Náttúrufræðingurinn - 1959, Side 47

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
109
ust í stærra lagi, meira eða minna aflöng og jafnvel einnig köntótt.
Sátu þau öll á þeirri tegund krækilyngs, sem dr. Hagerup hefur gert
að sérstakri tegund og kallað er krummalyng (Empetrum herm-
afroditum). Er sú tegund norrænni og meiri fjallaplanta en venju-
legt krækilyng (£. nigrum). Frú Guðrún í Örnólfsdal sagðist kannast
mæta vel við hin aflöngu krækiber; yxi t. d. mikið af þeim við Síðu-
múlasel liandan árinnar. Hefðu afi sinn og amma kallað þau „tunnu-
ber“ og talið þau stærri og fljóttíndari en önnur krækiber. Tunnu-
berin af Kjarradal voru mæld, þegar heim kom. Reyndust stærðar-
hlutföll 6 berja þannig:
Þvermál
Lengd
8.5 mm
9.0 -
8.0 -
7.0 -
8.0 -
8.0 -
10.5 mm
11.0 -
9.5 -
8.5 -
9.2 -
9.5 -
Þessar tölur gefa hugmynd um stærð og lögun berjanna. Hið
gamla nafn „tunnuber" er og mjög einkennandi (sjá mynd).
Tunnuberin munu vera þekkt hér frá fornu fari, þótt ekki sé
þeirra getið í grasafræðiritum hérlendis. En vestan liafs munu vera
til svipuð afbrigði. í Árbók Ferðafélagsins 1958 segir svo í lýs-
ingu á Illagili í Vesturhópi í Húnavatnssýslu: „Austan til í gil-
kjaftinum eru tvær hringmyndaðar, djúpar lautir. Lítill gróður er
þar, nema krækiberjalyng. Þóttu berin einkennilega löng og stór
og römm á bragðið." Þetta er ritað eftir frásögn Hannesar Jóns-
sonar frá Þóreyjarnúpi, en hann var smali á Þverá og kom oft í Illa-
gil á árunum 1899—1904. Síðan ég gat um tunnuberin á Kjarradal
(í Tímanum 23. sept.) hafa borizt fregnir víðar að um slík ber. T.
d. segist Jón Pálsson, póstmaður, liafa séð aflöng krækiber í Köldu-
kinn á Ásiun í Húnavatnssýslu. Frétzt hefur einnig um Joau úr
Vattardal í Barðastrandarsýslu og úr Mývatnssveit og Bárðardal.
Frú Guðrún Stefánsdóttir frá Kverná í Grundarfirði á Snæfells-
nesi segist vel muna eftir aflöngu krækiberjunum við Kvernár-
rana. Bæði á Kverná og í Vattardal voru þessi ber kölluð tunnuber,