Bændablaðið - 17.04.2007, Blaðsíða 4

Bændablaðið | Þriðjudagur 17. apríl 20074
Á fundi ríkisstjórnarinnar síðast-
liðinn þriðjudag voru samþykkt
tvö erindi frá Guðna Ágústssyni
landbúnaðarráðherra. Annað
þeirra varðaði aðgerðir til lækk-
unar á verði loðdýrafóðurs og
hitt gripagreiðslur til nautgripa-
framleiðenda. Í fyrra tilvikinu
var samþykkt að framlengja þær
aðgerðir sem verið hafa í gangi
til ársins 2011.
Guðni sagði í spjalli við
Bændablaðið að ákvörðunin um að
framlengja stuðning við fóðurfram-
leiðslu í loðdýrarækt væri tekin í
ljósi þess hve mikil gróska hefði
verið í greininni, enda væri frammi-
staða loðdýrabænda með því besta
sem þekktist í Evrópu. Hins vegar
væri enn þörf á að auka hagræðingu
í fóðurgerðinni í því skyni að lækka
fóðurkostnað. Hefur stefnan verið
sett á að fóðurverð verði áþekkt
og á Norðurlöndum. Það mark-
mið er innan seilingar því áætlað
verð á fóðri frá fóðurstöðvunum
þremur hér á landi er á bilinu 20,8-
22,5 kr. á kíló í ár en meðalverð á
Norðurlöndum er áætlað um 20 kr.
Samþykkti ríkisstjórnin að veita 22
milljónum króna ár hvert á árunum
2009-2011, þar af verður heimilt
að nota 30 milljónir til að úrelda
aðstöðu þeirra fóðurframleiðenda
sem þess óska.
Eflir gæðaframleiðslu á
nautakjöti
Hvað gripagreiðslurnar varðar
sagði Guðni að það mál snerist
um jafnræði milli þeirra sem fram-
leiða nautakjöt. „Þegar mjólk-
ursamningurinn var gerður árið
2005 voru teknar upp svonefndar
gripagreiðslur til þeirra sem stunda
nautgriparækt. Þeir sem stunda þá
framleiðslu eingöngu töldu sig hins
vegar hlunnfarna, samanborið við
þá sem stunda bæði mjólkur- og
kjötframleiðslu. Þeir síðarnefndu
nytu beingreiðslna sem nýttust
þeim við kjötframleiðsluna. Málið
var kært til Samkeppniseftirlitsins
sem úrskurðaði þeim fyrrnefndu
í hag. Beindi eftirlitið þeim til-
mælum til landbúnaðarráðherra
að jafna samkeppnisstöðu þessara
hópa og það höfum við nú gert,“
sagði Guðni.
Samþykkt ríkisstjórnarinnar
felur í sér að gripagreiðslur á holda-
kýr verði tvöfaldar á við gripa-
greiðslur samkvæmt mjólkursamn-
ingi en þær eru nú tæplega 20.000
krónur á hvern grip á ári. Áætlaður
kostnaður við þessa tvöföldun er
áætlaður um 25 milljónir króna á
ári frá og með 2007 til ársloka 2012
þegar mjólkursamningur rennur út.
Sigurgeir Þorgeirsson
framkvæmdastjóri Bændasamtaka
Íslands fagnar þessum samþykktum,
einkum hvað varðar gripagreiðsl-
urnar því samtökin hefðu beitt sér
fyrir þessari lausn. „Samtökin telja
nauðsynlegt að taka þessar greiðsl-
ur upp með það að markmiði að
efla gæðaframleiðslu á nautakjöti,“
sagði hann. Hann áætlaði að þessi
breyting snerti um 30 framleiðend-
ur með samtals á annað þúsund
holdakýr.
„Þróunin hefur verið í þátt
veru að hundaeign þéttbýlis-
búa er sífellt að aukast,“ segir
Þorsteinn Kristjánsson á
Jökulsá í Borgarfirði eystra en á
Búnaðarþingi í liðnum marsmán-
uði var samþykkt ályktun þar
athygli sveitarfélaga og bænda er
vakin á því að í lögum um holl-
ustuhætti og mengunarvarnir er
sveitarfélögum veitt vald til að
takmarka eða banna lausagöngu
hunda á ákveðnum svæðum.
Eftir því sem hundum í þéttbýli
fjölgar eykst að sama skapi að þeir
fylgi eigendum sínum á ferðalög-
um um landið. „Fólk er mikið að
ferðast um landið og tekur hunda
sína með, þegar stoppað er á áning-
arstöðum vítt og breitt er hund-
urinn viðraður og það vill stundum
gerast að þéttbýlishundar bregði
á leik þegar þeir komast í víðátt-
una. Fyrir kemur að þeir eltist við
búfénað, valdi usla í fjárhópum og
geti jafnvel skapað hættu rjúki þeir
í hesta þar sem fólk er í reiðtúr. Það
ræðst illa við þessa hunda, þeir eru
óvanir víðáttunni og skepnunum og
gegna engu þó á þá sé kallað,“ segir
Þorsteinn Hann segir menn hafa
velt þessu máli upp á Búnaðarþingi,
fram hafi komið sjónarmið um að
gera eitthvað í málum strax, en eins
hafi verið bent á að hægt væri að
bíða og sjá, „sumir vildu bíða þar til
þetta verður að verulegu vandamáli,
þetta er enn ekki orðið umtalsverð-
ur vandi, en þróunin stefnir í þá átt
sýnist mér.“
Höfuðvandann segir Þorsteinn
vera þann að ekki ráðist við þétt-
býlishunda þegar þeir komast í tæri
við búpening. Þeir haldi áfram að
atast í honum oft þar til þeir gefist
upp, en hlýði í engu fyrirmælum
eigenda sinna. „Við höfum meira
orðið vör við þetta síðustu miss-
eri, enda hefur hundum fjölgað og
menn eru meira á ferðinni, þannig
að það er spurning í mínum huga
að grípa inn áður en eitthvað rót-
tækt þarf að gera í málum.“
Fífilbrekkuhátíð
Í haust verða 200 ár liðin
frá fæðingu Jónasar Hall-
grímssonar og þess verður
minnst með ýmsum hætti á
árinu. Fífilbrekkuhátíð 2007
er orðin fastur liður og verður
að þessu sinni haldin síðdegis
föstudaginn 15. júní í sumar.
Þá verður m.a. tekin í notkun
fræðimannsíbúð á Hrauni í
Öxnadal og fyrsti gesturinn
flytur þar inn.
Sama dag er gert ráð fyrir að
opna fólkvang í landi Hrauns.
Þá er einnig vonast til að lokið
verði við gerð glæsilegs áning-
arstaðar við þjóðveginn gegnt
Hrauni.
„Þetta hefur verið afskaplega
skemmtilegt, mikil vinna en
gaman að standa í þessu,“ segir
Steinn Logi Guðmundsson í
Neðri-Dal í Rangárþingi eystra.
Þessa dagana er hann að taka
í notkun einkavirkjun sína,
Ljósárvirkjun.
Undirbúningur hefur staðið
um nokkurt skeið, en Steinn Logi
segir að hann hafi um nokkurra ára
skeið dælt vatni úr bæjarlækjum
ofan bæjarins, „svona í rólegheit-
unum og til að sjá hvort eitthvert
vit væri í þessu,“ eins og hann
segir. Það var svo fyrir um einu
og hálfu ár sem skriður komst á
málin, hafist var handa við gerð
rekstraráætlunar vegna fyrirhug-
aðrar virkjunar, samningur gerður
við Orkuveitu Reykjavíkur um
kaup á orku og þá var gengið frá
samningum við banka vegna fjár-
mögnunar mannvirkjanna, en að
sögn Steins Loga nemur kostn-
aður um 150 milljónum króna.
„Það var svo í fyrrasumar sem
við byrjuðum á framkvæmdum
hér, hófumst handa við jarðvegs-
vinnu og síðan að byggja stíflu og
stöðvarhús,“ segir hann. Sjálfur
vann hann ötullega að bygging-
unni, enda smiður að mennt og
hamarinn aldrei langt undan.
„Ég er nú alltaf af og til að
grípa í hamarinn, ég tek að mér
hin ýmsu verkefni fyrir sveitunga
mína eftir því sem tóm gefst til.
Ég hef mín föstu viðskiptavini,“
segir hann en að auki rekur Steinn
Logi minkabú á jörðinni, er með
um 850 læður, þannig að verk-
efnin eru næg. „Það hefur geng-
ið ágætlega í loðdýraræktinni að
undanförnu, það er frekar bjart
yfir henni um þessar mundir, en
ég er nú ekki með stórt bú,“ segir
hann.
Bæjarlækirnir sameinaðir
Nú um liðna helgi voru á ferð-
inni menn frá Austurríki, en þaðan
keypti Steinn Logi vélbúnað og
það sem til þarf vegna virkjunar-
innar. „Við erum að stilla þetta
allt saman, ég vonast til að geta
prufukeyrt virkjunina nú síðar í
þessum mánuði og svo er draum-
urinn að hún verði bara komin í
fulla keyrslu í lok mánaðar,“ segir
hann.
Aðstæður geta vart verið betri,
segir hann en ofan bæjarins renna
margir litlir lækir, sem eiga upp-
tök sín í hlíðinni ofan bæjarins.
Þeir hafa verið sameinaðir, vatni
úr þeim safnað saman á einn
stað, það virkjað og þannig eru
bæjarlækirnir nýttir til rafmagns-
framleiðslu. Vonir standa til að
samanlögð aflgeta virkjananna
geti orðið allt að 850kW, „ef í ljós
kemur að hún er minni þá verður
bara svo að vera og ef hún verður
meiri þá verð ég virkilega kátur,“
segir Steinn Logi. Ómögulegt
væri um að það að segja á þessari
stundu hversu mikið afl virkjunin
gæfi.
Samið hefur verið um sölu
á öllu rafmagni til Orkuveitu
Reykjavíkur, en Steinn Logi segir
það forsendu þess að farið var af
stað með þetta verkefni, „ég skoð-
aði þetta vel áður en hafist var
handa og var með mælingar hér
heima við í um tvö ár áður en farið
var að kanna með hugsanlega sölu
á rafmagni og þær leiddu í ljós að
þetta var raunhæft verkefni,“ segir
Steinn Logi. Hann nefndi að það
hafi auðveldað sér málið að allt
sem til þarf er innan hans lands,
„þannig að ég stend vel að vígi
hvað það varðar,“ segir hann.
Hnúturinn fer fyrir 10 kaffið!
„Nú er ég kominn með hnút í mag-
ann í fyrsta sinn. En hann verður
örugglega farinn fyrir tíu kaffi!,“
segir hann spurður þar sem hann
stóð í ströngu við að koma virkj-
uninni í gagnið í lok liðinnar viku.
„Þetta er allt að smella saman nú,
þetta eru vissulega ákveðin tíma-
mót og maður bíður bara spenntur
eftir að sjá hver árangurinn verð-
ur.
Markmiðið með öllum þessum
framkvæmdum segir hann vera
að nýta svæðið til vistvænnar raf-
orkuöflunar með sem minnstu
jarðraski og þannig renna styrk-
ari stoðum undir áframhaldandi
búsetu á jörðinni „og svo skap-
ast vissulega einnig möguleikar á
fleiri atvinnutækifærum með nýt-
ingu vatnshlunninda jarðarinnar,“
segir hann. MÞÞ
Þéttbýlishundar vilja bregða á leik í víðáttunni og gegna engu
Geta valdið usla innan um búpening
Bæjarráð Blönduósbæjar gerir
alvarlegar athugasemdir við áform
um að færa hringveginn suður
fyrir Blönduós þannig að hann
liggi norðan Svínavatns. Þessi
áform voru sett fram í tillögu til
samgönguáætlunar fyrir árin
2007 til 2018, sem lögð var fram á
Alþingi nú í mars en ekki afgreidd
áður en þingi var frestað.
Í umsögn, sem bæjarráð Blöndu-
óss sendi samgöngunefnd Alþingis,
eru ítrekuð fyrri mótmæli bæj-
arstjórnarinnar og áréttað mik-
ilvægi þess að þjóðvegur nr. 1 tengi
saman byggðarkjarna eins og kost-
ur er enda geti hann einungis með
því móti þjónað hlutverki sínu sem
lífæð samfélagsins.
„Það er bjargföst skoðun
Húnvetninga að færsla vegarins hefði
í för með sér neikvæð samfélagsleg
áhrif á svæðinu. Að gera ráð fyrir
framkvæmdinni er því að okkar mati
í hróplegu ósamræmi við eitt af meg-
inmarkmiðum áætlunarinnar sjálfrar
um jákvæða byggðarþróun,“ segir í
umsögn bæjarráðsins.
Einnig er bent á að hugmynd-
ir um færslu vegarins falli engan
veginn að gildandi svæðisskipu-
lagi Austur-Húnavatnssýslu. Slíkt
skipulag sé unnið á héraðsvísu og
ekki séu uppi nein áform um breyt-
ingar til þeirrar áttar að færa hring-
veginn frá Blönduósi. Bæjarráð
Blönduóss mótmælir því harð-
lega að framkvæmdin skuli sett á
samgönguáætlun þvert á gildandi
skipulag, án samráðs og í andstöðu
við sveitarfélög á svæðinu.
Framkvæmdafréttir Vegagerðarinnar
Fimm tilboð í Norðausturveg
Fimm tilboð voru nýverið opnuð í endurbyggingu Norðausturvegar, en
um er að ræða rúmlega 5 kílómetra langan kafla frá Magnavíkurási að
slitlagsenda við Brekku. Áætlaður kostnaður við verkið er 98,7 millj-
ónir króna. Lægst bauð Ístrukkur og Sandöx, tæplega 80,2 milljónir
króna. B.J. vinnuvélar áttu næstlægsta tilboðið, 88,8 milljónir, og þá
bauð Árni Helgason ehf. 89,4 milljónir króna. Tvö tilboðanna voru yfir
áætluðum kostnaði, frá Icefox og Vökvaþjónustu Kópaskers. Ljúka á
við þetta verk 1. september nú í ár.
Endurbygging Djúpvegar
Tvö verktakafyrirtæki buðu í nokkuð stórt verkefni við endurbyggingu
tæplega 11 kílómetra vegarkafla Djúpvegar í vestanverðum Ísafirði, en
um er að ræða verk sem nær frá slitlagsenda við Eyrarhlíð að slitlags-
enda við Svörtukletta úti undir Svansvík í Súðavíkurhreppi. Áætlaður
kostnaður við verkið er 306,3 milljónir króna. Vélgrafan ehf. og
Borgarvirki ehf. buðu 276,1 milljón króna og KNH ehf. átti lægra til-
boðið, tæplega 207,9 milljónir króna. Verkinu á að skila 1. nóvember
á næsta ári.
Fjögur tilboð í hringtorg
Nú nýlega voru opnuð tilboð í gerð hringtorgs á hringvegi 1 við
Þingvallaveg en að auki þarf að færa til lagnir og jarðstrengi á svæðinu
og ljúka landmótum. Fjögur tilboð bárust í þetta verkefni; þrjú voru
undir áætluðum kostnaði og eitt yfir. Lægst buðu Jarðvélar, 82,5 millj-
ónir króna, þá Ístak sem bauð rúmar 89,4 milljónir króna og tilboð
Loftorku í Reykjavík hljóðaði upp á 91,8 milljónir króna. Heimir og
Þorgeir buðu 123,2 milljónir króna tæplega, en áætlaður kostnaður við
verkið er 106 milljónir króna.
Blönduósingar mótmæla færslu hringvegar
Loðdýrabóndinn og smiðurinn í Neðri Dal hefur virkjað bæjarlækina
Vonast til að virkjunin fari í
fulla keyrslu innan skamms
Ríkisstjórnin samþykkir aukinn stuðning
við bændur
Styður fóðurgerð í loðdýra-
rækt og framleiðslu nautakjöts
Stíflumannvirkin í Ljósárvirkjun.
Næsta Bændablað kemur út
þriðjudaginn 1. maí