Fréttablaðið - 01.07.2011, Blaðsíða 22

1. júlí 2011 FÖSTUDAGUR
NIKE SPORTFATNAÐUR
Á FRÁBÆRU VERÐI
DRI-FIT bolur
st. S-XXL
4.999kr
DRI-FIT bolur
st. S-XXL
4.999kr
DRI-FIT bolur
st. S-XXL
6.999kr
DRI-FIT toppur
St. S-XXL
5.999kr
DRI-FIT buxur
St. S-XXL
4.999kr
FÁANLEGT Í SKEIFUNNI, KRINGLUNNI, SMÁRALIND OG Á AKUREYRI
LÁTTAR. 512 5100 STOD2.IS VERSLANIR VODAFONE VERSLANIR OG ÞJÓNUSTUVER SÍMANS 800 7000
Copa America er einn stærsti sjónvarpsviðburður íþrótta-
heimsins. Misstu ekki af leiftrandi skemmtilegri keppni
margra af bestu landsliðum heims þar sem helstu
stjörnur knattspyrnuheimsins fara á kostum.
Tryggðu þér áskrift strax!
HORFÐU HVAR SEM ER,
HVENÆR SEM ER
Færðu áskriftina upp
í bústað fyrir 0 kr.
Stöð 2 frelsi á
VOD fylgir.
LIONEL MESSI
ARGENTÍNA
ROBINHO
BRASILÍA
LUIS SUÁREZ
ÚRÚGVÆ
Alexis Sánchez
CHILE
FRÁ 199 KR. Á DAG
Man Utd TV, Liverpool TV, Chelsea TV
og hliðarrásir fylgja.
Stöð 2 Sport 2 kostar aðeins
STÓRKOSTLEG FÓTBOLTAVEISLA
Á STÖÐ 2 SPORT 2
OPNUNARHÁTÍÐ
KL. 23:30
ARGENTÍNA – BÓLIVÍA
KL. 00:35
Á MORGUN
KOLUMBÍA – KOSTA RÍKA
KL. 18:20
Frestur til að sækja um 110% skuldaaðlögun hjá bönk-
unum rann út nú um mánaða-
mótin. Verði ekkert frekar að
gert í lánamálum heimilanna,
munu fjármálastofnanir, í skjóli
stjórnvalda, komast upp með
að leiðrétta aðeins þann hluta
skuldavandans sem að þeim
snýr, að undanskilinni 20%
vaxtaleiðréttingu Landsbank-
ans sem þó gengur ekki nægi-
lega langt að mati Hagsmuna-
samtaka heimilanna þótt slík
almenn vaxtaendurgreiðsla sé
vissulega skref í rétta átt.
Þorri þjóðarinnar situr eftir
með sárt ennið horfandi upp á
hrópandi óréttlætið sem í þessu
felst. Venjulegt fólk með stökk-
breytt lán sem nánast engar
leiðréttingar fær þar sem hin
sérstaka vaxtabót í gegnum
vaxtabótakerfi ríkisins getur
ekki talist annað en móðgun
miðað við þá hækkun sem fólk
hefur séð á lánum sínum.
Eins og Hagsmunasamtökin
hafa ítrekað bent á nær 110%
leiðin einungis til þess hluta lán-
taka sem er skuldsettastur m.v.
veðsetningarhlutfall. Hún er því
sértæk aðgerð en ekki almenn,
en hún gæti náð til um 20 þús-
und lánasamninga ef marka má
tölur fjármálaráðuneytisins.
Almennar og réttlátar aðgerð-
ir miðast við að lántakendur sitji
allir við sama borð og fólki sé
þar með ekki mismunað. Á milli
hjóna getur 110% leiðin veitt allt
að 30 milljóna króna leiðrétt-
ingu, á meðan þeir sem eru með
minna veðsettar eignir fá enga
leiðréttingu þrátt fyrir að hafa
orðið fyrir sama forsendubrest-
inum, þ.e. hækkun höfuðstóls
lána. Við misrétti og mismunun
þessara bankavænu skuldaleið-
réttinga verður ekki unað. Við
vísitölutengingu lánasamninga
verður heldur ekki unað og því
hafa samtökin nú ákveðið að
útbúa farveg fyrir þjóðina til að
segja hug sinn með undirskrifta-
söfnun sem mun fara fram á
heimilin.is.
Frá heimilum landsins séð
felur 110% leiðin í sér mikla
mismunun og misrétti, þar
sem mætti segja að verið sé að
umbuna þeim sem sitja uppi
með yfirveðsettar eignir. Svo-
kallaðar skuldaleiðrétting-
ar eins bankans bæta að mati
hagsmunasamtakanna lítið úr
skák og eru í raun móðgun við
almenna lántakendur bank-
ans, eins og rakið er í blaða-
grein eftir Jónínu Óskarsdóttur
í Fréttablaðinu í vikunni. Þá er
með öllu ólíðandi að hver banka-
stofnun virðist útfæra þessa
svokölluðu 110% leið að eigin
geðþótta, því ekki miða allir við
fasteignamat ríkisins.
Að mati Hagsmunasamtaka
heimilanna næst ekki friður
og sátt um lánamál heimilanna
fyrr en almenn leiðrétting verð-
ur gerð á stökkbreyttum lánum
með einhvers konar útfærslu á
flatri niðurfærslu sem miðar
við stöðu þeirra 1. janúar 2008
og nær til allra. Allir urðu fyrir
forsendubresti í lánasamning-
um, eitt skal því yfir alla ganga í
leiðréttingum.
Hið íslenska
réttlæti 110%?
Fjármál
Andrea J.
Ólafsdóttir
formaður
Hagsmunasamtaka
heimilanna
Um sandsíli
Það eru orðin nokkur ár síðan ég stundaði rannsóknir á
sandsílum við Ísland og hef
ekki fylgst nákvæmlega með
rannsóknunum á þeim und-
anfarin ár en ég er
mjög hugsi yfir því
ástandi sem virð-
ist vera á stofnum
þeirra.
S a ndsí l i n v ið
Ísland eru þrjú: Eig-
inlegt sandsíli sem
er smávaxnast af
þeim og virðist vera
frekar sjaldgæft.
Eina sílið af þess-
ari tegund veiddi ég
innan við ytra brot-
ið í fjörunni í Með-
allandsbugt. Sílið
sem er langalgeng-
ast hér er marsíli
og síðan er trönusíli
sem verður talsvert
stærra en hin tvö,
það er frekar fátítt
hér við land.
Nær allir nytja-
stofnar fiska við Ísland hrygna
síðla vetrar eða snemma vors,
meira að segja loðnan hrygn-
ir í febrúar til apríl þó hún
sé náskyld laxfiskunum sem
hrygna á haustin.
Sandsílið hrygnir aftur á
móti eins og laxfiskarnir á
haustin. Sennilegast er það
mest á grunnsævi á sand-
botni innan við 100 metra dýpi.
Meðan ég vann við rannsókn-
ir á sílinu man ég eftir því að
ég fann síðla vetrar hrogn sem
voru að klekjast út utan við
Hellissand á Snæfellsnesi.
Ef sjór hefur verið að hlýna á
þeim svæðum við ströndina þar
sem sílin hrygna getur það hafa
leitt til þess að lirfur klekist
fyrr úr hrognunum en æskilegt
er, þ.e. áður en blómgun og klak
átu hefst í sjónum. Lirfurnar
finna þá ekki æti og
deyja. Þetta finnst
mér vera sennilegasta
skýringin á hruni síla-
stofnanna við Ísland.
Aðrir þættir geta
haft verulega slæm
áhrif, t.d. nýtt sjávar-
set á hrygningarsvæð-
um m.a. gosaska.
Mér hefur einnig
oft verið hugsað til
blessaðs sílisins þegar
verið er að ræða um
veiðar með botnveið-
arfærum nálægt landi
á veturna, t.d. veið-
ar með dragnót eða
botnvörpu þar sem
hrognin eru í botn-
inum allan veturinn.
Ef þetta eru ástæður
hrunsins getum við
sennilega lítið gert
nema varðandi síðasta þáttinn.
Við þurfum að hafa í huga að
um er að ræða klak á fiski rétt
við ströndina allan veturinn,
sem er einn af grundvöllum
lífs í sjónum og sjávarfugla-
lífs. Það ber að vernda þetta
klak með því að hlífa því fyrir
veiðarfærum og mengun.
Dýralíf
Eyjólfur
Friðgeirsson
líffræðingur
Sandsílið
hrygnir aftur
á móti eins
og laxfiskarn-
ir á haustin.
Sennilegast
er það mest
á grunnsævi
á sandbotni
innan við 100
metra dýpi.
Eins og Hags-
munasamtökin
hafa ítrekað bent á, nær
110% leiðin einungis til
þess hluta lántaka sem
er skuldsettastur m.v.
veðsetningarhlutfall.