Tíminn - 23.12.1945, Blaðsíða 24

24
TÍMINN
Ouö Auui L-i a Ái
Lauslega þýdd úr dönsku.
TAK HJARTA MITT.
TOVE DITLEFSEN.
Svo tak mitt hjarta í hendur þínar,
en haltu varlega um fjöregg mitt,
— mitt rauða hjarta, — því það er þitt.
Það slœr svo rólega, hljótt og hpegan,
það hefir elskað og þolað sitt.
Nú er það rölegt. — Nú er það þitt.
Það getur sœrzt og það getur liðið,
í gleymsku hverfur því þetta og hitt.
En gleymir áldrei að það er þitt.
Það svaf svo væran í styrk og stolti,
við stóra drauma það skemmti sér.
Nú er það bugað. — En bara af þér.
GÆF AN.
GRETHE HELTBERG.
Og það var ég, sem þráði og ól
í þeysiveðrum gœfudraum,
sem ólmum hesti hleypt sé fram
með hringað brjóst, við lausan taum,
einn trylltur sprettur, tákmarkslaus,
við trumbuslátt og feginshróp
og glœsibrag og glaum.
Og það er ég, sem þekki og finn
að þetta er gæfan, stillt og vær,
hin djúpa kyrrð og Ijúfa logn,
er lífið hœgt og þögult grær,
að gœfan, það er þrotlaus lind
úr þraut og gleði samfélags,
er tengir sálir tvær.
Halldör Kristjánsson.
I
J
Annar okkar var fæddur með móðurmerki,
rauðan díl á vinstri handlegg — það var
ég. Og það var bamið með móðurmerkið,
sem drukknaði!"
„Jæja, mér sýnist nú, samt sem áður,
ekkert einkennilegt við það.“
„Finnst yður ekki? En það finnst mér.
Ég skil ekkert í að þeir skyldu vera svo
vitlausir að fara að grafa vitlaust barn!
En þér verðið að lofa mér því að minnast
ekki á þetta svo skyldfólk mitt heyri. Það
er búið að hryggjast og gremjast nóg yfir
þessum atburði.“
„Já, auðvitað! Jæja, ég held helzt að ég
sé búinn að fá nóg efni í bráðina. Ég þakka
yður hjartanlega fyrir ómakið. Ég get ann-
• ars ekki hætt að hugsa um það, sem þér
sögðuð áðan um jarðarför Arons Burr. Það
var afar einkennilegt. Þér vilduð kannske
vera svo vænn að segja mér hvers vegna
þér álituð Aron Burr svona merkilegan
mann.“
„Hvers vegna? Ó! Það var svo sem ekk-
ert sérstakt. Margir hefðu ekkert tekið
eftir því, en mér fannst það nú svona
merkilegt. Hlustið þér nú á: þegar líkræð-
unni var lokið, kistan komin út á líkvagn-
inn og líkfylgdin að raða sér upp til þess
að lalla út í kirkjugarðinn, þá sagði Aron
Burr að hann hefði gaman af að sjá hvern-
ig þetta tæki sig út, og svo klifraði hann
upp í ekilssætið og settist við hliðina á
ökumanninum."
Ungi maðurinn kvaddi mig með djúpri
hneigingu. Mér þótti leiðinlegt hvað hann
þurfti að flýta sér mikið að komast af
„ stað. Hann var býsna kyndugur að rabba
við hann.
„Ef et betra telk“
Pramhald af bls. 13
ætluðu að yfirstíga hið illa, en það tortímdi
þeim. Dæmi þeirra þykja merkileg, af því
menn trúa því, að þau séu rétt. — Margir
hafa reynt að hagnýta hatrið til fulltingis
sér og sínum málstað, einstakir menn,
flokkar og heil þjóðríki. Sumum hefir tek-
izt þetta til ægilegrar fullnustu. Þess vegna
flakir veröldin í sárum. — Svo langt hefir
ekki rekið hér, sem betur fer. Þó skulum
vér ekki miklast svo mjög meðan vér höt-
um hver annan. Það ætti að vera oss minn-
isstætt, að andúð þjóðarinnar og flokka-
dráttum hefir eitt sinn verið snúið gegn
henni sjálfri. Slíkt gæti enn orðið.
Mörgum vaxa í augum hin efnalegu verð-
mæti, sem farið hafa forgörðum á síðustu
árum. Hin andlega og siðferðilega tortím-
ing er þó miklu meiri og háskalegri. Eng-
um getur dulizt, að mannúð og réttsýni
hafa goldið mikið afhroð í ófriðnum, en
hatur og harðýðgi þróazt að sama skapi.
í þessu er fólginn ósigur allra, einnig sig-
urvegaranna sjálfra og hlutlausra þjóða.
Þó kirkjur hrynji og borgir brenni, má
reisa þær úr rústum á ný, fegurri og betri
en áður var. En þegar menn geta horft
með köldu blóði á þjáningar annarra, þeg-
ar réttur lítilmagnans er að engu hafður í
nafni einhvers ríkis eða stjórnmálastefnu,
þegar sparkað er í fallinn mann og lygin
leidd í sannleikans sess, þá er tekinn að
síga-sá grundvöllur, sem menning vor hvílir
á. Og hver getur hafið hann á ný? — Þótt
menn tali tungum engla um lýðræði og
réttlæti, frið og bræðralag, þá stoðar það
lítið, ef þeir blóta hatrið á laun. Miskunn-
semi og sannleiksást eru hinar einu ör-
uggu varnir mannsins gegn mönnunum,
hin eina trygging hans fyrir frelsi sínu
og lifi. En ef frá henni er horfið, virðist
vandséð, hvar niður komi. Þá virðist ein-
hver tilgangur geta hélgað öll meðul. Þekk-
ingin í öllum sínum mikilleik er ekki ein-
hlít, og getur dregið til falls, ef hún stjórn-
ast ekki af mannlund, því að þar, sem
brjóstin hætta að geta fundið til, gróa ekki
framar hin góðu blóm, heldur^ eitraðar
jurtir ofstækis og hermdarverka.”
Vissulega erum vér í hættú, íslendingar,
ef réttur hins sterka á að ráða og kaldrifj-
uð rök að koma í stað mannú'fiar. Hver
skyldi þá hirða um oss, 120,000 sálir, ef
aðrar og voldugri þjóðir þættust þurfa að
þröngva oss? Með því einu móti, að vér
ræktum samhug vorn og þjóðarvitund,
getum vér vænzt þess að fá rönd við reist.
III.
Steinóða stormur haturs hefir geisað um
löndin og grandað mörgu, sem oss þótti
mikils um vert. Én nú horfum vér á hrörin
og verður torvelt, líkt og Agli forðum, ætt-
föður vorum. „Ef et betra telk“ er boð-
skapur hans til vor. Þannig sættist hann
Við guð sinn og þá lífið að launum, því
að samúðin ein orkaði að hefja hann af
skipreka ævi sinnar. En sagan segir, að
eftir þetta ætti hann hvorki í mannvígum
né málaferlum. Lækning hans var alger.
Oss er því hollt að.koma inn á hvílugólfið
í skálanum á Bprg, þar sem hinn heiðni
víkingur berst til sigurs við sjálfan sig.
Því skyldum vér þá ekki brjóta odd af of-
læti voru, eins og hann, og telja hið betra,
þó að oss vaxi hið verra í augum. Því
skyldum vér ekki bera sáttarorð og leggja
þeim gott til, sem að er hallað? Vissulega
gegnir það öllum vel og þó sjálfum oss
bezt. — Af speki hjartans, af „æðri skiln-
ingu“ skáldsins fann Egill, hvað helzt mátti
að haldi verða í skiptunum við hin hinztu
rök. Þess vegna lýsa orð ihans enn líkt og
hreinir kyndlar í nótt sögunnar.