Morgunn - 01.06.1976, Page 84

82
MORGUNN
gegn vissum skilyrðum, t. d. blindri hlýðni og undirgefni.
Kirkjan útbjó því í eitt skipti fyrir öll sannleika fyrir okkur
til þess að taka af okkur ómakið. En það hafa alltaf verið til
menn sem hafa látið sér fátt um finnast slíka sannleiks-
skömmtun og vildu sjálfir annast sínar rannsóknir. Og niður-
stöður þeirra, sem byggðust á rökhyggju, stönguðust alger-
lega á við ýmislegt af því sem kirkjan kenndi, og hið langa
strið milli vísinda og kirkju hófst og stendur enn yfir. Á nítj-
ándu öld var svo komið í þessum átökum að kirkjan var á
undanhaldi á öllum vigstöðvum, og er það enn i dag. Þá hafði
hún sem sjálfskipaður verndari trúarinnar, haldið svo á mál-
um, að menntað fólk taldi sjálfsagt að setja vísindin í stað
trúarinnar. Já, vitanlega varð trúin einskisvirði úr því kirkjan,
sem byggði vald sitt yfir hugum fólks á henni, barðist gegn
allri skynsemi.
Sálfræðingurinn dr. Gina Cerminara lýsir þessu vel í bók
sinni MANY MANSIONS. Þar segir hún á einum stað:
„Ptolemæus (frægur stjörnu- og stærðfræðingur á 2. öld
e.Kr.) sagði — og kirkjan féllst á kenningu hans og kenndi
hana — að sólin snerist kringum jörðina. Engu að síður
sýndu verkfærin sem Kopernikus fann upp og notaði, að það
var þvert á móti jörðin sem snerist um sólina. Kirkjan féllst
fullkomlega á sálfræði og vísindi Aristótelesar, en hann hélt
því fram, að væru tveir mismunandi þungir hlutir látnir detta,
þá kæmi þyngri hluturinn fyrr til jarðar. Þó sýndi Galíleo
það með einfaldri tilraun í skakka turninum í Písa, að tveir
hlutir sem hafa sama umfang en mismunandi þunga, koma á
sömu stundu til jarðar þegar þeir eru látnir detta. Ymsar
setningar í Biblíunni gáfu í skyn, að jörðin væri flöt. Engu
að síður kollvörpuðu þeir Kolumbus, Magellan og aðrir land-
könnuðir á fimmtándu öld þessari trú með þeim ómótmælan-
legu rökum, að sigla í vestur en koma úr austri.
Það var á þennan og ýmsan annan hátt, að það rann upp
fyrir mönnum, að hin fornu yfirvöld (kirkjan) kynnu að
hafa rangt fyrir sér. Þannig fæddist hin vísindalega afstaða
og þannig skapaðist efunarhyggja nútímans. Hver uppgötv-