Morgunblaðið - 14.04.1965, Side 8

«
MORGUNBLADID
Miðvíkudagur 14. aprfl 1965

Skattar og útsvör rœdd
á Alþingi í gœr
f GÆR fór fram 1. umræða um
frumvörp ríkisstjórnarinnar um
tekjuskatt og eignaskatt annars
vegar og um tekjustofna sveita-
félaga hins vegar og ælti Gunn-
ar Thoroddsen, fjármálaráðherra,
fyrir báðum þessum frumvörp-
Þá gerffi Gylfi Þ. Gíslason,
menntamálaráðherrá, í Efri deild
grein fyrir stjórnarfrumvarpi
um alþjóðagjaldeyrissjóðinn og
var frumvarpinu vísað til 2. um-
ræðu og nefndar. Frumvarp um
eftirlit meff útlendingum var sam
þykkt sem lög aff viffhöfðu nafna
kaili meff samhljóffa atkvæðum.
Frumvarp um Húsnæffismáia-
stofnun ríkisins var til 3. um-
ræðu og voru samþykktar á þvi
nokkrar breytingar og það sent
Neðri deild.
f Neðri deild fór fram 1. um-
ræffa um frumvarp um mennta-
skóla og frumvarp um iðn-
fræðslu og mælti Gylfi Þ. Gisla-
son, menntamálaráðherra, fyrir
báffum þessum frumvörpum, sem
vísað var til 2. umræðu <XÍ
menntamálanefndar. Frumvarp
um lán fyrir Fiugfélag Islands
var vísað til 2. umræffu og nefnd
ar. Þá voru þrjú frumvörp af-
greidd sem lög: Frumvarp um
tollskrá o.fl., frumvarp um hrepp
stjóra og frumvarp um breytingu
á skiptalögum.
Einnig fór fram atkvæffa-
greiðsla um þrjár þingsályktun-
artillögur á fundi í Sameinuðu
þingi ,sem haldin var að loknum
fundi í deildum.
EFRI DEILD
Tekjuskattur og eignarskattur
Gunnar Thoroddsen, fjármálaráð
herra fylgdi úr hlaði frumvarpi
ríkisstjórnarinnar um breytingu
á lögum um tekjuskatt og eignar
skatt og rakti helztu atriði þess.
Ráðherrann kvað þær megin-
breytingar, sem frumvarpið fæli
í sér vera í fyrsta lagi þær, að
persónufrádráttur hækkaði um
23%. Það þýddi,
[ að persónufrá-
dráttur einstak-
linga hækkaði
úr 65 þús. í 80
þús., hjóna úr 01
þús. í 112 þús.
og fyrir hvert
barn á framfæri
skattþegns úr 13
þús. í 16 þús. Þá
hefði í öðru laigi verið gerð hlið-
stæð breikkun í þrepunum í skatt
stiganum. Fyrsta þrepið hækkaði
úr 30 þús. í 37 þús., annað þrep-
iff frá 30 upp í 50 þús. hækkaði
frá 37 þús. til 62 þús. og þriðja
þrepið, sem nú er 50 þús. og þar
yfir hækkaði í 62 þús. og þar
yfir.
Ráðherrann sagði, að þessar
hreytingar hefðu verið gerðar
með hliðsjón af hækkuðum kaup-
töxtum verkamanna, sjómanna
og inaðarmanna milli áranna
1063-1964, en Efnahagsstofnunin
áætlaði þá hækkun 23%. Ef hins
vegar væri tekin meðalkaup-
g;"1'l<rvísitala áranna 1963 og 1964
í Ijós, að hún hefði hækk-
ao um 19,3%. Við þetta væri nú
miða ' vagna þess að á þessu ári
yrf: lagt á tekjur á árinu 1964.
Þriðja breytingin, sem frum-
varpið fæli sér kvað ráðherrann
það, að hundraðs tölur þrepanna
lækkuðu um 10%, þannig að í
stað 10% kæmi 9%, í stað 20%
16% og í stað 30% væri gert
*áð fyrir 27%. Þá væri það í
þriðja lagi nýmæli í frv., að það
gerði ráð fyrir lækkun eða hækk
un á árinu 1966 á þeim fjárhæð-
um er snerta persónufrádrátt og
skattþrepin í samræmi við skatt-
vísitölu, og með því væri tekin
upp hin svonefnda umreiknings-
regla.
Aðrar breytingar, sem frum-
varpið fæli í sér, kæmu fram og
væru Skýrðar í greinangerð með
frv., og var frá því skýrt í blað-
inu í gær.
Ólafur Jóhannesson tók til
máls að lokinni ræðu fjármála-
ráðherra. Kvað hann frumvarpið
ganga of skammt til að leiðrétta
það ófremdarástand, sem þessi
mál hefðu verið í. Almenningur
hefði á sl. sumri orðið fyrir mikl-
um vonbrigðum með skattaálög-
urnar og ríkisstj órnin gengi nú
miklu skemmra en hún hefði þá
látið í veðri vaka að gert yrði til
leiðréttingar. Þá rakti Ólafur
nokkuð ganig skattamálanna á
Alþingi í fyrra og kvað Fram-
sóknarmenn þá hafa bent á, að
leiðréttingar þær, sem þá feng-
ust, væru engan veginn fullnægj-
andi. Aðvörun Framsóknarmanna
þá hefði ékki verið sinnt, með
þeim afleiðingum að skattabyrð-
in hefði enn þyngst á launþegum.
Ólafur kvað hins vegar almenn
ing mundu sætta sig við að
igreiða þau opinber gjöld, sem á
hann væru lögð, ef Skattskrárnar
á landinu hefðu ekki borið það
með sér, að ekki gengi hið sama
yfir alla. Kvaðst hann vonast
til þess, að góður árangur yrði
af störfum skattalögreglunnar,
þannig að menn yrðu réftlátar
skattlagðir í framtiðinni.
Þá gagnrýndi Ólafur það, að
ríkisstjórnin hefði einungis haft
samráð við ASÍ um þetta frum-
varp en ekki leitað álits Banda-
lags starfsmanna ríkis og bæja.
Alfreff Gíslason sagði, að
breytingarnar i fyrra á Skatta-
löggjöfinni hefðu ekki haft í för
með sér skattalækkun heldur
hæfckun, einkanlega vegna þess
að þá hefði þrepum skattstigans
verið fækkað. Ef lækka ætti skatt
byrðar almennings yrði það ekki
gert nema með því að færa byrð-
arnar á herðar annarra, og með
þessu frumvarpi væri ekki gert
ráð fyrir að fyrirtæki, félög eða
hátekjumenn greiddu hærri skatt
en áður, heldur nokkuð minni.
Síðan var frumvarpinu vísað
til annarrar umræðu og fjár-
hagsnefndar.
NEÐRI DEID
Tekjustofnar sveitarfélaga
Gunnar Thoroddsen, fjármála-
ráðherra, mælti fyrir frumvarpi
um breytingu á lögum um tekju-
stofna sveitarfélaga. í upphafi
ræðu sinnar gerði hann grein
fyrir þeim breytingum, sem frum
varpið hefði í för með sér og
sagði, að þær væru á þessa leið:
í fyrsta lagi, að persónufrá-
dráttur er hækkaður um 30%.
Hann hækkar úr 25 þús. kr. hjá
einhleypum í 32500, hjá hjónum
úr 35 þús. upp í 45.500 og fyrir
Gæfusamlegt spor í skóla-
og menningarmálum fsl.
Frá umræðum á Alþingi um mennta-
frumvarp rikisstjórnarinnar
GYLFI Þ. Gíslason, menntamála
ráðherra mælti fyrir stjórnar-
frumvarpi um breytingu á lögum
um menntaskóla, en í þessu frum
varpi er gert ráð fyrir, að mennta
skólar verffi sex í landinu, þ.e.
aff stofnaffur verði nýr mennta-
skóli í Reykjavík og aff stofnaffir
verffi menmtaskólar á Vestfjörff-
um og Austurlandi.
Ráðherrann rakti að nokkru
sögu menntaskólanna, þeirra sem
fyrir. eru, en gerði síðan grein
fyrir frumvarp-
inu. Þá tók hann
það fram, að
gagnger endur-
skoðun mennta-
skólanámsins
væri knýjandi
nauðsyn, en hún
yrði ekki fram-
kvæmd í einu
vetfangi. Hins ------..
vegar hefði ekki verið ástæða til
þess að bíða með að taka ákvörð
un um ytri skilyrði menntaskóla
námsins þ.e.a.s. hvar menntaskol
ar skyldu vera í landinu og þess
vegna væri þetta frumvarp kom-
ið fram.
Ráðherrann tók það fram, að
þrátt fyrir hina öru fjölgun nem
enda i menntaskólum landsins,
hefði verið neitað þar um skóla-
vist.
Þá vék ráðherrann að húsn a ðis
málum menntaskólanna og sagði
að nú þegar væri búið að koma
upp húsnæði á lóð menntskólans
í Reykjavík sem væri stærra en
gamli menntaskólinn. Unnið væri
að því að fullgera teikningar
nýja menntaskólans í Hamrahlíð
og þar ætti tþað fyrirkomulag að
tíðkast ,að nemendur flyttu sig
á milli kennslustofa. Væri áætl-
að að fyrsta áfanga ahns yrði
lokið fyrir næsta haust.
Hvað snerti hina nýju mennta
skóla á Vestfjörðum og Austur-
landi, þá yrði að byggja þá í
áföngum.
Sigurffur Bjarnason þakkaði
menntamálaráðherra og ríkis-
stjóminni í heild fyrir flutning
þessa frumvarps
um stofnun
nýrra mennta-
skóla. í þessu
frumvarpi væri
tekið á þessum
þýðingarmiklu
málum af stór-
hug og fram-
sýni. Hinir nýju
menntaskólar
mundu stuðla að nauðsynlegri
fjölgun menntamanna á vaxandi
hagnýtingu vísinda og tækni á
hinum ýmsu sviðum íslenzks
þjóðlífs. Vísindin eru í dag, sagði
þingmaðurinn, ekki aðeins hyrn-
ingarsteinn heilbrigðisþjónustu
og heilsugæzlu, heldur aflgjafi
hvers konar athafnalífs og verk-
legrar og andlegrar þróunar.
Nýjir, fullkomnir og myndar-
legir menntaskólar gegna þess
vegna mikilvægu framtíðarhlut-
verki í hinu íslenzka þjóðfélagi.
Það er mjög iþýðingarmikið,
sagði Sigurður Bjarnason, að ný
ir menntaskólar eiga samkvæmt
þessu frumvarpi að starfa í öll-
um landsfjórðungum. Hann
kvaðst þess fullviss að mennta-
skóli á Vestfjörðum myndi verða
þar merk menningarmiðstöð til
ómetanlegs gagns fyrir þennan
landshluta og þjóðina í heild. Ég
tel það sérstaklega þýðingarmik
ið, sagði þingmaðurinn, að skól
inn á að verða heimavistarskóli.
Mun það eiga sinn þátt í að
stuðla að því, að skólinn verði
sóttur af ungu fólki víðs vegar
frá af landinu.
Sigurður Bjarnason kvaðst
vilja gera tvær athugasemdir við
frumvarpið:
í fyrsta lagi að betur færi á
því að þar væri beinlínis tekið
fram að menntaskólinn á Vest-
fjörðum skuli reistur á ísafirði.
Enginn annar staður hefði komið
til greina í þessu efni ,og því
rétt að ákveða hann þegar með
þessum lögum.
I öðru lagi virtist óþarfi og
óeðlilegt að taka þaff sérstaklega
fram um menntaskólana á Vest-
fjörðum og Austfjörffum, að þá
skuli stofna þegar fé sé veitt til
þeirra á fjárlögum.
Sigurður Bjarnason beindi því
til menntamálanefndar að hún
gerði umræddar breytingar á
frumvarpinu.
Sagðist hann að lokum vilja
endurtaka þakkir sínar til ríkis
stjómarinnar fyrir flutning
þessa merka menningarmáls.
Með því væri stigið stórt og
gæfusamlegt spor í skóla- og
menningarmálum Islendinga.
Einar Ágústsson (F) kvaðst
vilja lýsa yfir stuðningi og
ánægju sinni
með iþetta frum-
varp. Minntist
frumvarp um
hann síðan á
fjölgun mennta-
skóla, sem hann
og fleiri Fram-
sóknarm. höfðu
áður flutt, og
sagði, að enginn
grundvallarmunur væri á því og
þessu frumvarpi. Þá kvaðst hann
vilja undirstrika það, að brýn-
asta verkefnið í menntct.sk61 amál
unum væri bygging nýs mennta-
skóla í Reykjavík. Varðandi
menntaskóla á Vestfjörðum og
Austurlandi sagði Einar, að hann
áliti það grundvallarskilyrði, að
íbúar þessarra landshluta nytu
sömu aðstöðu og íbúar annarra
landshluta varðandi frmhalds-
skólamenntun.
Eysteinn Jónsson (F) kvaðst
vilja taka undir ummæli Einars
Ágústssonar um frumvarpið.
Hann kvaðst sér
staklega vera
ánægður með þá
stefnu, sem fram
kæmi í frum-
varpinu, að
stofna mennta-
skóla á Austur-
landi og sagðist
hann vita, að
iþar myndi hann
mæla fyrir munn allra þing-
manna Austurlands. Þörfin á
menntaskólunum ykist stórlega
og þó einhverjir erfiðleikar
kynnu að verða á stofnun mennta
skóla á Vestfjörðum og Austur-
landi, þá myndi fara eins þar og
'hvert barn á framfæri úr 5 þús.
upp í 6500 kr. f þessu sa.mba.ndi
kvaðst ráðherrann vilja taka það
fram, sem drepið er á í greinar-
gerð frumv. fyrir breyt. á lögum
um tekjuskatt og eignarskatt,
sem einnig lægi fyrir Alþingi, að
Efnahaglstofnunin hefur fram-
kvæmt athugun á því, hverjar
breytingar hafa orðið á vinnu-
töxtum verkamanna, sjómanna
og iðnaðarmanna frá árinu 1963-
1964. Það er áætlun Efnahagsstofn
unarinnar, að vinnutaxtabreyting
ar hafi að meðaltali valdið um
33% hækkun launa hjá þessum
þrem stéttum á tímabilinu. Ef
hins vegar er litið á framfærslu-
vísitöluna, er meðalvísitala ársins
1963 134.67 stig, en árið 1964
160.67 stig. Hækkun milli þessara
tveggja ára væri því 19.3%.
í öðru lagi fæli þetta frumv. i
sér breytingu á útsvarsstiganum
samkv. 3. gr. frumvarpsins og
Framh. á bls. 31
Páskahlé
Alþingis
í GÆR fóru fram síðustu fundir
á Allþingi fyrir páska.
Þingforsetar kvöddu þingmenn
og ámuðu þeim og fjölskyldum
þeirra ánægjulegrar páskahátíð-
ar. Þingmenn þökkuðu óskirnar
og óskuðu þeim og fjölkyldum
þeirra hins sama.
á Akureyri, þegar menntaskóli
var stofnaður þar, að þegar á
reyndi, myndu erfiðleikarnir
verða auðveldari viðfangs, en
menn hefðu álitið fyrirfram. Að
lokum tók Eysteinn undir um-
mæli Sigurðar Bjarnasonar, að
óeðlilegt væri, að taka það fram
sérstaklega um menntaskólana á
Vestfjörðum og Vesturlandi, að
þeir skyldu stofnaðir, þegar fé
væri veitt til þeirra á fjárlög-
um.
Hannibal Valdimarsson (Alþbl)
sagði m.á., að með því að af-
greiða þrjú frumvörp um mennta
skóla, sem áður
hefðu komið
fram á þessu
þingi, með þessu
frumvarpi, hefði
stjórninni farið
hyggilega að og
sagðist hann
unna ríkisstjórn-
inni alls maklegs
fyrir að gera til-
gang þessara frumvarpa að sín-
um. Hann tók einnig undir um-
mæli Sigurðar Bjarnasonar og
Eysteins Jónssonar um að gera
ætti heimildina um menntaskóla
á Vestfjörðum og Austurlandi
fortakslausa, en ekki binda hana
heimild í fjárlögum. Að lokum
kvaðst hann fagna því, að þetta
frumvarp væri fram komið.
Gylfi Þ. Gíslason menntamála-
ráðherra þakkaði hinar góðu und
irtektir, sem frumvarpið hafði
fengið og sagði, að engin ástæða
væri til tortryggni hvað snerti
menntaskólana á Vestfjörðum og
Austurlandi. Skýringin á því, að
heimildin til menntaskólanna i
frumvarpinu væri orðuð með
þessum hætti, væri sú, að nú þeg
ar hefði verið veitt fé til hina
nýja menntaskóla í Reykjavík en
hins vegar ekki enn til hinna
nýju menntaskólanna, og þvi
hefði ekki þótt lögfræðilega rétt
að hafa heimildina með sama
hætti. Hann tók það fram, að
ríkisstjórnin myndi gera ráðstaf
anir til þess að fé yrði veitt til
hinna fyrirhuguðu mnntaskóla á
Vestfjörðum og Austurlandi á
næstu fjárlögum.
Að lokum tóku stuttlega t£l
máls Sigurvin Einarsson (F);
Hannibai Valdimarsson og Gylfi
Þ. Gíslason menntamálaráðherra
og ítrekaði ráðherrann þar um-
mæli sín um, að heimildin til
menntaskóla á Vestfjörðum og
Austurlandi væri jafn óskoruS
og til nýja menntaskólans I
Reykjavík.
Var frumvarpinu síðan vísaff
til 2. umræðu og menntamála-
nefndar.