Forvitin rauð - 08.03.1979, Blaðsíða 28

28
manna nemenda til þess að tryggja þaó, að
menntun og fræðsla gangi ekki gegn trúar-
og lífsskoðun þeirra."
Ég held sannast sagna að flutnings-
raaður frumvarpsins, Ragnhildur Helgadóttir
átti sig ekki á því hvaða afleiðingar það
hefói yrði frumvarpið samþykkt með þessu
ákvæði. Reyndar yrói ég persónulega ákaf-
lega ánægð færi svo því að þá myndi skól-
inn hjálpa mér við að fræða börnin mín um
lýðræðislegan sósíalisma, stöðu og kjör
valdalausu hópanna £ þjóðfélaginu, róttæka
kvennabaráttu, eðli auðhringa og umsvif
þeirra bæði 1 þróuðum löndum og vanþróuðum
um eðli skólakerfisins og hvernig það er
afurð ríkjandi þjóðskipulags; Einnig
hvernig núverandi skólakerfi eykur stétta-
skiptingu og framleiðir þæga og gagnrýnis-
litla þegna sem hugsa lítið og breyta
engu þvl að "þetta hefur alltaf verið
svona”, en það er nauðsynlegt svo að borg-
aralegt þjóðfélag gangi snuórulítið fyrir
sig. Þá myndu kennararnir að sjálfsögðu
ekki láta undir höfuð leggjast að fræóa
börnin mln um það hvernig sósíalískir
flokkar á Islandi og vlðar hafa gengið
bæði meðvitað og ómeðvitað á hönd ríkjandi
ráða- og peningastétt og horfið þar með
frá eða að minnsta kosti linast I rétt-
indabaráttu alþýðunnar. Ég minntist á
róttæka kvennabaráttu áðan, auðvitað væri
ég ekkert á móti þvl að skólinn tæki fyrir
I nokkrum þjóófélagsfræðitlmum t.d. hvern-
ig karlar I sósíallískum flokkum "gleyma"
konunum og einnig I verkalýðshreyfingunni.
En auðvitað er þaó ekki þetta sem Ragn-
hildur á við; hún á við að banna skuli að
ræða I skólunum aðrar lífsskoðanir en
borgaralegt þjóðfélag viðurkennir. En
það er bara gert I miklum mæli I reynd og
hefur verið svo frá upphafi skðlahalds
hér á landi. Fyrrnefnt ákvæði er llka
ákaflega vanhugsað og fávlst þar sem alls
ekki er unnt að tryggja foreldrum það að
börnin þeirra verði ekki fyrir annarri
innrætingu en fellur að þeirra eigin skoð-
unum, hvorki I skólanum né annars staðar.
Þar koma einnig viö sögu fjölmiðlar, kvik-
myndir, bækur, blöð o.s.frv. Þrátt fyrir
óskhyggju einhverra er það staðreynd að
heimilin eru líka hluti af samfélaginu,
fólkið þar lifir ekki I tómarúmi og hversu
friðhelgt hið svokallaóa einkallf kann að
vera er ekki hægt að greina það algerlega
frá því sem nefnt er opinbert llf. Hvoru
tveggja er að mestum hluta stýrt ofan frá,
stýring einkalífsins er hins vegar ekki
eins analiós oa stvring hins opinbera.
LÖG OG REGLUGERÐIR STANGAST A.
Vitaskyld dettur engum heilvita manni
I hug að halda þvl fram að I skólunum
megi eða eigi að fara fram einhliða inn-
ræting af neinu tagi og I lögum um grunn-
skóla frá 1974 eru einmitt ákvæði sem eiga
að tryggja að svo verði ekki. En kennurum
er vissulega mikill vandi á höndum og
hlutverk þeirra ekki létt þegar þeir eiga
að fara að framfylgja þeim lagaákvæðum I
daglegu starfi. Hvernig eiga kennarar
t.d. að fara að þvl "að haga störfum sln-
um I sem fyllstu samræmi við eðli og þarf-
ir nemenda og stuðla að alhliða þroska,
heilbrigði og menntun hvers og eins",
þegar nemendafjöldinn I bekknum er það
mikill að útilokað er að sinna nemendum
einstaklingslega nema að litlu marki. Og
þegar krafist er af öllum að tileinka sér
ákveðið námsefni fyrir samræmd próf. Eða
hvað á kennarinn að gera til að uppfylla
það ákvæði laganna þar sem segir að
"þjálfa skuli hæfni þeirra (nemenda) til
samvinnu við aðra (leturbreyt. mín) þegar
sú staðreynd blasir við að samkeppni er
stöðug milli nemenda. Einnig milli skóla
- sérstaklega eftir að samræmt grunnskðla-
prðf komst á - og svo milli kennara og
kennslugreina o.s. frv. Hvernig á kenn-
arinn að útskýra það fyrir nemanda t.d. I
9. bekk að velgengni hans á grunnskóla-
prófi hljóti að kosta tap fyrir annan?
Þannig stangast á lögin og framkvæmd
þeirra. Menntamálaráðuneytið gefur út
reglugerðir, tilskipanir og námsskrár
sem gera það ókleyft I raun að framfylgja
umræddum lögum. Þau eru vissulega mörg
ljónin sem verða á vegi kennara sem vilja
framkvæma grunnskólalögin. Er þá ekki
átt við starfið I einstökum skólum en það
er mjög mismunandi og misjafnt hvernig
hverjum og einum tekst að sníða verstu
vankantana af kerfinu. Og llka er mis-
jafnt hversu meðvitað og markvisst kenn-
arar vinna saman, en samvinna þeirra held
ég að sé víðast hvar af skornum skammti.
__________________________frh. 3 bls 33