Læknablaðið - 15.05.1989, Síða 48

188
LÆKNABLAÐIÐ
þrota og bjúgsöfnun. Telur sig hafa verið
hitalausan.
Við skoðun voru hendur þrútnar með
töluverðum bjúg á handarbökum og öllum
fingrum. Dálítið spólulag á efri íingurliðum
beggja handa og úlnliðum. Getur lítið kreppt
hendur og er aumur við hreyfingar. Þroti og
liðpokaþykknun á hægri olnboga og hægri
ökkla, aðrir liðir eðlilegir. Hiti var 38 gráður
við komu.
Rannsóknir sýndu: Blóðrauði 133, sökk
33, hvít blóðkorn 9.700. Plasmaprótín voru
eðlileg nema hækkun á haptóglóbíni (3,91) og
órósómúkóíði (1,18). Algengustu lifrarpróf,
sermikreatínin, þvagrannsókn og hjartarafrit
voru eðlileg. Rheumaton (+), Raha neikvætt,
ELISA <4, ANA neikvætt. Húðsýni sýndi
væga íferð eitil- og vefjafrumna umhverfis
æðar í undirhúð og í stöku bletti, í neðri
lög yfirhúðar. Sýni frá gagnaugaslagæð var
án bólgubreytinga. Röntgenmyndir sýndu
slitbreytingar í spjaldliðum, fótum, úlnliðum
og höndum.
III. Fertug kona sem hefur verið hraust
utan tæplega árs sögu um sviða og þrota í
augum sem hefur ráðist illa við, þrátt fyrir
meðferð á vegum augnlækna. Rúmlega hálfum
ntánuði fyrir innlögn fór að myndast þroti
og roði umhverfis báða ökkla með eymslum
og stirðleika. Síðan bjúgsöfnun, verkur og
eymsli í efri fingurliðum, hnúum, olnbogum
og höndum. Augneinkenni höfðu versnað
stuttu áður. Fékk erýþrómýsín í 14 daga án
árangurs.
Við skoðun voru eymsli yfir hnúum, efri
fingurliðum og hægri olnboga. Nokkur bjúgur
á fingrum og höndum. Þroti ytir ökklunt og
dálítill roði. Bjúgur á ristum og upp á kálfa.
Væg tárabólga en aðallega þó hvarmabólga.
Kynfæraskoðun eðlileg, engin þvagrásarbólga,
engar eitlastækkanir.
Rannsóknir sýndu: Blóðrauði 132, sökk
20, hvít blóðkom 9.800. Plasmaprótín
eðlileg nema hækkun á haptóglóbíni 3,99
og órósómúkóíði 1,51. Kortísól eðlilegt,
CRP 16,5. Raha neikvætt, ELISA <4,
ANA(+), SSA neikvætt. HLA - B 27 jákvæð.
Sermikreatínín, þvagskoðun, veiru, jersinía
og ASO-mótefni eðlileg. Hjartarafrit eðlilegt.
Röntgenskoðun handa og úlnliða sýndi
vægar slitbreytingar í litlu fingrum og hægri
baugfingri. Frá leghálsi ræktaðist klamýdía.
Ræktanir frá þvagrás og augum voru eðlileg.
MEÐFERÐ
I: Meðhöndlaður með naproxen, prednísólón
5 mgx2 og oxýklórokvíni (plaquenil) 400 mg
á dag auk sjúkraþjálfunar. Svaraði meðferð
vel, varð einkennalaus á átta vikum, en þá
hafði bjúgurinn runnið algerlega af höndum
og þrýstingseinkenni frá lófataug horfin.
Sökk féll í 5 á 14 dögum. Var útskrifaður
eftir 16 daga sjúkrahúslegu á prednísólóni
5 mgx2, oxýklórokvíni 300 mg á dag auk
naproxen 500 mgx 1-2. Prednísólóni var hætt
á tólftu viku án þess að sökk hækkaði og
voru einkenni þá væg eymsli og stirðleiki
í hnúaliðum. Oxýklórokvíni var haldið
áfram 300 mg á dag og við síðustu komu
fimm mánuðum eftir að meðferð hófst var
sjúklingur verkjalaus, sökk var 5 og CRP
<3. Einu einkennin voru eymsli í hnúum ef
sjúklingur tók upp þunga hluti.
II: Meðferð var hafin við komu með
prednísólóni 15 mgxl og oxýklórokvíni
400 mg á dag. Varð sjúklingur hitalaus á
öðrum degi og einkennalaus á sex vikum.
Hætt var við prednísólón eftir 18 vikur.
Þá var sökk 16 en hækkaði í 23 án þess
að einkenni versnuðu. Sex mánuðum eftir
útskrift var hann verkjalaus en aðeins örlaði
á morgunstirðleika. Oxýklórokvín var minnkað
í 300 mg á dag á 14. degi og haldið óbreyttu
síðan.
III: I byrjun þótti líklegt að sjúklingur
hefði liðbólgu í kjölfar gamakvilla eða
Reitersheilkenni. Var konan meðhöndluð með
súlíndaki (clinoril) 200 mgx2 og fiúokortolón-
augndropum. Klamýdíasýking var meðhöndluð
með erýþrómýsíni 500 mgx3 í 10 daga. Varð
hún nánast verkjalaus á nokkrum dögum og
dró úr þrota en sökk var áfram 20. Við eftirlit
mánuði síðar höfðu liðir batnað. Þroti var að
mestu horfinn úr höndum. Hafði þó af og til
stingi í höndum og ökklum við álag. Hætti
hún sjálf við lyfin nokkru síðar og versnaði
fyrst á eftir en við skoðun fimm mánuðum
eftir útskrift var hún aftur búin að jafna sig,
ekkert var að sjá á liðum og sökk var 6.
UMR/EÐA
Þótt meirihluti sjúklinga með liðagigt hafi
gigtarþætti í sermi er samt fjöldi sjúklinga