Bændablaðið - 17.04.2007, Blaðsíða 20

Bændablaðið | Þriðjudagur 17. apríl 200720
Uppsetningin er alvarlegt verk og ekki sama hvernig hún er framkvæmd. Guðmundur Hallgrímsson slökkviliðs-
stjóri í Borgarbyggð og Kjell Tore Wanvik hinn norski eru ábyrgir á svip.
Formaður Búnaðarsamtaka Vesturlands, Guðný H. Jakobsdóttir í Syðri-
Knarrartungu, kom til að skoða verkið. Eiður bóndi, Guðmundur slökkvi-
liðsstjóri og Kjell hinn norski ánægðir með verkið.
Eiður Ólason bóndi á Glitstöðum athugar hvort kerfið virkar. Til þess er
notuð túpa með reyk. Kjell Tore fylgist með.
Búið er að setja upp fyrsta bruna-
varnarkerfið í fjósi hér á landi en
það var gert á dögunum á bænum
Glitstöðum í Norðurárdal í Borg-
arfirði. Vonast er til að þetta
framtak efli eldvarnir á bæjum
landsins til muna í náinni fram-
tíð. Brunavarnarátak er hafið á
svæði Búnaðarsamtaka Vestur-
lands.
Félagið samþykkti tillögu á
liðnu ári þar sem stjórn þess er
falið í samvinnu við búnaðarfélög
að gangast fyrir brunavarnarátaki
á starfssvæði samtakanna og skuli
það taka til nýtingar á haugsugum,
viðhalds handslökkvitækja og jafn-
vel til kaupa á viðvörunarkerfum í
gripahúsum.
Í byrjun árs var hafist handa við
að vinna að framgangi tillögunnar
og hafa Búnaðarsamtökin kynnt
áform sín fyrir sveitarfélögum og
tryggingafélögum sem almennt hafa
tekið vel í erindið. Eiríkur Blöndal,
framkvæmdastjóri samtakanna,
segir að gert sé ráð fyrir að á þeim
bæjum þar sem ábúendur óska þess
verði farið yfir brunavarnir, svo
sem flóttaleiðir, slökkvibúnað og
aðgengi að vatni og, þar sem það
á við, viðbúnað vegna sinubruna.
Hann sagði að þetta væri starf sem
bændur hefðu haft frumkvæði að
og miðaðist verkefnið við að auka
velferð manna og dýra á bændabýl-
um til sveita.
Umtalsverðar upphæðir
Umtalsvert tjón verður árlega
vegna eldsvoða í útihúsum hér á
landi. Þannig greiddi til að mynda
Vátryggingafélag Íslands út tjóna-
bætur að upphæð ríflega 160 millj-
ónir króna frá ársbyrjun 2001 og til
loka síðastliðins árs. TM greiddi
ekki út bætur vegna brunatjóna í
útihúsum á tímabilinu og engar
upplýsingar fengust frá Sjóvá.
Auk hins áþreifanlega fjárhagslega
tjóns sem bændur verða fyrir við
eldsvoða er ótalið hið tilfinninga-
lega tjón, að þurfa að horfa upp á
bústofn sinn verða eldi að bráð.
Engar reglur eru til um bruna-
varnir í útihúsum hér á landi en
ýmsar lausnir bjóðast bændum
engu að síður. Margar þeirra eru
þó, að sögn Reynis Guðjónssonar,
forvarnar- og öryggisfulltrúa VÍS,
nokkuð dýrar og eflaust ástæða
þess að fáir bændur hafa sett slík
kerfi upp.
Geta komið í veg fyrir stórtjón
Trausti Harðar, forstöðumaður
sölusviðs Securitas, segir að fyr-
irtækið bjóði upp á lausnir fyrir
útihús. Um sé að ræða fullkomið
brunavarnarkerfi, sérhannað fyrir
aðstæður eins og t.d. í fjósum og
fjárhúsum. Búnaðurinn kostar um
300 þúsund krónur án uppsetning-
ar. Brunavarnarkerfin samanstanda
af stjórnstöð, brunabjöllum, neyð-
arhandboðum og sérstökum reyk-
skynjurum sem halda frá sér ryki
og drullu sem vænta má í lofti
útihúsanna. Þá er unnt að tengja
brunakerfin við fleiri reykskynjara
úr öðrum nálægum húsum og setja
þannig upp samhæfða, fullkomna
brunavörn í öll hús á býlinu.
Trausti segir að brunavarnarkerfi
af þessu tagi geti komið í veg fyrir
stórtjón og þau hafi verið sett upp í
hundruðum húsa hér á landi, en af
einhverjum ástæðum aðeins í örfá-
um útihúsum.
Nýja kerfið öruggara
Guðmundur Hallgrímsson, eld-
varnaeftirlitsmaður í Borgarfirði,
segir að áður fyrr hafi reyk- og
hitaskynjarar verið í útihúsum en
þeir hafi oft ekki virkað sem skyldi,
m.a. vegna raka, hitastigs í hús-
unum og óhreininda. Nýja kerf-
ið sogar stöðugt loft eftir rörum
í skynjara. Þeim er komið fyrir á
góðum stað í skáp sem ekki er inni
í gripahúsinu og loftið fer í gegnum
síur áður en það fer í skynjarann.
Þess má geta að Búnaðarsamtök
Vesturlands hafa hrundið af stað
átaki þar sem farið er á alla bæi
og þeir kortlagðir með tilliti til
brunavarna. Slökkviliðsmenn fá
síðan möppur með teikningum og
upplýsingum um húsakost og allar
aðstæður og hvar hægt sé að nálg-
ast vatn til slökkvistarfa.
Á ráðstefnu Lagnafélags Íslands
og landbúnaðarráðuneytisins, sem
haldin verður á Hvanneyri á morg-
un, verður m.a. fjallað um bruna-
varnir í landbúnaðarbyggingum,
hvernig þeim sé háttað, hvort þau
séu hönnuð af löggiltum aðilum og
hvort teikningar þeirra séu lagðar
inn til byggingarfulltrúa, svo eitt-
hvað sé nefnt. MÞÞ
Fyrsta brunavarnarkerfið sett upp í fjósi hér á landi
Eykur öryggi til mikilla muna
Aukasía.
Ef myndin prentast vel sést rörið við loftið. Það lætur ekki mikið yfir sér.
Nýr samningur
um fjárveitingar til
Vesturfaraseturs-
ins á Hofsósi
Fyrir skömmu var undirrit-
aður samningur sem tryggir
Vesturfarasetrinu á Hofsósi 137
milljónir í fjárframlag úr rík-
issjóði á næstu árum. Það voru
Geir Haarde forsætisráðherra
og Valgeir Þorvaldsson, for-
stöðumaður Vesturfarasetursins,
sem undirrituðu samninginn að
viðstöddum gestum. Með þess-
um samningi var verið að steypa
tveimur eldri samningum saman
í einn. Sá nýi gildir fyrir árin
2007 til 2011 og verður framlag-
ið 28 milljónir á ári nema í ár, þá
verður það 25 milljónir.
Þessum fjármunum verður
varið til áframhaldandi uppbygg-
ingar setursins ásamt rekstri þess
og viðhaldi. Forsætisráðherra
sagði við undirritun samnings-
ins að á undanförnum árum hefði
átt sér stað mikil uppbygging á
Vesturfarasetrinu. Það hefði verið
ánægjulegt að upplifa það að
með starfsemi þess hefðu skapast
mikil og góð tengsl við hina fjar-
stöddu ættingja okkar íslendinga
í Vesturheimi. Þetta hefði honum
orðið ljóst í heimsókn sinni á
svæðið í kringum Winnipeg og til
Norður-Dakota.
Valgeir Þorvaldsson sagði,
þegar hann ávarpaði gesti við
þetta tækifæri, að starfsemi
Vesturfarasetursins hefði vaxið
ár frá ári og hann teldi að setrið
sem stofnun hefði sannað að það
væri mikilvægt í samskiptum
Íslands,Kanada og Bandaríkjanna
og hvergi yrði hvikað frá því að
þjónusta það ágæta fólk sem leit-
aði til Setursins í þeim tilgangi að
finna uppruna sinn. Hann sagði
enn fremur að meiningin væri að
sækja fram. Áætlað væri að setja
upp tvær sýningar á næstu einu til
tveimur árum sem báðar yrðu tals-
vert umfangsmiklar og myndi fólk
í Vesturheimi aðstoða við uppsetn-
ingu þeirra. ÖÞ
Geir Haarde forsætisráðherra og Valgeir Þorvaldsson forstöðumaður undirrita samninginn. Mynd ÖÞ.