Læknablaðið : fylgirit - 01.06.2002, Page 23

ÁGRIP ERINDA / XV. ÞING FÉLAGS ÍSLENSKRA LYFLÆKNA
Efniviður og aðferðir: Kannaður var styrkur áls í blóði allra sjúk-
linga sem voru á langvinnri blóðskilunarmeðferð í lok mars 2002 á
nýrnadeild Landspítala háskólasjúkrahúss þar sem álþéttni er mæld
með sex mánaða millibili, síðasta mæling var í desember 2001. Sér-
staklega voru athugaðir þeir sjúklingar þar sem álstyrkur hafði ver-
ið mældur við upphaf skilunarmeðferðar.
Niðurstöður: Þrjátíu og þrír sjúklingar voru í langvinnri blóðskilun
í mars 2002, 18 karlar og 15 konur. Meðalaldur var 60±17 ár og
meðaltími á blóðskilunarmeðferð var 26±29,9 mánuðir. Meðal-
styrkur áls í blóði í desember 2001 var 2,2±1,0 p.mól/1 og hlutfall
sjúklinga með styrk áls yfir 1,11 jxmól/1 var 87% og yfir 2,22 p.mól/1
58%. Hjá þeim 14 sjúklingum sem höfðu mælingar á styrk áls við
byrjun skilunarmeðferðar var meðalgildið 0,79±0,76 p.mól/1 í upp-
hafi, 2,00±0,86 p.mól/1 við aðra mælingu og 2,50±0,58 p.mól/1 við þá
þriðju.
Alyktanir: Styrkur áls í blóði íslenskra blóðskilunarsjúklinga er
langt yfir viðmiðunarmörkum í mörgum tilvikum. I sumum tilvik-
um jafnvel yfir þeim mörkum sem tengd eru við langvinna áleitrun
(3,7-7,4 p.mól/1). Brýn þörf er á sérstökum hreinsibúnaði.
E 09 Nýraígræðsla í íslenska sjúklinga 1970-2000
Páll Ásmundsson Árni Leifsson2, Runólfur Pálsson12
'Nýrnadeild Landspítala háskólasjúkrahúss, 'læknadeild Háskóla íslands
Netfang: pallas@landspitali.is
Inngangur: Fyrsta nýrað var grætt í íslenskan sjúkling árið 1970. All-
ar nýragræðslur hafa verið gerðar erlendis en meðferð til langframa
farið fram hér á landi. Tilgangur rannsóknar þessarar var að meta
árangur nýraígræðslu í íslenska sjúklinga.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin var afturskyggn og náði til allra
íslenskra sjúklinga sem fengu ígrætt nýra á tímabilinu 1970-2000.
Upplýsingar voru fengnar úr Islensku nýrnasjúkdómaskránni, úr
gagnabanka Scandiatransplant og úr sjúkraskrám. Könnuð var
tíðni nýraígræðslu og lifun sjúklinga og nýrnagræðlinga. Lifun var
metin með Kaplan-Meier aðferð og samanburður hópa með
Mantel-Cox prófi. Dauði sjúklings með starfandi nýragræðling var
metinn sem græðlingstap.
Niðurstöður: Alls voru 117 nýru grædd í 108 sjúklinga. Sjö sjúkling-
ar fengu tvisvar ígrætt nýra og tveir sjúklingar þrisvar. Meðal sjúk-
linga með lokastigsnýrnabilun fengu 43% ígrætt nýra. Meðalaldur
við ígræðslu var 36,2 (1,4-61,4) ár og 57,4% ígræddra voru karlar.
Lifandi gjafar (LG) gáfu 63 nýru en 54 nýru fengust úr nágjöfum
(NG). Á fyrri hluta rannsóknartímabilsins voru græðlingar úr ná-
gjöfum algengari en nýrum úr lifandi gjöfum fjölgaði er á leið og
voru 70,5% síðasta áratuginn. Eins árs lifun sjúklinga með græð-
linga úr lifandi gjöfum var 100% og fimm ára lifun 98,1%. Lifun
þeirra er fengu græðling úr nágjöfum var 74,9% eftir eitt ár og
67,6% eftir fimm ár. Dánartíðni lækkaði mjög á rannsóknartíman-
um og var 25 dauðsföll á hver 1.000 lífár á lokaáratugnum. Eins árs
lifun græðlinga úr lifandi gjöfum var 96,8% og fimm ára lifun
91,6%, en eins og fimm ára lifun græðlinga úr nágjöfum var 61,8%
og 48,2% (p<0,0001). Tími í skilun fyrir ígræðslu og höfnun eftir
ígræðslu höfðu marktæk áhrif á lifun græðlinga.
Samantekt: Lifun íslenskra sjúklinga með ígrædd nýru og græð-
lingslifun þeirra er sambærileg við það sem sést meðal annarra nor-
rænna þjóða. Lifun græðlinga úr lifandi gjöfum er prýðileg en lifun
græðlinga úr nágjöfum er fremur léleg. Hið háa hlutfall græðlinga
úr lifandi gjöfum á líklega stóran þátt í ágætum heildarárangri.
E 10 Blæðingaeinkenni íslenskra ungmenna
Brynja R. Guðmundsdóttir’, Jens A. Guðmundsson2, Páll Torfi
Önundarson'
'Blóðmeinafræðideild og 2kvennadeild Landspítala háskólasjúkrahúss
Netfang: brynjarg@landspitali.is
Tilgangur og aðferðir: Algengi blæðingaeinkenna og vægra blæð-
ingasjúkdóma (til dæmis von Willebrands sjúkdóms og blóðflagna-
kvilla (thrombocytopathy)) er lítt rannsakað. Við rannsökuðum
nemendur 10. bekkjar á Stór-Reykjavíkursvæðinu veturinn 1999-
2000 og kynnum hér algengi einkenna. Af 1.510 einstaklingum
svöruðu 809 (54%) stöðluðum spurningum (56% stúlkur, 44% pilt-
ar). Skil frá skólum voru breytileg en tíðni einkenna tengdist ekki
svörun.
Niðurstöður: 1. Almenn blæðingaeinkenni: marblettahneigð 10%
(70 stúlkur, 14 piltar), tíðar blóðnasir 8% (36 stúlkur, 31 piltur),
blæðir lengi úr sárum 3% (17 stúlkur, sex piltar), „almennt aukin
blæðingahneigð" 2% (10 stúlkur, fimm piltar). Hjá einni stúlku hef-
ur blætt inn í lið án áverka. 2. Tíðablæðingar: af 451 stúlku höfðu 16
ekki tíðablæðingar (3,5%), reglulegar blæðingar höfðu 360 (87%).
Fimmtíu (12%) töldu blæðingar miklar, þar af 23 (5%) frá upphafi.
Blæðingar stóðu skemur en sex daga hjá 188 af 382 sem svöruðu
(49%), í sex daga hjá 128 (34%), í sjö daga eða lengur hjá 66 (17%).
Mesta blæðing á fyrsta og öðrum degi hjá 175 af 202 sem svöruðu
(87%), á þriðja degi hjá 21 (10%), á fjórða degi hjá fjórum (2%) og
á fimmta degi hjá tveimur (1%). Blætt hafði í gegnum bindi hjá 310
(74%), hjá 267 hafði blætt í húsgögn (64%) og 111 (24%) áttu erfitt
með að vera meðal fólks meðan á blæðingum stóð. Saga um blóð-
leysi hjá 41 (10%). Pilluna notaði 31 (7%); sem getnaðarvörn 24/31
(5,4%). 3. Óeðlileg blæðing við aðgerð: við hálskirtlatöku 6/252
(2%), við tanndrátt 17/343 (5%) (13 stúlkur, fjórir piltar), við aðra
skurðaðgerð 1/169 (0,6%). Þekktur blæðingasjúkdómur í fjölskyldu
hjá átta (1%).
Ályktanir: Marblettahneigð og blæðing eftir tanndrátt virtist al-
gengari hjá stúlkum en enginn munur var á algengi blóðnasa-
hneigðar. Sautján prósent stúlkna segja tíðir standa í sjö daga eða
lengur en 5% telja tíðablæðingar miklar frá upphafi.
E 11 Blæðingaeinkenni íslenskra táninga. Viðmiðunargildi
sérhæfðra blæðingaprófa hjá unglingum
Páll Torfi Önundarson, Brynja R. Guömundsdóttir
Blóðmeinafræðideild Landspítala háskólasjúkrahúss
Netfang: pallt@landspitali.is
Tilgangur og efniviður: Birtar eru niðurstöður samanburðarhóps
120 unglinga án einkenna sem bent gætu til almennrar blæðinga-
hneigðar. Piltar eru 33 og stúlkur 87. í blóðflokki ABAB eru 59 og
í blóðflokki O er 61.
Aðferðir og niðurstöður: Tölfræðileg dreifing (95%) er sýnd og við-
miðunargildi samkvæmt „non-parametric ranking“ í sviga. p-gildi
voru reiknuð samkvæmt t-prófi og Mann-Whitney prófi. Blæðitími
(BT) pilta var 2,3-12,1 mínúta (innan við 10 mínútur, n=30) og
blæðitími stúlkna var 1,9-15,5 mínútur (innan við 15 mínútur, n=70;
p=0,01). Blóðflokkamunur var ekki á blæðitíma. PFA-100®
Closure time collagen/epinephrine (CTepi) var 72-196 sekúndur
Læknablaðið/Fylgirit 44 2002/88 23