Morgunblaðið - 25.08.1966, Blaðsíða 8

e
MORGUN BLAÐIÐ
Fimmtudagur 25. ágúst 196S
Nauðsyn a aukinni hagræðingu
Þegar hefur náðst góður árangur
* ■
hérlendis — Rætt við Oskar
. Guðmundsson, hagráðunaut
„Segja má, að þær leiðbein-
ingar um undirbúning og fram-
kvæmd vinnurannsókna er voru
samþykktar í des. 1965 af Aiþýðu
sambandi Islands, Félagi ísl. iðn
rekenda, Vinnumálasambandi
samvinnufélaganna og Vinnu-
veitendasambandi Islands, séu
grundvöllurinn fyrir samskiptum
vinnuveitenda og verkafólks í
sambandi við vinnuhagræðingu“,
sagði Óskar Guðmundsson hag-
ráðunautur er starfar á vegum
Fulltrúaráðs verkaiýðsfélaganna,
er Morgunblaðið átti viðtal við
hann fyrir skömmu.
1 leiðbeiningum segir m.a.
svo um tilgang þeirra og for-
senur: Þau samtök launþega og
atvinnurekenda sem að leiðbein-
ingum þessum standa, eru sam-
mála um, að varðveizla og efling
lífskjara þjóðarinnar, þar með
talin trygging fyrir fullri at-
vinnu, séu undir samkeppnis-
hæfni atvinnuveganna komin.
Þar sem samkeppnishæfnin er
háð vaxandi framleiðniaukningu
er það sameiginlegt hagsmuna-
mál allra, að jafnframt nánari
samstarfi þeirra aðila, er að fram
leiðslunni starfa, sé unnið að
stöðugum endurbótum á vinnu-
aðferðum og launafyrirkomu-
lagi í þvi skyni að bæta nýtingu
véla, hráefna og vinnuafls. Það
er skoðun samtakanna, að vinnu
rannsóknir séu nytsamt og
hentugt hjálpartæki til að bæta
samstarfið um vinnutilhögun,
vinnuaðferðir og launaákvarðan
ir, þegar vinnurannsóknir eru
framkvæmar og notaðar á réttan
hátt.
Óskar Guðmundsson sagði m.a.
í viðtalinu að hér væru nú starf
•Jtndi 7 menntaðir hagráðunautar
og áætlað væri að mennta a.m.k.
17 slíka í viðbót á næstu þremur
árum. Sagði hann ennfremur, að
þær framkvæmdir er nú hefðu
verið gerðar í vinnuhagræðingu
hefðu borið góðan árangur og
skilningur verkalýðsfélaga og
vinnuveitenda á nauðsyn hag-
ræðingar færi vaxandi.
Nám hagráðunauta
— Segja má, að forsagan sé
sú að þegar Alþingi skipaði svo
nefnda Vinnutímanefnd, sem
athuga skyldi um úrræði til þess
að stytta vinnutíma hjá verka-
fólki, var það talið sjálfsagt að
í hennar verkahring væri athug
un á hvort hagræðing gæti orðið
einn af þeim þáttum, sem leiddi
tii raunhæfrar styttingar á vinnu
tímanum. Var Sveini Björnssyni
framkvæmdastjóra Iðnaðarmála-
stofnunarinnar falið að gera á-
ætlun um menntun hagráðu-
nauta og not þeirra hjá sam-
tökum launamarkaðarins. Vann
Sveinn mjög gott starf að þessum
málum og var menntun hag-
ráðunautanna ákveðin í grund-
vallaratriðum eftir tillögu hans.
Var síðan í fyrsta skipti veitt
fé á fjárlögum ársins 1964 til
menntunar hagráðunauta og var
áætlað að mennta skyldi 24 slíka
á næstu fjórum árum, og skyldu
samtök launamarkaðarins hafa
forgangsrétt að því að fá að
ráða þessa menn til sín. 1 fyrsta
hópnum voru valdir menn til
náms frá 7 samtökum þ.e. Al-
þýðusambandi íslands, Verka-
mannasambandi íslands, Full-
trúaráði verkalýðsfélaganna, Iðju
Vinnuveitendasambandi íslands,
Félagi ísl. iðnrekenda og Vinnu-
málasambandi samvinnufélag-
anna.
— Nám okkar hófst um miðj
an október 1964 og kom þá
hingað norskur yfirkennari
er fór með okkur yfir frum-
atriði i vinnurannsóknum. Síðan
fórum við til Osló og hófum þar
nám í vinnurannsóknum í Stat-
ens Teknologiske Institutt auk
Óskar Guðmundsson.
þess sem við vorum þar á nám-
skeiðum í verkstjórn, bókhalds-
rannsóknum, kostnaðarreikning-
um, vinnusálfræði, verkkennslu
og umræðukennslu. Síðan fórum
við til Danmerkur og vorum þar
m.a. á námskeiði hjá Danska Al-
þýðusambandinu er fjallaði um
samstarfsnefnir og hvaða mál-
efni fulltrúar verkafólks ættu
að táka fyrir í þeim. Að lokum
fórum við svo í stutta ferð til
Svíþjóðar og heimsóttum þar
ýmsar stofnanir og komum heim
í byrjun maí 1965 og lauk okkar
námi hér með námskeiðum en
á þeim var aðallega fjallað um
öryggismál, hollustuhætti á
vinnustöðum og ýmis atriði er
sérstæð eru fyrir íslenzkt at-
vinnulíf.
Markmið vinnuhagræðingar
— Eftir nám okkar hófum
við síðan störf hjá samtökunum
og erum við nú fjórir er störf-
um að þessum málum hjá verka-
lýðssamtökunum. Segja má, að
starf okkar sé í rauninni þrí-
þætt. í>að er í fyrsta lagi að
annast fræðslu um vinnuhagræð
ingu og hvað hún getur fært
meðlimum verkalýðshreyfingar-
innar í aðra hönd þegar rétt er
á málum haldið. í öðru lagi eig
um við að annast ráðunautaþjón
ustu fyrir verkalýðsfélögin í
sambandi við sámninga um á-
kvæðisvinnu og ákvæðisvinnu-
taxta. í þriðja lagi eigum við
svo að taka að okkur einstök
hagræðingar- og vinnurann-
sóknarverkefni, sem geta sam-
rýmst störfum verkalýðsfélag-
anna.
Til þess að samræma störf
ökkar fjórmenninganna ér störf
um á vegum verkalýssamtak-
anna, hefur verið komið á yfir-
stjórn með einum fulltrúa frá
hverju samtakanna og var á
vegum þeirrar stjórnar haldið í
maí s.l. helgarnámskeið að Ölfus
borgum, fyrir trúnaðarmenn á
vinnustöðum. Segja má, að all-
góður árangur hafi náðst af
námskeiði þessu.
— Markmið vinnuhagræðingar
næst fyrst, þegar almenningur
veit hvað vinnuhagræðing er og
hvernig á að beita henni til að
létta störfin og auka framleiðn-
ina. Takmark okkar sérfræð-
inganna, hlýtur að vera að gera
þessa tækni að almenningseign
á líkan hátt og t.d. þekking á
benzínhreyflum er nú orðin al-
menn og kennt er um þá í barna
skólum, en um 1940 varð að
fara í vélskóla eða iðnskóla til
að læra um hann. Það mætti
líka orða þetta þannig, að endan
legt takmark vinnuhagræðingar-
innar sé það, að þörfin fyrir
okkur sem eigum nú að heita
sérfræðingar, verði ekki fyrir
hendi, heldur verði hún sjálf-
sagður þáttur í daglegu lífi ein-
staklingsins.
Hagræðing hefur þegar borið
árangur hér
— Það er rétt að ekki er auð-
velt að koma hagræðingu fyrir
í hinum ýmsu atvinnugreinum.
Það er mjög auðvelt þar sem
vinnan er jöfn allt árið. Öll verk
smiðjuvinna fellur þannigsérlega
vel við vinnuhagræðingu, en
aftur á móti er erfitt að koma
henni við svo neinu nemi við
sérstök og takmörkuð viðfangs-
efni eins og t.d. við byggingu
einbýlishúsa.
— Aukin hagræðing getur
lækkað byggingakostnaðinn. Sér
staklega við byggingu fjölbýlis-
húsa, eða húsasamstæðna. Margt
getur komið þar til og er vonandi
að það skýrist nokkuð þegar til
framkvæmda kemur á bygging-
um þeim er ríki, borg og verka-
lýðsfélögin standa saman að.
— í sambandi við árangur af
hagræðingu hérlendis má benda
á, að Sölumiðstöð hraðfystihús-
anna hefur annast uppsetningu
á launakerfum (bónus) fyrir
nokkur frystihús. Þetta
hefur borið mjög góðan árangiu-
hvað snertir rekstur þeirra frysti
húsa er tekið hafa þetta kerfi
upp og lækkað vinnslukostnað
inn þeirra um allt að þriðjung.
Þetta fyrirkomulag þýðir jafn-
framt hækkuð laun fyrir verka-
fólk og vissulega kemur til
greina við kjarasamninga þá
sem fram undan eru að gera
fasta samninga um fyrirkomu-
lag á greiðslum fyrir ákvæðis-
vinnu í frýstihúsum, svo og í
sumum greinum verksmiðjuiðn
aðar þar sem hægt væri að koma
fyrir tímamældri ákvæðisvinnu
Annars er rétt að leggja áherzlu
á að setning launakerfa á ekki
rétt á sér, fyrr en búið er að
endurbæta vinnuaðferðir, svo
sem kostur er á.
— Okkur er skilyrðislaust
nauðsyn að auka hagræðinguna
að mun. Bæði í rekstri einstakra
fyrirtækja svo og í rekstri hins
opinbera. Það er ekki síður áríð-
andi fyrir verkalýðinn en at-
vinurekandann að fyrirtækin séu
vel rekin, því að illa rekin fyrir
tæki koma í veg fyrir hagkvæma
samninga. Það er t.d. eitt af
okkar stóru vandamálum hvað
fjárfestingin er illa nýtt.
Benda má á að fjöldinn allur
af vélum standa ónotaðar hluta
llöfum kaupanda að
2ja herb. íbúð, nýlegri, í
Austurborginni. Útborgun
kr. 500 þús.
Höfum kaupanda að
3ja herb. íbúð með bílskúr
og lítilli íbúð í kjallara.
Höfum kaupanda að
3ja og 4ra herb. íbúð í Háa-
leitishverfi. Mikil útborgun.
5—6 herb. íbúðum í Háa-
leitishverfi, Hlíðunum og
Vesturborginm, með miklar
útborganir.
Einnig höfum við kaupendur
að raðhúsum og einbýlis-
húsum.
Skip og Fasteignir
Austurstræti 18. Sími 21735
Eftir lokun simi 36329.
ársins. Þess vegna verður fjár-
magnsþörf okkar óeðlilega mikil.
— Útboð verka getur leitt til
mikils sparnaðar og hagræðingar
sé slíku rétt beitt. Til þess að
útboð komi að fullum notum
þarf einkum þrennt að koma til,
það að fyrir hendi séu góðar
teikningar og verklýsingar, að
hæfilegur fjöldi sjálfstæðra verk
taka bjóði í verkið og að gott
eftirlit sé haft með verktökum
og það annist annar aðili en
teiknar og gengur frá verklýs-
ingum.
— Til þess að árangur geti
orðið af hagræðingunni er al-
gjört skilyrði að allir aðilar hafi
jákvæða afstöðu til hennar. í
augnablikinu mótast afstaða
margra hérlendis af óttanum við
hið óþekkta. Menn eru yfirleitt
íhaldsmenn gagnvart sjálfum sér
Framhald á bls. 21.
Ftskverkunarstöðvar til söiu.
Höfum til sölumeðferðar
glæsilega saltfiskverkunar-
stöð í Keflavík. Verð og
greiðsluskilmálar mjög hag
stætt.'
Höfum til sölumeðferðar
saltfiskverkunarstöð í Sand
gerði. Hagstætt verð.
Höfum til sölumeðferðar
mjög glæsilega fiskverkunar
stöð í Hafnarfirði.
Fiskiskip til sölu
Nýlegt 200 tonna stálskip með
öllum nýtízku útbúnaði.
Nýlegt 80 tonna tréskip með
öllum útbúnaði til þorsk-
og síldveiða.
100 tonna tréskip með nýlegri
vél og tækjum. Hagkvæmt
verð.
Mikið úrval fiskiskipa af
flestum stærðum.
íbúðir óskast
Sterkur kaupandi óskar eftir
5—7 herb. íbúð.
Góður kaupandi óskar eftir
húseign með 3—4 íbúðum.
Má þarfnast viðgerðar.
Uppl. í síma 18106 og í skrif-
stofunni Hafnarstræti 22.
FASTEIGNIR
&FISKISKIP
FASTEIGNAVIOSKIPTI :
BJÖRGVIN JÖNSSON
Vontnr íbúðir
Hef kaupendur með mjög
góðar útborganir að:
2ja herb. íbúðum, fullgerð-
um og ókláruðum.
3ja og 4ra herb. íbúðum, til-
búnum undir tréverk.
Skemmtilegum 2ja og 3ja her
bergja ris- eða kjallaraíbúð
um.
t mörgum tilfellum getur ver
ið um að ræða útborgun að
fullu.
Ragnar Tómasson
héraðsdómslögmaður
Austurstræti 17
(hús Silla og Vaida)
Sími 2-46-45.
Til sölu
2ja herb. góð risíbúð við
Nökkvavog. íbúðin er ný-
máluð.
3ja herb. íbúð á 2. hæð við
Skipasund. Útb. 500—550
þús. kr. Góð íbúð.
3ja herb. (90 ferm) kjallara-
íbúð við Bugðulæk.
3ja herb. stór jarðhæð við
Rauðagerði.
Tvær 3ja herb. íbúðir í há-
hýsi við Sólheima.
4ra herb. íbúð á 1. hæð við
Njálsgötu.
5 herb. 130 ferm. íbúð, ásamt
stóru óinnréttuðu risi við
Lönguhlíð. Sérhitaveita. Út
borgun 600—700 þús. kr.
5—6 herb. íbúð, ásamt herb.
í kjallara, við Hvassaleiti.
Bílskúrsréttur. Sanngjarnt
verð og útborgun.
íbúðir i smiðum
við Hraunbæ
4ra herb. suðurendaibúð með
sérþvottahúsi á 2. hæð (109
ferm.).
Tvær glæsilegar 4ra herb. íb.
á 2. og 3. hæð (111 ferm)
Tvær 6 herb. stórglæsilegar
endaíbúðir á 2. og 3. hæð.
í íbúðunum er baðherbergi
og W.C. (135 ferm.).
íbúðirnar verða afhentar I
febrúar, til'búnar undir tré-
verk. öll sameign verður
frágengin. Bæði Þessi stiga-
hús verða húðuð með Keni-
tex (10 ára ábyrgð).
Glæsileg 5 herb. endaíbúð á
3. hæð, til afhendingar í
desember (115 ferm.).
3ja og 4ra herb. íbúðir á 1.
hæð, til afhendingar í okt.
Húsið er kjallari og þrjár
hæðir (stærðir 109 og 83
ferm.). Ath., að húsnæðis-
málalán eru tekin inn 1
söluverð.
I smíðum í bænum
3ja herb. íbúð á 2. hæð við
Reynimel.
4ra herb. fokheld 1 .hæð, á-
samt bílskúr, við Sæviðar-
sund (í fjórbýlishúsi).
5 herb. íbúð á 3. hæð við
Framnesveg. íbúðin er með
búri inn af eldhúsi og með
sérhitaveitu. Til afhending-
ar í sept.
Fasteignasala
Sigurðar Pálssonar
byggingameistara og
Gunnars Jonssonar
lögmanns.
Kambsvegi 32.
Simar 34472 og 38414.
25.
Til sölu
i Kópavogi
Höfum fengið til sölu, vegna
óvæntra breytinga hjá fjöl-
skyldu, 5 herb. raðhús
(endaíbúð) á mjög góðum
stað í Kópavogi. Harðviðar
innréttingar. Tvöfalt gler í
gluggum. Sjálfvirk kynding,
lóð girt og ræktuð. Á lóð-
inni er sólskýli úr gleri og
plasti. Fylgt geta hagkvæm
lán. Hagkvæmir greiðslu-
skilmálar ef samið er strax.
Skipti á einbýlishúsi koma
til greina.
[íiM
illl liallllíi
SKJÓLBRAUT 1 *SÍMl 41230
KVQLDSÍMI 40647