Búnaðarrit - 01.01.1902, Blaðsíða 249

241
tíma i þetta sinn, en verð að láta mér nægja að gefa aðal-
einkunn, án þess að rökstyðja liana nánara, sem er að naut-
griparækt vor sé í lwrmulegu ástandi.
Eg liefi i byrjun ritgjörðar þessarar og i athugasemd-
unum við frumvarj^ið drepið á, að slík félög og að framan
er gjört ráð fyrir geti orðið til hins mesta gagns fyrir naut-
griparækt vora. Þetta þyrfti þó að skýra betur og meðal
aunars að sýna hvernig reyuzla annara þjóða er í þessu
efni. Það verður þó einnig að híða hetri tíma. Þar á móti
vil eg stuttlega athuga hvað mikinn kostnað nautgriparækt-
unarfólög með líku fyrirkomulagi og að framan er gjört
ráð fyrir, hafi í för með sér, því að eg veit að úr þeirri
átt er vou á aðal mótspyruunni móti stofnun þeirra. Kostn-
aðurinn er tveuskouar, beinn og óbeinn. Hinum óheina kostu-
aði eða fyrirhölu þeirri, sem nautgriparæktunarfélögin hafa
i för með sér má aftur skifta í tvent, þ. e. fyrirhöfn, sem
af stjórn félaganna leiðir og fyrirhöfn hvers einstaks félags-
manns. Að því er snertir fyrirhöfn þá, sem af stjórnun fó-
laganna leiðir, þá má óhætt gera ráð fyrir að hún verði
livergi framgangi málsius til fyrirstöðu. Það er engin á-
stæða til að efa að í hverju byggðarlagi sóu fleiri eða færri
sauuir framfara menn, er skilja stöðu sína í þjóðfélaginu,
og sem eru fúsir á að leggja fram krafta sína til styrktar
fyrirtækja, er þeir sjá að hafa svo afarmikla þýðingu íyrir
byggðarlag þeirra og landið í heild sinni einsog félög þau,
sem hór er um að ræða. Eyrirköfu hvers einstaks félags-
manns liggur aðallega í að halda fóður og mjólkurskýrslurn-
ar, og af því að það — með örfáum undantekuingum — er
hvergi gjört nú, þykist eg vita að það mæti í fyrstu almenuri
mótspyrnu. Só íýlgt þeim bendingum, sem gefuar eru i
athugasemdunum við 2. gr frumvarpsius, þá er þetta þó
ekkert annað en reglusemi, sem hver bótidi getur gjört eða
lát.ið gjöra áu þess að vanrækja nokkuð af nauð
syujaverkum sinum, enda í sjálfu sér eugin fyrhöfn, eftir að
lag er kornið á, ef góð skýrsluform eru við hendina, sem
vonandi ekki liður langt þangað til að hægt verður að fá.
í satnbandi við þetta vil eg geta þess að í Suður-Þingeyjar-
sýslu er alment að vikta heyið í bæði tnál, bæði fyrir kýr
ogkindur. Vér sjáum þannig að hinn óbeini kostnaður — fyr-
irhöfnin — sem af stofni nautgripafélaganna leiðir, ekki
þarf að verða, og vonaudi ekki verður útbreiðslu þeirra til
hindrunar. Með hinn beina kostnað er þar á móti nokkru
öðru máli að gegna. Að því er snertir kostnaðinn við að
halda undaneldisnautiu, jtá verður hann þó að líkiudum minni