Morgunblaðið - 14.07.1965, Blaðsíða 6

a
MORCUNBLAÐID
Miðvikudagur 14. júlí 1965
Norrænt þing verzlunar-
skólakennara í Noregi
Dr. Jón Gíslason segir frá
NÝLEGA er lokið í Osló þingi
norrænna verzlunarskólakenn-
ara. Dr. Jón Gíslason skólastjóri
Verzlunarskóla tslands, sótti þing
ið ásamt fjórum kennurum, þeim
Sigurði Ingimundarsyni, Valdi-
mar Hergeirssyni, Þorsteini
Magnússyni og Þórunni Felix-
dóttur. Mbl. hitti dr. Jón að
máli og skýrði hann frá eftir-
farandi:
— Með Norðurlöndum er starf
andi nefnd, er nefnist Nordisk
komitté för Handeisundervisning,
sem er samstarfsnefnd Norður-
landanna á sviði verzlunar-
fræðslu. Til þessa samstarfs var
stofnað fyrir 16 árum að frum-
kvæði Norðmanna. Síðan hafa
verið haldin þing verzlunarskóla
kennara fjórða hvert ár, til
skiptis í höfuðborgum landanna.
— Ég sótti þetta þing, sagði
dr. Jón, fyrst árið 1961 sem
áheyrnarfulltrúi Verzlunarskóla
íslands. Það var þá haldið í
Stokkhólmi og varð mér þá þegar
ljóst, að skólanum væri mikill
hagur að því að gerast meðlimur
þessara samtaka, enda var það
skömmu síðar samþykkt í skóla-
nefnd.
— Þingið var að þessu sinni
haldið í Osló. Segja má að starfs
skrá þingsins hafi verið þríþætt.
í fyrsta lagi voru sýningar
kennslutækja og leiðbeiningar
um notkun þeirra. í öðru lagi
fyrirlestrar um ýmis kennslu-
fræðileg efni og í þriðja lagi var
leitazt við að kynna gestum
helztu söfn borgarinnar og önn-
ur menningarleg efni. Þar að
auki voru svo veizluhöld, sem
ýmsir opinberir aðilar gengust
fyrir.
— Þingið hófst fimmtudaginn
1. júlí kl. 10 árdegis í húsakynn-
um Verzlunarmannafélags Osló-
borgar. Finn Kaurel formaður
þingnefndarinnar og Ivan Larsen
forseti þingsins buðu gesti vel-
komna. Helge Sivertsen ráðuneyt
isstjóri í kirkju- og kennslumála-
ráðuneytinu setti þingið, en hann
er mörgum íslendingum að góðu
kunnur ,því að hann hefur um
skeið verið formaður í norsk-
íslenzka félaginu í Osló. Stutt
ávörp fluttu síðan fulltrúar Norð
urlandanna fimm. Viðstaddir
þessa athöfn voru sendiherrar
Norðurlandanna. Fyrir Islands
hönd var þar Hans G. Andersen,
sendiherra. Þingið starfaði síðan
þrjá daga í Osló og lauk fund-
unum þar með hádegisverði í
boði ýmissa samtaka atvinnulífs-
ins.
— Sunnudag 4. júlí var síðan
haldið, ýmist i bifreiðum eða með
járnbrautarlest, áleiðis til Berg-
en og gist í Geilo, sem er miðja
vegu milli Osló og Bergen. Er
það einkar fagur staður og fjöl-
sóttur á sumrin, enda mörg og
góð gistihús þar. Eitt hið stærsta
og nýjasta er reist af ensk-
norsku hlutafélagi. Um kvöldið
var þingfulltrúum boðið til mann
fagnaðar á norskum sveitabæ i
nágrenninu. Að vísu er þessi bær
ekki byggður eins og áður var,
heldur er hér um eins konar
Árbæ að ræða, þ.e.a.s. gömlum
bæjarhúsum úr Hallingdal hef-
ur verið komið fyrir þar. Hafði
verið reistur danspallur í húsa
garðinum, sem Norðmenn kalla
tún, og var þar skemmt með
hljóðfæraleik og söng að þeim
hætti, er tíðkaðist í brúðkaups-
^eizlum á þessum slóðum að fornu.
Til gamans má geta þess, að þar
var leikið á langspil sem virtist
• ísienzkan í blöðum
og útvarpi.
Freygerður skrifar:
„Kæri Velvakandi!
Nú langar mig a'ð senda yður
línu um það, sem mér hefur
lengi legið á hjarta, en klausa
B. í Morgunblaðinu 9. júlí, um
málverndun, gaf mér byr undir
vængi.
Það er öllum, sem unna móð-
urmálinu, sorgarefni, hve því
er oft herfilega misþyrmt bæði
í Rikisútvarpinu og dagblöð-
unum, svo að ekki sé nú
minnzt á þýddar bækur og
tímarit, að auki er þýðingin oft
þannig að það jaðrar vi'ð, að
hugtaikinu sé snúið við.
Þá virðist þágufallssýkin
vera á blómaskeiði, og það
meira að segja hjá mönnum,
sem hlotið hafa æðri menntun.
Það verður áð skoða Ríkisút-
varpið sem menningartæki, og
nákvæmlega eins og íslenzka
langspilið, er um langan aldur
var eina hljóðfærið, sem íslend-
ingar þekktu. Rausnarlegar veit-
ingar voru bornar fram, allt að
sama hætti og tíðkaðist áður fyrr
með bændum í Hallingdal.
— Það koni okkur, íslenzku
fulltrúunum mjög á óvart, sagði
dr. Jón, — að hitta í Geilo ís-
lenzka unglingsstúlku, Margréti
Jónsdóttur frá ísafirði, en hún
stundaði nám í Noregi síðastlið-
á þeim grundvelli gjöra miklu
strangari kröfur til málvönd-
unar þess.
Mánudaginn 5. þm. létu
nokkrir menn í ljós álit sitt í
útvarpinu á þjóðnýtingu lax-
ánna íslenzku. Senniilaga hefur
allt verið gott og rétt, er þess-
ir menn sögðu, en einn þeirra
var svo hljóðyilltur, og þar að
auki þágufallssjúkur, að hann
átti sannarlega ekkert erindi
að hljóðnemanum.
Þá er það eitt, sem alltaf
fer nokkúð í taugarnar, og það
er, að allir tala um, að þessi
eða hinn hafi ekki ,,ráð“ á að
kaupa þetta eða hitt, en sjálf
sagða og prýðilega orðið er að
hafa ekki efni á þessu eða
hinu.
Að hafa ekki rá’ð á einhverju
í ísl. máli, táknar að hafa það
ekki á valdi sínu, sem um er
rætt.
inn vetur. Hún starfar nú við
framreiðslustörf og lét hún hið
bezta af dvölinni og starfinu.
— Mánudaginn 5. júlí var svo
haldið árla til Bergen, en þessi
leið er rómuð fyrir stórfenglega
náttúrufegurð, sem er svo sér-
kennileg að hún mun vart eiga
sinn líka. Er ekki heiglum hent
að aka þessa leið, þar sem stund-
um verður að aka aftur á bak,
til þess að komast fyrir krappar
beygjur, með hengiflug á báðar
hendur. En allir komust heilu Og
höldnu til Bergen um klukkan
átta. Þingfulltrúar bjuggu í nýj-
um stúdentabústað, sem er á ein
um fegursta stað borgarinnar.
— í Bergen er nýreistur verzl-
unarháskóli, mikið hús, vandað
og vel búið, líklega á allra feg-
ursta stað borgarinnar og við
helzta viðskiptahverfi hennar.
Var verzlunarháskólanum gefin
þessi lóð og liðu þrjátíu ár þar
til þeir treystu sér til að hefjast
lega hljómar frá Útvarpinu
okkar, en það er samt núna
bara 1—2 síðustu árin og það
að þessi eða hinn gerði ljóðið,
þessi e'ða hinn gerði leikritið,
eða söguna, þessi gerði lagið.
Jafnvel gerði þessi húsið eða
skipið. Nú hljóta allir að vita,
hvað hið rétta er um hvert
þessara atriða, og á ekki að
þrurfa að greina frá því, en þa'ð
ætla ég samt að gera. Hann
orti ljóðið, hann er höfundur
sögunnar, eða sagan er eftir
N.N.
Þessi eða hinn samdi lagið,
eða er höfundur þess. Svo heit-
ir það að byggja hús, en smiða
bátinn eða skipið.
Þá virðast fæstir gera grein-
armun á taxta og texta, sem
þó eru svo ólík hugtök, að
furðulegt er að rugla því saman.
Svo þakka ég kærlega marga
prýðis-pistla, sem Velvakandi
handa og byggja þetta nýja stór-
hýsi. í þessum skóla hófst síðari
hluti þingsins með því að rekt-
orinn, Dag Coward, bauð þing-
fulltrúa velkomna. Síðan rak
hvert erindið annað og voru þau
mörg einkar athyglisverð. Skal
hér aðeins getið tveggja, sem
mér eru einna minnisstæðust.
Hið fyrra nefnist Óskir atvinnu-
lífsins í sambandi við verzlunar-
fræðsluna, flutt af Knut Jorem,
framkvæmdarstjóra IBM í Nor-
egi, en hitt, er fjallaði um stöðu
verzlunarskólanna í hinu nýja
fræðslukerfi Svía, flutti Emil
Setler, deildarstjóri í sænska
menntamálaráðuneytinu. Er mér
sérstaklega minnisstætt, að hann
kvað það meginreglu nýju
sænsku fræðslulaganna, að líta
á framhaldsnám unglinga, sem
eitt heildarvandamál, sem leysa
bíeri. Engasn mætti daga uppi.
bæri. Engan mætti daga uppi.
alla. Þetta er sjónarmið, sem
þarft væri að íhuga hér.
— Þinginu lauk miðvikudag-
inn 7. júlí með kvöldveizlu í
Hákonarhöll. Höll þessa lét Há-
kon konungur gamli Hákonarson
byggja fyrir brúðkaup sonar síns
Magnúsar 1261. Á miðöldum
var höllin hluti af varnarvirkj-
um borgarinnar og gleymdist
raunar algjörlega, unz norskur
málari uppgötvaði hana á síðustu
öld og sýndi fram á, að um
Hákonarhöll væri að ræða. Er
talið líklegt ,að einn af húsameist
urum Hinriks konungs IH. Eng-
landskonungs, sem var persónu-
legur vinur Hákonar konungs,
hafi staðið fyrir smíði hallarinn-
ar. Höllin stórskemmdist í síð-
ustu heimsstyrjöld af stórspreng
ingu, sem varð í nágrensi henn-
ar, einmitt á afmælisdegi Hitlers,
hinn 20. apr. 1945. Nú hefur höllin
verið endurreist og er notuð til
opinberra veizluhalda, ríkisráðs-
funda og annarra opinberra at-
•hafna.
— Svo fóru leikar, sagði dr.
Jón Gíslason, að Islendingar féll
ust á að halda næsta norrænt
verzlunarskólaþing á íslandi árið
1969. Var ég síðasti ræðumaður
kvöldsins og lét þess meðal ann-
ars getið að Hákon Hákonarson
konungur væri engan veginn vin
Framhaid á bls. 19.
• Langt yrði synda-
registrið allt.
Velvakandi þakkar Freygerði
og er henni sammála um það,
að alltof margar mál- og hljóð-
villur heyrast í útvarpi, og ís-
lenzkan í blöðunum er stundum
furðulega bágborin. Og langt
yrði hér áð fara að telja upp
helztu ambögur og villur, þó
ekki væri nema' hinar algeng-
ustu, en vera má, að úr því
verði að einhverju leyti bætt
síðar í sumar. Ættu lesendur
Velvakanda að senda honum úr-
klippur úr blöðum, — Morgun-
blaðinu ekki síður en öðrum —,
þar sem dæmi finnast um ó-
vandað mál, og eins ættu þsir
að senda honum dæmi slíks úr
Ríkisútvarpinu.
Hér verður aðeins drepið á
sem heyrist nú oft og sést. Það
er hin nýja (?) og einkenni-
lega eignarfal'lssýki, sem skýt-
ur upp kollinum í setningum
eins og „hann gat sér góðs
orðstírs og mikillar frægðar",
og „þeir bökuðu sér fébóta“
(heyrt í útvarpsfréttum). Hér
á vitanlega að vera þoifall á
báðum stöðum.
Nýtt simanúmer:
38820
BRÆÐURNIR ORMSSON h.f.
Vesturgötu 3. — Lágmúla 9.
færir okkur.
Svo er það annað, sem dag-
Freygerður.“
X* 4

Frá lokaveizlunnl i Hákonarhöll.