Morgunblaðið - 29.04.1965, Blaðsíða 1

32 síður
32. árgangur.
96. tbl. — Fimmtudagnr 29. apríl 1965
Prentsmiðja Morgunblaðsins.

;í:@ v.
.
Handritamálið afgreitt
innan hálfs mánaðar?
Búízl við áliti handritanefndar
á þriðjudag
"r *** '
* ^p**

Xndverskir hermenn á v erði í Rann oí Kutch.
1 ri~?~ -VM. -- ««-
indverjar velja nýjar vígstöðvar
hætti Pakistan ekki árásum í Kutch
Shastri forsætisráðherra segir að
leiðin til friðar sé enn opin
Nýju Delhi og Karachi,
28. apríl — (AP-NTB) —
NOKKUÐ befur dregið úr
átökunum í Rann of Kutch
héraðinu á landamærum Ind-
lands og Pakistans, en þó
skiptust stórskotalið beggja
herjanna á skotum í dag.
Shastri, forsætisráðherra
Indlands, sagði í þingræðu í
dag að Indverjar væru reiðu-
húnir til að fallast á vopna-
hlé á Kutch svæðinu. Ef hins
vegar Pakistan hætti ekki
árásum á þessu svæði mundu
Indverjar reiðubúnir að berj-
»st áfram, og þá ekki ein-
skorða aðgerðir sínar við
Kutch héraðið.
Mest hafa átökin orðið við
þorpið Biar-Bet, sfem Indverjar
telja vera 10 km. fyrir innan
landamæri Indlands. Segja tals-
menn Pakistanstjórnar að þorp
þetta sé í höndum Pakistanhers.
Einnig halda þeir því fram að
hersveitir þeirra séu komnar um
35 kílómetra inn á landsvæði, sem
Indverjar telja tilheyra sér. Hafi
her Indverja verið hrakinn á
flótta á þessum slóðum og hlaup-
ið frá miklu magni hergagna.
Ekki ber fregnum saman um
mannfall. Indverjar segjast hafa
fellt 140 menn úr her Pakistan,
en sjálfir segjast Pakistanbúar
hafa misst 14. Og þeir segjast
hafa tekið 30 indverska fanga,
sem bendi til að manntjón þeirra
hafi orðið verulegt.
Lal Bahadur Shastri, forsætis-
ráðherra, sagði í þingræðu sinni
að her Pakistan stæði betur að
vígi á vígvöllum í Kutoh en her
Indlands. Þetta væri vegna þess
að Pakistan-megin væri landið
Tillaga danskra ihaldsmanna:
Samnorræn
\
hand ritastofnun
Kaupmannahöfn, 28. apríl
— (NTB) —
TAESMENN danska fhalds-
flokksins skýrðu frá því í
Kaupmannahöfn i dag að
flokkurinn muni bera fram
tillögu um að komið verði upp
sam-norrænni stofnun til að
vinna að rannsóknum á þeim
fornnorrænu handritum, sem
gevmd eru í Kaupmannahöfn.
Búis-t er við því að Þjóð-
þingið danska muni innan
háifs mánaðar taka afstöðu til
tillögu stjórnarinnar um að
afhenda íslendingum nokkurn
hluta handritanna úr Árna-
safni og Konunglegu bókhlöð-
unni. Tiiiaga þessi var sam-
þykkt í Þjóðþinginu 19ftl, en
ihaidsmenn notuðu sér þá á-
kvæði atjórnarskrárinnar til
að fá afgreiðsiu málsins frest-
að þar t-il nýjar kosningar
hefðu farið fram, og nýtt þing
kjörið.
Ekki lágu í kvöld fyrir nán-
ari upplýsingar um hvað
íhaldsmenn hugsa sér með
þessa norrænu handritastofn-
un. í Svíþjóð er einnig fjöldi
norrænna handrita, bæði
norskra og islenzkra, en End-
enman, menntamáiaráðherra
Svía, hefur eindregið vísað á
bug tillögu kommúnista um að
afhenda íslendingum þau. —
Norðmenn hafa ekki borið
fram neinar kröfur um að fá
afhent norsku handritin, sem
geymd eru í Kaupmannahöfn.
Hugmyndin um samnorræna
handritastófnun hefur óður
komið fram, en íslendingar
ekki viljað fallast á hana.
hærra og legðist ekki undir vatn
þegar staðvindarigningarnar
hefjast I næsta mánuði. Þess
vegna muni Indverjar sjálfir
ákveða hvar þeir leggi til atlögu
við her Pakistan ef árásunum á
Kutch svæðinu verði ekki hætt.
„En ef Pakistan hættir árásunum,
fæ ég ekki séð annað en að unnt
ætti að vera að leysa deiluna um
þetta svæði við samningaborðið,“
sagði ráðherrann.
Forsætisráðherrann dró ekki
dul á að hann teldi ágtandið mjög
alvarlegt. Sagði harfn að Indland
og Pakistan væru komin að
„vegamótum sögunnar", og
og kvaðst vona að ekki yrði hald
ið það langt á þessari hættubraut
að of seint verði að snúa við.
Sakaði hann Pakistan um hatur
í garð Indverja, og sagði Pakist-
anbúa hafa tekið höndum sam-
an við Kínverja. En leiðin til
friðar væri þó enn opin.
Hið umdeilda landsvæði Kann
of Kutch er syðst á landamærum
Vestur-Pakistan og Indlands og
nær yfir um 23 þúsund ferkíló-
metra. Er það óbyggilegt vegna
þeás að á rigningartímanum, sem
hefst í maí, er landið mest undir
vatni. En margt bendir til þess
að mikil olía sé þar í jörðu.
Kaupmannahöfn, 28. apríl.
HANDRITANEFND Þjóð-
þingsins hélt í dag fund með
K. B. Andersen, menntamála
ráðherra. Akvað nefndin að
koma saman að nýju hinn
4. maí, og ganga þá frá nefnd
aráliti um handritamálið. —
Búist er við því að meirihluti
nefndarinnar, þ.e. fulltrúar
jafnaðarmanna og róttækra,
muni leggja til að afhending-
arfrumvarp stjórnarinnar
verði samþykkt eins og það
var samþykkt í Þjóðþinginu
1961.
Þegar gengið hefur verið frá
nefndarálitinu, verður handrita-
málið tekið til afgreiðslu á þing
inu, sennilega í vikunni 9.—15.
maí. Með afhendingu munu
greiða átkvæði þingmenn jafn-
aðarmanna og róttækra, og einn
ig nokkrir þingmenn Vinstri-
flokksins og tveir þingmenn
íhaldsmanna, sem greiddu frum-
varpinu atkvæði 1961. Með því
ætti að vera tryggt að frum-
varpið verði fljótlega samþykkt
og lögin um afhendingu handrit-
anna öðlist gildi.
Ekki mun handritánefndin
skila einróma áliti, og er talið
vist að minnihlutaálit komi frá
bæði íhaldsmönnum og sósialist
um. Ihaldsmenn vilja koma á
fót samnorrænni handritastoín-
liggur fyrir, eða eins og það un> °§ mun flokkurinn beita sér
gegn samþykkt afhendingarfrum
varpsins. Fulltrúar sósíalista í
hefndinni munu hins vegar
leggja til að teknir verði upp
samningar að nýju við ísiend-
inga um lausn handritamálsins.
Rytgaard.
Loftárásir í Vietnam
Da Nang og Saigon,
28. apríl (AP—NTB).
BANDARÍSKAR herflugvélar og
vélar úr flugher Suður Vrietnam
gerðu í dag margar loftárásir á
herbúðir, brýr, vegi og varðbáta
í Norður Vietnam. Einnig fievgðii
flugvélarnir niður flugritum þar
sem íbúarnir í Norður Vietnam
eru hvattir til að halda sig fjarri
hernaðarlega mikilvægum skot-
mörkum. Um 80 flugvélar tóku
þátt í árásunum, og komu þær
allar heilu og höldnu til heima-
stöðva sinna, að því er segir í
fregnum frá Saigon.
Árásir voru gerðar á fjóra
varðbáta hjá Quang Khe flota-
stöðinni í Norður Vietnam. Þegar
frá var horfið stóð einn þeirra
í björtu báli, tveimur hafði verið
rennt á land, og sá fjórði varð
fyrir einhverjum skemmdum.
Þá reyndu bandariskar
sprengjuflugvélar í fjórða skipti
að eyðileggja Bai Thon biúna,
um 260 lcm fyrir sunnan Hanoi.
Vörpuðu vélarnar alls niður 21
lest af sprengjum, en tókst aðeins
að valda lítilsháttar skemmdum
á brúnni. Brú þessi er í þröng-
um dal og erfitt áð komast að
henni, en hún er talin afar mikil
væg fyrir hergagnaflutninga til
Viet Cong skæruliða í Suður Viet
nam.
Lítið hefur verið um árásir
Viet Cang á stöðvar í Suður Viet-
nam að undanförnu. En snemma
í morgun réðist sveit skæruliða
á varðstöð Suður Vietnamhers
aðeins 32 km frá Saigon. Ekki
er vitað hve fjölmennt árásarliðið
var, en því tókst að drepa 35
stjórnarhermenn og særa tíu, en
auk þess náðu þeir miklu her-
fangi. Tíu manna er saknað.
Áframhaldandi óeiriir í
Arabalöndunum
Sendiherra Túnis í Kaíro og allt
starfsfolk sendiréðsins kvatt heim
Túnis og Kaíró, 28. apríl
— (AP-NTB) —
ÁFRAMHALDANDI óeirðir
hafa verið í dag í Arabalönd-
unum vegna tillögu Bourg-
uiba, Túnisforseta, í síðustu
viku um að Arabar viður-
kenni Ísraelsríki.
í Kaíró réðist hópur stúd-
enta að sendiráði Túnis. —
Brutu stúdentarnir útidyr
sendiráðsins og margar
gluggarúður, og kveiktu í bús
inu. Tókst þó að ráða niður-
lögum eldsins fljótlega. í
Túnisborg var öflugur her-
og lögregluvörður við sendi-
ráð Egyptalands, íraks og
Sýrlands til að fyrirbyggja
frekari árekstra. En í gær
gerðu þúsundir Túnisbúa að-
súg að sendiráðinu og ollu
þar talsverðum skemmdum.
Þá kom til átaka við sehdi-
ráð Túnis í Madrid í dag þeg-
ar um 40 arabískir stúdentar
gerðu aðsúg að sendiráðinu.
Svo virðist sem tillögur Bour-
guiba séu að valda alvariegum
klofningi inann Arabaríkjanna,
en þær komu öðrum Arabaleið-
togum algjörlega á óvart. Vill
Bourguiba að Arabalöndin við-
urkenni tilveru ísraels gegn því
að Israel láti af hendi nokkurt
landssvæði til arabiskra flótta-
manna frá Palestínu. Levi Esh-
kol, forsætisráðherra ísraels, hef
ur lýst því yfir að hann sé þakk-
látur Bourguiba fyrir þessa til-
raun til að draga úr ágreiningi
Gyðinga og Araba. Hins vegar
sagði ráðherrann að ekki væri
neinn grundvöllur fyrir viðræð-
um um að ísraelsmenn afhendj
flóttamönnum hluta landsins. —
Framh. á bls. 25.