Vísir - 24.12.1933, Blaðsíða 3

1
Birtan í hjartanu
Jólahugleiöing eftir sr. Árna Signrösson.
„Upp er oss ruunin lir eilífðar brunni
sannleikans sól.
Sólstöðiu' bjartar birta í hjarta,
boða oss jól.
Lifna við ljósið liljur og rósir
í sinni og sál,
í hjartanu f'riður, forsælukliður
og fagnaðarinál.
Kristur er borinn, kærleika vorið
komið í heim;
köld lijörtu glæðir, kærleikinn bræðir
klakann úr þeim,“
Þannig lýsir skáidið Grimur
Thomsun .jólatilfinningum sinum.
Og undir orð hans taka kristnir
menn, þegar jólaboðskapurinn,
gamall en þó ætið nýr, hljómar til
þeirra um vetrarsólhvörf: „Dýrð sé
Guði í upphæðum, og friður á jörðu
með þeim mönnum, sem hann hefir
veiþóknun á.“
Jólagleði vor norðurbyggja hefir
frá alda öðli verið samofin þeim
fagnaðarríku tímahvörfum náttúr-
unnar, er sólargang tekur aftur að
lengja. Alt sem lifi er gætt, alt, sem
sól og sumar þráir, alt sem vaxtar-
máttuleika hefir, tekur sinn þátt i
jólagleði mannanna. Myrkrið snýr
undan, er drotning dagsins hækkar
göngu sína. „Því eru heilög haldin
hverri skepnu jól.“
En meginatriðið mikla er þetta, að
jólin eirn birtugja,fi manns-
h j a r t a n s. — Finnum vér ekki
þörf þeirrar birtu nú, þegar svo dimt
er og dapurlegt víða? Hljótum vér
ekki að blessa ljóssins hátíð, þegar
„myrkur grúfir yfir jörðunniogsorti
yfir þjóðunum?“ Og einkum þar
sem vér vitum, að það, sem hér veld-
ur mestu um, er þetta, að mennina
skortir í hjarta sitt birtu skilnings,
samkendar og bræðralags, þetta alt,
sem lýsti eins og björt og vermandi
sól frá lífi Jesú Krists.
Fæðingarsögur Jesú segja oss lrá
undrum og stórmerkjuin. Fulltrúar
æðri heiina birtast; himneskar her-
sveitir syngja Guði lof og dýrð.
„Loftin sungu komnum kóngi
kunnigt lof þar er hirðar runnu,
himna dýr'ð er hneigð að jörðu,
hér samtengdust menn og englar.“
i
Svo kvað bróðir Eysteinn í Lilju.
Guðspjall hinnar heilögu jólanætur
vottar, að náið er sambandið milli
vorrar veraldar og liins æðra heims.
Yér skynjum og skiljum það betur
á jólunum en elta, að yfir oss er vak-
að frá æðri veröld. Samfélag Guðs
bárna þessa heims og annars er aug-
ljóst; himneskir bræður vorir koma
og birtast i dýrðarljóma. Þcir sam-
fagna systkinum sinum á þessari
jörð, þegar Hann, sem eUglunum er
æðri, „tók á sig þjóns inynd og varð
mönnum líkur,“ til þess að lífga „við
ljósið liljur og rósir i sinni og sál,“
til þess að tendra oss mönnunum
trúarinnar og kíerleikans ljós, svo að
yér mættum ganga í fótspor Hans,
og vinna .störfin, heyja baráttuna i
birtunni, sem frá lífi Hans og kær-
leiks-fórnardauða stafar. Jólin boða
oss dýrð Guðs i upphæðum, boða
þau gleðitíðindi, að til eru heimar
Guðs, betri og bjartari, en þessi
heimur hans, sem svo margan
skugga ber yfir vegna synda vorra.
Þess vegna eru þau birtugjafi hjart-
ans, cigi sist þá er svrtir hið ytra,
þegar dauði og sorgir hryggja menn-
ina, þegar örðugleikar, fátækt og
vandræði kreppa að þeim, þcgar
óvild og ófriður sundra þeim og
spilla vellíðan og velgengni þeirra.
Jólasagan boðar oss „frið á jörðu
með þeim mönnum, sem Guð hefir
velþóknun á.“ Langt mun nú mörg-
um virðast þangað til þessu marki
verður náð. Já, einhverjum þykir
það vísast hljóma sem napurt háð.
að minnast á frið á jörðu, nú á dög-
um. En svo er þó ekki, þvi að þegar
jól eru haldin, kemur ætíð í ljós að
einhverju leyti friðarkraftur krisl-
innar trúar. Jólin hafa ætíð einhver
áhrif i ástúðar- og friðarátt, og
benda þannig til þess, áð með Kristi
er „kærleika vorið komið i heim.“
Þau vekja jafnan vinarþel og kær-
leikslund, en stökkva á flótta óvin
áttu og harðneskju úr mörgum sál-
um, a. m. k. um stund. Um jólin mun
flesta þá, sem heyja stríð um dags-
ins deilumál, langa að leg'gja niður
vopnin um hríð. Enda þótt vér vit-
um öll, að með vorri litlu, fátæku og
vanþroskuðu þjóð loga illkynjaðar
þjóðmáladeilur, óviturlegar, óþarfar
og þjóðháskalegar, vilja þó flestir
bardagamennirnir vopnahlé þessa
daga. Um jólin er og sú löngun
sterkari en endranær, að sýna góð-
vild og hjálpfýsi; fyrirgefa og rétta
fram sáttfúsa vinarhönd. Sést þar
ekki, þótt i ófullkomnum mæli sé,
sigur Krists, þótt síst sé það fullnað-
arsigur? Eigum vér ekki að þakka
fyrir það, sem „eitthvað i áttina mið-.
ar,“ meðan vér biðum annars betra,
þess, að réttlæti, sannleiksást og kær-
leikur geri mannféíagið að bræðra-
lagi Guðs barna? Jólin bera hjartanu
birtu, einnig að þessu leyti, að þau
beina hugum stríðandi lýða sem
snöggvast. að því framtíðarlandi, þar
sem ríkir „friður á jörðu með þeim
mönnuni, sem Guð hefir velþókn-
un á.“'
Jólin eru sælustundir barnshug-
ans. í endurminningu vbrhinna eldri
eigá jólafrásögurnar sérstakan blæ.
Þær voru barnshuganum endur fyr-
ir löngu fegurstu æfintýrin, sem
hann þekti. Og þá var svo ljúft og
auðvelt að trúa, svo sælt að vera í
anda með hirðunum á Betlehems-
völlum, níeð englunum, er sungu
Drottni lof, með vitringunum, er
færðu jólabarninu gull, reykelsi og
myrru.
Og þótt þetta breyttist alt, cr ævin-
týraljómi bernskunnar varð að vík ja
undan veruleik daglegs Jífs, urðu
jólasögurnar oss jafnvel enn dýr-
inætari andlegir fjársjóðir, þvi að
þær sögðu frá fæðingu Hans, er
reyndist sálum vorum vinur i raun,
frelsari i neyð. Sælasta stund trúar-
reynslunnar var sú, er það, sem hirð-
unum var boðað, reyndist oss per-
sónuleg reynslusannindi: „Yður er
frelsari fæddur“. Þá tóku hjörtu vor
undir lofsöng englanna um Guðs
djTð í upphæðum. Og enn langar oss
á lifsins bestu stundum að færa jóla-
barninu gull, reykelsi og myrru, að
gefa Kristi lif vort og þrek, alhug
vorn og elsku. Þess vegna vekja jól-
in hálfgleymda hrifning bernsku-
daganna, svo að hugur sá, er tekinn
var að harðna og kólna i nepjufrosti
og næðingum lifsins, vermist og
mýkist al'tur á ný. Reynsla lífsins
getur rænt oss mörgu dýrmæti, er
barnshugurinn átti. En jólunum fær
hún síðast svift oss með öllu. Oss
verður mörgum öll ævinnar ár, líkt
og Matthíasi, er miðaldra minnist
„hálfrar aldar jóla“:
„Lát mig horfa’ á litlu keutin þín,
Ijósin gömlu sé eg þarna min!
Eg er aftur jólaborðin við.
Eg á enn minn gamla sálarfrið.“
Jólin bera hjartanu birtu, eigi sísl
vegna þess, að þau hjálpa best full-
orðnum, reyndum mönnum til þess,
sem liklega er sælast alls í þessu lífi
voru, að geta á bjartri stund orðið
glaður — innilega og fölskvalaust
glaður eins og barn.
Mennirnir þrá enn birtu í hjarta
og frið á jörð. Og engum sem trúir,
og heldur engum, er hugsar skyn-
samlega, getur blandast hugur um,
áð þessari þrá geti Kristur best sval-
að. Lengi verður hann táknið, sem
móti er mælt, ef til vill smáður af
ýmsum,þó helst af hugsunarleysi eða
blindni. En af fleirum verður hann
elskaður og tignaður vegna guð-
dómsljóma persónu sinnar og himn-
eskra náðarverka sinna. Menn geta
deilt um liann. En þeim stendur
aldrei á sama um hann. Og þegar
jólaklukkurnar boða: „Heims um
ból helg eru jól“, nemur allur heim-
urinn staðar og hlustar, og lætur sig
dreyma sólardrauma um nýtt, and-
legt ’sor, um sigur dýrðarkonungs-