Vísir - 24.12.1949, Qupperneq 18

JÖLABLAÐ VISIS
18. r
in í því.Á það er ritað með
annari hendi: non sortiebant-
ur efíeetöjn (hlotnaðist -ek*i
l'ram að ganga). Það er auð-
séð, að íslandskaupin áttu að
fara leynt, því þau eru að
eins nefnd í „prívat“ minnis-
hréfi Holms.
En það er að segja frá Hin-
ar hann cða cftirmenn
hans, ríkjandi í Noregi, vilja
-kaupa aftur -ísland,-sem er-deil-du og-f'ór Týli til Dan-
seld oss í hendur að veði fyr-
ir ákveðinni upphæð í gulli,
silfri og fé, þá skulum vér og
erfingjar vorir, jafnskjótt og
þessi upphæð er útborguð
oss og goldin að fullu, sleppa
rik,aðhann dró allt á langinn viijugh' og skila aptur áður-
mánuðum saman. Wolsey j nefndri ey, Islandi konungi
kardínáli var að semja við ^ ega ef tirmönnum hans, án
Frakka, og átti að bíða þess nokkurrar tafar, tálma eða
að þcim samningum lyki. I hindrunar, með öllum rétl-
bréfi dagsettu í Greenwich 6. | indum og eignum. Lofum
nóv. 1518, ritar Hinrik ver nieg vorri tign að vér og
Kristjáni með mestu
semd og alúð. Minnist hann
son á vcstur- og súðurlandi
(Espólín, Hist. Eccles.j Þeir
merkur að verja mál sitt.
Skrifar hann Kristjáni frá
Flensborg 27. marz 1521,
(Diplomatarium Flensborg-
ense bls. 1047) að hann hafi
heyrt að Sigbrit hafi gefið
„Fúsa“ Erlendssyni, lög-
manni, bréf „upp á“ Island,
og hann hafi fest það 4 Ham-j rænt á
borið fram hréf irá Englandi
til liðsinnis við Týla. Haimes
fékk hirðstjórn yfir-öllu Is-
landi (3. okt. 1521. Nú segir
kansellera, til Kristjáns ami-
ars, dagseltu í Mecheln 12.
des. 1523.*") Scgir hann
Hans Herold, sendiherra
Espólin (III. 72, 80), að flytja þau skilaboð frá Eng-
Týli hafi þá gerst víkingur,. landi, að Hinrik konungur
rænt á Bessastöðum 1523,! vilji ekki eiga neitt við Is-
handtekið Hannes og haldið land, síðan Englendingar
hálfan mánuð, en i'arið siðan íærðu honum fréttir þaðan
til Svíþjóðar með herfang
sitt, komið svo aftur 1524 og 1
Bessastöðum, en þá
um aftöku Týla Péturssonar
og annara Kristjánsmanna,
og vilji hann því ekki lána
borgurum, scm hafi gert út hafi Hannes*safnað að sér ís- ié upp a ísland. Hinrilc helir
landinu með Fúsa, sinn í
, „ „ j hverjum fjórðung, Fúsi sé
vm_ crfingjar vorir munum eigijgamall og veiluir, og biður
rjúfa þetta né brigða, ogjhann konung að rita
4 fógeta til Islands að stýra lendingum og þýzkum kaup-
mönnum og handtekið Týla
og afhöfðað. Finnur biskup
á, að Hohn hafi auk erinda skulu öll
sinna þýðingarmikið mál
gravioris momenti), sem
hann, Hinrik, hafi ráðgast
um við ráðgjafa sína. Hafi
hann gefið Holm sum svör
skrifleg, en beðið hann að
segja Kristjáni munnlega
í trúnaði frá öðru. —
Hann ritar á huldu, en
að hann meini Islandskaupin, HjaTuand og Orkncyjar.
má sjá af nafnlausu bréfi i þejm }iefjr
Rigsarkivet, í skjölum
Holms, er hljóðar svo:
„Vér Hinrik etc. lýsum yfir
með bréfi þessu, að vér höf-
svik og undirferli Hamborgarróðherrum að
lofa ekki „Islandsförum“ að
fer ekki mörgum orðum um
um Týla (Hist. Eccles. II.
255—(5, 258). Nú cr Týli,
ætlað sér að ná íslandi með
aðstoð Týla, meðan allt var
í uppnámi í Danmörku, en
Þjóðverjar og höfuðsmaður
komu honum í hel, áður til
þess kæmi, og Hinriki varð
vera fjarri málinu“. lofa ckki „lslandsförum“ að'samkvæmt dönskum og lág- kápan ur því klæðinu.
Það komst ekki svo langt, senda fógetana eða að gerajþýzkum bréfum frá og til og i ^ ° betra eftirmæli skilið
að Hinrik setti nafn sitt und- ( á hluta slnn, biður konung'um hann, oftast í Flens- en Iiunn hefir fengið hjá Is-
ir þetta skjal, því hann varð að hlýða ekki rógburði Hann- borg frá því haustið 1521 til k'ndingum. Hnnur Magnús-
að þiggja Island, áður en; esar Eggertssonar. Týli var vorsins 1523, og er í metum son kelir sýnt> (Tidsskriit
hann gat gefið skuldbindingu ’ Fleusboreari en Hamboreur- hjá Kristjáni. Kristján helir, ior uordisk Oldkyndighed II.
um að skila því aftur. Hefði;uin vm- illa við hann, því | um leið og hann flýði land,, 124.) að verzlun Englendinga
Hinrik ritað undir, þá hefði hann dró taum Englendinga,
gert Týli aftur höfuðsmann |vai landsmönnum hagstæð-
'arið um Island, eins og um' óg' veitti þeim Jið í öllum á Islandi. Týli fer þá til Is- an cn annarra l>j°ða, og mð-
ekki verið skilað
aftur enn i dag.
liinrik sá, að Danmörk var
að liðast sundur, að Svíar
skærum og róstum á Islandi, j lands að vinna landið frá
þegar hann gat því við kom-; Hannesi Eggertssyni, sem i
ið. Og er mál þeirra Hannes-: hann telur uppreis.tarmann,
ar var fyrir rétti í Höfn, af þvl hann fylgir Friðriki
urdrep landsins af siðbótar-
innar Völdum hefði ekki átt
sér stað, hefði Týli haft sitt
! fram, því hin enska kirkja
breyttist lítið við siðaliótina.
IagðiTýli framýms meðmæl-j fyrsta, móti hinum lögvalda . . ,v
itm „teð samþykki ráðgjafa1 v<7 "* g*n?“ u"*r l'1801'111'1:1 ^ E^Iandt. E, konungi. liann rekur ermd, m.
vorra lof'að bandamanni vor- »* ™t toUWt, að hann l>v, engm furða, þo Launds | herra síns og er enginn vík-
etc og lofum mun< rPl^nast lslan<l okeypis. Bruun, skipstjóri Kristjáns, í ingur. Ekki hefir hann held-
um ivristjam etc. og
og skuldbindum oss með
skjali þessu gagnvart honum
og eftirmönnum hans, Nor-
egskonungum. *) að þeg-
Hann hafði líka ástæðu til að lJréfi dagsettu 23. marz 1521,
halda það, sem nú skal (Fasc. Chr. Secundi) beri Týla
greina.
ur getað gert álilaup á Bessa-
staði 1524, því hann er ekki
á brýn, að hann hafi ætlað að á lífi í desember 1523. Hann
Týli (Þulr) Pétursson Jiél svílé ja Island undan konungi! liefir þá gert áhlaupin, eða
maður. Hann var lénsmaður í hendur Englendmga. — álilaupið, á Bessastaði sum-
*) Island talið noa'skt, cn á norður- og austurlandi j Espólín segir (Árb. III. 64), árið 1523. Má ráða það af
Kristján liélt, eftir sem áð-
ur, áfram að nauða á Hinriki
um Islandssölu eða lán, og
fór sjálfur til London að
*) Allen: Breve og Akt-
stykker til Chr. II. Hist. 1854„
ekki danskt. H518—21, en Hannes Eggerts-’að ögmundur biskup hafi brefi frá Nikulási Péturssyni E 121
tCCCCCCQCCCQCOCCCCCQCCCCQQQCCCQQQCCQCCCCQiCQOCCCCQCCQCCQOCCQCCCCOCCCCOQCCCQCOCCCCCiC:
CCCCCCOCCCCCCCCCCCCCCCCCCÍÍOCCCQOCC!
'ó
O
o
o
ð
o
o
1899
Snjallasta
faggerð nútím
Fratnleiddar í öllu
viftartegundum
1949
Mahogny — Gabon — Eik — Birki — Álm — Furu — Teak o. íl. Normal stærðir: Breidd 53 — 63 — 73 — 83 — 93 cm.
Hæð 2,02 mtr.
Húseigendur, sem hafa STAR hurðir í húsum sínum komast í hátíðaskap í hvert sinn og þeir renna til þeirra augunum. —
Sýmshom og allar upplýsingar hjá einkaumboðsmanninum.
Sisli cT. ©hfínsen
Símar: 2747 og 6647, Hafnarhúsinu, Reykjavík.
)OCCQOOQCCCCOOOOOOCCCOQCOCCCOQCOOCOCOOCCOeCOCOOCOCOCCCOOOCOÍ»CCCOOCOOCOCCCCCtíOCCCr::!í.í>CCC:íCeCCOCÍpoeCCCCCCCCCOOCCCeCCCCœSCOOC