Vísir - 24.12.1949, Side 19

JÖLABLAÐ VISIS
19

í jólamatinn
Orvals hangikjöt — Dilkasvið — Hamborgarhryggur
Svínakjöt Svínasteik Svínakótelettur Alikálfakjöt AhkáHasteik Alikálfakótelettur Wienarsmttur Reykt flesk (Bacon) Lifrarkæfa, kindakæfa Mayonnaise 10 tegundir af Salati Hraðfryst grænmeti Nautakjöt Buff (barið) Hakkað buff
Hamborgarlæri Kjúklingar
Franskar steikur
Áskurður: Gullasch
Skinka, svínasteik Beinlausir fuglar
Hangikjöt, lambasteik Dilkakjöt
Nautasteik, kindarúliupylsa Súpukjöt
Kálfarúllupylsa Læri (fyllt m. ávöxtum)
Spegepylsa Hryggir
Maiakoffpylsa Kótelettur
Svínarúliupylsa Sviðasuita, svínasuita Léttsaltað kjöt
Pantið tímaniega í hátíðamatinn. Við sendum ykknr heim.
Munið verzlun hinna vandlátu.
Kjöt og Grænmeti
Snorrabraut 56 — Sími 2853.
Kaupmenn ag
haupiéiög 1
Engin auglýsing er jaín eftirsóknarverð og

©
frá
FótcEfjspreai tsm iðjjunnt £
Hringið til okkar strax í síma 1640
og fáið upplýsingar.
semja um það og annað viÖ
()á Wolsey, í júui 1523. Seinja
|>cir 13. júní, að Englending-:
ar megi verzla og fiska við
lsland, fremur öðrum, þ. e.
verzlun- Hansastaðanna átti
að bola burtu. Hinn 30. júni
endurnýja þeir samning
fcðra sinna, 1490, um verzl-
un milli landannn. Hinrik
kvaðst eigi ge.ta lánað fé upp
á Island, því hann adti fullt
í fangi með Skota og Frakka.
En þá var Týli enn á lífi.
Kristján scndi frá Hollandi,
þar sem hann sat, hvern
sendimanninn á fætur öðrum
að bjóða Hinriki Island, 1523
24. (AUen: Breve etc. Pass-
im. Kkdahl 643, 682.) Hinn
11. janúar 1524 ritar hann
kausellera sínum frá Berlin,
að þó að Ilans Herold færi
þá fregn, að Englakonungur
vilji ei Iána upp á tsland, þá
bafi sámt Baker, sendiherra
Hinriks, ritað sér, að Hinrik
muudi þiggja eyna fyrir fé,
biður liann kansellerann að
senda Antonius strax til
Euglandsog leggja sig í líma.
KanseHerinn ritar 3. og 27.
apríl, að hann hafi nú talað
við Balter tffli þetta. Kristján
biður þá kansellerann að fara
sjálfan til Englands og reyna.
Hinrili áleit reyndar Kristján
en ekki Friðrik vera lögmæt-
an konung Danmerkur, en
skellti. þó við skolleyrunum,
enda hafði hann ærið að
starfa i ófriði við Frakka.
Vpru líkur til að Island
mundi laust fyrir, meðan
innanlands öfriður var í Dan-
mörkiL En Jægar Krislján
var orðinn Jireyttur á að
nauða á Hinrild, veitti hann
J)>rzkum aðalsmanni, Klaus
van Hcrmelinck, Island að
léni, ef lén mætti kalla.
I enskurn bréfum frá þess-
um tíma er oft minnst á
„lslandsllotann“ svo kallað-
an (Iselond 4'leet), því Eng-
land liafði J;á heilan sldpa-
stól við.Island, og varðskip
til að gæta þeirra fyrir Skot-
um og Frökkum. Simiarið
1524 voru 7 Islandsför og
eitt varðsldp tekið af Skot-
mn. Surrey, skúldið, ritar
Wolsey i júní 1523, að Skot-
ar sitji fyrir Islandsflo tanum
með her manns. Ef Jieir nái
honttrn, J>á bíða Norfolk og
Suffoík óbætanlegan skaða,
og allt Eiigland verður fiski-
1,1118! næsta ár. Biður liánn
mn leyfi að senda 4 her-
skip að verja flotann, og ef-
ast ekki um að konungur fái
góðan bikar víns fyrir J>að
(að Jiað borgi sig). Wolsey
segir 17. ágúst sama ,'u* að
flotinn sé kominn með heilu
og höldnu. I reikningum
enska flotans, 1524, eru 2(1
shillings borgaðir Thomas
('hapman fyrir að ríða frá
Iiull tU Yarmouth og kveðja
lierskipin að sigla norður að
verja Islandsflotami. I sept-
ember 1524 er sendilvérra
Englendinga á Skotlandi að
reyiia að fá Skotadrottningii
tU að skUa aftur tveim Is-
landsförum, er Skotar.höl'ðu
unnið. Wolsey segir 2. sept.
1524, að konungur sé bál-
reiður út af töku Islandsfara.
Verði með einhverju móti,
góðu eða illu, að ná þeim
aftur, og fiskiafla þeirra, ella
verði fiskielda mikil. Árið
1526 sést, að konungur á-
skildi sér að fá tiltekinn
fjölda ;lí' þoi-slci og löngu af
hverju skipi, á borð sitt, því
íslenzkur fiskur var talinn
rncsta sadgæti, enda kemur
hann olt fyrir í reikuingum
klaustra frá Jjessum tíma. Is-
!and var aðalfiskistöð Eng-
lands, og litlar fiskveiðar
voru enn við Newfound-
land.
Englendingar óðu upp á
Islandi, mcðan Danir voru
að berjast heima fyrir, horg-
uðu enga toUa og gjöld og
ráku Dani og Hamborgara úr
höfnum og fiskiverum, þegar
þeii’ komust hönduntim und-
ir. Kvarta Haniborgarar yfir
J>ví \ið Hinrik 16. sept. 1528,
að Nieholas Buckbrock hafi
tekið sldp fyrir þeim við Is-
land. Höfuðsmaður og Ham-
borgarar gerðu Englcnding-
um aðsúg í Grindavík 1532 og
drápu fjölda af þeim. 1 bréfi
tU Hinriks dagscttu Goltorj),
13. okt. 1532, afsakar Friðrik
fyrsti Jietta, og kallar J>að
neyðvörn. — En Chapuys,
sen<Uhei,nt KarLs fimntta á
Englandi, ritar homun 16.
des, 1532, að sendimaður .frá
Friðrik sé í London til að
sýna að dráp 40 -50 Eng-
lendinga á Islandi hafi verið
þeint sjálfum að kenna.
Englakonungur cr reiðari
Hamborgurum en Dönum.
Jacol)us Deidonanus skrifar
Kristjáni Jniðja frá London
1. júní 1552, (Diploma
Flensborg. 996 7.) að 60
skip sigli árlega l'rá Eng-'
lanili lil lslantls svo ekki
hættu J)eir Islandsferðum
éftir G rindavíkurslaginn.
Kristján Jrriðj i reyndi að
t’ara cins með ísland og
Kristján annar. Pétur Sua-
venius, sendiherra hans á
Englandi, ritaði dagbók frá
ieln-úar til júlímánaðar 1535.
Talaði hann við Gromwell,
sem J>á var Jiægri hönd
Hinriksý Hinn 15. marz
spurði Gromwcll hann, hvað
Danir gætu látið í aðra hönd
fyrir hjálp Englánds gegn
Hansastöðunum, hann hefði
heyrt að Danmörk og Noreg-
ur ættu margar eyjar, gæti
konungur (H. 8.) eignast
eina Jieirr'a. Suavenius svar-
aði, að Skotakonungur hefði
fengið Orkneyjar til afnota
fyrir fé þangað til Danakan-
ungur borgaði mundinn og
levsti Jjær út. Ef Englakon-
ungur vill horga muudinn,
niunu J>essar eyjar scldar
honum í hendur til afnota,
með sömu skildögum og
Skotar hal’a J)ær nú. Island
cr fjöldi af enskum og J>ýzk-
unt kaupmönnum sækja,
mun kannske selt í hendur
hans Hátign að veði fyrir til-
tekinni fjárhæð um tíma.*)
Aftur ritar Emund Boner
Suaveniusi í janúar 1536, að
þó að kansellerinn og Wolf
Powys vilji, að Hinrik taki
Island og Færeyjar að veði
fyrir hjálp J>á, cr hann kunni
að veita Ðanakonungi, þá
gangi hann eklci að því. —
Riehard Gavendish ritar
Suaveniusi 27. jan. 1536, að
liann hafi talað við hertog-
ann af Holsetalandi (Kr. III.,
sem Hinr. 8. kallaði svo, J)VÍ
Kr. II. var hinn löglegi kon-
nngur í hans augum) og
samið við liann. Hann vilji
fá 100.000 pund að láni, og
lofi í staðinn liði á sjó og
landi, endurhorgun og að
gefa honum Island og Fær-
eyjar til marks um það( for
a token).*) 1 dagb. sinni seg-
ist Cavendish hafa beðiö um
Cavendish hafa licðið um
Höfn að veði, en kansellerinn
hafi sagt, að lierra sinn liefði
ýmsar eyjar, svo sem Iskmd
og Færeyjar, sem honum
kynni að lítast á. Næsta dag
talai’ hann við Kristján
Jn’iðja, sem sagði honum, að
Englakonungur gæti fengið
tvö stór lönd, Island og Fær-
eyjar, og væm í öðru þeirra,
*) Art. <Ie pace concilianda
ener Aarsberetn. III.
*) Articuli de pace Con-
ciliamla . . CruinweHo l\i.