Læknablaðið - 15.05.1989, Blaðsíða 10

152
LÆKNABLAÐIÐ
Nánari greining á vírídans streptókokkum var
gerð í þremur tilvikum, þar af var um
Streptococcus sanguis að ræða í tvö skipti og
Streptococcus mitior í hinu þriðja. í þeim tveimur
sjúklingum þar sem Streptococcus bovis var
valdur að sýkingunni, greindust ekki sjúkdómar í
ristli. Fimm sýkingar voru af völdum
Staphylococcus epidermidis, þar af var gerviloka
til staðar í þremur sjúklinganna. Sá sjúklingur
sem hafði hjartaþelsbólgu af völdum Candida
albicans, hafði hvítblæði og var meðhöndlaður
með frumudrepandi lyfjum.
Af þeim sjúklingum sem höfðu gerviloku er þeir
veiktust af hjartaþelsbólgunni, höfðu allir 8
síðkomna sýkingu (> 60 dagar liðnir frá
gervilokuísetningu) og því voru eins og vænta
mátti þær sýklategundir sem ræktuðust frá
þessum sjúklingum, svipaðar þeim sem ræktuðust
frá hópnum í heild.
Blóðræktanir reyndust neikvæðar frá fimm
sjúklingum, eða í 7,1 % tilvika og þar af voru tveir
á sýklalyfjum við komu á sjúkrahús. Greining
fjögurra þessara sjúklinga byggðist á
hjartaómskoðun ásamt klínískum ummerkjum
sjúkdómsins og í tveimur tilvikum staðfestist
Table IV. Clinicat outcome of infective endocarditis in
lceland 1976-1985.
Clinical course Number Per- centage
Cured on medical therapy .... 39 54,9
Valve replacement 9*) 12,7
Died 24») 33,8
Diagnosed at autopsy 14 19,7
*) One of those who had a valve operation, died.
Table V. Ciassification of fatal cases of infective
endocarditis according to infective agents.
Infective agents Number of cases Dead (°7o)
S. aureus .... 17 6(35,3)
S. viridans ... . 14 1 (7,1)
Nonhemolytic streptococci .... .... 8 2(25,0)
S. faecalis .... 2 0(0,0)
S. bovis .... 2 0(0,0)
Streptococcus, other .. . . 4 0(0,0)
S. epidermidis . . .. 5 3 (60,0)
E. coli ... . 3 2(66,6)
Actinobacillus actinomycetemcomitans . . .. 1 0(0,0)
Corynebacterium . . .. 1 0 (0,0)
Pseudomonas . . . . 1 0(0,0)
Candida albicans .... 1 1 (100)
Blood cultures negative ... . 5 2 (40,0)
Blood cultures not done ... . 7 7 (100)
greiningin síðar við aðgerð. Eitt þessara fimm
tilfella greindist fyrst við krufningu.
Blóðræktanir voru ekki gerðar hjá 7 sjúklingum.
Þeir dóu allir og í öllum þeim tilvikum
uppgötvaðist sjúkdómurinn fyrst við krufningu.
Sé áratugnum sem rannsóknin náði til skipt upp í
tvö fimm ára tímabil og niðurstöður blóðræktana
bornar saman (Tafla III), kemur í ljós að
tímabilin tvö eru svipuð, nema hvað mun færri
tilfelli af vírídans streptókokkum koma fyrir
seinni 5 árin.
Afdif. Lyfjameðferð ein sér dugði til lækningar í
38 sjúklingum (54,9%), en 9 sjúklingar (12,7%)
þurftu aðgerð að auki þar sem sett var inn
gerviloka (Tafla IV). Alls dóu 24 (33,8%) og þar
af voru 14 sem fyrst greindust við krufningu. Af
þessum 14 voru 10 eldri en sjötugir, 6 höfðu
einhvers konar krabbamein og algengustu
innlagnarástæður voru almennt lélegt ástand með
slappleika, sleni og ónotum í kvið. Tveir þessara
sjúklinga voru innlagðir vegna helftarlömunar,
sem að líkindum hefur mátt rekja til blóðreks frá
lokuhrúðri (vegetation). Af þeim 10 sjúklingum
sem létust og höfðu greinst með hjartaþelsbólgu
fyrir andlátið, höfðu 5 fengið viðeigandi
sýklalyfjameðferð í þrjá daga eða lengur áður en
þeir dóu.
Ef árangur meðferðar er skoðaður með hliðsjón
af tegundum sýkla (Tafla V), kemur í ljós að
afdrif eru mjög mismunandi. Þannig er
dánartíðni há við sýkingar af völdum E. coli og S.
epidermidis, lægri þar sem S. aureus á í hlut, en
áberandi lægst við sýkingar af völdum vírídans
streptókokka.
Af þeim 24 sem dóu (mynd 2), voru 14 konur, en
10 karlar og þar af voru 20 sjúklingar (83%) 60
ára eða eldri.
EFNISSKIL
Fjölmargar rannsóknir hafa verið gerðar erlendis
á hjartaþelsbólgu, en í flestum tilvikum hafa
uppgjör á sjúklingahópum verið bundin við
ákveðin sjúkrahús fremur en lönd eða þjóðir og
þvi hafa ekki verið til áreiðanlegar tölur varðandi
nýgengi sjúkdómsins. Á síðasta áratug hafa þó
birst rannsóknir sem taka til ákveðinna
landshluta eða fylkja (1-3), en þessi rannsókn sem
hér er kynnt er að öllum líkindum sú fyrsta sem
nær til heillar þjóðar. Nýgengi sjúkdómsins hér á
landi reyndist vera 2,96 tilfelli/100 þúsund
íbúa/ár, sem er sambærilegt við tölur Griffin og
félaga frá Bandaríkjunum (1) og áætlaðar tölur