Morgunblaðið - 02.07.1961, Blaðsíða 17

f Sunnudagur 2. júlí 1961
MORCVKVLAÐIÐ
17
meira í salt
1 tunna í salt veitir somu vinnu
og 6 mál í bræðsíu
Síidina á
að nýta
Séð yfir eitt söltunarplanið.
sex mál í bræðslu.
— Ein tunna af síld í salt gefur Siglfirðingum somu atvinnu og
Við þurfum mmnst eitt
leitarskip t'l viðbdtar
Rætt við Kristófer Eggertsson
síldarleitarstjóra
A Ð Hvanneyrarhlíð, sem
Siglfirðingar nefna oftast
Síldarsetrið, hefur síldarleit-
in aðsetur sitt. Þar ræður
ríkjum Kristófer Eggertsson,
SÍldarle»tarstjóri, og hefur sér
til aðstoðar þá Magnús
Kristjánsson og Lúðvík Vil-
hjálmsson. Starf síldarleit-
srinnar verður seint ofmetið
og má heita að hún sé sá
•ðili, sem hvað mest hefur
•ð segja varðandi síldveið-
•rnar, enda hyggir flotinn í
einu og öllu á því, sem síld-
•rleitarmenn segja.
Kristófer Eggertsson hefur ver
18 við síldarleit í sjö ár, og síld-
erleitarstjóri síðustu sex árin.
Áður var hann skipstjóri í 37 ár,
Og alls 40 ár á síld, þannig að
mikil reynsla liggur að baki.
Flugvélarnar hefja Ieit.
— Hvenær hófst síldarleit úr
lofti fyrst, Kristófer?
— Það var skömmu eftir 1930
að síldarleit úr flugbátum hófst,
og höfðu þá flugvélarnar aðsetur
á Miklavatni í Fljótum. Nú leita
tvær flugvélar á okkar snærum,
sjúkraflugvélin á Akureyri og
flugvel, sem Sigurður Ólafsson
flugmaður á, og er sú síðarnefnda
staðsett á Raufarhöfn. Flugvélarn
ar eru í þann veginn að hefja ieit
arflugið, og munu þær skipta
með sér verkum eftir atvikum.
— Hefur leitarflugið mikla þýð
ingu fyrir síldveiðarnar?
— Það eru áraskipti að því.
Eins og síldin hagaði sér áður
fyrr, og var meira við yfirborðið,
þá voru flugvélar lífsnauðsyn,
en eftir að síldin tók að veiðast
á meira dýpi, og hin nýju tæki
komu í skipin. þá tel ég meiri
nauðsy i á því að n j.ga leitar
skipum frá ; ví, sem nú er. Við
höfum «> eins tvö leitarskip,
Fai-.neyju „í Ægi, en 9 o síðar-
nefnda er einnig rannso’: ars»lp.
sem erfitt ,r að staðoincli vi5
flotann.
>«« Einn tíagur getur borgað.
— Er þá ekki óh.ipkvæmt að
hafa tvær i’t-gvélar v.ið síldarleit?
— Einn c'ugur gy.ur borgað
kostnaðinn við fiUíVÖiahallið
alla vertíðina. og véla. rar rekast
oft á síld. Að mínu áuti hafa leit
arskipin gert ómetan egt gagn á
undanförnam árum, þar sem síld
in hefur f o lítið vað ð uppi. Eg
tel fráleitt að leggja flugið niður,
en það þarf að bæta við a.m.K.
einu ef ekki tveimur leitarskip-
um.
— Hvað um að síldarleitartæki
skipanna trufli torfurnar?
— Það er ákaflega líklegt að
svo sé, en erfitt er að fullyrða
nokkuð um það. Það er margt,
sem bendir til þess, að sílúin
truflist af tækjunum og skrúfu-
vatninu. 'Eg hefi oft séð síldina
hrökkva undan skrúfuvatninu og
breyta um stefnu, og það kom
Framhald á bls. 22.
Skafti Stefánsson, sem nú rek-
ur eigin söltunarstöð, hefur ver-
ið við síldarsöltun frá 13 ára
aldri. Árið 1918 eignaðist Skafti
mótorbát, og hóf að salta á eigin
reikning á Siglufirði ári síðar.
Skafti, sem er ættaður frá Hofs-
ósi, sefur verið búsettur á Siglu-
firði síðan 1922, og saltað þar
meira og minna alla tíð síðan.
Tíðindamaður Mbl. hitti Skafta
að máli á söltunarstöð hans fyrir
nokkrum dögum, og ræddi við
hann um ýmislegt varðandi síld-
veiðarnar.
.— Hvað er álit yðar á því, sem
ýmsir telja, að leitartækin nýju
styggi sildina?
— Eg hef ekki reynsluna fyrir
mér í þeim efnum, en ég minnist
þess að í gamla daga, þegar kast
að var fyrir síld af smábátum,
þótti tryggara að vefja striga um
tollana á bátnum svö ekki glymdi
í árunum. Var talið að annars
mundi síldin styggjast.
.— Hvað hafíð þér að segja um
hlutverk síldarverksmiðja ríkis
ins?
— Ríkisverksmiðjurnar eru
góð tæki, en þær má einnig nota
til óhappaverka. Það má benda
á að ein tunna af síld í salt veitir
Siglfirðingum jafn mikla atvinnu
og sex mál í bræðslu, og eru þá
bryggjulegurnar ekki taldar með
Framh. á bls. 22
Skaftí Stefánsson
síldina á að hagnýta betur
Þa 5 veiöast 4 tegund-
ir sílda fyrir noröan
Fiskideild Atvinnudeildar há-
skólans er einn þeirra aðila, sem
fulltrúa hafa á .Siglufirði til þess
að fylgjast með síldinni, og vinna
þar þau Viktoría Kristjánsdóttir
og Egill Jónsson. Starf þeirra er
einkum fólgið í því að ákvarða
aldur síldarinnar, sem veiðist,
svo og að fylgjast með átunni.
Til jafnaðar eru rannsakaðar
um 100 síldar daglega af Fiski-
deildinni. Hreisturssýnihorn eru
tekin, og aldur ákvarðaður af
þeim, svo og af kvörnum síldar-
innar, sem eru örsmáar.
Kristófer Eggertsson, síldarleitarstjóri (t. h.)
L Kristjánsson, við tækin í „Síldarsetrinu“.
Magnús
f» tTm stökksíld og fleira.
Það eru fjórar tegundir síld-
ar, sem einkum veiðast fyrir Norð
urlandi, þótt í daglegu tali séu
tegundirnar allar nefndar einu
nafni, Norðurlandssíld. Hér er
um að ræða íslenzka vorgots- og
sumargotssíld, og tvær norskar
síldartegundir. Báðar íslenzku
tegundirnar, og önnur sú norska
veiðast nú aðallega fyrir norðan,
en íslenzka síldin er fljótvaxnari
Það eru tvær tegundir átu, sem
mest ber á nyðra, rauðátu og svo
kölluðum náttlampa.- Náttlamp-
inn er allmiklu stærri en rauðát-
an, yfirleitt dreifðari, og er mik
ið magn af honum kemur á mið
in, dreifist síldin í ætisleit og
tryllist út um allan sjó. Kalla
sjómenn hana þá stökksíld.
Þau Viktoría og Egill ákvarða
aldur og tegund síldarinnar,
reikna út meðalstærðir, og gera
samanburð frá ári til árs. Er gögn
unum safnað til úrvinnslu bæði
jafnóðum og síðar, og er hér. um
hið merkasta starf að ræða í
báeu síldveiðanna
Síld...
Engin síld...