Læknablaðið - 15.05.1989, Síða 26

168
LÆKNABLAÐIÐ
Tafla I. Skoðanir svarenda á því hvaðan þeim komu þœr upplýsingar um alnœmi sem þeim þóttu áreiðanlegastar.
Svarendur
18-75 ára 18-24 ára 25-75 ára
Fjöldi (n)
n % n °7o n °7o kí2 P'*)
Ýmsir fjölmiðlar*) 334 29,9 33 16,8 301 32,8 19,88 <0,0005
Blöð/tímarit 83 7,5 10 5,1 73 8,0 12,34 <0,0005
Útvarp 16 1,4 4 2,0 12 1,3 1,08 e.m.
Sjónvarp 300 26,9 36 18,3 264 28,8 9,06 <0,005
Fjölmiðlar alls 733 64,1 83 42,1 650 70,8 59,21 <0,0005
Fræðslubæklingar 98 8,8 54 27,4 44 4,8 103,5 <0,0005
Heilbrigðisstarfsfólk/landlæknir 139 12,5 15 7,6 124 13,5 5,16 <0,025
Skóli 28 2,6 21 10,7 7 0,8 60,92 <0,0005
Kunningjar/starf 38 3,4 4 2,0 34 3,7 0,92 e.m.
Úr ýmsum áttum 28 2,6 13 6,6 15 1,6 14,37 <0,0005
Engar áreiðanlegar upplýsingar 17 1,5 1 0,5 16 1,7 0,95 e.m.
Neita að svara/vita ekki 34 3,1 6 3,0 28 3,3 e.m.
Alls 1115 197 918
*) Ýmsir fjölmiðlar: Svarandi treysti sér ekki til að nefna einn miðil.
**) Munur á svörum 18-24 ára og 25-75 ára aldurshópa.
e.m. ekki marktækt.
Árið 1986
1. Bæklingur sendur öllum 15-24 ára ungmennum
í landinu, svo og 13-14 ára ungmennum á
Reykjavíkursvæðinu (42.600 eintök).
2. Kerfisbundin fræðsla hafin í öllum
framhaldsskólum og í efstu bekkjum grunnskóla í
landinu (14-20 ára aldurshópar). Fræðsluna
önnuðust heilbrigðisstarfsfólk (læknar,
hjúkrunarfræðingar og læknanemar) eða
kennarar (aðallega líffræðikennarar) sem höfðu
fengið sérstakar upplýsingar um alnæmi.
Fræðslan var byggð á skyggnum og myndbandi,
auk umræðna í skólastofu. Talið var að 95%
14-16 ára unglinga hefðu notið þessarar fræðslu
og um 65% 17-20 ára unglinga (af þeim
aldurshópi eru um 70% í skóla) (3).
3. Umfjöllun fjölmiðla hélt áfram með sjónvarps-
og útvarpsþáttum, blaðauka og auglýsingum.
4. Fyrirlestrar ýmsum áhugahópum til handa að
þeirra beiðni héldu ennfremur áfram.
Árið 1987
1. Bæklingur póstsendur á hvert heimili landsins
(80.000 eintök).
2. Fræðsla á vinnustöðum með yfir 50
starfsmenn. Hjúkrunarfræðinemar á 4. ári náms
önnuðust fræðslu þessa og var hún hluti af námi
þeirra. Haldnir voru stuttir fræðslu- og
umræðufundir á vinnustöðum, venjulega í matar-
eða kaffihléi starfsfólks á um 60 vinnustöðum.
3. Upplýsingabæklingur fyrir ferðamenn.
4. í samvinnu við lyfsala voru kaupendum nála og
sprauta í lyfjabúðum afhentar upplýsingar um
notkun þeirra.
5. Bæklingur í 30.000 eintökum um »hættulaust
kynlíf« á vegum samtaka homma og lesbía
(Samtökin ’78).
6. Veggspjöldum var dreift víða um land, þar sem
ýmsir þjóðkunnir einstaklingar og aðrir minna
þekktir hvöttu til aukinnar notkunar smokka.
7. Bæklingur um smokkanotkun.
8. Alþýðuleikhúsið setti upp leikþáttinn »Eru
tígrisdýr í Kongó?« eftir Finnana Johan Bargum
og Bengt Ahlfors. Leikritið var einnig sýnt á
mörgum vinnustöðum, í skólum og víðar.
9. Merking sölustaða sem selja smokka.
10. Auglýsingar í dagblöðum og tímaritum.
Skoðanakannanir
Til mats á þekkingu og viðhorfum íslendinga til
alnæmis voru tvær skoðanakannanir gerðar í
mars og september 1987. Hin fyrri var
framkvæmd á vegum Félagsvísindastofnunar
Háskóla íslands og voru spurningar felldar inn í
almenna þjóðmálakönnun stofnunarinnar. Hina
síðari framkvæmdi Gallupstofnunin á íslandi í
tengslum við alþjóðlega könnun á alnæmi á
vegum Gallup. Báðar kannanirnar fóru fram
símleiðis. í könnun Félagsvísindastofnunar var