Bændablaðið - 17.04.2007, Blaðsíða 30

Bændablaðið | Þriðjudagur 17. apríl 200730
Félag sauðfjárbænda í Skaga-
firði hefur á aðalfundum sínum
undanfarin ár veitt viðurkenn-
ingar til eigenda bestu hrúta í
héraðinu. Þar er um þrjá flokka
að ræða og er fallega útskorinn
hrútur á stalli viðurkennig í
hverjum flokki.
Stigahæsti lambhrútur hér-
aðsins sl. haust var frá Hóli í
Sæmundarhlíð og hlaut hann
87,5 stig. Þá er álitlegasti vetur-
gamli hrúturinn heiðraður. Þar
vegur einstaklingsdómur 40%
og afkvæmadómur 60%. Þar
stóð efstur Óli frá Heydalsá á
Ströndum sem er kaupahrútur í
eigu Bjarna Bragasonar á Hall-
dórsstöðum. Afkvæmi Óla hlutu
að meðaltali fyrir gerð 7,75 en
fyrir fitu 7,58 og vógu að með-
altali 19,5 kg. Sjálfur hlaut Óli
86 stig. Við val á besta fullorðna
hrútnum er kynbótamat fyrir
gerð og fitu lagt til grundvallar
og vegur það 70% á móti dætra-
einkunn sem hefur 30% vægi. Í
þessum flokki stóð efstur Hinnes
frá Minni-Ökrum. Hann var með
124,6 stig í kynbótamatinu, þar af
129 fyrir fitu og 118 fyrir gerð. Þá
reynist hann vera öflugur ærfaðir
með 111 í einkunn fyrir dætur.
Það var Eyþór Einarsson ráðu-
nautur sem kynnti ítarlega nið-
urstöður í vali á bestu hrútum
haustsins 2006.
Á fundinum, sem haldinn var
í lok síðasta mánaðar, urðu for-
mannsskipti í félaginu. Halldóra
Björnsdóttir, Ketu á Skaga,
tók við formennsku af Smára
Borgarssyni í Goðdölum sem
ekki gaf kost á sér sem formaður
lengur. Halldóra er fyrsta konan
sem gegnir formennsku í félaginu
á liðlega tuttugu ára starfsferli
þess. ÖÞ
Félag sauðfjárbænda í Skagafirði
Eigendur úrvals-
hrúta verðlaunaðir
Þeir Vagn Stefánsson á Minni-Ökrum, Bjarni Bragason á Halldórstöðum
og Bjarni Jónsson á Hóli með viðurkenningar fyrir úrvalshrúta í
Skagafirði á síðastliðnu hausti. Mynd ÖÞ.
Halldóra Björnsdóttir, nýr formað-
ur FSS. Mynd ÖÞ.
Á bænum Gegnishólaparti í
Flóahreppi hefur nýtt og öflugt
fyrirtæki í stálsmíði komið sér
upp aðstöðu í nýju límtréshúsi
frá Flúðum eftir að hafa flutt
starfsemina af höfuðborgarsvæð-
inu. Um er að ræða fyrirtæk-
ið ParaLamp. Það er sprottið
upp úr fyrirtækinu Formax,
sem eigendurnir, þeir Bjarni
Sigurðsson og Helgi Friðrik
Halldórsson, störfuðu báðir hjá.
Báðir hafa þeir flutt með fjöl-
skyldur sínar í Gegnishólapart,
auk þess sem eiginkona Bjarna,
Margrét Sigfúsdóttir, sem er inn-
anhúsarkitekt, flutti sína starf-
semi og starfar við fagið í sveit-
inni.
ParaLamp er framleiðslufyr-
irtæki, aðallega í stálsmíði með
séráherslu á ryðfrítt stál. Þá er fyr-
irtækið mikið í hönnun sérlausna
fyrir matvælaiðnaðinn á sviði kæl-
ingar og frystingar þar sem sjálf-
virkni er krafist. Auk þess fram-
leiðir ParaLamp lampa sem notaðir
eru í fiskvinnslulínum til gegn-
umlýsingar og fyrirtækið hefur
verið í innflutningi á þýskum vél-
smíðavélum frá Boschert, en þær
hafa reynst vel í ryðfríu smíðina.
ParaLamp vinnur mikið fyrir fyr-
irtæki í útlöndum, hefur t.d. nýlok-
ið fjögurra mánaða verkefni í smíði
sérhannaðs lausfrystis fyrir skelfisk
í Chile. Þá smíðar fyrirtækið hest-
húsainnréttingar og kemur að inn-
réttingasmíði eins og stigum fyrir
heimili, svo að eitthvað sé nefnt.
En hvað kom til að starfsemin var
flutt í sveitina?
„Þetta var ekki spurning þegar
tækifærið gafst. Við Margrét vorum
lengi búin að vera að leita út fyrir
höfuðborgina og þegar okkur bauðst
Gegnishólapartur var hægt að sam-
eina þetta allt; flytja fyrirtækið og
vera með allt á staðnum. Við Helgi
erum búnir að starfa saman í 19 ár
og þegar þessi hugmynd kom upp
voru allir meira en til í að flytja í
sveitina“, sagði Bjarni í samtali við
blaðið. Þá bætti hann við að fjósa-
lyktin sem kemur stundum með
golunni sé ólíkt hollari en svifrykið
í bænum. MHH
Nýtt og öflugt stálsmíðafyrirtæki
í Gegnishólaparti í Flóahreppi
Félagarnir, Bjarni og Helgi Friðrik, sem fluttu starfsemi sína af höfuðborg-
arsvæðinu í sveitina í Flóahreppi. Þar hafa þeir komið sér upp topp-
aðstöðu. Þeir taka að sér hin ýmsu verkefni enda segjast þeir taka á móti
öllum sem vilja láta smíða fyrir sig. Netfangið þeirra er info@formax.is.
Hesthúsainnrétting úr ryðfríu stáli sem Bjarni og Helgi Friðrik smíðuðu á
nýja stálsmíðaverkstæðinu í Flóahreppi.
Frá og með skýrsluárinu 2007
verða grundvallabreytingar á
skýrsluhaldi sauðfjárræktarinnar.
Úrvinnsla á skýrslunum verður
flutt í miðlægan gagnagrunn sem
er á Netinu og heitir Fjarvis.is.
Við þetta vera margs konar breyt-
ingar á úrvinnslu á skýrslunum sem
betur verða kynntar síðar. Mesta
breytingin gagnvart fjáreigandanum
er samt tvímælalaust sú að allar upp-
lýsingar eru þarna aðgegilegar til
skoðunar á miklu fjölþættari hátt en
áður hafa verið nokkrir möguleikar
til. Fyrir þá sem það vilja á því nota-
gildi upplýsinganna að geta stórauk-
ist frá því sem verið hefur.
Við þessa kerfisbreytingu verða
um leið gerðar breytingar sem
tengjast kostnaði við skýrsluhaldið.
Síðari ár hafa mjög margir skýrslu-
haldarar fært sitt skýrsluhald í
Fjárvísi og greitt sitt afnotagjald
að því forriti. Á hliðstæðan hátt er
reiknað með að verði notendagjald
að hinu nýja kerfi fyrir alla skýrslu-
haldara, sem verður að vísu veru-
lega lægra en árgjald vegna notk-
unar á Fjárvísi hefur verið. Í byrjun
verður þetta notendagjald greitt af
þróuanarfé sauðfjárræktar í búvöru-
samningi fyrir alla skýrsluhaldara
þannig að einstakir skýrsluhaldarar
verða ekki krafðir um það.
Þannig hafa allir skýrsluhald-
arar aðgang að hinu nýja kerfi og
geta fært sitt skýrsluhald þar með
að sækja um notendaaðgang að
því. Mikið ójafnræði væri orðið
með þessum aðilum og þeim sem
senda öll gögn til skráningar hjá BÍ
ef hún væri áfram í boði ókeypis.
Að sjálfsögðu verður boðið uppá
skráninguþjónustu þar á sama hátt
og verið hefur, en frá haustinu 2007
verður gjaldtaka fyrir slíka skrán-
ingu. Rétt er að taka fram að þeir
sem notað hafa Fjárvísi geta hald-
ið þeirri notkun áfram í óbreyttu
formi, auk þess sem þeir hafa
aðgang að gögnum og úrvinnslum
úr þeim í nýja kerfinu á Netinu.
Ástæða er einnig að benda á það
að þó að skýrsluhaldarinn velji í
ár að færa ekki sitt skýrsluhald í
nýja kerfinu hefur hann þar aðgang
að öllum gögnum um sitt fjárbú til
skoðunar eins og nýja kerfið bíður.
Rétt er að hvetja alla sem til þess
hafa aðstöðu til að kynna sér kerfið
á þann hátt og sannreyna að eldri
gögn um búið séu rétt.
Gert er ráð fyrir að regluleg
skýrsluskil verði tvisvar á ári hlið-
stætt því sem fjáreigendur hafa
þekkt um skil á vorbók að sumri og
lambabók að vetri. Árið 2007 verða
slík skylduskil ekki skilyrði en samt
ástæða til að hvetja alla skýrslu-
haldara til slíkra skila. Aðeins á
þann hátt nýta skýrsluhaldarar sér
til fulls möguleika skýrsluhalds-
ins til fullrar úrvinnslu gagna. Slík
skýrsluskil skila einnig betri gögn-
um og gefa mönnum möguleika til
að nýta sér hagræðingarmöguleika
nýja kerfisins í skýrslufærslu.
Stærstu hagræðingarmöguleik-
ar í skýrslufærslu sem nýja kerfið
bíður fyrir þá sem til þessa hafa
fært ærbækur eða lambabækur á
hefðbundinn hátt tengjast haust-
upplýsingum. Í hinum nýja skýrslu-
haldsgrunni hefur skýrsluhaldarinn
aðgang að öllum sláturskrám fyrir
sitt bú frá slátruhúsunum þannig
að mögulegt er að færa sláturupp-
lýsingarnar beint yfir í hinna nýja
grunn. Allar milliskriftir í bækurnar
geta heyrt sögunni til. Þetta er hins
vegar því aðeins mögulegt að vor-
upplýsingarnar séu þar þegar fyrir
hendi. Með þessu opnast einnig
miklu meiri möguleikar fyrir fjár-
eigendur til þess starx að fara að
vinna með upplýsingar sem fást
með sláturupplýsingum, mögu-
leikar sem ekki hafa verið í boði til
þessa.
Með því að skýrsluhaldinu er
komið fyrir á þennan hátt opnast
einnig möguleikar til að aðilar sem
tilbúnir eru til þess heima í einstök-
um héruðum taki að sér þjónustu
í sambandi við skráningu upplýs-
inga fyrir þá fjáreigendur sem ekki
hafa aðgang að Netinu eða kjósa
að láta skrá upplýsingarnar fyrir
sig. Líklegt er einnig að með meiri
nálægð skráningaraðila og fjáreig-
enda sem þannig skapast verði upp-
lýsingar nákvæmari en ella.
Fyrir þá fjárbændur sem hafa
fært skýrsluhald með að skrifa fjár-
bækurnar (ærbók-lambabók) og
ekki vilja byrja strax að skrá í hinu
nýja kerfi eða hafa ekki aðstöðu
til þess er nauðsynlegt að huga að
því að koma vorbók til skráningar
í sumar. Skráning þeirra í sumar
verður ókeypis eins og verið hefur.
Á haustdögum eru þeim aðilum því
opnir allir möguleikar til að nýta
sér kosti hins nýja kerfis og ljúka
þannig skýrsluhaldinu fyrir árið
2007 í nýja kerfinu.
Breytingar á framkvæmd
skýrsluhaldsins í sauðfjárrækt Jón Viðar Jónmundsson
landsráðunautur í búfjárrækt
Bændasamtökum Íslands
jvj@bondi.is
Kynbætur