Morgunblaðið - 09.08.1966, Blaðsíða 14

14
MORG U N B LAÐIÐ
T>riðjudagur 9. ágúst 1966
fltagtiitlMfafrffr
Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Auglýsingar:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Áskriftargjald kr. 105.00
1 lausasöiu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalsitweti 6.
Aðalstræti 8. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
5.00 eintakið.
LANDSAÆTLUN
♦ formála, sem Geir Hall-
grímsson, borgarstjóri
Reykjavíkur, skrifar fyrir
bókinni um aðalskipulag
Reykjavíkur 1962—1983, varp
ar hann fram þeirri hug-
mynd, að gerð verði lands-
áætlun um sennilega þróun
byggðar í öllu landinu, sem
miðist við, að landið al'lt
verði nýtt á sem hagkvæm-
astan hátt. Um þetta segir
hann:
„Aðgerðir stjórnvalda til
jafnvægis í byggð landsins,
sem flestir eða allir stjórn-
málaflokkar fylgja, bera þó
því aðeins jákvæðan árang-
ur, að horfst sé 1 augu við
vandamálið á raunsæjan
hátt. Full þörf virðist vera á
því, að slíkar aðgerðir séu
ekki sundurlausar og tilvilj-
unarkenndar, meira og
minna sprottnar af pólitískri
hentistefnu líðandi stundar,
heldur samræmdar á kerfis-
bundinn hátt, eins og nú er
stefnt að. Full ástæða er til
þess, að gerð verði landsáætl-
un um sennilega þróun byggð
ar í öllu landinu, er miðist
við að landið alilt sé nýtt á
sem hagkvæmastan hátt. Slík
landsáætlun mundi leggja
grundvöll að aðalskipulagi
’höfðuborgarsvæðisins sem
annarra byggða í landinu, en
ekki ber að gera óumbreyt-
anlega og setja e.t.v. allt
traust sitt á stirðnaða lands-
áætlun, frekar en líta má á
aðalskipulag Reykjavíkur
sem óumbreytanlegt valdboð
borgaryfirvalda hvernig sem
forsendur breytast eða stefna
þróunar verður í framtíðinni.
Nytsemi landsáætlunar er sú,
að hún yrði viðmiðun opin-
berra aðgerða og hlyti ávallt
að taka breytingum í sam-
ræmi við framtíðarþróun."
Á síðustu árum hafa fram-
Jívæmdaáætlanir fyrir ein-
stök sveitarfélög og lands-
Muta rutt sér til rúms,
og má í því sambandi nefna
Vestf jarðaráætlunina svo-
nefndu, sem þegar er komin
til framkvæmda og Norður-
landsáætlun, sem nú er í und
irbúningi. Þessar áætlanir
eru miðaðar við framkvæmd
ir einstakra verkefna. Tillaga
Geirs Hallgrímssonar er hins
vegar sú, að gerð verði „lands
áætlun um sennilega þróun
byggðar í öllu landinu,“ en
slík áætlun mundi gefa upp-
-lýsingar um framtíðarþörf á
hinum ýmsu sviðum, svo
sem samgöngumálum, skóla-
byggingum, atvinnuuppbygg
ingu og mörgu fleiru.
Byggðamálin hafa oft
reynzt okkur harla erfið við-
fangs, og fólksstraumurinn
hefur legið til suðvesturhluta
landsins og sérstaklega til
höfuðborgarsvæðisins. Á síð-
ustu árum hafa komið upp
nýjar hugmyndir um byggða
mál, eins og t.d. tillögur þær,
sem Valdimar Kristinsson,
viðskiptafræðingur, hefur
sett fram um byggðakjarna í
öllum landshlutum.
Allir munu vera sammála
um nauðsyn þess, að landið
verði nýtt sem kostur er, og
að byggðin dreifðist sem jafn
ast um það allt, en safnist
ekki öll saman á eitt horn
landsins. En til þess að stuðla
að því er tími til kominn að
byggðamálin verði ekki leng-
ur fórnardýr pólitískrar henti
stefnu, heldur verði teknar
upp nútíma starfsaðferðir til
þess að stuðla að jafnari
byggð landsins alls. Til’laga
borgarstjóra um landsáætlun
stefnir að því, og er vissu-
lega þess verð að henni verði
hrint í framkvæmd.
STEFNUBEYTING-
IN LAUNÞEGUM
JÁKVÆÐ
¥ forystugrein Framsóknar-
■*■ málgagnsins sl. sunnudag
eru birtar tölur um lækkun á
vísitölu kaupmáttar frá árinu
1960—1964, og sýna þær töl-
ur, að vísitala kaupmáttar
hafi lækkað úr 100 árið 1959
í 83 árið 1964. Tíminn legg-
ur svo að sjálfsögðu út af
þessum tölum og segir að
þær sýni, að ríkisstjórnin hafi
ekki „reynzt fær um að veita
landsfólkinu réttlátan hlut .
aukningu þjóðarteknanna í
hinum miklu góðærum, sem
yfir hafa gengið“.
Svo sem vænta mátti hefur
Framsóknarmálgagnið ekki
séð sóma sinn í því, frekar
nú en áður, að fara rétt með
staðreyndir. Þær tölur, sem
Framsóknarblaðið birti sl.
sunnudag um lækkun á vísi-
tölu kaupmáttar eru miðaðar
við lægsta taxta Dagsbrúnar,
en eins og öllum er kunnugt
eru þeir launþegar nú sára-
fáir sem fá greidd laun sam-
kvæmt lægsta taxta Dags-
brúnar. Ályktanir, sem dregn
ar eru af þessum tölum eru
því gjörsamlega marklausar.
Hitt er svo annað mál, að
ef litið er á vísitölu kaupmátt
ar tímakaups verkamanna og
miðað við alla taxta Dags-
brúnar, þá lækkaði sú vísi-
tala nokkuð 1961 eins og við
mátti búast og stóð í stað til
ársins 1963. En frá og með
júnísamkomulaginu 1964 hef
ur sú vísitala farið ört hækk-
andi. Með júnísamkomulag-
inu 1964 verður stefnubreyt-
ing hjá verkalýðsfélögunum
í kjaramálum. Þá er ekki
lögð eins mikil áherzla og
jafnan áður á beinar kaup-
Nýtt lyf sem hindrar
útbreiðslu krabbameins
LÍFEFNAFRÆÐINGAR sem
eru að störfum fyrir neðan
snjóbreiður Himalayafjalla
vonast til að geta gefið
krabbanieinssjúkiingum um
heim allan r.ýja von um bata.
Þeir vínna að því að framleiða
úr rótum lítillar jurtar lyf,
sem hefur þf.nn eiginleika að
það hindrar fjölgun krabba-
meinsfrumanna.
Sérfiæðingarnir, sem þarna
starfa eru frá Pakistan og
svissne^ka lyfjafyrirtækinu
Sandoz. Eiga þeir við tvö meg
in vandamál að stríða áður
en þeir geta komið lyfinu á
heimsmarkað. Annað vanda-
málið er landfræðilegs eðlis.
Jurtin. serr um er að ræða
„Podophyllum Emodi“ þrífst
aðeins jfan við 8000 feta hæð
yfir siávarr'.éli og til þess
að hún fái dafnað þarf rakt
loftslag og skugga furuskóg-
ar, er. bún >rex aðeins í slík-
um sk’igga. Slík skilyrði er
að finna í Indus Kohistan
fjöllunum í N-Swat, sem er lít
ið ríki í Norður Pakistan, en
þar eru sérfræðingarnir að
störfum í dag Miklir erfið-
leikar munu verða í sam-
bandi við verksrniðjubygging
una í Swat Mikill hluti lands-
ins, sem ofan er við 8000 fet
er snarbrattur og erfiður yfir
ferðar, fjallasléttur eru snævi
þaktar mestan hluta ársins
og furuskrgarnir eru mest í
snarbröttum fjallshlíðunum.
Ofan á þetta bætist svo að
vegir eru fáir í landinu og
vart ökuhæfir.
Hitt megin vandamálið er
að aðeins er hægt að vinna
lyfið úr rótum jurtarinnar,
sem nú hefir verið gefið vöru
merkið „Poresid“. Ef ekki
verður haft strangt eftirlit
með tilraununum er mikil
hætta á að jurtinni verði al-
gerlega út.rýmt. að því er Sal
im Sajjan sérfræðingur frá
Sandoz sagði í viðtali við
blaðamann frá brezka blað-
inu Observer.
Hann sagði þá m.a. „Slík
yrðu einmitt örlög jurtarinn-
ar „Rauwclfia Serpentina",
sem sétíræðingar unnu úr lyf
gegn hjartasjúkdómum. Lyfið
var aðeins hægt að vinna úr
rótum hennar. og það hafði í
för með sér að hún var eyði-
lögð og næ.tiim algerlega út
rýmt. Við verðum að forð-
ast að slíkt endurtaki sig“.
Af þessum sökum hafa Pak
istanstjórn og Sandoz lagt
milljónir króna í að byggja
upp tiíraunabúgarða þar sem
gerðar eru tilraunir til að
rækta jurtina í 4000 feta hæð
yfir sjávarmáli. Furutré hafa
verið gróðursett til að veita
nauðsynlegan skugga, og með
an beðið er þess að þau vaxt
eru notaðar mílnalangar
strigayfirbreiðslur til að
vernda liina dýrmætu jurt
gegn sumarhitunum.
Sanduz starfrækir nú 3 slíka
búgarða í Swat í hlíðum
Mount Mankial, sem er 19000
fet á hæð, í Utror og í Fateh-
pur, þar sem dalirnar breikka
og myr.da auðugustu land-
búnaðarbéruð Pakistan.
Sajjan sagði: „Jurtin vex
aðeins á tveim stöðum í heim
inum. í döluro Himalayjafjall
anna og í Bandaríkjunum. En
það er aðeins hægt að fram-
leiða lyfið úr tegundinni, sem
vex í Himalaya. Þetta gefur
okkur gilda ástæðu til að
leggja fram allt það fjármagn
sem þarf til tilraunanna".
„Podophyllum Emodi“ hef-
ur verið notað til lækningar
um 200 ára skeið af héraðs-
læknunum í Pakistan.
Sandbzfyrirtækið leggur
mjög mikla áherzlu á að Pore
sid sé alls ekki töfralyf gegn
krabbameini, heldur aðeins
gagnlegt til að hindra út-
breiðslu þess Lyfið er þegar
í notkun í Evrópu, en verið er
að gera tilraunir með það í
Bandaríkjunum og Bretlandi.
Hvað sem öðru líður, er
ljóst, að þessi litla Himalaya-
jurt hjálpar vísindamönnum
til að taka mikilvægt skref í
baráttuuni gegn krabbameini.
(OBSERVER, —
öll réttindi áskilin).
hækkanir, heldur viðurkenn-
ir verkalýðshreyfingin það
þýðingarmikla hlutverk, sem
hún hefur að gegna til tak-
mörkunar verðbólgunnar, og
leggur meira upp úr ýmsum
öðrum umbótum, félagsleg-
um umbótum, lengingu or-
lofs, styttingu vinnutíma og
vísitölubindingu kaups. Frá
því að þessi stefnubreyting
verður, hefur kaupmáttur
tímakaups farið ört hækk-
andi, eins og Morgunblaðið
hefur bent á. En á síðustu
tveimur árum, frá júnísam-
komulaginu 1964 hefur kaup-
máttur tímakaups hækkað
um 15—20%.
Sá lærdómur, sem draga
má af þessum staðreyndum
er þessi: Meðan verkalýðs-
hreyfingin beitti enn gamal-
dagsaðferðum í kjarabaráttu
sinni varð ekki jákvæður
árangur fyrir meðlimi þeirra.
Þegar hún hafði tekið upp
raunsærri kjarastefnu í júní
1964, var þess ekki langt að
bíða að kjör launþega bötn-
uðu stórlega.
TRÚARJÁTNING
EYSTEINS
¥ Reykjavíkurbréfi Mbl. síð-
-*■ astliðinn sunnudag var
birt trúarjátning Eysteins
Jónssonar í efnahagsmálum
og vitnað í ýmis ummæli
hans um þau efni. Þannig
sagði þessi leiðtogi Framsókn
arflokksins t.d. 15. apríl 1939:
„Þessi skoðun að afnám
haftanna geti orðið einhvers
konar bjargráð fyrir þjóðina,
er ákaflega einkennileg. —
Erfitt er að hugsa sér, að þeir,
sem raunverulega bera skyn
á viðskiptamál haldi henni
fram í fullri alvöru. Hitt er
aftur á móti vitanlegt, að
ýmsir menn hafa þá leiðin-
legu ástríðu að berja höfðinu
við steininn og neita stað-
reyndum. Ýmsir slíkir menn
hafa alltaf af þrjósku sinni
neitað að viðurkenna nauð-
syn þess að takmarka vöru-
innflutning til landsim “
Og mörgum árum síðar
segir Eysteinn Jónsson, til
þess að forystuhlutverk Fram
sóknarflokksins á sviði hafta-
stefnunnar liggi ljóst fyrir:
„Um leið og Framsóknar-
flokkurinn hóf aftur þátttöku
í ríkisstjórn 1947 var með
starfsemi fjárhagsráðs og við
skiptanefndar hert á ráðstöf-
unum til að takmarka inn-
flutning og gjaldeyrisnotkun.
..... Þau (innflutningshöft
in) hófust 1931, náðu þó að-
eins til fárra vöruflokka, og
komu því ekki að þeim not-
um sem skyldi, enda var ó-
hagstæður verzlunarjöfnuður
um 3,9 milljónir króna árið
1934.“
Þetta er trúarjátning leið-
toga Framsóknarflokksins í
efnahagsmálum. Fyrir þess-
ari stefnu hefur hann barizt
allan sinn stjórnmálaferil og
þetta er kjarni þeirrar stefnu,
sem hann hefur boðað á und-
anförnum mánuðum og kall-
ar hinu skoplega nafni „hina
leiðina“.