Náttúrufræðingurinn - 2004, Blaðsíða 38

Náttúrufræðingurinn
plantna sem hafi fundist umhverfis
vörugeymslur á Reykjavíkurflug-
velli. Á síðari áratugum virðist sem
einna mest beri á aðfluttum plöntum
í nágrertni Sundahafnar.
Á þeim tíma síðustu aldar sem
Ingólfur fylgdist best með slæðing-
um var nokkuð áberandi hversu
margar plöntur bárust inn í landið
með hænsnafóðri og birtust fyrst í
grennd við stærstu kjúklingabúin. Á
þeim tíma sem túnrækt bænda stóð
hvað hæst barst mikið af erlendum
plöntum inn í landið með grasfræi
og átti þaðan greiða leið í sáðsléttur
um allt land. Flestar slíkar tegundir
hurfu aftur úr sáðsléttunum á öðru
eða þriðja ári. Minna hefur borið á
slíkum flutningi síðar, eftir að meiri
áhersla er lögð á hreinsun fræsins.
NÝJUNGAR FRÁ SUMRINU
2003
Eftir að Ingólfur Davíðsson féll frá
var um skeið minna fylgst með
landnámi slæðinga í flórunni. Þó hef
ég reynt að halda slíkum upplýs-
ingum til haga á ferðum mínum um
landið og einnig upplýsingum sem
berast til Náttúrufræðistofnunar
Islands frá athugulum einstakling-
um og áhugamönnum um grasa-
fræði. Minna virðist hafa verið um
aðflutning nýrra plantna síðari árin,
m.a. vegna breyttra búskaparhátta í
sveitum landsins, betri hreinsunar
grasfræs og meira malbiks við hafnir
og á flugvöllum landsins.
Þó bar svo við að síðastliðið
sumar bárust mér upplýsingar um
nokkrar plöntur, sem ekki höfðu
verið skráðar hér áður, og eru þær
tilefni þessarar greinar. Nú á dögum
virðist uppgræðsla meðfram ný-
lögðum þjóðvegum og víðar vera
ein helsta aðflutningsleið erlendra
tegunda inn í landið, enda er enn
mest notað erlent grasfræ í þeim
tilgangi. Þótt áhersla sé lögð á að
nota vel hreinsað fræ, er greinilega í
sumum tilfellum töluverður mis-
brestur á hreinsuninni. Einnig er
ofurlítið um að ræktaðar skrautjurtir
breiðist út um næsta nágrenni sitt,
en venjulega er það þó aðeins á
takmörkuðum blettum. Mun ég hér
1. mynd. Skúfasúra við brún vegarins milli Eiða og Egilsstaða á Fljótsdalshe'raði. Ljósm.
Hörður Kristinsson.
á eftir gera nánari grein fyrir þeim
plöntum nýjum, sem mér bárust
upplýsingar um á síðasliðnu ári.
Eins og fram kemur í umfjölluninni,
er alls óvíst um flestar þeirra hvort
þær koma til með að ílendast eða
ekki.
Skúfasúra Rumex thyrsiflorus
Fingerh. Fjölær, einkynja jurt af
súruættinni sem minnir nokkuð á
túnsúru en er töluvert stærri og með
áberandi stærri, margblóma blóm-
skipan. Laufblöðin eru áberandi
aflöng, 15-25 cm á lengd en aðeins
1,5-3 cm á breidd, örlaga eða spjót-
laga með mjóum, útstæðum flipum
við blaðfótinn.
Af skúfasúru sá ég aðeins eina,
mjög stæðilega og fyrirferðarmikla
jurt meðfram þjóðveginum milli
Eiða og Egilsstaða á Fljótsdalshéraði
(1. mynd). Hún hefur trúlega verið
orðin nokkurra ára gömul, með
mjög blómmörgum blómskipunum
með kvenblómum. Engin fræ-
myndun var sjáanleg á henni þótt
þetta væri í síðustu viku af ágúst,
enda óvíst að nokkrar karlplöntur
séu í nágrenninu sem gætu orðið
36