum, þannig að
ekki leiði til atvinnuleysis. Enginn má
þó ætla að slik breyting frá rótgróinni
verðbólgustefnu verði sársaukalaus.
Hún mun snerta alla. Or verðbólgufjár-
festingu mun draga og atvinna þvi
verða eitthvað minni um tima. Atvinnu-
grundvöllinn ber hins vegar að styrkja
með auknum undirstöðufram-
kvæmdum, einkum á sviði orkumála og
tilfærslu til fiskiðnaðar, þar sem skort-
ur er á fólki.
Þrátt fyrir slik vinnubrögð verður að
gera ráð fyrir samdrætti þjóðartekna á
næstu árum, þar til ný fjárfesting i
orkumálum og iðnaði til lands og sjávar
fer að gefa góðan arð. Ekki verður held-
ur hjá þvi komist að orkukreppa og
samdráttur i heiminum almennt hafi
veruleg áhrif til tekjuskerðingar hér á
landi. Þvi er það spurningin, á hvern
máta getum við dregið sem mest úr
slikum áhrifum. 1 þvi sambandi verður
tekjuskiptingin i þjóðfélaginu afar mik-
ilvæg.
Við íslendingar höfum af nægum
tekjum að taka þannig að allir geti við
unað. Okkur ber að lögbinda lágmarks
tekjutryggingu öllum til handa, þannig
að sérhver einstaklingur geti lifað
sómasamlegu lifi. Ef þjóðartekjur
dragast saman merkir þetta að sjálf-
sögðu timabundinn tekjuflutning frá
þeim, sem meiri tekjur hafa.Gegn sliku
munu ihaldsöflin berjast. En, þegar
grannt er skoðað, hvaða leið eygja
menn aðra? Sannarlega getum við, sem
betur búum, séð af meiru en hinir, sem
minna mega sin.
Að öllum likindum er slik tekju-
stefna lykillinn að þvi að takast megi að
ráða niðurlögum verðbólgunnar.
íslensk
flokkaskipun
Eins og ég sagði i upphafi þessarar
greinar var grundvöllurinn að islenskri
flokkaskipun lagður árið 1916. Þá voru
stofnaðir bæði Framsóknarflokkurinn
og Alþýðuflokkurinn og þar með vinstri
armur islenskra stjórnmála mótaður.
Einna m^stan þátt i stofnun þessara
flokka beggja átti einn og sami maður-
inn, Jónas Jónsson frá Hriflu. Athyglis-
vert er að Jónas nefndi Framsóknar-
flokkinn iðulega vinstrimannaflokk.
Þessari ummótun islenskra flokka
lauk 1924 með stofnun íhaldsflokksins,
hægra megin, sem nokkrum árum siðar
hlaut nafnið Sjálfstæðisflokkur.
Með þessu var horfið frá flokka-
skipun, sem einkenndist af viðhorfi
manna til Dana. í Jjess stað var af-
staða tekin með tilliti til innlendra
hagsmuna og stétta.
Þessi flokkaskipun hefur litið breyst,
þegar undan er skilið stofnun Kommún-
istaflokksins 1930. Hann stofnuðu
byltingarsinnar, sem klufu sig út úr
Álþýðuflokknum. Sá flokkur hefur siðan
smám saman þróast i Alþýðubandalag-
ið, eins og kunnugt er.
Framsóknarflokkurinn hefur frá upp-
hafi verið jafnaðarflokkur, sem byggir
á félagshyggju og i atvinnurekstri eink-
um á samvinnuhreyfingunni, þótt
smærri einkarekstur einstaklinga hafi á
siðari árum átt auknum stuðningi að
fagna i flokknum, enda eðlilegt með
bættum lifskjörum og vaxandi umsvif-
um i þjóðarbúinu. Framsóknarflokkur-
inn varð í upphafi höfuðandstæðingur
íhaldsflokksins og siðar Sjálfstæðis-
flokksins. Samstarf þessara flokka í
rikisstjórn hefur þó nokkrum sinnum
orðið, fyrst 1932 til 1934. Aldrei hefur
slikt þó verið sársaukalaust. Þannig
leiddi fyrrnefnt samstarf til klofnings
Framsóknarflokksins 1934.
Almenn þróun i heiminum og
batnandi lifskjör hafa að sjálfsögðu haft
svipuð áhrif i stjórnmálum hér á landi
og áður er lýst erlendis. Flokkarnir
hafa færst saman. Ég er hins vegar
þeirrar skoðunar að þau verkefni, sem
eru framundan og ég hefi fjallað um,
muni greina flokkana að nýju i sundur.
Það er eðlilegt og æskilegt. Þannig
verða línurnar skýrari.
Við lausn þeirra verkefna er Fram-
sóknarflokknum tvimælalaust eðli-
legast að vinna með þeim flokkum
öðrum, sem eru jafnaðarflokkar og
teljast til vinstri i islenskum stjómmál-
um.
Hvernig þjóð-
félag viljum við?
Við framsóknarmenn viljum
þjóðfélag, þar sem einstaklingar eru
frjálsir til eðlilegra athafna, en
sameinast um hin stærri verkefni á
félagslegum grundvelli. Við viljum
samvinnu, ekki aðeins i atvinnurekstri
heldur einnig i samskiptum einstak-
linga. Við viljum öryggi öllum til handa
til heilsugæslu, menntunar og til lifsvið-
urværis almennt.
Við framsóknarmenn viljum jöfnuð
með mönnum og á milli landshluta og
stétta. Þeir sem skara fram úr eiga að
sjálfsögðu að njóta þess i góðum
lifskjörum, en óþarft er að aðrir liði
skort.
Við íslendingar erum ein litil þjóð.
Landsmenn eiga allir rikan þátt i þvi að
skapa þann auð, sem við siðan njótum
öll. Þeir sem fá notið margra kosta
þéttbýlisins geta ekki verið án þeirrar
frumframleiðslu, sem er svo mikil viða
i dreifbýlinu. Það er þvi réttmæt krafa
að jafna betur en nú er gert á milli þétt-
býlis og dreifbýlis.
Við framsóknarmenn setjum
manngildið ofar auðmagninu.
Maðurinn má aldrei verða þræll fjár-
magnsins, enda er góðs mannlifs fyrst
og fremst að leita á öðrum sviðum. Þar
erum við Islendingar rikir. Við eigum
gott land, sem þó má enn gera betra til
að búa i.
Þetta er kjarni þeirrar vinstri
stefnu, sem við framsóknarmenn
berjumst fyrir.
Ég þakka árið sem er að liða.
Sérstaklega þakka ég framsóknar-
mönnum og öðrum fylgismönnum
flokksins þeirra mikla stuðning. Það
verður hinsvegar betur þakkað með at-
höfnum en orðum.
Að lokum óska ég landsmönnum
öllum þess að árið 1980 megi verða
okkur íslendingum farsælt. Það er von
min að á þvi ári megi takast að stiga
stórt skref til heiibrigðara og betra
mannlifs.
tsmaxr*