Menntamál - 01.08.1957, Blaðsíða 35

MENNTAMÁL
129
SIGURJÓN BJÖRNSSON:
Sállækning barna.
III. SÁLLÆKNING BARNA.
Hvað gerist í sál barnsins frá vöggu til fullorðins ára?
Hvaða öfl ráða andlegum þroska mannsins, og hvaða öfl
tefja hann eða leiða á refilstigu? Hvað er andlegur þroski?
Svörin við þessum spurningum eru inntak barnasálfræð-
innar, og ef gera ætti góða grein fyrir því, í hverju sál-
lækning barna sé fólgin, þyrfti að skrifa höfuðdrætti
barnasálfræðinnar og skýra frá því, hvernig sálfræðing-
urinn beitir þekkingu sinni til þess að lækna andlegan
vaxtarkrankleika barnsins. Það er vitanlega ekki hægt að
gera hér. Misfellur á sálarþroska barna lýsa sér á marg-
víslegan hátt. Þær geta komið fram sem líkamlegir sjúk-
dómar eða ágallar: Höfuðveiki, magaveiki og margskonar
aðrir verkir, þvaglát (enuresis diurne og/eða nocturne),
hægðalát (encompresis), naglabit, fingursog, kækir ýmiss
konar og viprur o. fl. Þær geta birzt sem hegðunarvand-
kvæði af ýmsu tæi: Skapvonzka (reiðiköst, fýla), skemmd-
arfýsn, grimmd við börn eða skepnur, lygi, óráðvendni,
öfundsýki, afbrýði, þrjózka, skrópasótt, kynferðilegt mis-
ferli o. fl. o. fl.
Þær geta og að lokum verið öllu hávaðaminni og til lít-
illa óþæginda fyrir aðra en barnið sjálft: Feimni, kvíði,
hræðsla, öryggisleysi, ósjálfstæði, ofþekkt, ofhlýðni (það
er líka til!), sjúklegar hugmyndir og ímyndanir, sem barn-
ið segir öðrum ekki frá, en þjáist af eitt síns liðs, félags-
leg einangrun (börn, sem eiga erfitt með eða geta ekki
eignazt vini) o. fl. Reynum nú að skyggnast inn í orsaka-
vef þessa misþroska. Til hagræðis vil ég gera örstutta grein
fyrir þremur undirstöðu hugtökum (analytiskrar) sálar-
fræði. Án þeirra verður öll útskýring á orsökum sálræns