Tíminn - 23.12.1945, Blaðsíða 16

16
T í M I N N
Mogens .... Mogens — já — Kristensen.
Ég skrifaði nafnið.
— Sjómaður? sagði ég, um leið og ég
skrifaði það — og frá Kaupmannahöfn?
— Já, frá Kaupmannahöfn, hvíslaði
hann tónlaust, en kallaði svo samstundis
skrækróma: Nei, nei! Vitleysa! Frá Vord-
ingborg — skrifið — frá Vordingborg
Ég skrifaði það, en mér duldist ekki, að
af einhverjum ástæðum laug maðurinn
bæði til nafns og heimilisfangs. Gestgjaf-
anum hefir víst dottið það sama í hug, því
að ég sá, að hann var mjög alvarlegur á
svip og hristi höfuðið.
Gesturinn lagðist með höfuðið á hendur
sínar fram á borðið. Hann virtist vera al-
veg yfirkominn. Gestgjafinn benti mér að
standa upp og vék mér ofurlítið afsíðis.
— Þessi náungi — það er eitthvað skrítið
við hann, er ég hræddur um, hvíslaði hann.
Hvað segið þér? Ættum við að kalla á lög-
regluna?
Mér varð litið á mannræfilinn við borðið,
og ég fann einhverja óskiljanlega samiið
með honum.
— Ég held, að hann sé veikur, sagði ég
hikandi — ef til vill ættum við að kalla á
lækni.
— Hann er fullur, sagði gestgjafinn á-
kveðið — mjög fullur — þarf að sofa lengi.
Nú, kannske við bíðum og sjáum, hvernig
hann verður, þegar hann raknar úr rotinu.
— En hann ætti ekki að vera hérna á al-
mannafæri. Gætuð þér ekki farið með hann
upp og lofað honum að vera í herberginu
yðar, þangað til ég er búinn að láta taka
til í öðru herbergi handa honum? Það skal
ekki standa lengi á því.
Ég samþykkti þessa uppástungu. Og
sameiginlega reistum við gestinn upp.
Hann var nú svo máttfarinn, að honum
veittist erfitt að standa á fótunum. Við
leiddum hann upp á loft, og eftir örstutta
stund yfirgaf ég hann, þar sem hann lá
með lokuð augu eins og í dvala á legu-
bekknum í herbergi mínu.
IV.
Það var byrjað að rökkva, þegar ég kom '
til gistihússins aftur. Ég hafði gengið mik-
ið um borgina, skoðað fallegt listasafn,
sem þar var, þjóðminjasafn o_g gömlu, fögru
dómkirkjuna og fleiri staði. Ég var því orð-
inn þreyttur og fór rakleitt upp í herbergi
mitt. Þar ætlaði ég að hvíla mig og sofa,
þangað til tími væri til kominn að fara
niður til kvöldverðar.
Ég fleygði mér á legubekkinn en varð
þar ekki vært, svo megnan áfengisóþef
hafði gestur minn frá því um morguninn
skilið eftir. Ég stóð á fætur aftur og brosti
með sjá’fum mér — líklega yrði þetta síð-
asta endurminningin, sem hann skildi eft-
ir hjá mér.
En í næsta vetfangi var ég búinn að
gleyma honum —■ og öllu öðru, þvi að þarna
1 horninu við þvottaborðið stóð hún —
stúlkan, sem ég hafði mætt á St. Annæ-
Plads — ekki hin óhugnanlega mynd, sem
hafði birzt mér tvisvar áður í þessu húsi,
heldur hún sjálf, eins og ég hafði séð hana
þá um kvöldið, og hún horfði á mig með
sama blíðlega, dreymna svipnum í augun-
um eins og hún hafði gert þá — einmitt
þegar hún var að staðhæfa, að hún ætlaði
að hitta mig aftur.
Það var aðeins brot úr sekúndu, sem ég
horfðist þarna í augu við hana, og svo var
hún horfin.
Ég settist á rúmstokkinn og mér var
hálfónotalega innanbrj ósts. Ég' fór að
spyrja sjálfan mig alvarlega, hvort ég væri
að verða vitskerfur. En svo allt í einu og
hálfósjálfrátt fór ég að gera að gamni
mínu í huganum. — Þetta var líklega hús-
draugur, eða — ef maður heldur vildi —
hóteldraugur þarna á staðnum. Og það
var í rauninni ekki ónýtt að hafa komizt
í persónuleg kynni við einn slíkan. Ég hall-
aði mér aftur á bak í rúmið og fór að hugsa
um, hvernig ég ætti að segja söguna, svo
að hún yrði nú dálítið mergjuð, þegar ég
kæmi næst í hóp landa í Höfn — hvernig
ég skyldi lýsa því fyrir þeim, að þessi
draugur hefði elt mig á röndum og gletzt
til við mig meðal annars með því að sýna
sig í gervi stúlku, sem ég hafði mætt af
hendingu á götu í Kaupmannahöfn nokkru
áður. Mér fór sjálfum að þykja reglulega
gaman að þessari sögu, sem ég ætlaði að
segja, og var alltaf að skreyta hana meira
og meira í huganum. Nú fannst ekki leng-
ur hjá mér nokkur vottur af hræðslu. Ég
held meira að segja, að ég hafi legið þarna
og brosað að hugleiðingum mínum, og ég
tók ekkert eftir, að það dimmdi nú óðum
í herberginu.
Þá varð mér allt í einu litið á dyrnar og
sá þar sama grænfölva glampann, sem ég
hafði séð um nóttina. Ég skal ekki neita,
að ég fékk hjartslátt, og það sem var verra:
Ég fann, að magnleysið var að færast yfir
mig eins og um nóttina. Ég hleypti í mig
illsku, bölvaði hressilega og stökk á fætur.
Ég ætlaði ekki að verða mér til skammar
í annað sinn þarna i gistihúsinu. En ég
varð sannarlega að taka á öllu, sem ég átti
til, að æpa ekki — orga af skelfingu, því að
þarna á hurðinni sást nú greinilega mynd-
in — úfna, dökka hárið yfir föla enninu
— og augun — þessi óeðlilega gljáandi,
stálgráu augu, sem störðu á mig í ósegj-
anlegum angistarhrolli — og munnurinn
hálfopinn, bláar varirnar og tungubrodd-
urinn, sem sást koma út á milli tannanna
... Ég hefði undir eins stokkið út, ef mynd-
in hefði ekki einmitt staðið fyrir hurðinni.
Á næsta augnabliki var allt horfið.
En í sömu andránni var hurðinni hrund-
ið upp af afli og inn þeyttist hann, gest-
urinn, sem komið hafði um morguninn,
maðurinn, sem hafði látið mig skrifa nafn-
ið Mogens Kristensen frá Vordingborg í
gestabókina. —
Hann virtist vera alveg örvita og utan
við sig. Hann kastaði sér í legubekkinn og
sat þar með hendurnar fyrir andlitinu, reri
fram og aftur og kveinaði. — Ég flýtti mér
að kveikja ljós. Draughræðslan — eða hvað
það nú var, sem áður hafði gagntekið mig,
—' hvarf alveg við þessa aumkunarverðu
sjón.
— Stillið yður, Kristensen, sagði ég með
eins mikilli festu og mér var unnt að leggja
í röddina eins og á stóð.
— O-o-o-o — kveinaði hann, án þess að
taka hendurnar frá andlitinu.
Ég hellti vatni í glas, sem stóð á borð-
inu, og kom með það til hans, greip um
hendur hans og neyddi hann til að lita
upp.
— Svona, stillið þér yður, maður! sagði
ég skipandi. — Svona, drekkið þér þetta!
Ég bar glasið upp að vörum hans.
Hann slokaði vatnið víst alveg ósjálfrátt
— helmingurinn rann aftur út úr munn-
vikjum hans og niður um hann allan. Hann
veitti því enga eftirtekt. En hann greip í
mig með báðum höndum eins og drukkn-
andi maður, þrýsti andlitinu upp að mér
og brast í grát. Hann grét hátt og hjálpar-
vana eins og barn, sem hefir meitt sig,
tók andköf og snökti og skalf næstum því
eins og í krampa.
— Þetta er dálaglegt, hugsaði ég með
mér, bæði hræddur og gramur. —> Mann-
fjandinn hefir fengið deliríum.
Ég reyndi að losa mig, ætlaði að kalla
gestgjafann til hjálpar, en þess var eng-
inn kostur. Maðurinn virtist hafa gripið í
föt mín með sannkölluðum dauðatökum.
Ég átti einskis úrkosta annars en að setj-
ast hjá honum á legubekkinn. Ég hagræddi
höfði hans, lét það hvíla upp við mig og
lagði handlegginn yfir axlir hans. Þetta
virtist róa hann. Ég fann að skjálftinn
minnkaði, og gráturinn varð hægari, bráð-
lega hætti hann að gráta upphátt.
— Svona, svona — tautaði ég og klapp-
aði honum róandi, — alveg eins og ég hafði
verið vanur að gera við pratalega hesta og
ótamin tryppi heima. — Svona, svona ...
V.
Eftir langa stund lyfti hann höfðinu,
rétti sig hægt upp í sætinu, þurrkaði sér
í framan og leit svo til mín með ofurlitlu,
aumkunarverðu þakklætisbrosi. Þetta bros
fannst mér næstum því átakanlegra en'
grátur hans áður.
— Þakka yður fyrir — kærar þakkir!
tautaði hann fyrir munni sér.
Méí stórlétti. Hann var þá ekki orðinn
vitskertur.
— Yður líður betur nú? sagði ég. Viljið {
þér ekki fara inn í yðar eigið herbergi og
leggja yður? Ég skal fylgja yður þangað.
Það fór hrollur um hann.
— Nei, lofið mér að vera hérna, bað hann *
í hálfum hljóðum. — Ég get ekki verið
einn... ekki einn... það er... er þetta,
sem ég ... þegar ég er einn ... O—o—o
... Augun ...
Ég stirðnaði upp, svo bilt varð mér — gat
það verið, að hann hefði séð sömu sýnir
og ég, og að þær verkuðu svona á hann?
— Hvaða augu? spurði ég lágt.
— Augun ... í henni! svaraði hann, og
það brá fyrir ofurlítilli óþolinmæði í rómn-
um — eins og ég væri að spyrja um eitt-
hvað, sem ég ætti að vita.
Ég lét hann leggjast út af á legubekkinn
og sagði honum, að ég ætlaði að fara nið-
ur og láta sækja lækni.
— Nei, nei, verið þér hjá mér! sagði
hann í bænarróm og greip um hönd mína
til þess að halda mér föstúm. Ég sá minn
kost vænstan að setjast aftur og lofa hon-
um að halda í hönd mína, sem hann vildi
ekki sleppa. Hann lá um stund með lokuð
augu, og mér virtist hann vera að sofna.
En svo fór hann að rugga sér fram og aftur
og kveina lágt, eins og hann væri viðþols-
laus.
— O—o—o — augun, augun, kveinaði
hann.
— Reynið nú að stilla yður, liggja kyrr
og sofna, Mogens Kristensen, sagði ég eins
sefandi og mér var unnt.
Hann reis upp á olnbogann og leit spyrj-
andi á mig.
— Mogens? — Kristensen? tautaði hann
í hálfum hljóðum. — Hvern eigið þér við?
— Yður auðvitað! Ég reyndi að brosa.
framan í hann. Mogens Kristensen, sjó- ♦
maður frá Vordinborg — á leið til Noregs.
Það var það, sem þér sögðuð okkur 1
morgun.
— Ég heiti það ekki! næstum því skrækti
hann. — Hvers vegna var ég að ljúga?
Það er þó allt til einskis ... Og til Noregs
— þangað kemst ég aldrei, bætti hann við
rólegri og stundi. Ég þagði og beið átekta,
og eftir litla stund sagði hann í sorglegum
og ógnarlega þreytulegum róm:
— Ég ætla að segja yður það allt ...
Allt! — Heyrið þér — ég má til að segja
yður það!
«