Morgunblaðið - 12.05.1960, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 12. maí 1960
MORCVNBLAÐIÐ
3

Múkkinn fylgir bátnum til þess að fá mat í gogginn.
Með Jóni og Ekki-Jóni
Æ T L I það sé ekki ástriða
að stunda grásleppuveiðar, ég
gæti bezt trúað því, a. m. k.
má segja um grásleppukarl-
ana það sama og dr. Johnson
sagði um Skota, að þeim liði
bezt þegar þeir sæju þjóðveg,
sem lægi til Englands.
Það var sléttur sjór fram-
undan, þegar við lögðum úr
vörinni við Lambhól. Jón
Einarsson stóð við stýrið,
ungur maður og ættaður af
þessum slóðum. Mig minnir
hann hafi sagt að afi hans
hafi verið fæddur á Lambhól
og jafnvel langafi hans líka,
en það skiptir ekki höfuð-
máli.
Við vorum fjórir í bátnum,
tveir gamalreyndir sjósóknar-
ar auk Jóns og hét annar —
jæja, sleppum því. Við getum
bara kallað þá Jón og Ekki-
Jón. Sá sem hefur skrifað
niður þessar línur er blaða-
maður og gengur undir nafn-
inu Ég.
. Á meðan við sigldum yfir
Skerjafjörðinn sagði Jón
Einarsson, að við færum út
að Stafaboðum og þangað
væri 30 mínútna sigling:
— Þar höfum við fengið
ágæta veiði í sumar, bætir
hann við. Þetta er betra hjá
okkur núna en áður því við
höfum tekið upp nýja aðferð.
Einn okkar gerir að jafnóð-
um og við drögum netin, svo
það er lítið verk eftir, þegar
við komum í land. Það er
betra svona.
— Eru margir á grásleppu-
veiðum héðan? spyr Ég.
— Það hafa víst verið 4 eða
5, sem hafa róið úr Gríms-
staðavörinni, er það ekki?
segir Jón Einarsson.
— Ég veit það ekki, svarar
Ekki-Jón, en reyndu að koma
honum í gang, ósköp ertu
lengi að þessu.
— Hann vill ekki í gang,
svarar Jón Einarsson.
— Þú ert alltof spar á
snafsinn, segir Ekki-Jón.
— Það er von, ég er bind-
indismaður, segir Jón Em-
arsson.
í sama mund fór vélin i
gang og það var eins og ein-
hver hefði fengið hláturskast
þarna á sjónum. Þannig er
þetta með snafsinn, hann
kemur öllu á stað.
Ekki-Jón kastar út brúnum,
slitnum vetlingum Jóns Ein-
arssonar sem horfir á eftir
þeim unz þeir hverfa í froð-
una frá bátnum. Hann segir
ekkert, en ég finn að honum
líkar þetta illa, og það er eins
og hann vilji segja: — Mað-
ur á ekki að kasta hanzkan-
um framan í sjóinn, það á
ekki að egna hann til einvígis,
það er nóg samt.
En hann segir ekkert, situr
bara þegjandi og horfir til
lands og fer að dást að borg-
inni og lýsa því, hvernig hún
stígur út úr morgunroðanum,
eins og dansmær, þegar þeir
leggja út við sólaruppkomu.
Hann horfir á mig til þess
að vera viss um að ég missi
ekki af neinu.
En nú stendur Ekki-Jón á
fætur, gengur fram í stefni
og bendir á skerjaklasa á
vinstri hönd:
— Sjáið þið hólmann þarna,
segir hann, þegar ég var
strákur, fór dönsk skonnorta
hér yfir skerin og út boðana
og settist niður á hólmann.
Þarna var hún svo eins og
— Sjáðu, þarna er súla, seg-
ir Jón Einarsson og ef þú
nærð mynd af henni stinga
sér, kalla ég þig seigan. Og
þarna er svartfugl eða
klumbunefur, eins og við
köllum hann.
— Nú eru þeir búnir að
drepa Chessman, grípur Ekki-
Jón fram í, en ég held þeir
hafi ekkert verið betri sjálfir,
þessir júðar í Kalifomíu.
— Og þarna er múkki,
heldur Jón Einarsson áfram,
og rita, þessi hvíta með
svörtu rákunum á bakinu,
það er víst munurinn á henni
og silfurmávinum, sem er
svipaður, en svartur á væng-
endum.
— Viltu ekki kaffi, segja.
Jónarnir einum rómi og þá
veit ég við erum ekki feig-
ir, svo fylla þeir brúsalokin
og súpa á.
— Nei, þakka ykkur fyrir,
ekki held ég, svara Ég, og
hef nú fengið seltu í röddina,
og það má á mér heyra að
Ég geti þolað langa útivist an
þess bragða vott né þurrt.
— Þér hlýnar af því, segja
þeir í kór.
— Mér er ekkert kalt, segi
ég þóttafullur' og sting báð-
um höndum í úlpuvasana.
— Þarna eru Hrakhólmar,
þarna fyrir vestan, segir Jón
Einarsson. Þar hef ég tvisvar
skotið sel.
— Af hverju eru þeir kall-
aðir Hrakhólmar, spyr Ég, og
bíð nú eftir dramatískri sögu
um skipsströnd og mann-
skaða.
En Ég verð auðvitað fyrir
miklum vonbrigðum, því Jón
Einarsson svarar eins og hon-
um komi þetta ekkert við:
— Ég veit ekki, þeir lentu
þarna bara einhvern tíma.
Svo reyndi hann að bæta
úr þessu:

Það eru fljót handtök fyrir kunnáttumenn að gera að rauðmaganum.
á grásleppuveiðum
En nú er miður dagur og
borgin er grá og ósköp hvers-
dagsleg eins og vinnukona,
sem er nýstigin upp úr góif-
unum, eða gömul þreytuleg
kona á stakkstæði í gamla
daga, það var nú þá.
Ég virði hann fyrir mér úr
skutnum og hina Jónana
báða, þar sem þeir sitja á
fremstu þóftunum, annar
reykjandi, hinn hugsandi.
Jón Einarsson segir þá allt
í einu:
— Þarna eru þeir að gera
að, þú sérð fuglamergðina.
sáta á grænu túni.
— Það hefur verið vont
veður, segir Jón, sem situr á
fremstu þóftunni og reykir.
— Já, það var slæmur út-
synningur, segir Ekki-Jón.
— Og þeir hafa auðvitað
farizt allir, segi Ég, því Ég
er einhvern veginn þannig
gerður að Ég er allur upp á
dramatíkina.
— Nei — nei, ekki held ég,
segir Ekki-Jón um leið og
hann sezt aftur. Þeir voru
bara hinir rólegustu og sett-
ust að sínu brennivini.
STAKSIEINAR

— En þarna fórst einu sinni
enskur togari rétt fyrir utan
Valhúsabaujuna.
— Varð mannbjörg? spyr
Ég-
— Já, svarar hann og gefur
vélinni góðan snafs.
Það er hætt að rjúka úr
brúsalokunum. Við vorum
komnir á miðin:
— Við förum í norðurend-
ann, segir Jón Einarsson.
Svo er haldið lengra til
norðvesturs.
— Við naiðum Esjuna, bæt-
Framh. á bls. 17.
f forystugrein Frjálsrar verzl-
unar, sem nýlega er komin út,
er komizt þannig að orði, að nú
séu mikil tímamót í viðskipta-
málum þjóðarinnar, þar sem
ákveðið hafi verið að gefa meg-
inhluta af utanríkisverzluninni
frjálsan. Takmarkinu, sem er
frjáls verzlun á öllum sviðum,
hafi þó ekki enn verið náð. Sið-
an segir á þessa leið:
„Þó mjög mikið hafi áunnizt,
hefur unnendum framkvæmda-
frelsisins ekki enn tekizt að
sannfæra nægjanlega marga um
yfirburði málstaðar sins. En
hinir óþolinmóðu verða þó að
muna, hverjar aðstæður hafa
ríkt. í aldarfjórðung hafa ríkt
hér meiri og minni höft og í tvo
áratugi hafa fleiri eða færri
vörutegundir verið skammtað-
ar. Meginhluti þjóðarinnar hef-
ur vanizt þessu ástandi, jafnvel
beinlinis alizt upp með því. Það
þarf meira en litla bjartsýni til
að halda að áhrifin af þessu
verði þurrkuð burt í einu vet-
fangi“.
Leiðir til mikilla framfara
Frjáls verzlun heldur áfram:
„Nú munu sjálfsagt ýmsir
segja sem svo: Við vitum hvað
við höfum haft, og þó að æði
margt megi að því finna, vitum
við þó alls ekki hvað hin nýja
skipan mála kann að bera í skauti
sínu. Þetta er að vissu leyti rétt,
ef miðað er við hinar sérstöku
ástæður á íslandi í dag. En all-
ar nágrannaþjóðir okkar taka
upp æ frjálsari viðskiptahætti
með hverju ári, sem líður, og
jafmíramt hafa lífskjörin farið
hraðbatnandi í þessum löndum.
Það liggur beint við að álykta
að sömu lögmál gildi um íslenzku
þjóðina og aðrar þjóðir, og því
mun almennt framkvæmda- og
viðskiptafrelsi einnig leiða til
mikilla framfara hér á landi. Á
undanförnum árum hefur okkur
ekki tekizt að fylgja eftir þeim
þjóðum, sem framsæknastar hafa
verið. En nú þegar við höfum
reynt öll afbrigði haftanna, hefur
kyrrstaðan verið rofin og stefn-
an verið mörkuð út á framtíð-
arveginn".
Þetta er vissulega vel mælt og
réttilega.
Framsókn og gengis-
lækkunin
Framsóknarmenn þykjast nú
vera svarnir andstæðingar geng-
islækkunar. En sannleikurinn er
sá, að Framsóknarflokkurinn
hefur alla sína tíð verið reiðu-
búinn til þess að eiga hlut að
gengislækkun, þegar hennar hef
ur verið þörf. Hann stóð að geng
islækkun árið 1939. hann mynd-
aði þá ríkisstjórn með Sjálf-
stæðisflokknum árið 1950 til þess
meðal annars að lækka gengi
krónunnar. Loks framkvæmdu
Framsóknarmenn í vinstri stjórn
inni stórfellda gengislækkun vor
iið 1958 með kommúnistum og
Alþýðuflokknum. Framsóknar-
menn hafa þannig staðið að geng
islækkun þrisvar á sl. 20 árum.
Hann hefur einnig marglýst því
yfir, að svo að segja allar þær
ráðstafanir, sem núverandi rík-
isstjórn hefur gert í efnahags-
málunum væru nauðsynlegar og
eðlilegar. Það er þess vegna rétt
sem Alþýðublaðið segir í forystn
grein sinni í gær:
„í rauninni er Framsóknar-
flokkurinn því samþykkur stefnu
ríkisstjórnarinnar í efnahags-
málum. En gremja flokksforingja
Framsóknarflokksins yfir því að
fá ekki að sitja í ríkisstjórn
veldur því, að þeir berjast ^egn
ráðstöfunum, sem þeir í hjarta
sínu eru samþykkir. Hlutskipti
þeirra er því vissulega hörmu-
legt“.
Þar lá hundurinn grafinn!!